BDDK Başkanı, kart fırsatçısı ?Kontörbank'a el koydu
Kadife Şahin
BDDK Başkanı Tevfik Bilgin, kredi kartı sahibi olarak aradığı kontörcünün zor durumdaki kart sahibinin borcunu bankasına ödeme karşılığında bir anda 260 TL kazandığını öğrendi
2006'da çıkan Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu'yla sektörü disipline ettiklerini, kredi kartı borcuna uygulanan bileşik faizin yasakladığını belirten Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Tevfik Bilgin, kontör satan bayilerin kredi kartı borcunu ödeyemeyen kişilere aracılık ettiklerini söyledi.
Altı ay önce konuyla ilgili ihbarların gelmeye başladığını ve kendisinin bizzat bir bayiyi kart sahibi olarak aradığını anlatan Bilgin şöyle konuştu: ?Türkiye'de kontörcüler önemli bir mesai yapıyorlar. İstanbul'da her yerde var, çok yaygınlar. Kontörcüye gidiyorsunuz, örneğin bir bankaya 1 milyar lira borcunuz var. Kartın yıllık faizi yüzde 50 - 60. ?Benim kredi kartı borcum var' diyorsunuz, 1 milyar lira kart borcunuzu bankaya ödüyorlar. Size 1 milyar 260 milyonluk kontür satmış gibi gösteriyor. Bunu 12 ay taksite bağlıyor.?
?Broşür dağıtıyorlar'
Posta kutularına, sağa sola ?Kredi kartı borcunuz varsa bize gelin' diye broşür bırakıldığını ifade eden Bilgin, ?Biz bu konuda altı ay önce inceleme başlattık. Alanımıza girmediği için ilgili yerlere bildirdik? dedi.
Ankara'da bir bayiyi mağdur gibi arayarak yüzde 60 olan faizin yüzde 26'ya indiğini tespit ettiğini belirten Bilgin, ?Maliye açısından bakarsanız olmayan bir malı satıyorlar. Kontörcü peşinen o anda 260 milyon lira kazanıyor. Niye kontür? Çünkü ispatı çok zor. Aksini iddia ederseniz ?kontürü aldı gitti' diyecek? dedi.
?Krizi önledik'
BDDK'nın Kredi Kartları Kanunu'nda yapılan değişiklerle Türkiye'de Batı'daki mortgage krizine benzer bir krizin yaşanmasını önlediğini söyleyen Bilgin, kredi kartının verilmesinden iptaline, faiz hesaplanmasından bileşik faizin yasaklanmasına kadar bir çok konuda yenilik getirildiğini kaydetti.
Kanunla getirilen kritik yeniliklerden birinin de asgari ödeme tutarı olduğunu belirten Bilgin şöyle dedi:
?Bu yenilik göz ardı ediliyor. Kanunla bu tutar yüzde 20 olarak belirlenmiştir. Kredi kartıyla harcama yaptığınız zaman bunun yüzde 20'sini ödemek zorundasınız. Ödemezseniz temerrüde düşüyorsunuz. Bu, Amerika'da yasayla belirlenmiyor. Daha çok banka ile müşteri arasındaki anlaşmayla belirleniyor ve genel oran yüzde 1 - 2'dir. İşte krizin nedeni bu. Müşteriye öyle bir bir takla attırıyorsunuz ki 100 harcıyorsunuz bir lira ödüyorsunuz. 99 lira kalıyor, ?Hadi harcamaya devam et' Biz asgari ödeme tutarıyla sorunlu müşterinin daha çabuk görülmesini ve tedbir alınmasını sağlıyoruz. Önümüzdeki günlerde Amerika'da kredi kartlarından kaynaklanan bir krizin çıkması da bekleniyor çünkü kredi kartına bağlı birçok türev ürünleri paketleyip satmışlar. Biz, zamanında aldığımız tedbirle önemli avantajlara sahibiz.?
Bilgin, kredi kartından kazanan bankaların asgari ödeme zorunluluğu getirildiği dönemde BDDK'ya karşı çıktığını belirtti.
Takibin yarısı karttan
BDDK verilerine göre kredi kartları, 6 Mart 2009 tarihi itibarıyla takipteki bireysel krediler içinde yüzde 54.2 oranla en yüksek paya sahip.
Kredi kartı alacaklarını yüzde 21.4 ile ihtiyaç kredileri ve yüzde 11.5 ile konut kredileri takip ediyor.
6 Mart 2009 - Eylül 2008 dönemindeki takipteki bireysel krediler arasında en çok artış gösteren krediler ise yüzde 58.5 ile konut ve yüzde 56.2 ile ihtiyaç kredileri.