26 bin eski mahkûm kamuda iş için sıra bekliyor
İşyerlerinde çok sayıda eski hükümlü kontenjanı boş olmasına rağmen cezaevinden çıkan mahkumlar iş bulamıyor. Türkiye İş Kurumu'nun verilerine göre 26 bin 11 eski hükümlü iş bulmak için sıranın kendilerine gelmesini bekliyor.
Son dönemde yasalardaki değişikliklerin ardından çok sayıda tahliye olması nedeniyle işsiz kalan eski hükümlü sayısında büyük bir artış yaşanıyor.
Kamu ve özel sektörde toplam 15 bin 74 eski hükümlü kontenjanı boş olmasına karşılık 2004 yılının ilk on ayında 4 bin 480 eski mahkum işe yerleştirilebilmiş. İş Kanunu uyarınca 50'den fazla işçi çalıştıran kamu ve özel sektör kuruluşlarında, personel sayısının yüzde 6'sı oranında özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru istihdam edilmesi gerekiyor. Yasayla getirilen bu zorunluluğa uymayan işyerlerine bu kapsamda çalıştırılması gereken işçi başına her ay için 963 milyon lira idari para cezası öngörülüyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, Meclis'te yaptığı bütçe konuşmasında 2004 yılının ilk 8 ayında eski hükümlü çalıştırmadıkları için 29 işyerine toplam 2 trilyon 49 milyar lira idari para cezası kesildiğini açıklamıştı. Ancak kamu kuruluşları da dahil olmak üzere işyerlerinin büyük bir çoğunluğunun para cezalarına rağmen eski hükümlü çalıştırmak istemedikleri belirtiliyor. Eski hükümlü kontenjanını doldurmak için Türkiye İş Kurumu'ndan işçi gönderilmesini talep eden bazı firmaların ise mülakat yaptıktan sonra bu kişileri işe almadıkları ifade ediliyor.
Cezaevi yetkililerinin verdikleri bilgilere göre uzun süren hapis hayatından sonra tahliye olan mahkumların topluma uyum sağlayabilmeleri için kendilerine uygun bir işte çalışmaları çok büyük önem taşıyor. Yasayla getirilen zorunluluğa rağmen eski mahkumların işsiz kalması nedeniyle cezaevlerinde meslek edindirmeye yönelik programlara ağırlık verilmeye başlandı. Son dönemde ilgili kurum ve kuruluşlarla yapılan işbirliği çerçevesinde cezaevlerinde açılan meslek kurslarıyla ya da iş yurtları vasıtasıyla hükümlü ve tutukluların meslek sahibi olmalarına imkan sağlanıyor. Cezaevinde meslek öğrenen hükümlülerin tahliye olduktan sonra daha kolay iş buldukları ya da kendi işlerini kurarak hayatlarını düzene soktukları dile getiriliyor. Geçen yıl Adalet Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Sanayi Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı arasında ?Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevlerinde Uygulanacak Girişimci Yetiştirme (Meslek ve İş Kurma Kursları) İşbirliği Protokolü? imzalandı. Uygulanmaya başlanan bu proje çerçevesinde üç yıl içinde 30 cezaevinde 3 bin hükümlü ve tutukluya meslek eğitimi, 600 hükümlüye de girişimcilik ve iş kurma eğitimi verilmesi planlanıyor.
Öte yandan Adalet Bakanlığı tarafından Avrupa Birliği'nin maddi desteğiyle 2005 yılında probasyon (tahliye sonrası izleme) projesi uygulanmaya başlanacak. Projeyle, şartlı tahliye sonrası dönemde hükümlülerin ıslahına yönelik tedbir ve aktiviteleri uygulamak üzere bir servis kurulması amaçlanıyor. Oluşturulması planlanan ?Probasyon Servisi?yle eski hükümlülerin gözetimi, tekrar suç işlemenin önlenmesi, mağdurlara yardım sağlanması, hükümlülerin rehabilitasyonu, mahkeme dışı cezaların uygulanması gibi tedbirler hayata geçirilecek.
Zaman