Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği
18/1/2000 tarihli ve 23937 mükerrer sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin bazı maddeleri 20/02/2002 tarihli ve 24677 sayılı Resmi Gazete ile 18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak değiştirilmiş Ve yönetmeliğe işlenmiştir.
Tebliğler Dergisi No :2509
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1-Bu Yönetmeliğin amacı; özel eğitim gerektiren bireylerin, Türk Millî
Eğitiminin genel amaçları ve temel ilkeleri doğrultusunda, genel ve meslekî
eğitim görme haklarını kullanabilmelerini sağlamaya yönelik esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2-Bu Yönetmelik; özel eğitim gerektiren bireyler ile onlara doğrudan veya
dolaylı olarak sunulacak eğitim hizmetlerini, bu hizmetleri sağlayacak resmî
ve özel okul ve kurumların işleyişi ile ilgili hükümleri kapsar.
Dayanak
Madde 3-Bu Yönetmelik; 30/05/1997 tarihli ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında
Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
"Madde 4 - (18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik)Bu
Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Millî Eğitim Bakanlığını,
b) Özel Eğitim Kurumları: Özel eğitim gerektiren bireylere hizmet veren, Bakanlığa
bağlı her derece ve türdeki resmî ve özel okul ve merkezleri,
c) Özel Eğitim Okulları: Özel eğitim gerektiren bireylere hizmet veren, özel
olarak yetiştirilmiş personelin bulunduğu, geliştirilmiş eğitim programları
ve yöntemlerinin uygulandığı, Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki yatılı ve
gündüzlü resmî ve özel okulları,
ç) Özel Eğitim: Özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını
karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları
ve yöntemleri ile özel eğitim gerektiren bireylerin bireysel yeterliliklerine
dayalı, gelişim özelliklerine uygun ortamlarda sürdürülen eğitimi,
d) Kaynaştırma: Özel eğitim gerektiren bireylerin, yetersizliği olmayan akranları
ile birlikte eğitim ve öğretimlerini resmî ve özel okul öncesi, ilköğretim,
orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan destek
eğitim hizmetlerinin sağlandığı özel eğitim uygulamalarını,
e) Kaynak Oda/Destek Eğitim Odası: Eğitim kurumlarında, özel eğitim gerektiren
öğrencilere ihtiyaç duyulan alanlarda destek eğitim hizmetleri verilmesi için
düzenlenmiş ortamı,
f) Gezerek Özel Eğitim Görevi Yapan Öğretmen: Özel eğitim gerektiren bireyler
için destek eğitim hizmetlerini evde, okulda ve kurumlarda sürdüren öğretmeni,
g) Özel Eğitim Gerektiren Birey: Çeşitli nedenlerle bireysel özellikleri ve
eğitim yeterlilikleri açısından akranlarına göre beklenilen düzeyden anlamlı
farklılık gösteren bireyi,
ğ) Zihinsel Yetersizlik:18 yaşından önce ortaya çıkan zihinsel işlevler ile
kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde anlamlı sınırlılıklar görülen
yetersizlik durumunu,
h) Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin eğitim dönemi içinde, sınırlı
seviyede destek eğitim hizmetleri ve özel düzenlemelere ihtiyacı olması durumunu,
ı) Orta Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin temel akademik, günlük yaşam ve
iş becerilerinin kazanılmasında yoğun özel eğitim ihtiyacı olması durumunu,
i) Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin öz bakım becerilerinin öğretimi
de dahil olmak üzere yaşam boyu süren, yaşamın her alanında tutarlı ve daha
yoğun özel eğitim ve destek hizmet ihtiyacı olması durumunu,
j) Çok Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin zihinsel yetersizliği yanında
başka yetersizlikleri bulunması nedeniyle öz bakım, günlük yaşam ve temel akademik
becerilere sahip olmamasından dolayı yaşamı boyunca bakım ve gözetim ihtiyacı
olması durumunu,
k) İşitme Yetersizliği: İşitme duyarlılığının kısmen veya tamamen yetersizliğinden
dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanmada ve iletişimde güçlük nedeniyle bireyin
eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
l) Görme Yetersizliği: Görme gücünün kısmen ya da tamamen yetersizliğinden dolayı,
bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
m) Ortopedik Yetersizlik: İskelet, kas ve eklemlerdeki hastalık, bozukluk ve
yetersizlikten dolayı, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz
yönde etkilenmesi durumunu,
n) Sinir Sisteminin Zedelenmesi ile Ortaya Çıkan Yetersizlik: Gelişim sürecinde
oluşan nörolojik bozukluğun, bireyin eğitim performansını ve sosyal uyumunu
olumsuz yönde etkilemesi durumunu,
o) Dil ve Konuşma Güçlüğü: Sözel iletişimde farklı seviye ve biçimlerde ortaya
çıkan aksaklıklar ve düzensizlikler nedeniyle dili kullanma, konuşmayı edinme
ve iletişimdeki güçlüklerin, bireyin eğitim performansı ve sosyal uyumunu olumsuz
yönde etkilemesi durumunu,
ö) Özel Öğrenme Güçlüğü: Dili yazılı ya da sözlü anlamak ve kullanabilmek için
gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve
dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel
işlemleri yapmada yetersizlik nedeniyle bireyin eğitim performansının ve sosyal
uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
p) Birden Fazla Alanda Yetersizlik: Gelişim dönemi içinde, bireyin eğitim performansını
ve sosyal uyumunu yoğun biçimde olumsuz yönde etkileyen, birden fazla alanda
görülen yetersizlik durumunu,
r) Duygusal Uyum Güçlüğü: Sağlık durumu, zihinsel ve duyusal faktörlerle açıklanamayan;
bireyin kendisi ve çevresiyle dengeli, doyurucu ilişki kurma ve sürdürmede güçlük
çekme, genel bir mutsuzluk ve depresyon hâli, bireysel veya okul problemleriyle
ilgili korku, tırnak yeme, parmak emme ve benzeri fiziksel belirtilerden bir
veya birden fazlasının uzun süreli olarak ortaya çıkması nedeniyle eğitim performansının
ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
s) Süreğen Hastalık: Gelişim dönemi içinde, bireyin, sürekli bakım ve tedavi
gerektiren hastalığı nedeniyle eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz
yönde etkilenmesi durumunu,
ş) Otizm: Erken çocukluk döneminde görülmeye başlayan, sosyal etkileşim ve iletişim
bozukluğu ile ilgi ve etkinliklerin belirgin sınırlılığı gibi özelliklerle kendini
gösteren yaygın gelişimsel bozukluk durumunu,
t) Sosyal Uyum Güçlüğü: Madde bağımlılığı, yetersiz beslenme, göç, suç işleme,
suça yönelme, çalışma, ihmâl, istismar ve terk edilme gibi riskli hayat şartlarından
dolayı bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi
durumunu,
u) Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu: Çocukta 7 yaşından önce başlayan,
en az iki ortamda (ev, okul) 6 ay süreyle yaşına ve gelişim seviyesine uygun
olmayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileriyle
görülen bozukluğu,
ü) Üstün veya Özel Yetenek: Zekâ, yaratıcılık, sanat, spor, liderlik kapasitesi
veya akademik alanlarda akranlarına göre üst seviyede performans gösterme durumunu,
v) Usta Öğretici: Ustalık yeterliğini kazanmış; öğrencilerin/kursiyerlerin kurum,
okul ve iş yerindeki eğitiminden sorumlu, meslekî eğitim tekniklerini bilen
ve uygulayan, usta öğreticilik belgesi sahibi olan kişiyi,
y) Kurs: Özel eğitim gerektiren bireylere, ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda
beceriler kazandırmak amacıyla sertifika veya belgeye götüren, belirli süre
ve programa dayalı olarak yürütülen yaygın eğitim faaliyetlerini,
z) Kursiyer: İlgi ve ihtiyaçları doğrultusunda belirli süre ve programa dayalı
olarak yürütülen yaygın eğitim faaliyetlerine katılan bireyi
ifade eder."
İKİNCİ BÖLÜM
Temel İlkeler
Temel İlkeler
Madde 5-Türk Millî Eğitimini düzenleyen genel amaçlar doğrultusunda özel eğitimle
ilgili temel ilkeler şunlardır:
a) Özel eğitim gerektiren tüm bireyler; ilgi, istek, yeterlilik ve yetenekleri
doğrultusunda ve ölçüsünde özel eğitim hizmetlerinden yararlandırılır.
b)Özel eğitim gerektiren bireylerin eğitimine erken yaşta başlanır.
c)Özel eğitim hizmetleri, özel eğitim gerektiren bireyleri sosyal ve fiziksel
çevrelerinden mümkün olduğu kadar ayırmadan plânlanır ve yürütülür.
d)Özel eğitim gerektiren bireylerin, eğitim performansları dikkate alınarak,
amaç, içerik ve öğretim süreçlerinde uyarlamalar yapılarak, yetersizliği olmayan
akranları ile birlikte eğitilmelerine öncelik verilir.
e)Özel eğitim gerektiren bireylerin, her tür ve kademedeki eğitimlerinin kesintisiz
sürdürülebilmesi için her türlü rehabilitasyonlarını sağlayacak kurum ve kuruluşlarla
iş birliği yapılır.
f)Özel eğitim gerektiren bireyler için, bireyselleştirilmiş eğitim plânı geliştirilir
ve eğitim programları bireyselleştirilerek uygulanır.
g)Ailelerin, özel eğitim sürecinin her boyutuna aktif olarak katılmaları ve
eğitimleri sağlanır.
h)Özel eğitim politikalarının geliştirilmesinde, özel eğitim gerektiren bireylere
yönelik etkinlik gösteren sivil toplum örgütleri ile iş birliği içinde çalışılır.
ı)Özel eğitim hizmetleri, özel eğitim gerektiren bireylerin, toplumla etkileşim
ve karşılıklı uyum sağlama sürecini kapsayacak şekilde plânlanır.
İKİNCİ KISIM
Yerleştirme
BİRİNCİ BÖLÜM
Belirleme ve Başvuru
Özel Eğitim Gerektiren Bireyin Belirlenmesi Süreci
Madde 6-Özel eğitim gereksinimi olduğu düşünülen birey;
a)Riskli hamilelikte izleme,
b)Doğum anında ortaya çıkan güçlükler,
c)Erken çocukluk döneminde farkına varma,
d)Bireyin ailesinin veya kendisinin doğrudan başvurusu,
e)Zorunlu eğitim çağı ve sonrasında farkına varma,
f)Sağlık ve eğitim amaçlı düzenli taramalar,
g)Diğer kurum ve kuruluşlardan başvuru
sonucu belirlenir.
Özel Eğitim Gerektiren Bireylerin Başvuracakları Kurumlar
Madde 7-Özel eğitim gereksinimi olan birey, ailesi veya gönderen kaynak;
a)Millî eğitim müdürlüğüne,
b)Rehberlik ve araştırma merkezi müdürlüğüne,
c)En yakın özel eğitim kurumuna,
d)En yakın okula
doğrudan başvurabilir.
Kayıt Zorunluluğu
Madde 8-Zorunlu eğitim çağına gelen, özel eğitim gerektiren veya tanısı konulmamış
ve yerleştirme kararı alınmamış her bireyin, başvurduğu okul öncesi eğitim kurumlarına
ve ilköğretim okullarına kaydı yapılır.
Kaydı yapılan öğrencinin durumu, özel eğitim gereksinimleri ve alınacak önlemler;
rehber öğretmen-psikolojik danışman, sınıf öğretmeni veya özel eğitim öğretmeni,
öğrenci velisi ve okul yönetimince belirlenir.Öğrencinin kaydettiği gelişmeler
izlenir ve gerektiğinde okul dışından özel eğitim desteği sağlanır. Tüm önlemlere
rağmen okulun programından yeterince yararlanamayan öğrenci için, okul yönetimi
öğrencinin durumunu belirtir ayrıntılı bir rapor düzenleyerek millî eğitim müdürlüğüne
gönderir.
İlköğretimlerini tamamlayarak bir üst öğrenim kurumuna yöneltilen özel eğitim
gerektiren öğrenciler hakkında, başvurdukları kurumların kayıt-kabul şartlarını
taşımaları durumunda akranları gibi işlem yapılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Tanılama ve Eğitsel Tanılama
Tanılama
Madde 9-Tanılama; özel eğitim gerektiren bireylerin yeterli ve yetersiz yönleri
ile bireysel özelliklerini, ilgilerini belirlemek amacıyla tıbbî, psiko-sosyal,
eğitim alanlarında yapılan değerlendirme sürecidir.
Tanılama İlkeleri
Madde 10-Tanılama ilkeleri şunlardır:
a)Erkenlik ilkesi; tanılama mümkün olduğunca erken yaşta yapılır.
b)Bütünlük ilkesi; tanılama çok yönlü, bireyin tüm gelişim öyküsü değerlendirilerek
yapılır.
c)Çeşitlilik ilkesi; tanılama sürecinde uygulanan tekniklerde, yöntemlerde,
disiplinlerde çeşitlilik esastır.
d)Süreklilik ilkesi; tanılama süreci farklı disiplin alanlarındaki uzmanlarca
sürekli değerlendirilir.
e)Yeterlilik ilkesi; tanılamada bireyin yeterli-yetersiz olduğu yönler birlikte
değerlendirilir.
f)İş birliği ilkesi; tanılama sürecinde aile, okul ve uzmanlar iş birliği içinde
çalışır.
g)İsteklilik ilkesi; tanılama sürecinin her aşamasında ailenin ve gerektiğinde
bireyin görüşü alınarak katılımı sağlanır.
h)Gizlilik ilkesi; tanılama sürecinin her aşamasında birey ile ailenin görüş
ve onayları alınmadan hiçbir açıklama yapılmaz. Elde edilen bilgi ve değerlendirme
sonuçları eğitim ve yönlendirme amaçlı kullanılır.
Eğitsel Tanılama
Madde 11- Eğitsel amaçla bireyin tüm gelişim ve disiplin alanlarındaki özelliklerinin
belirlenerek değerlendirilmesi eğitsel tanılama sürecidir.
Bireyin eğitsel tanılaması rehberlik ve araştırma merkezinde oluşturulan eğitsel
tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından yapılır. Bu tanılamada bireyin;
a)Zihinsel, fiziksel, duygusal, sosyal gelişim öyküsü,
b)Tıbbî ve psiko-sosyal değerlendirme raporu,
c)Bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim özellikleri,
d)Eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi,
e)Eğitim performansı,
dikkate alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu İle
Eğitsel Tanılama, İzleme ve Değerlendirme Ekibi
Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu
Madde 12-Eğitim öğretim kurumlarındaki özel eğitim hizmetlerini düzenlemek,
eş güdümlü bir şekilde yürütülmesini sağlamak, izlemek ve değerlendirmek üzere
millî eğitim müdürlüklerinde özel eğitim hizmetleri kurulu oluşturulur.
Millî Eğitim Müdür Yardımcısı veya Şube Müdürü
Madde 13- Özel eğitim hizmetleri kurulundan sorumlu millî eğitim müdür yardımcısı
veya şube müdürü, il ve ilçe genelindeki özel eğitim hizmetleri ile ilgili etkinliklerin
bütünlük içerisinde plânlanması, eş güdümü ve yürütülmesinden millî eğitim müdürü
adına yetkili ve sorumludur.
Millî eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürünün görevlendirilmesinde, öncelikle
üniversitelerin özel eğitim bölümleri programlarını tamamlamış veya özel eğitim
alanında çalışmış olanların seçilmesine dikkat edilir.Bu nitelikte elemanların
bulunmaması durumunda alanın özelliği dikkate alınarak millî eğitim müdürlüğünce
görevlendirme yapılır.
Millî Eğitim Müdür Yardımcısı veya Şube Müdürünün Görevleri
Madde 14-İllerde özel eğitim hizmetlerinden sorumlu millî eğitim müdür yardımcısı
veya şube müdürü aşağıdaki görevleri yapar:
a)İl özel eğitim hizmetleri kurulunu oluşturmak üzere 15 inci maddede sayılan
kurul üyelerini belirler.
b)Yeterli sayıda özel eğitim öğretmenini, diğer kurul üyelerinin katılmadığı
zamanlarda, özel eğitim hizmetlerinin programlı ve aksamadan yürütülmesini sağlamak
üzere görevlendirir.
c)Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi için rehberlik ve araştırma
merkezi dışındaki kurum ve kuruluşlardan görevlendirilecek personelin görevlendirilmesini,
eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi başkanının görüşünü alarak sağlar.
d)Yıl içindeki özel eğitim hizmetlerinin plânlanması, yürütülmesi, eş güdümü
ve değerlendirilmesine ilişkin toplantılar düzenler. Bu toplantılar yılda en
az 3 defa yapılır. Bu toplantılara; ilçe millî eğitim şube müdürleri, rehberlik
ve araştırma merkezi/merkezleri müdür/müdürleri, özel eğitim ve kaynaştırma
okulu/okulları müdürü/müdürleri, özel eğitim öğretmeni/öğretmenleri katılır.
Bu toplantılarda ilçe millî eğitim şube müdürleri arasında görev dağılımı yapar,
tanılama, izleme ve değerlendirme ekibinin/ekiplerinin ve bireyselleştirilmiş
eğitim programını geliştirme birimi/birimlerinin hizmet alanlarını belirler,
çalışma takvimini hazırlar.
e)İlçelerdeki özel eğitim kurumlarının, özel eğitim ve hazırlık sınıflarının,
kaynak odalarının, idarî, eğitim-öğretim ve yardımcı hizmetler sınıfı personel
gereksinimlerini belirler ve zamanında Bakanlığa sunulmasını sağlar.
f)Özel eğitimde görevli personelin, il içi atamalarında komisyon üyesi olarak
bulunur.
g)Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki resmî ve özel okul ve kurumlar bünyesinde,
kaynak oda, özel eğitim sınıfı ile bireyselleştirilmiş eğitim programını geliştirme
birimlerinin açılması konularında, özel eğitim hizmetleri kurulunun yaptığı
plânlama hazırlıklarını inceler, değerlendirir, derslik, araç-gereç gibi gereksinimlerinin
sağlanması için önlem alır.
h)Özel eğitim gerektiren bireylerin, yönlendirme raporu çerçevesinde özel eğitim
okulu veya diğer okullara yerleştirilmesini sağlar.İlinde eğitimi sağlanamayan
özel eğitim gerektiren bireyleri yatılı okullara yerleştirmek üzere Bakanlığa
bildirir.
Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu Üyeleri
Madde 15-Özel eğitim hizmetleri kurulu; millî eğitim müdür yardımcısı veya görevlendireceği
bir şube müdürü yanında, eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi başkanı,
özel eğitim kurumu müdürleri, özel eğitim öğretmenleri, gezerek özel eğitim
görevi verilen öğretmenler, rehber öğretmen-psikolojik danışman üyelerinden
oluşur. Özel eğitim hizmetleri kuruluna gerektiğinde kaynaştırma okulu müdürü,
kaynaştırma okulundan seçilen sınıf öğretmenleri, psikologlar, aile hekimleri,
odyologlar, fizyoterapistler, veli, gönüllü kuruluş yetkilileri, bu alanda yetişmiş
ilköğretim müfettişleri, özel eğitim gerektiren bireylerin çalıştığı kurumlardaki
iş yeri temsilcisi de çağrılabilir.
Millî eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürü ile görevlendirilen özel eğitim
öğretmenleri dışındaki kurul üyeleri çalışmalara gerektiğinde katılırlar, diğer
zamanlarda görevlerine devam ederler.
Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunun Görevleri
Madde 16-Özel eğitim hizmetleri kurulunun görevleri şunlardır:
a)İldeki rehberlik ve araştırma merkezlerinin, özel eğitim kurumlarının, kaynak
odalarının, özel eğitim ve hazırlık sınıflarının, yönetici, öğretmen, destek
hizmet personeli, usta öğretici, memur, yardımcı hizmetler sınıfı gibi her türlü
personel gereksinimini, okul ve kurum dışından görevlendirilecek personeli belirler.
b)Öğretim yılı başında düzenlenen bir program dahilinde; zihin, beden, duygu
ve sosyal yönden farklılık gösteren, öğrenme yetersizliği olan bireyleri belirlemek
amacıyla, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yapılacak taramalar ve evde eğitim
programları için; rehberlik ve araştırma merkezlerinde oluşturulacak eğitsel
tanılama, izleme ve değerlendirme ekibinin gerekli personel, araç-gereç, taşıt
gibi her türlü gereksinimini karşılayarak, taramaların ve eğitim programlarının
sağlıklı bir şekilde yürütülmesini sağlar.Erken tanı ve müdahale için, anaokulları
ve ana sınıflarında yapılacak taramaları öncelikle plânlar ve bunların uygulanmasını
sağlar. Ekibin sunduğu yöneltme kararlarını değerlendirir, gerekli özel eğitim
önlemlerini alır. Tarama programları mümkün olduğunca birinci yarı yıl içinde
düzenlenir, uygulanır ve sonuçlandırılır. Ancak olanak ve koşullara göre ikinci
yarı yılda da sürdürülebilir.
c)İldeki, kaynaştırma uygulamaları yapılacak okul, kaynak oda, hazırlık ve özel
eğitim sınıfları gereksinimini belirler ve açılması için gerekli önlemleri alır.
d)Özel eğitim gerektiren bireylerin, yöneltme raporu çerçevesinde, kaynaştırma
uygulamalarına, özel eğitim sınıflarına veya özel eğitim kurumlarına yerleştirilmesi
kararını alır.
e)Evde eğitimi sürdürülen öğrenciler için gezerek özel eğitim görevi verilen
öğretmenlerin görev dağılımını yapar.
f)Personel yetiştirilmesi amacıyla görev alanlarına göre, uygun hizmet içi eğitim
kursları açılmasını sağlar.
g)Özel eğitimle ilgili yayın ve kaynakları araştırır, inceler, gerekli görülen
yayın ve kaynakların özel eğitim okul ve kurumlarına dağıtımını sağlar.
h)Özel eğitim hizmetlerinin sürdürülmesinde, araştırmalara esas olacak istatistikî
bilgileri toplar, değerlendirir ve kullanılmaya hazır hâle getirir.
ı)Erken tanı ve müdahale için, sağlık ve sosyal hizmet kurum ve kuruluşları
ile diğer ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapar.
i)Aile eğitim programlarını başarı ile bitirmiş gönüllü aileler ile üniversitelerin
özel eğitim, çocuk gelişimi ve eğitimi bölümlerinde okuyan 2, 3 ve 4 üncü sınıf
öğrencilerinden gönüllü olanların; aile eğitimi, erken çocukluk dönemi eğitimi,
özel eğitim desteği gibi çalışmalara görevli personel ile birlikte katılmaları
için gerekli eş güdümü sağlar.
Eğitsel Tanılama, İzleme ve Değerlendirme Ekibi
Madde 17-Rehberlik ve araştırma merkezleri bünyesinde eğitsel tanılama, izleme
ve değerlendirme ekibi; özel eğitim hizmetleri kurulundan sorumlu millî eğitim
müdür yardımcısı veya şube müdürü ile rehberlik ve araştırma merkezi müdürünün
iş birliği ile 19 uncu maddede belirtilen personelin görevlendirilmesi yoluyla
oluşturulur.
Eğitsel Tanılama,İzleme ve Değerlendirme Ekibi Başkanı ve Görevleri
Madde 18-Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi başkanı, rehberlik
ve araştırma merkezi müdürü ya da görevlendireceği müdür yardımcısıdır.
Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi başkanının görevleri şunlardır:
a)Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibini oluşturur. Gereksinim duyulan
destek eğitim personelinin diğer kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapılarak,
görevlendirilmesinin sağlanması için özel eğitim hizmetleri kurulu millî eğitim
müdür yardımcısı veya şube müdürüne teklifte bulunur.
b)Özel eğitim gerektiren bireylerin; tüm gelişim alanlarındaki yeterlilik ve
gereksinimlerinin eğitsel amaçla değerlendirilmesi doğrultusunda eğitim amaçları
ve hizmetlerinin bir bütünlük içinde, disiplinler arası bir yaklaşımla plânlanması
ve yürütülmesinde eş güdümü sağlar.
Eğitsel Tanılama, İzleme ve Değerlendirme Ekibi Üyeleri ve Görevleri
Madde 19-Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi aşağıdaki üyelerden
oluşur:
a)Rehberlik ve araştırma merkezi müdürü,
b) İl genelindeki özel eğitim öğretmenlerinden 17 nci maddeye göre seçilecek
bir üye,
c)İl genelindeki gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmenlerden 17 nci maddeye
göre seçilecek bir üye,
d)İl genelindeki psikologlardan 17 nci maddeye göre seçilecek bir üye,
e)İl genelindeki eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmenlerden
17 nci maddeye göre seçilecek bir üye,
f)İl genelindeki rehber öğretmen-psikolojik danışmanlardan 17 nci maddeye göre
seçilecek bir üye,
g)İl genelindeki sosyal çalışmacılardan 17 nci maddeye göre seçilecek bir üye,
h)Aile veya gönderen kaynak temsilcisi,
ı)Gereksinim duyulduğunda özel eğitim kurumunun veya kaynaştırma uygulaması
yapılan okulun müdürü, sınıf öğretmeni veya rehber öğretmeni-psikolojik danışmanı
ile il genelindeki 17 nci maddeye göre seçilecek odyolog, fizyoterapist, hekim,
özel eğitim gerektiren bireylerin çalıştığı kurumlardaki iş yeri temsilcisi
çağrılabilir.
Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibinin görevleri şunlardır:
a)Özel eğitim gerektiren bireyin eğitsel tanılamasından önce; psiko-sosyal ve
tıbbî değerlendirmesinin yapılmasını sağlamak için aileyi yönlendirir ve ilgili
kurumlarla iş birliği yapar.
b)Birden fazla yöntem ve teknik kullanarak, başvurusu yapılan özel eğitim gerektirdiği
düşünülen bireyleri eğitsel tanılama sürecine alır.
c)Bireyin gereksinimlerini belirler ve öncelik sırasına koyar. Uzun dönemli
ve öğretim amaçlarını içeren ve EK 1'de belirtilen Destek Eğitim Plânı ile EK
2'de belirtilen Yöneltme Raporu'nu hazırlar ve özel eğitim hizmetleri kuruluna
gönderir.
d)Doğrudan okula kayıt veya özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından verilen
yerleştirme kararı sonucunu izler, ilgili okul ile iş birliği yapar, bireyin
uygun yerleştirilmediği durumlarda tanılama sürecini yineler.
e)Hazırladığı yöneltme raporu doğrultusunda, yerleştirmenin yapıldığı kuruma,
özel eğitim gerektiren bireye, destek eğitim plânının uygulanmasında görev alanlara
ve aileye danışmanlık yapar.
f)Ailelerin gereksinimleri doğrultusunda aile eğitimi programları düzenler.
Üniversite veya diğer kurumlarda düzenlenen aile eğitimi programları hakkında
aileyi bilgilendirir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yerleştirme ve İzleme
Yerleştirme ve İzleme
Madde 20- Özel eğitim gereksinimleri belirlenerek tanılanmış bireyler için eğitsel
tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından yöneltme kararı alınır. Özel
eğitim hizmetleri kurulu bu bireylerin kaynaştırma uygulamaları yapılan okul
ve sınıflara, özel eğitim okul ve sınıflarına yerleştirilmeleri kararını alır.
Yerleştirilen öğrencilerin izlenmesi okul, eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme
ekibi ve özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından iş birliği içinde yürütülür.
Öğrencinin kaydettiği gelişmeler belli aralıklarla düzenli olarak izlenir. Kayıt
tarihinden itibaren en az üç aylık izleme süreci sonunda, rehberlik ve danışma
hizmetleri kurulu; uygun yerleştirilmediği düşünülen öğrenci için doğrudan özel
eğitim hizmetleri kuruluna başvurabilir. Rehberlik ve danışma hizmetleri kurulu
başvurusunda öğrenci ve alınan önlemler hakkında ayrıntılı bir rapor düzenler.
Rapor uygun bulunursa, özel eğitim hizmetleri kurulu eğitsel tanılama, izleme
ve değerlendirme ekibi ile iş birliği kurarak yeni bir değerlendirme sürecini
başlatır. En geç bir ay içerisinde rehberlik ve danışma hizmetleri kuruluna
sonucu bildirir.
Ailenin İtiraz Hakkı
Madde 21-Özel eğitim gerektiren bireyin; belirleme, tanılama ve yerleştirme
sürecinde; aile, öncelikle bilgilendirilir ve yerleştirme sürecinde ailenin
yazılı onayı alınır. Buna rağmen aile, yeni bir değerlendirme isteği ile her
bir süreçte en fazla bir defa özel eğitim hizmetleri kuruluna, on beş gün içinde
doğrudan itiraz edebilir.Özel eğitim hizmetleri kurulu söz konusu başvuruyu
uygun gördüğü takdirde yeni bir değerlendirme sürecini başlatır, bir ay içinde
aileyi bilgilendirir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Eğitim-Öğretim
BİRİNCİ BÖLÜM
Aile Eğitimi
Aile Eğitimi
Madde 22- Aile eğitimi, özel eğitim gerektiren bireylerin eğitiminde sürekliliği
olan bir hizmettir. Bu hizmetlere ve özel eğitim sürecinin her boyutuna ailelerin
aktif katılımı ve katkısını sağlayacak önlemler alınır. Aile eğitim programları
hedef kitlenin özelliklerine göre özel eğitim kurumları, kaynaştırma uygulamaları
yapılan okullar ve özel eğitime destek veren kurumlarca hazırlanır ve yürütülür.
Bu hizmet gerektiğinde evlerde de sürdürülebilir.
Bu programlar, ailelerle birlikte saptanacak belli aralıklarla, her yıl yeniden
geliştirilerek uygulanır.
Özel eğitim ilköğretim okullarına yerleştirme kararı alınan ve okula başlaması
gereken aday öğrencilerden; kontenjan yetersizliği nedeniyle çağrısı yapılamayan
öğrencilerin aileleri, öğrencinin sırası gelinceye kadar devam edecekleri okulun
aile eğitimi programlarından öncelikle yararlandırılırlar.
Aile eğitimi programları, özel eğitim gerektiren bireyin anne-babası, kardeşleri
ile bakımı ve eğitiminden sorumlu diğer bireylerin, koşullara göre birlikte
ya da farklı eğitim programları içinde eğitilmeleri ve bilgilendirilmeleri sağlanarak
sürdürülür.
Özel eğitimdeki aile eğitim hizmetleri, aile rehberliği hizmetleri ile bütünleştirilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Eğitim-Öğretim Tür ve Kademeleri
Erken Çocukluk Dönemi Eğitimi
Madde 23-Özel eğitim gereksinimleri belirlenmiş, 0-36 ay arasındaki çocuklar
için, özel eğitim hizmetleri, öncelikle ailenin bilgilendirilmesi ve desteklenmesi
temeline dayalı olarak, üniversitelerle iş birliği ile eğitsel tanılama, izleme
ve değerlendirme ekibi ve gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmen tarafından
evlerde ve kurumlarda sürdürülür. Plânlanan bu eğitim doğrultusunda çocuk aile
ve eğitimci aşağıdaki hususlar çerçevesinde birlikte çalışır.
a)Çocuğun özel eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi tanılama, izleme ve değerlendirme
ekibi tarafından mümkün olduğunca ev gözlemleri ve gelişim ölçekleri kullanılarak
yapılır.
b)Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından yapılacak inceleme
ve değerlendirme çalışmaları, en az altı ayda bir yinelenir.
c)Aile eğitimi hizmetlerinde, çocuğun ve ailenin ne tür destek hizmetler alacağı
ve bu hizmetlerin kim tarafından, nasıl ve ne zaman verileceği eğitsel tanılama,
izleme ve değerlendirme ekibi tarafından belirlenir.
d)Bu çocukların, sosyal yönden gelişimlerini desteklemek ve ailelerin bilgi
ve deneyimlerini artırmak için, resmî ve özel kreşlerde, bireysel özellikleri
ve yaşları dikkate alınarak, belirlenen bir günde yarı zamanlı oyun grubuna
ya da etkinlik grubuna devam etmesine karar verilebilir.
e)Aileler, eğitsel oyun, oyuncak, oyuncak kütüphaneleri, özel eğitim gerektiren
çocuklara kendilerini serbest ifade etme olanağı sağlayan oyun-eğlence alanları
ve eğitsel kitap gibi konularda bilgilendirilir ve özendirilir.
Okul Öncesi Eğitimi
Madde 24-Özel eğitim gereksinimleri belirlenmiş 37-72 ay arasındaki çocuklar
için, okul öncesi eğitimi zorunludur ve kaynaştırma uygulamaları temeline dayalı
olarak, destek eğitim plânları çerçevesinde sürdürülür.
Özel eğitim gerektiren çocukların, bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim
özellikleri dikkate alınarak okul öncesi özel eğitim sınıfları ve okulları da
açılabilir. Oluşturulacak özel eğitim sınıflarında ve okul öncesi özel eğitim
okullarında sınıfların mevcudu, bir öğretmen için altı, iki öğretmen için on
çocuktan fazla olamaz. Bu çocuklarda tuvalet eğitimi koşulu aranmaz.
Hazırlık Sınıfı
Madde 25-Bünyesinde özel eğitim sınıfları bulunan ilköğretim okulları ile özel
eğitim ilköğretim okullarında, öğrencilerin gelişim ve bireysel özellikleri
doğrultusunda, onları örgün eğitimi izleyebilecekleri duruma getirmek için hazırlık
sınıfları açılabilir. Hazırlık sınıflarında en fazla 10 öğrenci bulunur.
Hazırlık sınıfı programı; bireylerin sosyal etkileşim, iletişim ve temel yaşam
becerilerini geliştirme, sınıfa, okula ve yaşama uyumlarını artırmaya yönelik
hazırlanır. Kavrama, dinleme, anlama, anlatma, okuma ve yazmayla ilgili hazırlık
çalışmalarını içeren bu programın süresi en fazla bir ders yılıdır. Ders yılı
sonunda hazırlık sınıfı öğretmeni, aile, okul rehber öğretmeni-psikolojik danışmanı
ile okul yönetiminin ortaklaşa aldığı yöneltme kararı doğrultusunda öğrenci;
a)Kaynaştırma uygulamaları yapılan ilköğretim okuluna,
b)Özel eğitim ilköğretim okuluna,
c)İlköğretim programlarının amaçlarını gerçekleştirecek durumda olmayan öğrenciler
için, gelişim alanlarındaki performans düzeyi dikkate alınarak hazırlanmış bir
eğitim programına
devam ettirilir.
İlköğretim
Madde 26-Özel eğitim gerektiren bireyler ilköğretimlerini; özel eğitim veya
diğer ilköğretim okullarında sürdürürler. Özel eğitim ilköğretim okullarına
devam eden öğrencilerin, gelişimleri izlenip, eğitim performansları dikkate
alınarak, programın amaç, içerik, öğretim süreçleri ve değerlendirme boyutlarında
uyarlamalar yapılarak, kaynaştırma uygulamalarına öncelik verilir. Özel eğitim
ilköğretim okullarında sınıf mevcudu en fazla 10 öğrenciden oluşur.
Zorunlu öğrenim çağındaki, klinik bakıma gereksinim duyan veya birden fazla
alanda yetersizliği olanlar için destek eğitim plânı özel eğitim hizmetleri
kurulu tarafından hazırlanır. Bu bireylerin eğitimleri, öncelikle ailelerinin
bilgilendirilmesi ve desteklenmesi temeline dayalı olarak, gezerek özel eğitim
görevi verilen öğretmenler tarafından kurumlarda ve evlerde sürdürülür.
Evde Eğitim
Madde 27- Zorunlu öğrenim çağındaki fiziksel, duygusal, sosyal ve iletişim yetersizlikleri
nedeniyle, eğitim öğretim kurumlarından doğrudan yararlanamayacak durumda olan
bireylerin eğitimleri, özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından plânlanır. Öncelikle
ailenin bilgilendirilmesi, desteklenmesi ve bireyin evde eğitime alınması temeline
dayalı olarak, gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmen tarafından sürdürülür.
İlköğretim çağındaki öğrencilerin en yakın ilköğretim okuluna kaydı yapılır.
Bu öğrenciler için okula devam etme koşulu aranmaz, başarıları değerlendirilerek
haklarında okula devam eden diğer öğrenciler gibi işlem yapılır. Öğrencilerin
başarı durumu ve gelişimi okuluna bildirilir; sınıf geçme ve diploma işlemleri
kayıtlı bulunduğu okul tarafından yürütülür. İl/ilçe millî eğitim müdürlüğü,
ilköğretim çağı çocuklarının kayıtlarının olduğu okullardan sınıf ve branş öğretmenlerini,
gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmenlerin önerileri doğrultusunda görevlendirebilir.
Evde eğitim, bir destek eğitim hizmeti olmayıp, eğitim-öğretim hizmetlerinin
bireyin yetersizliği nedeniyle evde verilmesi temeline dayanır. Plânlanan bu
eğitim doğrultusunda birey, aile ve eğitimci birlikte çalışır.
Orta Öğretim
Madde 28- Özel eğitim gerektiren bireylerin, orta öğretimlerini özel eğitim
okullarında veya diğer genel, meslekî ve teknik orta öğretim okullarında, kaynaştırma
yoluyla sürdürmeleri esastır.
İlköğretim okullarını bitiren; özel eğitim gerektiren öğrencilerden genel, meslekî
ve teknik orta öğretim okullarına yönlendirme kararı alınanlar, ilgili birimlerle
yapılacak iş birliği çerçevesinde yatılı ve sınavsız olarak bu okullara yerleştirilirler.
Çok programlı liselere ve meslek liselerine yönlendirme kararı alınanlardan,
yatılı okumak isteyen öğrenciler için yakın yatılı okulların olanakları da değerlendirilerek
yeterli kontenjan sağlanır.
Özel eğitim gerektiren bireylerden, açık öğretim lisesine yönlendirme kararı
alınanlar tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından izlenir. İlgili
kurum ile programın ölçme ve değerlendirilmesi gibi konularda iş birliği yapılır.
Yüksek Öğretim
Madde 29- Özel eğitim gerektiren öğrencilerden, yüksek öğretime yönlendirme
kararı alınanların ilgileri, istekleri, yetenekleri, yeterlilikleri ve istihdam
olanakları doğrultusunda ve ölçüsünde yüksek öğretim olanaklarından faydalanabilmeleri
için sınavlarda ve değerlendirmede gerekli özel eğitim önlemleri alınır. Yüksek
öğretim kurumları ile iş birliği yapılarak yerleştirilmelerinde, kredi ve burs
almalarında öncelik tanınır.
Yaygın Eğitim
Madde 30- Özel eğitim gerektiren bireylerin temel yaşam becerilerini geliştirmek,
öğrenme gereksinimlerini karşılamak, onları işe ve mesleğe hazırlamak amacıyla,
farklı konu ve sürelerde, çevrenin olanakları ve gereksinimleri doğrultusunda
yaygın eğitim programları düzenlenir.
Bu programlar, özel eğitim gerektiren bireylerin aileleri ve yakın çevreleri
için, bireyin gelişim sürecinde aktif rol almaları ve onlarla birlikte yaşam
becerilerini geliştirmelerini sağlayacak biçimde hazırlanır.
Özel eğitim gerektiren bireyleri iş hayatına hazırlayıcı iş ve meslekî yaygın
eğitim programları; bu bireylerin bireysel gelişim özellikleri ve yeterlilikleri
doğrultusunda yörenin, iş gücü piyasasının mevcut ve gelecekteki ihtiyaçları
dikkate alınarak plânlanır; uygulama ağırlıklı ve bireyin o işi veya mesleği
amaçlanan yeterlilikte yapmasını sağlayacak şekilde uygulanır. Yaygın eğitim
faaliyetleri, illerde oluşturulmuş bulunan Yerel Çalışma Konseyleri ile diğer
resmî, özel ve gönüllü kurum ve kuruluşlar ile iş birliği çerçevesinde plânlanır
ve uygulanır.
Yaygın eğitim programları uygulayan diğer resmî, özel ve gönüllü kurum ve kuruluşlarca
düzenlenecek programlardan iş birliği çerçevesinde, özel eğitim gerektiren bireylerin
de, özel eğitim sınıfı ve kaynaştırma uygulamaları ile yararlanmaları sağlanır.
Özel eğitim kurumları ve diğer kurumların açtığı yaygın eğitim programlarına
katılan özel eğitim gerektiren bireyler ve bunların aile eğitimi programlarına
katılan birinci derecedeki yakınları; program süresince yaygın eğitim programının
açıldığı bölgedeki yatılı özel eğitim kurumlarının pansiyonlarından yararlanabilirler.
Bu kursiyer ve ailelerinin iaşe ve ibateleri eğitimleri süresince Bakanlıkça
karşılanır.
DÖRDÜNCÜKISIM
Kurumlar
BİRİNCİ BÖLÜM
Özel Eğitim Kurumları
Özel Eğitim Kurumları
Madde 31- Özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim gereksinimlerini karşılamak
için, onların gelişim ve disiplin alanlarındaki performans düzeylerine uygun;
her tür ve kademede örgün ve yaygın, yatılı ve gündüzlü eğitim kurumları Bakanlıkça
açılır. Bu kurumlarda, özel olarak yetiştirilmiş personel ile geliştirilmiş
eğitim programları ve yöntemleri uygulanır.
Gerçek ve tüzel kişiler, özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim ve öğretimleri
için 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'ndaki esaslara uygun olarak özel
okul veya kurum açabilirler.
Özel Eğitim Kurumlarının Amaçları
Madde 32- Özel eğitim kurumları, Türk Millî Eğitiminin genel amaç ve temel ilkeleri
doğrultusunda, özel eğitim gerektiren bireylerin;
a) Toplum içindeki rollerini gerçekleştiren, başkaları ile iyi ilişkiler kuran,
iş birliği içinde çalışabilen, çevresine uyum sağlayabilen, üretici ve mutlu
bir vatandaş olarak yetişmelerini,
b) Kendi kendilerine yeterli bir duruma gelmeleri için temel yaşam becerilerini
geliştirmelerini,
c) Uygun eğitim programları ile özel yöntem, personel ve araç-gereç kullanarak;
ilgileri, gereksinimleri, yetenekleri ve yeterlilikleri doğrultusunda üst öğrenime,
iş ve meslek alanlarına ve hayata hazırlanmalarını
amaçlar.
Görme, İşitme ve Ortopedik Yetersizliği Olan Bireyler İçin Açılan Kurumlar
Madde 33- Görme, işitme ve ortopedik yetersizliği olan bireyler için, kaynaştırma
uygulamaları esas olmakla birlikte, her tür ve kademede, gündüzlü ve/veya yatılı
özel eğitim kurumları açılır.
Bu kurumlarda Bakanlıkça hazırlanan eğitim programları uygulanır. Öğrencilerin
bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim özellikleri dikkate alınarak ilgileri,
istekleri, yetenekleri ve yeterlilikleri, yetersizlikten etkilenme düzeyleri
de dikkate alınarak farklı sınıflar oluşturulur, seçmeli dersler çeşitlendirilir.
Sınıf mevcutları okul öncesi, ilköğretim ve yaygın eğitimde en fazla 10, orta
öğretimde en fazla 20 öğrencidir.
Özel eğitim gerektiren öğrencilerin meslekî ve teknik liselerde ilgi, istek,
yetenek ve yeterlilikleri ölçüsünde kaynaştırma uygulamasının yapıldığı, yatılı
ve/veya gündüzlü çok programlı orta öğretim kurumları açılır. Bu kurumlarda
meslekî ve teknik öğretim programları uygulanır. Öğrenciler, meslek derslerini
meslek ve teknik liselerinde, kültür derslerini ise çok programlı liselerde
sürdürürler. Ancak, atölyeleri uygun olan okullarda meslek dersleri de yapılabilir.
"(18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik)Orta öğretimde,
güzel sanatlar, meslekî ve teknik eğitim veren orta öğretim kurumları veya iş
eğitim merkezleri ya da iş okulları açılarak yeterlilikleri oranında, bir üst
öğrenime, iş ve mesleğe yönlendirilmeleri sağlanır."
Birden Fazla Alanda Öğrenme Yetersizliği Olan Bireyler İçin Açılan Kurumlar
Madde 34- Birden fazla alanda öğrenme yetersizliği olan bireyler için gündüzlü
özel eğitim okul ve kurumları açılır. Kurumlardaki eğitim-öğretim uygulama süreci
ile çalışma yöntem ve esasları Bakanlıkça çıkarılacak yönerge ile belirlenir.
Bu bireyler için eğitim gereksinimleri dikkate alınarak özel eğitim okul ve
kurumlarının bünyesinde, gündüzlü sınıflar da açılabilir. Bu sınıflarda en fazla
altı öğrenci bulunur ve iki öğretmen görevlendirilir.
Görme Yetersizliği Olan Bireyler İçin Açılan Basım Evi ve Akşam Sanat Okulu
Madde 35- Basım evi ve akşam sanat okulu, görme yetersizliği olan bireylerin
eğitim için gerekli olan ders kitaplarını, kaynak kitapları, edebî eserleri
ve sanat eserlerini, dergi, gazete gibi yazılı materyali Braille (kabartma yazı)
ile basar, çoğaltır ve dağıtımını sağlar. Gerekli kitapları kasetlere okutarak,
konuşan kitap kasetleri hazırlatır. Bu bireylerle ilgili eğitim-öğretim yöntemleri
üzerinde araştırmalar yapar.
Kurumdaki eğitim-öğretim uygulama süreci ile çalışma yöntem ve esasları Bakanlıkça
çıkarılacak yönerge ile belirlenir.
Zihinsel Öğrenme Yetersizliği Olan Bireyler İçin Açılan İlköğretim Okulları
Madde 36- Orta düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan ilköğretim çağı çocukları
için, kaynaştırma uygulamaları esas olmakla birlikte, gündüzlü ilköğretim kurumları
açılır.
Bu okullarda Bakanlık tarafından, denkliği bozmayacak düzenlemeler yapılarak
hazırlanmış ilköğretim programları uygulanır. Öğrencilerin bireysel yeterliliklerine
dayalı gelişim özellikleri dikkate alınarak ilgileri, istekleri, yetenekleri
ve yeterlilikleri ölçüsünde seçmeli dersler çeşitlendirilir.
Okulda sınıf öğretmenliği esastır. Sınıf mevcudu tüm sınıflarda en fazla 10
öğrenciden oluşur.
İlköğretimlerini tamamlayanlara ilköğretim okulu diploması verilir. Bu öğrenciler
bireysel gelişim özellikleri ve yeterliliklerine uygun orta öğretim ve yaygın
eğitim kurumlarına yöneltilirler.
Zihinsel Öğrenme Yetersizliği Olan Bireyler İçin Açılan Eğitim ve Uygulama
Okulları
Madde 37- Genel eğitim programlarından yararlanamayan, okul öncesi ve zorunlu
ilköğretim çağındaki, ağır düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan çocuklar
için, gündüzlü özel eğitim kurumları açılır. Bu okullarda, öğrencilerin, öz
bakım ve temel yaşam becerileri ile işlevsel akademik becerilerini geliştirmek
ve topluma uyumlarını sağlamak amacıyla gelişimsel eğitim programları uygulanır.
Bu okullarda sınıf öğretmenliği esastır. Sınıf mevcutları; okul öncesi eğitim
sınıflarında en fazla altı, diğer sınıflarda ise en fazla sekiz öğrenciden oluşur.
Okul öncesi eğitimi sınıfından altıncı sınıfa kadar sınıflarda iki özel eğitim
öğretmeni, yedinci ve sekizinci sınıflarda ise, bir özel eğitim öğretmeni ile
bir usta öğretici veya iki özel eğitim öğretmeni görevlendirilir. İş eğitimi
atölye öğretmenlerince okutulur.
Okul programı bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim özellikleri doğrultusunda
bireyselleştirilir. Öğretmenler, her çocuğun bireyselleştirilmiş eğitim programına
göre hem grup eğitimi hem de birebir eğitim yaparlar.
Öğrenci, bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim özellikleri dikkate alınarak
uygun sınıfa yerleştirilir, bir sınıfı en fazla iki öğretim yılı yineler. Seviyeler
arasında geçişler, genellikle yıl sonunda sınıf öğretmeni ve branş öğretmenlerinin
önerisi üzerine, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme kurulunca
yapılır. Eğitim ve uygulama okullarında kurul eğitim-öğretim yılı süresince
her ay en az bir defa toplanır.
Okulda etkinlik süresi günde toplam altı saattir. Etkinlik, dinlenme ve yemek
süreleri okul yönetimince düzenlenir.
Etkinlik dağıtım çizelgesinde, aile rehberliği için uygun zaman ayrılır. Bu
etkinlikler rehberlik ve psikolojik danışma servisi ve özel eğitim öğretmenleri
tarafından eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi ile iş birliği içinde
yapılır.
Öğrenciler ilgileri, istekleri ve yeterlilikleri ölçüsünde yedinci ve sekizinci
sınıflarda uygun iş eğitim ve uygulama programlarına yöneltilirler.
Seviye geçişinde etkili olmamakla beraber, öğrencilere birinci ve ikinci yarı
yıl sonunda örneği EK 3-a ve EK 3-b'de gösterilen öğrenci karnesi verilir. Karneler
özel eğitim öğretmeni-sınıf öğretmeni tarafından doldurulur. Karnede belirtilmeyen
konular, ayrıca veliye yazılı olarak bildirilir.
"(18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik)Okulun programını
bitiren öğrencilere örneği (EK-4) te gösterilen diploma verilir, ancak bu diploma,
orta öğretime girme hakkını sağlamaz. Bu öğrenciler; aile, öğretmen ve okul
yönetimince alınan yöneltme kararı doğrultusunda yaygın eğitim programlarına
ve iş eğitim merkezlerine yöneltilirler."
Özel Eğitim Gerektiren Bireyler İçin Açılan İş Eğitim Merkezleri
Madde 38- Eğitim uygulama okullarını bitiren veya zorunlu eğitim çağı dışında
kalan zihinsel öğrenme yetersizliği olanlar ve/veya genel eğitim programlarından
yararlanamayan özel eğitim gerektiren bireylerin; temel yaşam becerilerini geliştirmek,
öğrenme gereksinimlerini karşılamak, topluma uyumlarını sağlamak, onları işe
hazırlamak amacıyla; farklı konu ve sürelerde meslek kurslarının düzenlendiği,
gündüzlü özel eğitim kurumları açılır.
Görme, işitme, ortopedik yetersizliği olanlar için de, iş eğitim merkezleri
açılır. Merkezin programına devam edebilecek yeterli sayıda, farklı yetersizlikleri
olan kursiyer varsa ve merkezin personeli, yapısı ve atölyeleri de uygunsa özel
sınıflar oluşturulabilir. Zihinsel öğrenme yetersizliği olan bireyler için açılan
iş eğitim merkezlerinde böyle bir uygulamaya yer verilmez.
Bir kurs programının açılabilmesi için kursiyer sayısının en az beş olması gerekir.
Aynı kursta birden fazla sınıf yapma olanağı varsa, kursiyerlerin; ilgi, istek,
yetenek, yaş, bireysel ve gelişim özellikleri ile yeterlilikleri dikkate alınarak
oluşturulacak sınıflar en fazla 10 kursiyerden oluşur. İş eğitim merkezlerinde
sınıf öğretmenliği esastır. Sınıflarda bir özel eğitim öğretmeni ile bir atölye
öğretmeni/usta öğretici veya iki özel eğitim öğretmeni görevlendirilir.
Kurs programları, merkez tarafından iş yeri temsilcileri ile iş birliği içinde
hazırlanır. Programların hazırlanmasında çevrenin olanak ve koşulları dikkate
alınır.
"(18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik)Kursların süresi,
programın içeriğine göre en az bir, en fazla üç öğretim yılı olarak belirlenir.
Merkezin imkân ve şartları uygun olduğu takdirde yarıyıl ve yaz tatillerinde
de programlara devam edilebilir. Merkezde, günde en az altı saat ders yapılır.
Ders, etkinlik, dinlenme ve yemek süreleri, merkez yönetimince düzenlenir. Programlar,
il millî eğitim müdürlüğü tarafından onaylanır ve bir örneği Bakanlığa gönderilir."
Açılacak kursların türleri ile alınacak kursiyer sayıları ve yeterlilikleri,
merkez tarafından en az iki ay önceden duyurulur. Kurs programlarına, kursun
içeriğine uygun kursiyerlerin seçimi, 65 inci maddede belirtilen izleme ve yöneltme
kurulunca yapılır. Yerleştirme ve değerlendirme sonuçları özel eğitim hizmetleri
kurulu ile eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibine bildirilir, gerekli
iş birliği yapılır.
Bir kurs programını tamamlayan kursiyer, farklı bir kurs programından da yararlanabilir.
Kurs için başvuru, kontenjandan fazla ise, daha önce kurs programından yararlanamayanlara
öncelik verilir.
Her türlü özel eğitim önlemine rağmen, merkezdeki kurs programlarından yararlanamayan
kursiyerlerin durumu hakkında ayrıntılı bir rapor, izleme ve yöneltme kurulu
tarafından düzenlenerek, farklı bir eğitim önlemi önerisi için özel eğitim hizmetleri
kuruluna gönderilir.
"(18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik)Kursun bitiminde,
kursiyerlere örneği (EK-6) da gösterilen kurs bitirme belgesi verilir."
"Özel eğitim gerektiren bireyler için açılan iş okulları
Madde 39 - (18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik)İlköğretimlerini
tamamlayan, 21 yaşından gün almamış, orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan
bireyler veya ilköğretimlerini tamamlayıp genel ve meslekî orta öğretim programlarına
devam edemeyecek özel eğitim gerektiren bireylerin; temel yaşam becerilerini
geliştirmek, öğrenme ihtiyaçlarını karşılamak, topluma uyumlarını sağlamak,
iş hayatıyla ilgili bilgi ve beceriler kazandırmak amacıyla gündüzlü olarak
iş okulları açılır. Eğitime ara vermeyenlerde yaş kaydı aranmaz.
Görme, işitme, ortopedik yetersizliği olanlar için de iş okulları açılır. Okulun
programına devam edebilecek yeterli sayıda farklı yetersizlikleri olan öğrenci
varsa ve okulun personeli, yapısı ve atölyeleri de uygunsa özel sınıflar oluşturulabilir.
Zihinsel öğrenme yetersizliği olan bireyler için açılan iş okullarında böyle
bir uygulamaya yer verilmez.
Sınıf mevcudu 10 öğrenciden fazla olamaz. Okulda etkinlik süresi günde toplam
en az yedi ders saatidir. Ders, etkinlik ve yemek süreleri okul yönetimince
düzenlenir.
Okulun programı, birinci yılı hazırlık olmak üzere dört yıldır. Hazırlık sınıflarında
öğrencilere, kültür dersleri ve okuldaki atölyelerde gerekli teorik bilgiler
verilir, uygulamalı iş eğitimi yoluyla temel bilgi ve beceriler kazandırılır.
Bu sınıfta öğrenciler bir iş yerine gönderilmezler.
Haftalık ders dağıtım çizelgesine göre;
a) Birinci sınıftan itibaren, iş yerinde çalışabilecek durumda olan öğrencilerin,
65 inci maddede belirtilen izleme ve yöneltme kurulunca işe yerleştirilme işlemleri,
iş yerinde bir aylık deneme süresinden sonra ve (EK-7) de gösterilen muvafakat
belgesinin bu öğrencilerin velileri tarafından verilmesini müteakip yapılır.
b) Öğrencilere birinci, ikinci ve üçüncü sınıflarda haftalık ders çizelgesinde
gösterilen kültür dersleri ile yönlendirildiği meslekî eğitim dersleri verilir.
İş yerine yerleştirilen öğrenciler kültür ve meslekî eğitim derslerini haftada
bir gün okulda, uygulamalı beceri eğitimini dört gün işletmelerde görürler.
İşe yerleştirilemeyen öğrenciler ise okuldaki atölyelerde beceri eğitimi görürler.
İşe yerleştirilen öğrenciler 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitimi Kanunu'nun
çırak öğrencilere verdiği haklardan yararlanırlar.
İş okullarında sınıf öğretmenliği esastır. Dersler, sınıf veya branş öğretmenleri
tarafından okutulur.
Öğrenciler hazırlık sınıfında ilgileri, istekleri ve yeterlilikleri ölçüsünde
iş veya meslek programlarına yöneltilirler.
İş yerinde çalışan öğrenciler (EK-8) de yer alan ve iş yeri koordinatör öğretmenince
doldurulacak gözlem ve izleme formu ile (EK-9) da yer alan ve işverence doldurulacak
izleme çizelgesindeki değerlendirmeler çerçevesinde izleme ve yöneltme kurulunca
takip edilir. İş yerine uyum sağlayamayan öğrencilerin iş yeri, kurulca değiştirilir
veya bu öğrenciler eğitimlerine okuldaki atölyelerde devam ederler. Bu öğrenciler
farklı iş yeri ortamlarında denenir ve izlenirler.
Okulun olanak ve koşulları uygun olduğu takdirde yarı yıl ve yaz tatillerinde
de programlara devam edilir.
Orta düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan öğrencilerin başarıları, dört
ayrı not ile değerlendirilir ve kaydettikleri gelişmeler dikkate alınarak bu
öğrenciler hakkında başarısız değerlendirme yapılmaz.
Verilecek notların sayısal değerleri ile karşılıkları;
NOTLAR PUAN DERECESİ
5 100-75 Pekiyi
4 74-50 İyi
3 49-25 Orta
2 24-10 Geçer
şeklindedir.
Dönem sonlarında öğrencilere İş Okulu Dönem Sonu Başarı Belgesi verilir (EK-10).
Programı tamamlayan öğrencilere İş Okulu Diploması verilir (EK-11). Ancak bu
diploma, yüksek öğretime girme hakkını sağlamaz. Bu öğrenciler veli, öğretmen
ve okul yönetimince alınan yöneltme kararı doğrultusunda yaygın eğitim programlarına,
işe ve mesleğe yöneltilirler.
İlköğretim okullarını bitiren ve zihinsel öğrenme yetersizliği olan öğrencilerden,
iş eğitim merkezlerine veya iş okullarına yönlendirme kararı alınanların sayısının
kontenjanı aştığı durumlarda başvuru sırasına göre yerleştirilirler."
Otistik Bireyler İçin Açılan Kurumlar
Madde 40- Genel eğitim programlarından yeterince yararlanamayan, otizm tanısı
konulmuş 3-18 yaş grubundaki çocuklar için, gündüzlü özel eğitim kurumları açılır.
Kurumlarda gelişimsel eğitim programları uygulanır. Bireyselleştirilmiş eğitim
programlarının uygulanması esastır. Bu nedenle iki öğrenciye bir özel eğitim
öğretmeni görevlendirilir.
Bireysel ve gelişim özellikleri dikkate alınarak eğitsel tanılama, izleme ve
değerlendirme ekibi tarafından uygun görülen öğrencilerin en yakın okul öncesi
ve ilköğretim okullarına kaydı yapılır. Bu öğrencilerin destek eğitimleri kurumda
sürdürülür.
Açılan kurumların eğitim-öğretim uygulama süreci ile çalışma yöntem ve esasları
Bakanlıkça hazırlanacak yönerge ile belirlenir.
Üstün veya Özel Yeteneği Olan Bireyler İçin Açılan Kurumlar
Madde 41- İlköğretim ve orta öğretim çağında, üstün veya özel yetenekli olduğu
belirlenen öğrenciler için, gündüzlü ve yatılı özel eğitim kurumları açılır.
Bu kurumlarda, öğrencilerin bireysel yeteneklerinin farkında olmalarını ve özel
yeteneklerini geliştirerek kapasitelerini en üst düzeyde kullanmalarını sağlayacak
bireysel ve destek eğitim programları uygulanır.
Açılan kurumların eğitim-öğretim uygulama süreci ile çalışma usul ve esasları
Bakanlıkça hazırlanacak yönerge ile belirlenir.
Hastahanede Yatan Çocuklar İçin Açılan Kurumlar
Madde 42- Resmî ve özel hastahanelerde çeşitli hastalıklardan dolayı yatan ve
tedavi gören çocuklar için, Millî Eğitim, Sağlık, Çalışma ve Sosyal Güvenlik
bakanlıkları ve üniversiteler arasında imzalanan protokollere göre eğitim-öğretimden
yararlanma, ders yılı kayıplarını önleme amacıyla, özel eğitim kurumları Bakanlığa
bağlı olarak açılır.
Bu kurumlarda gerektiğinde seviye gruplarına göre birleştirilmiş sınıf uygulaması
yapılır. Programlarda, öğrencilerin hastalığı ve hastahane şartları göz önüne
alınarak gereken esneklik sağlanır.
Sınıf mevcudu en fazla 10 öğrenciden oluşur. Okul öncesi için bir öğretmen,
diğer sınıflar için iki öğretmen görevlendirilir. Öğretmenlerden birisi il millî
eğitim müdürlüğünce, müdür yetkili öğretmen olarak görevlendirilir. Müdür yetkili
öğretmen aynı zamanda sınıf da okutur. Millî eğitim müdürlüğü, hastahaneye yakın
okullardan branş öğretmenlerini, müdür yetkili öğretmenin önerileri doğrultusunda
görevlendirilir.
Öğretmenlerin çalışma saatleri, öğrencilerin hastalık durumlarına göre gereken
esneklik sağlanarak okul müdürlüğünce, hastahane yönetimi ile iş birliği yapılarak
düzenlenir. Sınıfa gelemeyecek durumdaki öğrencilere odalarında eğitim verilir.
Bir aydan fazla hastahane ilköğretim okuluna devam eden öğrencinin başarı durumu
ve gelişimi okuluna bildirilir; sınıf geçme ve diploma işlemleri kayıtlı bulunduğu
okul tarafından yürütülür.
İKİNCİ BÖLÜM
Özel Eğitime Destek Sağlayan Bakanlığa Bağlı Kurumlar
Rehberlik ve Araştırma Merkezleri
Madde 43- Rehberlik ve araştırma merkezleri, özel eğitim gerektiren bireyleri
belirler, inceler, tanılar, yerleştirilebilecekleri en uygun eğitim ortamını
önerir, destek eğitim ile rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri sunar.
Diğer Eğitim-Öğretim Kurumları
Madde 44- Resmî ve özel okul öncesi, ilköğretim ve orta öğretim okulları ile
yaygın eğitim kurumları; kendi çevrelerindeki özel eğitim gerektiren bireylere
özel eğitim hizmetleri sağlamakla yükümlüdürler.
Söz konusu okul ve kurumlarda, özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim-öğretim
görmelerini sağlamak üzere gerekli önlemler; rehberlik ve psikolojik danışma
hizmetleri servisleri, rehberlik ve araştırma merkezlerinde oluşturulan eğitsel
tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi, özel eğitim okulları ve millî eğitim
müdürlükleri ile iş birliği kurularak alınır.
BEŞİNCİ KISIM
Personel
BİRİNCİ BÖLÜM
Eğitim Yöneticileri
Müdür
Madde 45- Özel eğitim kurumlarına müdürler 23/09/1998 tarihli ve 23472 sayılı
Resmî Gazete'de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin
Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmelik hükümlerine uygun olarak, öncelikle
özel eğitim öğretmeni, rehber öğretmen-psikolojik danışman olanlardan ve yöneticiliğine
aday olduğu kurumun hizmet alanında en az üç yıl çalışmış veya öğretmen yetiştiren
bir programı tamamlamış ve yöneticiliğine aday olduğu kurumun hizmet alanında
en az beş yıl çalışmış olanlardan atanır.
Müdürün Görevleri
Madde 46- Bulunduğu kurumun özelliklerini dikkate alarak, diğer belirtilen görevleri
yanında:
a) Öğrencilere, her türlü özel eğitim hizmetlerinin verilmesini sağlar,
b) Çevrelerindeki diğer okul ve kurumlara gerektiğinde uygun özel eğitim desteği
verilmesini sağlar,
c) Çevrenin eğitimsel, kültürel ve sosyal etkinliklerine kurumunun katkıda bulunmasını
sağlar,
d) Kurumunda ve çevresindeki eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin ve diğer
personelin, özel eğitim konusunda bilgi ve deneyim kazanmalarını sağlamak üzere
önlem alır,
e) Ailelere ve yakın çevrelerine; her türlü özel eğitim hizmetlerinin verilmesi,
aile-okul iş birliğinin sürekliliğinin sağlanması için önlem alır,
f) Öğrencileri, işe ve mesleğe hazırlamak amacıyla yaygın eğitim programları
düzenlenmesini sağlar,
g) Gerektiğinde birden fazla yetersizliği olan öğrenciler ile özel eğitim gereksiniminin
tür ve derecesine bağlı olarak farklı eğitim ihtiyaçları gösteren öğrencilere
yönelik özel sınıf açılmasını sağlar,
h) Özel eğitim ve rehabilitasyon hizmeti veren, kurum ve kuruluşlarla iş birliği
yapar,
ı) Erken çocukluk döneminde okula başvuran veya okula devam edemeyecek durumdaki
özel eğitim gerektiren bireylere ve ailelerine yönelik çalışmaların plânlanmasını
ve yürütülmesini sağlar,
j) Bireyselleştirilmiş eğitim programlarının amaçlarının gerçekleştirilmesinde,
öğrencilerin gereksinimlerinin karşılanması için önlem alır.
k) Öğrencilerin, kaynaştırma uygulamalarına yöneltilmesi için önlem alır.
l) Özel eğitime destek veren gönüllü kurum ve kuruluşlar, okul aile birliği,
okul koruma derneği, eğitim vakıfları ile iş birliği yapar, birlikte yapılacak
etkinlikleri plânlar,
m) Okulun programını tamamlayarak ayrılan öğrencilerin izlenmesi, işe yerleştirilmesi
için ilgili kurum veya kuruluşlarla iş birliği yapılmasını sağlar,
n) Kurumunda görev yapan öğretmenlerin, ilgi ve istekleri doğrultusunda, gelişen
teknolojik araçları ve bilgisayar kullanımını desteklemek için önlem alır,
o) Koruyucu güvenlik tedbirlerini alır.
Müdür Başyardımcısı ve Görevleri
Madde 47- Özel eğitim kurumlarında öğretmenlik yapma nitelik ve koşullarını
taşıyanlardan ve en az üç yıl bu kurumlarda çalışmış olanlardan müdür başyardımcısı
atanır. Müdür başyardımcısı görevlerini, bulunduğu kurumun özelliklerini dikkate
alarak yapar.
Müdür Yardımcısı ve Görevleri
Madde 48- Özel eğitim kurumlarında öğretmenlik yapma nitelik ve koşullarını
taşıyanlardan ve en az üç yıl bu kurumlarda çalışmış olanlardan müdür yardımcısı
atanır. Müdür yardımcısı görevlerini, bulunduğu kurumun özelliklerini dikkate
alarak yapar.
İKİNCİ BÖLÜM
Özel Eğitim Öğretmenleri
Özel Eğitim Öğretmeni-Sınıf Öğretmeni ve Görevleri
Madde 49- "(18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik)Özel
eğitim kurum, okul ve sınıflarında öğretmen ihtiyacının lisans seviyesinde özel
eğitim öğretmeni yetiştiren yüksek öğretim programını tamamlayanlarla karşılanamaması
durumunda; sınıf öğretmeni yetiştiren lisans programlarını bitirip özel eğitim
alanında yüksek lisans ya da doktora yapan öğretmenler ile özel eğitim alanındaki
öğretmen ihtiyacını karşılamak amacıyla Bakanlıkça hazırlanan hizmet içi eğitim
programına katılmış sınıf öğretmenleri valiliklerce bu okul ve kurumlarda görevlendirilir."
Özel eğitim öğretmenleri; çalıştığı kurumun özellikleri dikkate alınarak diğer
görevleri yanında:
a) Öğrencilerin eğitim performanslarını ve gerçekleştirmeleri gereken amaçları
dikkate alarak, bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanmasına katılır
ve uygular,
b)Ailenin ve yakın çevresinin öğrencinin gelişim sürecinde aktif rol almasını
sağlamak için veli ile iş birliği yapar,
c) Öğrencilerinin bireyselleştirilmiş eğitim programlarının amaçlarının gerçekleşme
düzeyini kaydeder,
d) Öğrencilerin destek eğitim hizmetlerinin sağlanmasında; sınıf ve kurum değiştirmesi
gerekenlerin, özellik ve yeterliliklerine uygun yönlendirilmesinde, görüşünü
bildirerek rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri kurulu ile iş birliği
yapar.
Sınıf öğretmenliğinin esas olduğu okullarda; özel eğitim öğretmenleri, atölye
ve branş öğretmenleri ile birlikte derse girer. Resim, müzik, beden eğitimi
gibi özel beceri gerektiren dersler branş öğretmenleri, kurstan geçerek branşlaşmış
sınıf öğretmenleri veya ek branşı uygun olan özel eğitim öğretmenleri tarafından
verilir.
Grup Gözetimi ve Eğitimi Görevi Verilen Sınıf Öğretmeni ve Görevleri
Madde 50- Yatılı özel eğitim kurumlarında, her gruba, grubun gözetimi ve eğitimi
için bir sınıf öğretmeni görevlendirilir. Gruplar, sınıflarına, yaşlarına ve
özelliklerine göre ayrılmış, 20-25 öğrenciden oluşur. Öğrenciler grup gözetimi
ve eğitimi görevi verilen sınıf öğretmenlerini tercih edebilirler. Grupla sürekli
çalışmış ve deneyimli sınıf öğretmenlerinden seçilen bu öğretmenler, son ders
saati bitiminde göreve başlar ve öğrencilerin yatma zamanına kadar göreve devam
ederler.
Grup gözetimi ve eğitimi görevi verilen sınıf öğretmenlerinin görevleri şunlardır:
a) Grubundaki öğrencilerin çalışma zaman ve yerlerinde, etütlerde ders çalışmalarını
sağlar ve gerektiğinde onların çalışma sırasında derslerde karşılaştıkları güçlüklerin
çözümüne yardımcı olur,
b)Grubundaki öğrencilerin her türlü istek ve gereksinimleri, eğitim ve öğretimleri,
psikolojik özellikleri ve gelişimleri ile yakından ilgilenir,
c) Grubundaki öğrencilerin serbest zamanlarında, yaratıcılık, moral ve estetik
açıdan gelişmelerini sağlamak üzere verimli etkinlikler düzenler veya öğrencilerini
bu etkinliklere yönlendirir. Öğrencilerin fiziksel, zihinsel, sosyal ve kültürel
gelişimlerini destekleyici etkinliklerin düzenlenmesinde rehberlik eder,
d) Öğrencilerin sorunları ile yakından ilgilenir,
e) Rehberlik ve psikolojik danışma servisi, yöneticiler, sınıf öğretmenleri
ve diğer ilgili personel ile iş birliği yapar.
f) Nöbet çizelgesine göre en az haftada bir gün gece nöbeti tutar.
İş Yeri Koordinatör Öğretmeni ve Görevleri
Madde 51- İş ve meslek eğitimi veren özel eğitim kurumlarının öğretmenleri arasından
izleme ve yöneltme kurulunca 10-15 öğrenci için bir iş yeri koordinatör öğretmeni
seçilir.
İş yeri koordinatör öğretmeninin görevleri şunlardır:
a) Yöneltme ve izleme kurulu tarafından hazırlanan program doğrultusunda, haftada
bir gün okulda, dört gün iş yerlerinde yöneltme ve izleme etkinliklerini sürdürür,
b) İşletme yetkilileri ile iş birliği yapar,
c) İzlediği her öğrencinin eğitsel ve meslekî gelişimi ile ilgili bilgileri,
yöneltme ve izleme kuruluna verir,
d) İş ve İşçi Bulma Kurumu ile iş birliği yapar, öğrencilerin gerek kuruma kaydında
gerekse kurumun mesleğe yöneltme faaliyetlerinden yararlanmalarında rehberlik
eder.
Atölye Öğretmeni ve Görevleri
Madde 52- Atölyelerde meslek dersleri atölye öğretmenlerince yürütülür. Ancak
gereksinim duyulması hâlinde, atölyelerde yetenekli, deneyimli ve istekli öğretmenlere
de görev verilebilir.
Atölye öğretmenlerinin görevleri şunlardır:
a) Öğrencilerin performans düzeyine göre atölye dersi amaçlarını gerçekleştirir,
b) Sorumluluğuna verilen atölyeyi yönetir,
c) Sorumluluğunda bulunan atölyenin eşya, makine, avadanlık ve malzemelerinin
bakım, onarım ve korunmasını sağlar, bunları kullanmaya hazır halde bulundurur,
d)Sorumluluğunda bulunan demirbaşlar için yardımcı demirbaş defteri tutar, gerektiğinde
sayım ve kontrole hazır bulundurur,
e)Atölyenin gereksinimi olan araç ve gerecin zamanında sağlanması için ilgililerle
iş birliği yapar,
f) Nöbet çizelgesine göre nöbet tutar,
g)Sorumlu bulunduğu atölye ile ilgili yazışmaları yapar, imza için kurum müdürüne
sunar,
h)Atölyesinde görevli usta öğretici ve diğer personel arasında iş bölümü yapar,
bununla ilgili bilgi ve evrakları atölye şefine sunar,
ı) Gerektiğinde, okulun eğitim ve öğretim hizmetlerinde kullanılacak araçların
üretimini, sınav soru ve belgelerinin hazırlanmasını sağlar.
Atölye Şefi ve Görevleri
Madde 53- Atölyeler arasındaki eş güdümü sağlamak üzere, atölye öğretmenlerinden
birisi özel eğitim kurumu müdürü tarafından atölye şefi olarak görevlendirilir.
Atölye şefinin görevleri şunlardır:
a) Atölyeler arasında eş güdümlü çalışmayı sağlar,
b) Atölye öğretmenlerinin gereksinimlerini belirler,
c) Atölyeler arasında iş bölümü yapar, kurum yönetimine yazılı olarak sunar,
d)Atölyelerde bulunan makine, avadanlık ve malzemelerin bakım, onarım ve korunmasını,
bunların kullanmaya hazır halde bulundurulmasını sağlar,
e)Atölyelerle ilgili evrak tutulmasını sağlar,
f)Uygulamalı eğitimin incelemeye ve araştırmaya dayalı olarak her türlü ders
araç ve gerecinden yararlanılarak yapılmasını, çeşitli ders araç ve gerecinin
atölyelerde bulundurulmasını, bunların zenginleştirilmesini sağlar,
g)Atölyelerin temizliğinin öğrencilerle bir plân dahilinde yapılmasını ve çalışma
yerinin temiz tutulmasının iş alışkanlığının gerektirdiği bir davranış hâline
getirilmesini sağlar,
h)Atölye öğretmenleri ve usta öğreticilerin ders saatinin başlamasından önce
gelmelerini ve ders saatinin sonunda gerekli kontrolleri yaparak öğrencilerden
sonra çıkmalarını sağlar,
ı)İş kazaları, yangın ve diğer tehlikelere karşı gerekli güvenlik önlemlerini
alır.
Rehber Öğretmen-Psikolojik Danışman ve Görevleri
Madde 54- Rehber öğretmen-psikolojik danışman; üniversitelerin psikolojik danışma
ve rehberlik, eğitimde psikolojik hizmetler bölümlerinden birinin programını
tamamlamış, öncelikle özel eğitim alanında yüksek lisans yapmış veya hizmet
içi eğitim programlarına katılmış ve özel eğitim gerektiren bireylerle çalışmaya
istekli olanlar arasından atanır.
Bulunduğu kurumun özelliklerini dikkate alarak diğer görevlerinin yanında;
a)Özel eğitim gerektiren bireyin kendisini kabul etmesini sağlama, bireysel
farklılıklarını anlama, gerçekçi olmayan tutumlarını değiştirme, temel problem
çözme stratejilerini geliştirme ve ders dışı etkinliklere katılımını özendirme
gibi çalışmaları etkili bir şekilde yürütür,
b)Aile eğitimi hizmetlerini ilgili personel, okul ve kurumlarla iş birliği yaparak
plânlar,
c) Öğretmenler ve ilgili diğer personel ile iş birliği yaparak, okulda kullanılacak
öğrenci gelişim, değerlendirme formlarının hazırlanmasında yardımcı olur,
d)Özellikle, ailesine ulaşılamayan öğrencilerin gelişim durumlarını dikkate
alarak rapor düzenler, aileye gönderir.
Gezerek Özel Eğitim Görevi Verilen Öğretmen ve Görevleri
Madde 55- Gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmen; özel eğitim ve kaynaştırma
uygulaması yapılan kurumlara, özel eğitim kurumlarında çalışabilecek öğretmen
niteliklerini taşıyanlar arasından görevlendirilir. Gezerek özel eğitim görevi
verilen öğretmenler sınıf öğretmenleri gibi çalışırlar.
Gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmenin görevleri şunlardır:
a) Kurumun olanaklarına ve bireyin gereksinimlerine göre hazırlanan destek eğitim
plânları doğrultusunda, kaynaştırma uygulamaları yapılan kurumlar ile özel eğitim
kurumlarında bireysel eğitim plânını uygular,
b) Değerlendirme ölçeklerinin hazırlanmasında bireyselleştirilmiş eğitim programları
geliştirme birimi ile iş birliği içinde çalışır,
c) Gerektiğinde bireye, aileye, öğretmene ve kuruma danışmanlık yapar,
d)Özel eğitim hizmetleri kurulunun plânlaması dahilinde evde eğitim hizmetlerini
sürdürür.
Eğitim Programları Hazırlamakla Görevlendirilen Öğretmen ve Görevleri
Madde 56- Üniversitelerin eğitim programları ve öğretim alanında en az lisans
düzeyinde eğitimini tamamlamış öğretmenler, özel eğitim kurumlarında eğitim
programları hazırlamakla görevlendirilirler.
Eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmenlerin görevleri şunlardır:
a) Kurumdaki mevcut eğitim öğretim ve ders programlarının; amaçlarının gerçekleştirilmesini,
içeriğini, uygulanış yöntemlerini, kullanılan araç-gerecin uygunluğunu izler,
değerlendirir ve bu konularda öğretmenlerle iş birliği yapar, sonucu kurum yönetimine
bildirir,
b) Öğrencilerin bireysel, gelişim özellikleri ve eğitim performansları doğrultusunda,
programın amaçlarının öğrenciye uyarlanarak hazırlanmasında öğretmenler, aileler,
öğrenciler ve diğer eğitim personeli ile birlikte çalışır,
c) Kurum içi ve kurum dışı etkinliklerde, programın amaçlarını göz önünde bulundurarak
eş güdüm sağlar,
d) Programın uygulanmasında amaçların davranışlara dönüştürülmesinde ve program
geliştirme konusunda öğretmenlere, ailelere ve yöneticilere danışmanlık yapar,
e) Aile rehberliği ve eğitimi programının hazırlanması ve değerlendirilmesinde
kaynaklık eder,
f) Seçmeli derslerin verimliliğini ve gereksinimlere uygunluğunu araştırır,
önerilerde bulunur, ders dağıtım çizelgelerini ve ders dışı etkinlikleri düzenler,
g) Eğitim programlarının uygulanmasında ortaya çıkan sorunları saptar ve kurum
yönetimine iletir.
Okul Öncesi Öğretmeni ve Görevleri
Madde 57- Okul öncesi öğretmeni; üniversitelerin çocuk gelişimi ve eğitimi bölümleri
programlarını en az lisans düzeyinde tamamlamış, tercihen özel eğitim alanında
yüksek lisans yapmış veya hizmet içi eğitim programlarına katılmış ve özel eğitim
gerektiren bireylerle çalışmaya istekli olanlar arasından öncelikle okul öncesi
eğitim veren kurumlara atanır.
Okul öncesi öğretmenleri çalıştığı kurumun özellikleri dikkate alınarak diğer
görevleri yanında:
a) Çocukların gelişimlerini çeşitli ölçek ve kontrol listeleri kullanarak özel
eğitim öğretmenleri ile iş birliği içinde değerlendirir ve izler,
b) Eğitsel tanıya bağlı olarak çocukların ilgi ve gereksinimlerine göre eğitim
programları hazırlanmasında iş birliği yapar ve uygular,
c)Aile rehberliği programlarında; rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri
servisi ile iş birliği yaparak, ailelere çocuklarının gelişim özelliklerini
tanıtır ve gelişimlerini destekleyici çalışmalar için bilgi verir.
Usta Öğretici ve Görevleri
Madde 58- Ustalık yeterliliğini kazanmış, öğrencilerin iş yerlerinde ve kurumlarındaki
eğitiminden sorumlu, meslek tekniklerini bilen ve uygulayan kişiler olan usta
öğreticiler; atölyesi olan özel eğitim kurumlarına atanır veya diğer kurum ve
kuruluşlarla iş birliği yapılarak görevlendirilir. Bu usta öğreticiler; iş,
meslek ve beceri eğitiminde atölye, sınıf, branş ve grup gözetimi ve eğitim
görevi verilen sınıf öğretmenleri ile birlikte çalışırlar.
Kız meslek liseleri çocuk gelişimi ve eğitimi bölümlerinin programlarını tamamlamış
olup, özel eğitim kurumlarına atanan veya diğer kurum ve kuruluşlarla iş birliği
yapılarak görevlendirilen usta öğreticiler ise; eğitim öğretim hizmetlerinde
özel eğitim-sınıf, atölye, branş, grup gözetim ve eğitimi görevi verilen sınıf
öğretmenlerinin yetki ve sorumlulukları içinde birlikte çalışırlar. Usta öğreticiler,
okul müdürünün düzenleyeceği esaslara ve çalışma saatlerine uygun görev yaparlar.
Diğer Kurum ve Kuruluşlardan Görevlendirilen Personel
Madde 59- Sağlık Bakanlığı veya diğer kurum ve kuruluşlarla birlikte hazırlanacak
protokoller çerçevesinde dil ve konuşma terapisti, fizyoterapist, odyolog sağlanarak
özel eğitim kurumlarında görevlendirilebilir.
Bu personelin çalışma yer ve saatleri ile görev alanları hazırlanacak protokollerde
belirlenir.
Diğer Personel
Madde 60- Özel eğitim kurumlarında hekim, diyetisyen, hemşire, teknisyen, veri
hazırlama ve kontrol işletmeni, ders aletleri ve kütüphane memurları, iç hizmetler
şefi, ambar ve depo memurları, daktilograf, idarî işler memuru, ayniyat mutemedi,
şoför, aşçı, kaloriferci, bahçıvan, terzi, gece bekçisi ve yardımcı hizmetliler
atanır veya diğer kurum ve kuruluşlar ile iş birliği yapılarak görevlendirilir.
Bu personel, ilgili mevzuata göre verilen görevleri yerine getirmekle sorumludur.
ALTINCI KISIM
Programlar ve Kurullar
BİRİNCİBÖLÜM
Eğitim-Öğretim Programları
Eğitim-Öğretim Programları
Madde 61- Özel eğitim okul ve sınıflarında genel/meslekî öğretim programları
uygulanır. Öğrencilerin özellikleri, öğrenme yeterlilikleri ve öğrenme hızları
dikkate alınarak, söz konusu programlarda denkliği bozmayacak şekilde düzenlemeler
yapılır. Bu programlarla birlikte destek eğitim programları uygulanması esastır.
Uyarlanmış genel/meslekî öğretim programları, öğrencilerin eğitimlerini diğer
okullarda akranlarıyla birlikte sürdürecek yeterliliklere ulaşmayı veya yeteneklerini
üst düzeyde geliştirmeyi amaçlayan bir yaklaşımla sadeleştirilerek, değiştirilerek
veya zenginleştirilerek hazırlanır.
Özel eğitim okul ve sınıflarında; öğrencilerin bireysel gelişim özellikleri
ve öğrenme yeterlilikleri dikkate alınarak, farklı konu ve sürelerde hazırlanmış,
iletişim becerileri ile akademik ve sosyal becerilerin geliştirilmesi üzerinde
yoğunlaşmış gelişimsel eğitim programları da, hazırlanarak uygulanır.
Özel eğitim gerektiren bireyleri; ilgi, gereksinim ve yetenekleri doğrultusunda
iş hayatına hazırlayan, uygulama ağırlıklı ve bireyin o işi veya mesleği amaçlanan
yeterlilikte yapmasını sağlayacak iş ve meslek öğretim programları uygulanır.
Uygulanan tüm eğitim-öğretim programları Bakanlıkça hazırlanır.
Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı
Madde 62- Özel eğitim gerektiren birey için geliştirilen ve ailesi tarafından
onaylanan bireyselleştirilmiş eğitim programı; bireyin, ailenin, öğretmenin
gereksinimleri doğrultusunda hazırlanan ve hedeflenen amaçlarda verilecek destek
eğitim hizmetlerini içeren özel eğitim programıdır.
Bireyselleştirilmiş eğitim programları, bireyin tüm gelişim alanlarında, gözlem,
gelişim ve değerlendirme ölçekleri kullanılarak ve hedeflenen amaçların gerçekleşme
düzeyi doğrultusunda değerlendirilir. Birey için hazırlanacak yeni bireyselleştirilmiş
eğitim programında ve yöneltme kararında bu değerlendirmeler esas alınır.
Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Geliştirme Birimi
Madde 63- Özel eğitim ve kaynaştırma uygulamaları yapılan okul ve kurumlarda,
özel eğitim gerektiren bireyler için, bireyselleştirilmiş eğitim programının
geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla bireyselleştirilmiş
eğitim programı geliştirme birimi oluşturulur. Bu birimlerin, yakın çevrelerinde
birim kurulamayan kurumlardaki özel eğitim gerektiren bireylere de destek eğitimi
vermesi için hizmet alanları özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından belirlenir.
Bu birim; kurum müdürü veya görevlendireceği müdür yardımcısının başkanlığında,
gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmen, aile, özel eğitim gerektiren öğrenci,
rehber öğretmen-psikolojik danışman eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen
öğretmen, özel eğitim gerektiren öğrencinin sınıf öğretmeni veya hazırlanan
programın içeriğine uygun branş öğretmeni, gerektiğinde izleme tanılama ve değerlendirme
ekibinden görevli bir kişiden oluşur.
Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Geliştirme Biriminin Görevleri
Madde 64- Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi başkanı ve üyelerinin
görevleri şunlardır:
a) Başkan;
1) Birimi oluşturur, üyeleri belirler, toplantıları plânlar,
2) Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi
ve değerlendirilmesi sürecinde, bireyin gereksinimleri doğrultusunda kurum içi
düzenlemeleri yapar,
3) Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirilmesi sürecinde yapılan çalışmaları,
değerlendirmeleri izler, gereksinim duyulan araç-gerecin geliştirilmesi veya
sağlanması için özel eğitim hizmetleri kurulu ile eş güdümlü çalışır.
b) Gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmen;
1) Kurumun olanaklarına ve bireyin gereksinimlerine göre hazırlanan bireysel
eğitim plânlarını, kaynaştırma uygulamaları yapılan kurumlar ile özel eğitim
kurumlarında uygular,
2) Değerlendirme ölçeklerinin geliştirilmesinde görüşünü bildirir,
3) Gerektiğinde bireye, aileye, öğretmene ve kuruma bilgi verir.
c) Öğretmen;
1) Bireysel eğitim programlarının hazırlanmasında uygulanmasında ve değerlendirilmesinde
etkin görev alır,
2) Plânlanan eğitim programlarını uygulamaya dönüştürür,
3) Bireyin gelişimine göre yeni bireysel eğitim programı önerileri hazırlar.
d) Aile;
1) Bireysel eğitim programının geliştirilmesi sürecinde gereksinimlerini iletir,
2) Çocuğu ile ilgili hedeflerini ve plânlarını belirtir,
3) Eğitim programının uygulanması sırasında çalışmalara etkin bir şekilde katılır,
gerektiğinde eğitim araç-gereç desteği sağlayabilir.
e) Özel eğitim gerektiren birey;
1) Bireysel eğitim programlarının hazırlanışı sırasında kendi gereksinim ve
isteklerini belirtir,
2) Çalışmalara etkin bir biçimde katılır,
3) Değerlendirme sonrasında çıkan eğitim önlemi ve yöneltme kararında isteğini
belirtir.
f) Rehber öğretmen-psikolojik danışman;
1) Bireyin özel eğitim gereksinimleri doğrultusunda görüşünü belirtir ve bireye
rehberlik yapar,
2) Bireyin gelişimini izler.
g) Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi;
1) Birey için saptanan destek eğitim hizmetlerinin uygulanmasında rehberlik
eder,
2) Bireyin gelişimini okul rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisi
ile iş birliği içinde izler.
h) Eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmen;
1) Bireysel eğitim programlarının hazırlanmasında, uygulandırılmasında ve değerlendirilmesinde
etkin görev alır,
2) Değerlendirme ölçekleri geliştirir. Gereksinim duyulan araç-gerecin geliştirilmesi
veya sağlanması için başkan ile eş güdümlü çalışır,
3) Bireyin gelişimine göre yeni bireysel eğitim programı önerileri hazırlar,
4) Gerektiğinde bireye, aileye, öğretmene danışmanlık yapar.
İKİNCİ BÖLÜM
İzleme ve Yöneltme Kurulu
İzleme ve Yöneltme Kurulu
"Madde 65 - (18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik)İzleme
ve yöneltme kurulu; iş eğitim merkezleri ya da iş okullarında; müdür, müdür
başyardımcısı veya müdür yardımcısı, iş okullarında atölye koordinatör şefi,
öğretmenler kurulunca seçilecek bir branş öğretmeni, bir özel eğitim öğretmeni-sınıf
öğretmeni ve bir rehber öğretmen-psikolojik danışmandan oluşur. Kurul başkanı
kurum müdürüdür. Kurul üye sayısının yarısından bir fazla ile toplanır ve kararlar
toplantıya katılanların oy çokluğu ile alınır. Oyların eşit olması halinde başkanın
bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Kurul, ailenin görüşünü ve onayını
alarak ailenin toplantılara katılmasını sağlar. Kurul, kurum müdürünün çağrısı
veya iş yeri koordinatör öğretmeninin isteği üzerine toplanır."
İzleme ve Yöneltme Kurulunun Görevleri
Madde 66- İzleme ve yöneltme kurulunun görevleri şunlardır:
a) İş eğitim merkezlerinde kaydı yapılan öğrencilerin, gelişimlerini izler,
okulda verilen eğitimden yararlanma düzeyi açısından yeterliliklerini değerlendirerek
raporunu kurum yönetimine verir. Mazeret göstermeksizin kurs programını takip
edemeyecek kadar devamsızlık eden öğrencilerin programdan çıkartılmasını sağlar.
b) iş okullarında (18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik)atölye
koordinatör şefi yoksa atölye şefi de katılır. Bu kurulun görevleri şunlardır:
1) Hazırlık sınıfından sonra iş yerinde çalışacak düzeye gelmiş öğrencileri
seçer,
2) Öğretmenler arasından iş yerinde çalışan öğrencileri izleyecek iş yeri koordinatör
öğretmenlerini belirler,
3) Seçilen öğrencilerin işe yerleştirilmesi çalışmalarını yapar, çalışan ve
çalışacak olan öğrencilerle ilgili kararlar alır.
4) İş yerinde çalışan öğrencilerin yarı yıl ve yaz tatilinde izlenmesi için
gerekli eş güdümü sağlar,
5) Öğrencilerin çalışabilecekleri iş yerlerini belirler,
6) Öğrenim süresini tamamladığı halde, alınan her türlü önleme rağmen iş yerine
uyum sağlayamayan öğrencileri belirler, ailenin isteği doğrultusunda son sınıfı
tekrarlaması kararını alır,
7) Programı tamamlayan öğrencileri izler.
YEDİNCİKISIM
Kaynaştırma Uygulamaları
BİRİNCİ BÖLÜM
İlkeler, Ölçütler
Kaynaştırma
Madde 67- Kaynaştırma; özel eğitim gerektiren bireylerin, yetersizliği olmayan
akranları ile birlikte eğitim ve öğretimlerini resmî ve özel okul öncesi, ilköğretim,
orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan, destek
eğitim hizmetlerinin sağlandığı özel eğitim uygulamalarıdır.
Kaynaştırma Yoluyla Eğitim Uygulama İlkeleri
Madde 68- Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulama ilkeleri şunlardır:
a)Özel eğitim gerektiren her bireyin akranları ile birlikte aynı kurumda eğitim
görme hakkı vardır,
b) Hizmetler bireylerin yetersizliklerine göre değil, bireylerin eğitim gereksinimlerine
göre plânlanır,
c)Hizmetler okul merkezli olur,
d)Karar verme süreci aile-okul-eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi
dayanışmasına dayalı olarak gerçekleşir,
e) Bütün bireyler öğrenebilir ve öğretilebilir,
f) Kaynaştırma, bir program dahilinde verilen bir özel eğitim uygulamasıdır.
Kaynaştırma Yoluyla Eğitim Uygulama Ölçütleri
Madde 69- Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulama ölçütleri şunlardır:
a)Kaynaştırma uygulamaları yapılan kurumlarda özel eğitim gerektiren öğrencinin
gereksinimleri çerçevesinde kurumun fiziksel, sosyal, psikolojik ortamında ve
eğitim programlarında destek hizmetler ile gerekli düzenlemeler (kaynak oda,
rehberlik ve psikolojik danışma servisi, bireyselleştirilmiş eğitim programları
geliştirme ve uygulama birimi kurulması; rampalar, ses yalıtımı, ışık düzenine
dikkat edilmesi gibi) yapılır.
b) Kaynaştırma uygulamalarına devam edecek öğrencilerin birden fazla yetersizliği
olmamasına, erken yaşta tanılanmış, ailesinin iş birliğine açık ve eğitim almaya
yatkın, cihaz kullanması gerekenlerin mutlaka cihazlandırılmış, zihinsel öğrenme
yetersizliği olan öğrencilerin hafif ve orta düzeyde zihinsel yetersizliği olmalarına
dikkat edilir.
c) Kaynaştırma uygulamaları yapılan kurumlarda tüm kurum personelinin, öğrencilerin,
ailelerin ve yakın çevrelerinin özel eğitim gerektiren öğrencilerin bireysel
ve gelişim özellikleri hakkında bilgilendirilmeleri esastır.
d)Kaynaştırma uygulamalarında öğretim programları, programın amaçları bireye
uyarlanarak uygulanır, bireyselleştirilmiş eğitim programları ile desteklenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Yarı Zamanlı ve Tam Zamanlı Kaynaştırma Uygulamaları
Tam Zamanlı Kaynaştırma Uygulaması
Madde 70- Tam zamanlı kaynaştırma uygulaması:
a) Özel eğitim gerektiren bireylerin, akranları ile birlikte okul öncesi, ilköğretim,
orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında aynı sınıfta eğitim görmesi ve sosyal
açıdan bütünleştirilmesi için; özel eğitim destek hizmetleri, özel araç-gereç
ve eğitim materyalleri sağlanır. Eğitim programı bireyselleştirilerek uygulanır
ve gerekli fiziksel düzenlemeler yapılır. Kaynaştırma uygulamaları yapılan okullarda,
sınıf mevcutlarının okul öncesi eğitim kurumlarında 14, ilköğretim kurumlarında
30 öğrenciyi aşmamasına dikkat edilir. Özel eğitim gerektiren öğrenciler her
sınıfa eşit olarak dağıtılır, bir sınıfta yetersizliği aynı olan en fazla iki
öğrenci uygulamaya katılır.
b) Durumları ayrı bir sınıfta eğitilmeyi gerektiren öğrenciler için okul öncesi
eğitim, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında özel eğitim sınıfları,
özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından açılır. Bu sınıfların mevcudu en fazla;
okul öncesi eğitimde 6, ilköğretimde 12, orta öğretimde 20 ve yaygın eğitimde
10 öğrenciden oluşur.
c) Özel eğitim okulunun yatılılık olanaklarından yararlanan öğrencilerden, akranları
arasında eğitim alması uygun görülenler, yakın çevrelerindeki okul öncesi eğitim,
ilköğretim, orta öğretim kurumlarından eğitim alırlar. Servis giderleri özel
eğitim kurumunca karşılanır.
d)Yetersizlikleri olmayan bireyler, istekleri doğrultusunda, özellikle okul
öncesi eğitimde, çevrelerindeki kaynaştırma uygulaması yapan özel eğitim okullarında
açılacak sınıflara kayıt yaptırabilirler. En fazla beşi özel eğitim gerektiren
birey olmak üzere, bu sınıfların mevcutları en fazla okul öncesi eğitimde 14,
ilköğretim-orta öğretimde 20 ve yaygın eğitimde 10 öğrenciden oluşur.
Yarı Zamanlı Kaynaştırma Uygulamaları
Madde 71- Yarı zamanlı kaynaştırma uygulamaları:
a) Kaynaştırma uygulaması yapılan sınıflara veya özel eğitim sınıflarına devam
eden öğrencilerin; özel eğitim/kaynaştırma uygulaması yapılan sınıfların etkinliklerine
katılması, kaynak oda, rehberlik ve araştırma merkezi ile özel eğitim kurumundan
destek eğitimi alması için gerekli düzenlemeler yapılır.
b)Özel eğitim okulunda kaydı olan bazı öğrencilerin kaynaştırma uygulaması yapılan
sınıfların etkinliklerine katılması için gerekli önlemler alınır.
c) Personeli ve fiziksel koşulları uygun olan özel eğitim okullarında, çevredeki
diğer öğrencilerin de hazırlanan program çerçevesinde her türlü eğitim ortamından
faydalanmaları sağlanır.
d)Birden fazla yetersizliği olan öğrencilerin; özel eğitim okullarında gündüzlü
olarak açılan özel eğitim sınıflarında; özel araç-gereç, eğitim materyali kullanılarak,
gelişimsel öğretim programlarının bireyselleştirilerek uygulanması ve sosyal
bütünleşmenin sağlanması için gerekli önlemler alınır. Bu sınıfların mevcudu
en fazla altı öğrenciden oluşur, sınıfta iki öğretmen görevlendirilir. Bu öğrencilerin
değerlendirilmesinde, bireyselleştirilmiş eğitim programlarında belirlenen amaçların
gerçekleştirilmesi esas alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kaynaştırma Uygulamalarında Görev ve Sorumluluklar
Kaynaştırma Uygulamalarında Görev ve Sorumluluklar
Madde 72- İlgili mevzuatta belirtilen görevleri yanında:
a)Müdür; kaynaştırma uygulamaları için kurumda gerekli düzenlemeleri plânlar
ve uygulanmasını sağlar, özel eğitim hizmetleri kurulu ile iş birliği yapar.
b) Gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmen; bireyselleştirilmiş eğitim programlarını
uygular, değerlendirir, gerektiğinde bireye, aileye, öğretmene ve kuruma bilgi
verir.
c) Öğretmen; özel eğitim gerektiren öğrencilerin sınıf tarafından sosyal kabulü
için önlemler alır, bireysel ve gelişim özelliklerini dikkate alarak değerlendirme
yapar, programını bireyselleştirerek uygular. Bu çerçevede aileler, ilgili kurum
ve kuruluşlar ile iş birliği içinde çalışır.
d) Rehber öğretmen-psikolojik danışman, kaynaştırma uygulaması kararı ile gelen
öğrenciler için, uygun eğitim ortamının düzenlenmesinde ve uygulamada yer alan
öğretmenlere, öğrencilerin gelişimlerini izleme ve aile eğitimi konularında
rehberlik eder.
e)Aile; programın uygulanması sırasında çalışmalara etkin bir şekilde katılır,
gerektiğinde eğitim araç-gereç desteği sağlayabilir.
f)Özel eğitim gerektiren bireyi değerlendirme sonrasında çıkan eğitim önlemi
ve yöneltme kararında isteğini belirtir.
Değerlendirme
Madde 73- "(18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik)
kaynaştırma uygulamalarında eğitimlerini sürdüren öğrenciler, devam ettikleri
okulun sınıf geçme ve sınavlarla ilgili hükümlerine göre değerlendirilir. Ancak
bireysel ve gelişim özellikleri dikkate alınarak, sınavlarda gerekli önlemler
alınır ve düzenlemeler yapılır. Değerlendirmede, öncelikle bireyselleştirilmiş
eğitim programlarında hedeflerin gerçekleştirilmesi esas alınır."
(bu fıkra 18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik yürürlükten
kaldırılmıştır) Zihinsel öğrenme yetersizliği olan öğrencilere, ilköğretimde
sınıf tekrarı yaptırılmaz. Ancak, yaşı ve fiziksel gelişimi uygun örenciler,
sınıf öğretmeninin önerisi ve ailelerinin onayı ile birinci sınıfı iki yıl tekrar
edebilirler. İlköğretim programını başarı ile tamamlayanlara diploma; alınan
her türlü özel eğitim önlemine rağmen, ilköğretim programı/uyarlanmış ilköğretim
programının amaçlarını gerçekleştiremeyen öğrencilere öğrenim belgesi verilir.
Görme yetersizliği olan öğrencilere; yazılı yoklamalarda yeteri kadar zaman
verilir. Braille-kabartma yazı olarak verilen yanıtlar sınavdan hemen sonra
öğretmenin öğrenciye okutmasıyla değerlendirilir. Yazılı yoklamalarda daktilo,
bilgisayar gibi cihazlardan yararlanılabilir. Bu öğrenciler, çizimli ve şekilli
sorulardan muaf tutulurlar.
İşitme yetersizliği olan öğrenciler; ilköğretim ve orta öğretimde istekleri
doğrultusunda, yabancı dil programlarının bazı konularından veya tamamından
muaf tutulurlar. Bu öğrencilerin başarıları yazılı sınavlar, ödevler ve projelerle
değerlendirilir.
Ortopedik yetersizliği olan öğrencilerden; yazmada güçlük çektiği belirlenenler
sözlü olarak değerlendirilir. Sinir sisteminin zedelenmesi ile ortaya çıkan
yetersizliği olanlar ise, çoktan seçmeli testler ile değerlendirilebilir.
Dil ve konuşma güçlüğü olan öğrencilerin değerlendirilmesinde yazılı sınavlar,
ödevler ve projeler dikkate alınır.
Özel öğrenme güçlüğü olan öğrenciler; güçlükten etkilenme durumlarına göre yazılı
sınav veya sözlü değerlendirmelerin herhangi birinden istekleri doğrultusunda
muaf tutulurlar. Hiperaktivite ve dikkat yetersizliği olan öğrencilerin bu özellikleri
göz önüne alınarak, kısa yanıtlı ve az sorulu yazılı sınavlar, ödevler ve projelerle
değerlendirilirler.
Otistik ve duygusal uyum güçlüğü olan öğrencilerin değerlendirilmeleri; öğrencilerin
hazır oldukları zamanlarda yapılır.
Sosyal uyum güçlüğü olan öğrencilerin durumu okul tarafından ayrıntılı bir rapor
düzenlenerek özel eğitim hizmetleri kuruluna gönderilir. Özel eğitim hizmetleri
kurulu, bu öğrenciler için tedavi, psikolojik danışmanlık, rehabilite, bakım-gözetim-koruma
altına alma, moral ve maddî destek gibi konularda ilgili kurum ve kuruluşlarla
iş birliği kurarak, gerekli önlemlerin alınmasını sağlar. Bu öğrencilerin değerlendirilmesinde
rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisinin görüşü dikkate alınır,
esnek ve hoşgörülü davranılır.
(bu fıkra 18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik yürürlükten
kaldırılmıştır)Alınan özel eğitim önlemlerine rağmen, her tür ve kademede bir
dersin öğretim programında başarısız olan öğrenci; diğer derslerindeki ortalamaya
bakılarak, genel başarı ortalamasının altında bir not ile değerlendirilmez.
SEKİZİNCİ KISIM
Defter ve Dosyalar
Özel Eğitim Kurumlarında Tutulacak Defter ve Dosyalar
Madde 74- Özel eğitim kurumlarında, kurumun özelliğine göre aşağıdaki defter
ve dosyalar tutulur.
a)Defterler
1) Aday Kayıt Defteri
2) Öğrenci Künye Defteri
3) Öğrenci Devam Devamsızlık Defteri
4) Ders Defteri
5) Sınıf Geçme Defteri
6) Diploma Defteri
7) Tasdikname Defteri
8) Öğretmen, Memur, Hizmetli Devam Devamsızlık Defteri
9) Gelen, Giden Evrak Defteri
10) Zimmet Defteri (Posta Zimmet, Evrak Zimmet)
11) Teftiş Defteri
12) Disiplin Kurulu Karar Defteri
13) Onur Kurulu Karar Defteri
14) Nöbet Defteri
15) Takım Dağıtım Defteri
16) Ödenek Defteri
17) Avans Defteri
18) Maaş ve Ücret Gerçekleştirme Defteri
19) A,B,C Demirbaş Defterleri
20) Yoğaltım Defteri
21) Demirbaş Eşya Yardımcı Defteri
22) Pul Sarf Defteri
23) Öğrenci Seviye Geçiş Defteri
24) Sıralama Defteri
25) Kurullar Karar Defterleri
26) Ziyaretçi Giriş Çıkış Defteri
27) Aile Eğitimi Tutanak Defteri
b) Çizelgeler ve Dosyalar
1) Öğrenci Gelişim Dosyası
2) Dönem ve Sınav Not Çizelgeleri Dosyası
3) Öğretmenler Kurulu Tutanakları Dosyası
4) Tasdikname Dosyası
5) Personel Şahıs Dosyası
6) Gelen, Giden Yazı Dosyası
7) Gizli Yazılar Dosyası
8) Sivil Savunma Dosyası
9) Disiplin Kurulu Belgeleri Dosyası
10) Öğrenci Ders Listeleri Dosyası
11) Günlük İmza Çizelgeleri Dosyası
12) Personel ve Öğrenci Nöbet Çizelgesi Dosyası
13) Ödemeler Dosyası
14) Maaş ve Ücret Ödeme Bordroları Dosyası
15) Demirbaş Eşya Sayım ve Devir Teslim Tutanakları Dosyası
16) Demirbaş Eşyanın Kayıttan Silme İşlemlerine Ait Dosya
17) Makine Fişleri Dosyası
18) Staj Uygulaması Dosyası
19) Satın Alma İşleri ile İlgili Karar Dosyaları
20) Masraf, Tahakkuk, Ödeme Çizelge Örnekleri Dosyası
21) Eğitici Çalışmalar ve Sosyal Faaliyetler Dosyası
22) Millî Bayramlar, Belirli Günler ve Haftalar Dosyası
23) İstatistik Dosyası
24) Öğrenci Acil Durumlar Bilgi Fişi Dosyası
25) Öğrenci Değerlendirme Dosyası
26) Öğrenci Gelişim ve İzleme Dosyası
27) İşe Yerleştirme Dosyası
28) İş Yerindeki Öğrencileri İzleme Dosyası
29) İş Yeri Tanıma Dosyası
30) Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Dosyası
c) Ayrıca 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu, 3308 sayılı Çıraklık ve Meslek
Eğitimi Kanunu, 01/06/1939 tarihli Ayniyat Talimatnamesi ile 30/10/1983 tarihli
ve 18206 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul
Pansiyonları Yönetmeliğinin gerektirdiği defter, dosya ve belgeler tutulur.
DOKUZUNCU KISIM
Çeşitli ve Son Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Kayıt-Kabul İşleri
Madde 75- Eğitimini engelleyecek düzeyde ek bir yetersizliği olmayan, tuvalet
eğitimini kazanmış, süreğen hastalığı olmadığını veya varsa, kontrol altına
alındığını belgeleyen özel eğitim gerektiren bireylerin kaydı, ilgili mevzuat
çerçevesinde, yetersizliğine uygun olarak başvurduğu kurumlara, EK 13 ve EK
14'te yer alan formların veli veya vasilerce doldurulmasıyla yapılır. Okul öncesi
eğitim veren özel eğitim okulları için, çocuğun tuvalet eğitimi kazanmış olması
koşulu aranmaz.
Ücretsiz Öğle Yemeği
Madde 76- Yatılı veya gündüzlü özel eğitim kurumlarında, gündüzlü olarak okuyan
ve maddî durumları parasız yatılılık şartlarını taşıyan öğrencilere de genel
bütçeden karşılanan ödenekle ücretsiz olarak öğle yemeği verilir.
Devam - Devamsızlık
"Madde 77 - (18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik)Özel
eğitim yaygın eğitim kurumları ile eğitim ve uygulama okullarında, kurumun en
az iki defa yazılı uyarısına rağmen mazeret göstermeksizin üç ay sürekli devamsızlık
eden öğrenciler, kurumun o yılki devam eden öğrenci listesinden çıkarılır. Devamsızlık
eden öğrenciler eğitim ve uygulama okullarına ertesi yıl tekrar çağrılırlar.
İş okullarında öğrenciye sınıf tekrar ettirilir. Öğrenci, ertesi yıl da devam
etmezse kaydı silinir. İş eğitim merkezlerinde ise, kurs programını mazeret
göstermeksizin takip edemeyecek kadar devamsızlık gösteren kursiyerler, izleme
ve yöneltme kurulu tarafından programdan çıkartılırlar."
Eğitim Ortamları
Madde 78- Özel eğitim gerektiren bireylere hizmet veren eğitim binalarında;
rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisi, kaynak-gözlem-bireysel çalışma-dinlenme-oyun-revir-aile
eğitimi-resim-müzik odaları, uygulama evi, çok amaçlı salon, rehabilite havuzu,
kitaplık, bahçe-kış bahçesi, beden eğitimi-gösteri-tiyatro salonları, işitme
ve konuşma-dil lâboratuvarları gibi bölümlere de gereksinimler dahilinde yer
verilmesi için önlemler alınır.
Eğitim binalarında koridor, lavabo, yatakhane, yemekhane, çamaşırhane, lokal,
sınıf ve bahçe gibi ortak kullanım alanları; tekerlekli sandalye ile dolaşmayı
sağlayacak şekilde düzenlenir, rampa-tutamak gibi ek önlemler alınır. Sınıf
zemini yumuşak ve kolay temizlenebilir bir malzeme ile kaplanır, işitme yetersizliği
olan öğrenciler için ses yalıtımı yapılır. Sınıfların yeterince ısı, ışık ve
hava alması sağlanır.
Özel eğitim gerektiren bireylerin eğitiminde yer alan bilgisayar paket programlarının
kullanılmasına yönelik bilgisayar donanımı için, gerekli düzenlemeler yapılır.
Teftiş ve Denetim
Madde 79- Özel eğitim okul ve kurumları ile özel eğitime destek sağlayan kurumların
faaliyetlerinin teftiş ve denetimi özel eğitim ve/veya psikolojik danışma ve
rehberlik alanlarında yetişmiş müfettişlerce yapılır.
Öğretmenin Teftiş Edilmesi ve Denetimi
Madde 80- Öğretmenin teftiş edilmesi ve denetiminde öğretmenin;
a)Özel eğitim gerektiren öğrencinin kişisel ve gelişim özelliklerine göre, öncelikle
bireyseleştirilmiş eğitim programlarında hedeflenen amaçları gerçekleştirme
düzeyini dikkate alarak değerlendirme yapması,
b) Özel eğitim gerektiren öğrencinin eğitim kurumuna gelmeden önceki eğitim
durumu hakkında bilgi toplamış olması,
c) Özel eğitim gerektiren öğrencinin performansını tam olarak kullanmasını sağlaması,
cihazların kullanımında titizlik göstermesi,
d) Bireyselleştirilmiş eğitim programlarını öğrenciye uygulaması ya da programların
uygulanmasını takip etmesi,
e)Ailelerle iş birliği içinde olması,
f)Özel eğitim gerektiren öğrencinin eğitsel, psikolojik ve tıbbî değerlendirmesinin
yapılması için gerekli önlemleri alması,
g) Özel eğitim gerektiren öğrencinin eğitiminde kullanılan eğitim yöntemleri
konusunda hizmet içi eğitim programlarına katılmış olması, Braille-kabartma
yazı, doğal-işitsel-sözel yöntem gibi eğitim yöntemlerini kullanabilmesi,
h) Sınıfında sosyal bütünleşmeyi sağlaması,
ı) Günlük plânlarında özel eğitim gerektiren öğrencinin bireysel ve gelişim
özelliklerini dikkate alarak, alacağı önlemleri belirtmiş olması,
konularına dikkat edilir.
Yönetimin Teftiş Edilmesi ve Denetimi
Madde 81- Yönetimin teftiş edilmesi ve denetiminde yönetimin;
a) Öğretim yılı başında özel eğitim gerektiren öğrenciler için alınacak önlemler
konusunda plânlama yaparak, eğitim ortamında gerekli düzenlemeleri yapmış olması,
b) Personelin özel eğitim konusunda bilgi ve deneyimlerini artırmak amacıyla
seminer düzenlemesi, kurs düzenlemeye yönelik önlemler alması, kurum içi seminer
dönemlerinde özel eğitim konularına ağırlık vermesi,
c) Kurum içinde birim, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisi ve
kurullar arasında eş güdümü sağlaması,
d) Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi, özel eğitim hizmetleri kurulu,
aile, gönüllü kurum ve kuruluşlar, okul aile birliği, eğitim vakfı ve derneği,
üniversite, hastahaneler ile kurumu arasında iş birliği sağlaması,
e)Aile eğitimi programlarının hazırlanarak uygulanması için gerekli önlemleri
alması,
f) Sosyal bütünleşmeyi sağlamak amacıyla özel eğitim gerektiren öğrencilerin
de kültürel, sosyal ve serbest zaman etkinliklerine aktif katılımı için önlemler
alması,
g)Sivil savunma plânının hazırlanması ve her yıl en az iki defa uygulama yapılması,
konularına dikkat edilir.
Personel
Madde 82- Özel eğitim okul ve kurumları ile özel eğitime destek sağlayan kurumların
eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı personel gereksinimi öncelikle karşılanır,
gereksinim duyulan diğer personel atanır veya diğer kurum ve kuruluşlarla iş
birliği yapılarak görevlendirilir.
Özel eğitim kurumlarına atanan yetersizliği olan personelin, toplam personel
sayısının onda birini geçmemesine dikkat edilir ve bu personele yeterlilikleri
ölçüsünde görev verilir.
Yatılı Özel Eğitim Kurumlarında Nöbet
Madde 83- Yatılı özel eğitim kurumlarında gece nöbetleri için yeteri kadar öğretmen
bulunmadığı takdirde kurumun yöneticileri de gece nöbetçi öğretmeni olarak görev
yaparlar. Gece nöbetlerinde en az bir bayan, bir bay öğretmen görevlendirilir.
Özel Eğitim Araçları
Madde 84- Özel eğitim gerektiren bireylerin, Bakanlığa bağlı resmî okul ve kurumlarda
eğitim ve öğretimlerini en iyi şekilde sürdürebilmeleri için gerekli olan her
türlü araç-gereç Bakanlıkça karşılanır.
Öğrenci Kıyafetleri
"Madde 85 - (18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede değişik)
zel eğitim iş eğitim merkezleri veya iş okulları ile hastane okullarında öğrencilerde
forma giyme zorunluluğu aranmaz."
Nakil İşleri
Madde 86- Özel eğitim okullarının hazırlık sınıflarında, ilk üç aydan önce,
zorunlu haller dışında nakil yapılmaz.
İKİNCİ BÖLÜM
Son Hükümler
Diğer Mevzuat
Madde 87- Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hususlarda 1739 sayılı Millî Eğitim
Temel Kanunu, 1607 sayılı Yatılı Bölge ve Özel Eğitime Muhtaç Çocuklara Mahsus
Okullarda Döner Sermaye Kurulmasına Dair Kanun, 3423 sayılı Millî Eğitim Bakanlığı'na
Bağlı Meslekî ve Teknik Öğretim Okulları Döner Sermayesi Hakkında Kanun, 2698
sayılı Millî Eğitim Bakanlığı Okul Pansiyonları Kanunu, 2684 İlköğretim ve Ortaöğretimde
Parasız Yatılı veya Burslu Öğrenci Okutma ve Bunlara Yapılacak Sosyal Yardımlara
İlişkin Kanun, 2908 sayılı Dernekler Kanunu, 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim
Kanunu; 4306 sayılı, İlköğretim ve Eğitim Kanunu, Millî Eğitim Temel Kanunu,
Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu, Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri
Hakkında Kanun ile 24/03/1988 tarihli ve 3418 sayılı Kanunda Değişiklik Yapılması
ve Bazı Kâğıt ve İşlemlerden Eğitime Katkı Payı Alınması Hakkında Kanun; 3797
sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun, 506 sayılı
Sosyal Sigortalar Kanunu, 1475 sayılı İş Kanunu, Çocuk Hakları Sözleşmesi, 29/01/1987
tarihli ve 19356 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Aday Çırak, Çırak ve İşletmelerde
Beceri Eğitimi Gören Öğrencilerin Sigorta İşlemleri Hakkında Yönetmelik, 11/02/1994
tarihli ve 21846 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Meslekî
Eğitim Merkezi Yönetmeliği, 05/10/1983 tarihli ve 83/7166 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararıyla yürürlüğe konulan Millî Eğitim Bakanlığı'na Bağlı İlkokul, Ortaokul,
Lise ve Dengi Okullarda Burs Parasız Yatılılık ve Sosyal Yardımlar Yönetmeliği,
15/08/1983 tarihli ve 83/6950 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan
Millî Eğitim Bakanlığı'na Bağlı Okul Pansiyonları Yönetmeliği hükümlerine göre
işlem yapılır.
Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat
Madde 88- Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 09/12/1985 tarihli ve 18953
sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Millî Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığına Bağlı
Özel Eğitim Okulları Yönetmeliği ve 22/06/1992 tarihli ve 21262 sayılı Resmî
Gazete'de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Zihinsel Özürlü Çocukların Eğitim
Uygulamaları Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
Madde 89- Maliye Bakanlığı ve Sayıştay'ın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 90- Bu Yönetmelik hükümlerini Millî Eğitim Bakanı yürütür.
*yönetmeliğin (EK-6), (EK-7), (EK-8), (EK-9), (EK-10) ve (EK-11) nolu ekleri
ekteki şekilde değiştirilmiş, (EK-5) ve (EK-12) nolu ekler yürürlükten kaldırılmıştır.
EK-6
TÜRKİYE CUMHURİYETİ
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI
KURS BİTİRME BELGESİ
Adı- Soyadı : ............................... İli : ...............................
Belgeyi Veren Kurum : ...............................
Baba Adı : ............................... İlçesi : ...............................
Belge No : ...............................
Doğum Yeri- Yılı : ............................... Köyü : ...............................
Belge Tarihi : ...............................
....................................................... İş Eğitim Merkezi'inde
....../...../........-....../....../........ tarihleri arasında açılan .............................
kursuna devam eden yukarıda kimliği yazılı ...........................oğlu/kızı
................................. bu belgeyi almaya hak kazanmıştır.
MÜDÜR YARDIMCISI MERKEZ MÜDÜRÜ
EK-7
İŞE GİRECEK ÖĞRENCİ İÇİN VELİ MUVAFAKAT BELGESİ
.............................................................İş Okulu Müdürlüğüne
Okulunuzun ..............sınıfında................no'lu oğlum/kızım............................................
...............................'nın teorik ve pratik eğitiminden sonra herhangi
bir iş yerinde çalışmasına muvafakat ediyorum. Bu iş yerinde çalışmasından doğabilecek
her türlü sorumluluğu kabul ettiğimi bilgilerinize sunarım.
Adresi Velisi
Adı Soyadı
EK-8
ÖĞRENCİYİ İŞ YERİNDE GÖZLEM VE İZLEME FORMU
.............................................................İş Okulu Müdürlüğüne
İzleme Tarihi : ..................................................................................................
Adı ve Soyadı : ..................................................................................................
İş Adresi : ..................................................................................................
Öğrencinin Yaptığı İş Çeşidi : ..................................................................................................
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
İş Yeri Koordinatör Öğretmeni
Adı Soyadı
İmza
EK-9
İŞ YERİNDE ÇALIŞAN ÖĞRENCİLERİ İZLEME ÇİZELGESİ
.................................................................İş Okulu
Öğrencinin Adı Soyadı:................................................Sınıfı:............No:.............Ay:.............
Gün Devam Durumu Değerlendirme İş Veren İmzası
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
İzleme Tarihi : ....../...../.....
İş Yeri Koordinatör Öğretmenin İmza
Adı Soyadı :........................................
OKUL MÜDÜRÜ
....../...../.....
EK-10
.............................................................. İŞ OKULU
DÖNEM SONU BAŞARI BELGESİ
ÖĞRENCİNİN
Adı Soyadı : .................................
Ders Yılı/Dönem
Belge Tarihi :.....................................
:......................................
Okul Numarası :......................................
Sınıfı :......................................
DERSLER Haftalık Saati Dönem Notu BAŞARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Rakamla Yazıyla
Notlar Derecesi
5 Pekiyi
4 İyi
3 Orta
2 Geçer
DAVRANIŞ NOTU
DEVAMSIZLIK
SINIF ÖĞRETMENİN GÖRÜŞÜ
TOPLAM
Dönem Sonu Başarı Ortalaması
Müdür Yardımcısı Sınıf Öğretmeni
Velisi
OKUL MÜDÜRÜ
(Adı Soyadı, İmza, Mühür)
EK-11
TÜRKİYE CUMHURİYETİ
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI
......................İŞ OKULU DİPLOMASI
Adı Soyadı:
Diplomayı Veren Okul:
Baba Adı:
Okul No:
Ana Adı:
Diploma No:
Doğum Yeri ve Tarihi:
Diploma Tarihi:
Okulun Bulunduğu İl, İlçe:
Daha Önce Mezun olduğu Okul:
Yukarıda kimliği yazılı .......................................................oğlu/
kızı .........................................................................İş
Okuluna
................yıl devam ederek bu diplomayı almaya hak kazanmıştır. .........../........../..........
MÜDÜR YARDIMCISI OKUL MÜDÜRÜ