MEB'in 2004 karnesi...

Milli Eğitim Bakanlığı, 2004 yılını hayata geçirdiği projelerlerle 'reform' yılı olarak geride bırakırken, 2005 yılına ise yine YÖK sorunuyla girmeye hazırlanıyor.

Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, kurulan koalisyon hükümetlerinin paylaşamadığı, pazarlıkların ve çekişmelerin merkezi halindeki Milli Eğitim Bakanlığı'nın başına gelir gelmez, Türk Eğitim Sistemi'nin önündeki 4 ana sorunu çözmek için kolları sıvadı. Bakan Çelik, ''alt yapı, fiziki yapı, teknoloji (araç-gereç) ve öğretmen ihtiyacı''nın karşılanmasına önem verdi. Çelik, hayata geçirmeye çalıştığı bu projelerle kimi zaman ana muhalefet partisinin, kimi zaman eğitim sendikalarının, kimi zaman da Köşk'ün vetosuna maruz kalmasına rağmen, 2004 yılında çok sayıda kanun ve yönetmelik değişikliği yaparak, sorunları aşmaya çalıştı. Çelik'in başkanlığındaki Milli Eğitim Bakanlığı'nda gerçekleşen projeler şöyle:

Çelik, 21. yüzyıla damgasını vuran bilgi ve teknoloji çağının gerisinde kalınmaması için ilk önceliği 'bilişim'e verdi. e-Dönüşüm Türkiye projesi kapsamında İLSİS projesi hayata geçirildi ve son 2 yılda en ayrıntılı istatistiki bilgiler elektronik ortamda tüm yurtta ve en ücra köylerdeki okullardan bile hiçbir kırtasiye ve diğer masraflar alınmadan merkezde toplanmaya çalışıldı. Bu projeyle ilk defa öğretmen başvuruları elektronik ortamda alındı ve yeni öğretmen alımlarının KPSS, yer değiştirmelerin ise 'hizmet puanı' üstünlüğüne göre hiçbir şaibeye yer vermeden objektif bir şekilde yapılmasının önü açıldı. Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde bir eğitim portalı oluşturuldu ve tüm işlemler bu portaldan yapılmaya başlandı. Okullarda bu amaçla bir taraftan bilgi teknolojisi sınıflarının kurulmasıyla ilgili çalışmalar hızlı bir şekilde sürdürülmeye başlandı. Bunun yanında öğretmenlerin bilgisayar teknolojilerini kullanma eğitimi verildi. Bu eğitimlerden bugüne kadar 165 bin öğretmen yararlandırıldı. 2003-2004 yılında 84 bin bilgisayar, 17 bin tepegöz okullara dağıtıldı. 2003 yılı başında 150 öğrenciye 1 bilgisayar düşerken, bugün bakanlık 64 öğrenciye 1 bilgisayar düşer hale getirdi.

KİRA ÖDER GİBİ EV SAHİBİ OLMA FIRSATI

İlköğretimde toplam 9 bin 127 okula ADLS bağlantısı (hızlı internet) yapıldı. Okulların internet bağlantısının bir kısmı 2005 yılına kaldı. Bakanlık, karşılaşılan alt yapı sorunlarının giderilmesiyle birlikte 2005 yılında her hafta yaklaşık 2 bin okula internet bağlantısı yaparak, internetsiz okul bırakmayacak. Ayrıca bilişim anlamında 2004 yılında 3 bin okula Bilgi Teknolojisi Sınıfı kuruldu.

Çelik, öğretmenlerin kademelendirilmesiyle mesleğe nitelik ve nicelik sağlamaya çalıştı. Bu doğrultuda yasal çalışmaları tamamlanan proje, 2005 yılının ilk ayında yürürlüğe girecek. Öğretmenler ''öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen'' olmak üzere 3 kariyer basamağına ayrılacaklar. Her basamaktaki öğretmenlerin aldığı ücretler de farklı olacak.

Öte yandan öğretmenlerin konut sahibi yapmak için MEB ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) arasında bir protokol imzalandı ve öğretmenlerin konut başvuru talepleri alındı. Evlerin temelleri Sincan Yenikent'te Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından, Ocak 2005 tarihinde atılacak. Diğer taraftan Bakanlık ile Vakıf Bank arasında yapılan bir protokolle tüm öğretmen ve personele piyasaya göre daha avantajlı fiyatlarla bilgisayar sahibi olmaları da sağlanacak. Ancak bu proje çeşitli sebeplerle 2005 yılına kaldı. Öğretmenleri yakından ilgilendiren öğretmen evlerinin özelleştirilmesi iptal edildi. Belirlenmiş mahrumiyet bölgelerinde görev yapan öğretmenlerin maaşlarının iyileştirilmesine yönelik çalışmalar 2005 yılına kaldı. Projenin hayata geçmesi sonucu mahrumiyet bölgeleri cazip hale getirilerek, öğretmenlerin de maddi yönden mahrumiyetliklerine son verilecek.

36 BİN ÖĞRETMEN ATANDI; ANCAK İHTİYAÇ YİNE KARŞILANAMADI

Fen-Edebiyat Fakültesi mezunlarına kendi branşlarında öğretmenlik himelik değişikliği yaparak, sorunları aşmaya çalışakkı verildiği gibi özel öğretim kurumlarında da öğretmenlik yapabilmeleri sağlandı. Daha önce bekletilen binlerce öğretmen, öğretmen ihtiyacı olan okullara dağıtılarak derslerin boş geçmesi önlendi. 17 Mart 2003 tarihinden günümüze kadar öğretmen ihtiyacı olan yerleşim birimlerine 36 bin 932 öğretmenin ataması hiçbir şaibeye yer verilmeden bilgisayar ortamında yapıldı.

Öğrencilerin Risklerden Korunması projesi kapsamında okullarda sigara, alkol, madde bağımlılığı ve şiddet olayları gibi zararlı alışkanlıklarla mücadelede okul rehberlik servislerinin etkin hale getirilmesi, bu konuda eğitimcilerin de bilgilendirilmesi için 81 il milli eğitim müdürlüğüne açıklayıcı bir genelge yayımlandı ve bu genelge çerçevesinde çalışmalar sürdürülüyor.

Bakanlık, Avrupa Birliği (AB) projesi olan Temel Eğitimi Destek projesiyle, en dezavantajlı bölgeler ve gecekondularda halen temel eğitimin dışında kalan çocuklar, gençler ve yetişkinler temel eğitim kapsamına alınmaya başlandı. Yine AB projesi olan Meslek3 ve Teknik Eğitimin Modernizasyonu ve Meslek3 Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi projeleri kapsamında, meslek dersleri öğretmenlerinin niteliği yükseltilecek. Meslek dersleri öğretmen eğitimi sistemi, AB'deki meslek eğitimi sistemiyle uyumlu hale getirilmeye başlandı. Meslek3 eğitimle ilgili kamu yönetiminin, toplumsal ortakların ve işletmelerin kurumsal kapasiteleri güçlendirilecek ve mesleki eğitim sisteminin yerinden yönetimine geçiş süreci hızlandırılacak. Bu projenin de tam anlamıyla gerçekleşmesi 2005 yılı ve daha sonraki yıllara kaldı.

REFORM MÜFREDAT DEĞİŞİKLİĞİ

Bakanlık, eğitim sisteminde kullanılan öğretim metodunun içeriğine ve yöntemine ilişkin müfredatı sil baştan yeniledi. 2005-2006 öğretim yılında tüm ülke genelinde uygulanmak üzere ilköğretim müfredatları analitik düşünce yapısına, günümüz ve geleceğin şartlarına göre yeniden düzenlendi ve pilot uygulamalar başlatıldı. İlk ve ortaöğretim öğrencilerine Türkiye'deki aydın ve bilim adamlarının belirlediği ve okunmasında fayda görülen 100 eser tavsiye edildi. İlköğretim öğrencilerine tavsiye edilecek 100 eserle ilgili çalışmalar ise sürdürülmekte.

Eğitimin anne karnında başladığı ilkesinden yola çıkan bakanlık, okul öncesi eğitime de önem vererek bir yıl içerisinde okullaşma oranını yüzde 11'den yüzde 16.1'e çıkarmayı başardı. Yüzde 5.1'lik artış sağlayan MEB, 2005 yılı sonunda 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı'nda hedeflenen yüzde 25 okullaşmanın gerçekleştirilmesini amaçlıyor. Yine ilköğretim çağı nüfusunun yüzde 100'ünün okullaştırılması için çeşitli nedenlerle kapalı olan ve çoğunluğu kırsal bölgede bulunan bin 400 okul, eğitim-öğretime yeniden kazandırıldı. Haydi Kızlar Okula Kampanyası ile 2003-2004 yılında yaklaşık 73 bin kız çocuğunun okula gitmesi sağlandı. 2004-2005 eğitim-öğretim yılı sonuna kadar ise 300 bin çocuğun daha okullulaştırılması hedefleniyor.

Bakanlık, sosyal devlet olmanın gereği olarak 2003-2004 eğitim-öğretim yılında ilköğretimdeki tüm öğrencilere ders kitaplarını ücretsiz olarak dağıttı ve öğrencilere bu öğretim yılı başk himelik değişikliği yaparak, sorunları aşmaya çalışında da 83 milyon 119 bin kitap dağıtıldı. 2003 yılında bir öğrenciye verilen burs miktarı 13 milyon 750 bin iken, yüzde 50 artışla 21 milyon TL'ye çıkartıldı. 2004 yılında burs miktarı 23 milyon 150 bin TL'ye çıkartılıp ve Ocak 2005'te yüzde 70'lik bir artış sağlanarak 40 milyon TL'ye çıkartılacak.

Bakanlık ilköğretime paralel olarak ortaöğretim kurumlarında da yeniden yapılandırılma yoluna gitti. Ortaöğretim kurumlarının 9, 10, 11. sınıf öğrencilerinin gelecek planlarını yapabilmelerine yardımcı olmak amacıyla, sınıf öğretmenleri için rehberlik programı hazırlandı. Bu programda okulu ve çevresini, gençlerin kendilerini ve ailelerini tanıyabilecekleri, ergenlik dönemi ve üniversite giriş sınavlarına, meslek seçimine ilişkin konuları içeren eğitim verildi. Geleceğin Anadolu Yıldızları Spor Okulları Projesi başlatıldı. Bu proje ile spora ilgi duyan küçükler, yıldızlar ve gençler kategorilerindeki öğrencilerin üstün yetenekli olanlarının seçilip bilimsel programlar doğrultusunda çalıştırılması ve futbolda geleceğin Anadolu yıldızlarının yetiştirilmesi sağlanacak. Bu proje ile öncelikli olarak Türk sporuna ve öğrencilerin sağlıklı beden gelişimine yardımcı olunacak.

LİSELERE GİRİŞ SINAVLARI DEĞİŞTİRİLDİ

Bakan Çelik'in kendi projeleri arasında yer alan sosyal bilimler ve edebiyat alanında ihtiyaç duyulan üstün nitelikli bilim adamlarının yetiştirilmesi, kültür ve sanat birikimlerini anlayıp yorumlayabilecek, toplumsal kalkınma için yeni bilgi ve proje üretebilecek bireyler yetiştirilmesi amacıyla Sosyal Bilimler Lisesi açıldı. Öte yandan Liselere Giriş Sınavı'nda Anadolu Liseleri için daha önce uygulanan 3 il tercih sınırlaması, 2003-2004 öğretim yılı için 15 ile çıkartıldı. 2005-2006 öğretim yılından itibaren ise tercih sınırlaması tamamen kaldırılacak. Fen Liseleri, Anadolu Liseleri gibi tüm okullara tek sınav çatısı altında girilecek. Sınav sistemi bu sene hayata geçecek.

Estetik Yeni Tip Proje Üretimi ile, hantal ve estetik olmayan okul mimarisi yerini sanat yapılarını da içeren, gelenekten geleceğe anlayışı içerisinde yeni tipteki okullara bırakıyor. Bundan sonra MEB, okulların iç ve dış dizaynlarını bu proje kapsamında yaparak, ülke geneline yaygınlaştıracak. Öte yandan bakanlık, öğrencilerin daha güvenli ortamlarda eğitimlerini sürdürmeleri için öncelikle depremde 1. derecede riskli illerde bulunan yaklaşık 6 bin okulu güvenlik testinden geçirerek depreme karşı güçlendirdi. Bakanlık, depreme dayanıklı yeni okul bina projelerinin elde edilmesi için 2005 yılı bütçesine 23 trilyon TL ödenek ayırdı.

MEB MEVZUATINDA YAPILAN ÇALIŞMALAR

2004 yılında çeşitli alanlara ilişkin olarak çok sayıda mevzuat değişikliğine gidildi. Mevzuatla ilgili yapılan çalışmalar şöyle:

Okul öncesi eğitim kurumları yönetmeliği, İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Özel eğitim okulları çerçeve yönetmeliği yayımlandı. Zorunlu nakle tabi personelin eş tayinlerinde kolaylık sağlandı. Norm kadro yönetmeliğinde değişiklik yapıldı. Görevde yükselme yönetmeliği yayımlandı. Özür grubu atamalarında kolaylık sağlayacak düzenlemeler yapıldı.

Anadolu Liseleri yönetmeliği değiştirilerek, fizikimelik değişikliği yaparak, sorunları aşmaya çalış, matematik vs. derlerin yabancı dilde okutulması zorunluluğu kaldırılmış ve bu derslerin yabancı dilde okutulması isteğe bağlı hale getirildi. Fen Liseleri yönetmeliği günümüz şartlarına göre yeniden düzenlendi. MEB; 2004 yılında çok sayıda okul ve bölüm açarak, eğitim ve öğretime kazandırdı. Bu okul ve bölümler şöyle:

''41 Anaokulu

306 İlköğretim Okulu

5 Pansiyonlu ilköğretim Okulu (PİO)

11 Yatılı İlköğretim Bölge Okulu (YİBO)

9 Anadolu Lisesi

38 Genel Lise

72 Fen Lisesi

98 Mesleki ve Teknik Lise

2 Mesleki Eğitim Merkezi

4 Sosyal Bilimler Lisesi

4 Spor Lisesi

1 Güzel Sanatlar Lisesi olmak üzere toplam 591 okul ve kurum hizmete sunuldu.''