Polise rüşveti teklifi genelde önce sürücüden geliyor
Başbakanlık tarafından yapılan araştırmada vatandaşların yüzde 10'unun trafik polisine rüşvet verdiği ortaya çıktı.
Araştırmada, rüşvet teklifinin büyük çoğunluğunun sürücülerden geldiği, trafik polislerinin arkadaşlarına ceza yazmadıkları, akrabalarını ve hemşerilerini kayırdıkları tespit edildi.
Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu ve Avrupa Konseyi'nin ortaklaşa gerçekleştirdiği "Yolsuzluğun Önlenmesi İçin Etik Proje" geçtiğimiz günlerde tamamlandı.
Bilim adamları tarafından 10 ayrı araştırma gerçekleştirildi. Prof. İbrahim Cerrah, Doç. Dr. Hüseyin Çevik, Doç. Dr. Turgut Göksü ve Arş. Gör. Ercan Balcıoğlu tarafından da Türkiye'nin büyük şehirlerindeki trafik hizmetlerinde "gündelik rüşvet" sorunu üzerine alan araştırması yapıldı.
Çalışma, Ankara, İstanbul ve İzmir'de trafik polisleri ve vatandaşlarla görüşülerek gerçekleştirildi.
Araştırma kapsamında 56'sı bayan 556 polis memuru ve 481 vatandaşla görüşüldü.
Trafik ihlali yapan bir kişi hakkında işlem yaparken o kişinin "polis olduğunu" öğrenmesi durumunda cezai işlem yapmayacağını söyleyenlerin oranı yüzde 50, yapacağını söyleyenlerin oranı ise yüzde 35 olarak belirlendi.
Bir trafik kuralını ihlalden dolayı durdurulduğunda herhangi bir şey teklif ederek ya da tanıdık çıkması nedeniyle vatandaşın yapılacak cezai işlemi etkilemesinin oranı yüzde 17-20'te kaldı.
Görevde iken vatandaşlar tarafından ikram, hediye kabul edip-etmeme konusunda üstleri tarafından denetlenmediklerini söyleyen polislerin oranı yüzde 58. Rüşvet alıp-almama konusunda denetlenmediklerini söyleyenlerin oranı yüzde 70,6. Arkadaşının etik dışı davranışı gören memurlarının yüzde 90'ı arkadaşını uyarmakla yetiniyor.
Ankete katılan polis memurlarının yüzde 50'si, amir ve müdürlerinin makam veya şahıslarına verilen hediyeleri kabul ettiklerini bilmelerinin trafik polislerinin kendilerine verilen hediye ve ikramları kabul etmelerini çok etkileyeceğini, yüzde 39 ise etkilemeyeceğini ifade etti.
Görev başında para teklif edilmesini trafik polislerinin yüzde 90,7'si rüşvet olarak değerlendirirken, görev başında memura ikram veya hediye verilmesini yanlış olarak değerlendirenlerin oranı ise yüzde 79,6.
Herhangi bir trafik kuralı ihlali tespit eden polis memurunun, hiçbir maddi çıkar elde etmeksizin cezai işlem yapmaması ankete katılan memurlarca yanlış bir davranış olarak görülüyor.
POLİSİN DEDİKLERİNE UYMA ORANI YÜZDE 75
Araştırma kapsamında 481 vatandaştan trafik polisleri ve uygulamaları ile ilgili görüşleri soruldu. Yüzde 60'ı son iki yıl içinde trafik polisi tarafından durdurulduğunu belirtti. Durdurulan vatandaşların yüzde 44'ü görevli memurun taleplerini yerine getirirken, yüzde 31 ise verilen cezayı kabul ettiğini ifade etti. Vatandaşların yüzde 75'i polisin dediklerine ve trafik kurallarına uyduğu cevabını verdi.
Polis tarafından durdurulan sürücülerin yüzde 27'si kendisinden rüşvet istediğini, bunların yüzde 81'i ise bu istediği kabul ettiğini söyledi.
Kendisine rüşvet vermesi teklif edilen her 5 sürücüden 4'ü rüşvet verdi. Büyük çoğunluk trafik cezasına razı olup ödedi. (her zaman öderim yüzde 70,6). Ancak küçük bir yüzde ise cezayı ödemeyeceğini belirtti. (hiçbir zaman ödemem yüzde 5,7). Vatandaşların yüzde 11'i cezayı ödemek yerine para veya mal teklifinde bulunuyor.
Araştırmanın sonuç bölümünde, yetersiz maaşın tek başına rüşvete sebep olmadığı, ancak bu durumun çalışanları dörtte bir oranında etkilediğine işaret edildi.
Katılımcıların yüzde 10'u rüşvet verdiğini ya da durdurulursa rüşvet vereceğini söyledi. Mülakatlarda pek çok sürücü, hatalı olduklarını düşündükleri için, genelde rüşvet teklifinin kendilerinden geldiğini belirtti.