Sayıştay kanunu değişiyor

AKP'nin, hazırladığı yeni Sayıştay Kanunu'nda değişiklik öngören yasa teklifi Meclis Başkanlığı'na sunuldu. Yasa pek çok değişikliği öngörürken, Sayıştay TSK dahil tüm kamu kurum ve kuruluşlarında hukuki denetimin yanı sıra mali ve performans denetimi de yapacak.

AKP Grup Başkanvekillerinin imzasıyla TBMM Başkanlığı'na sunulan yasa teklifinde, Sayıştay Başkanlığı'nın yapısı değiştiriliyor. Yaklaşık 82 maddelik yasa teklifinde Sayıştay'ın denetim alanı da genişliyor.

Sayıştay bundan sonra tüm asker ve sivil kamu kurumlarının mali ve performansını denetleyecek. Denetim sonuçları rapor haline getirilecek, bu raporlar yeni kurulacak komisyonda değerlendirilecek.

-SAYIŞTAY MALİ DENETİM YAPACAK-

Mali denetim ile Türk Silahlı Kuvvetleri dahil tüm kamu kurumlarının mali tabloları ve raporları gerçeği yansıtıp yansıtmadığı denetlenecek. Güvenirliliği test edilecek. Düzenlemeyle 'şeffaflık saydamlık kuralının hayata geçmesi' sağlanacak. Bir anlamda kamu kurum ve kuruluşlarında olabilecek yolsuzlukların da önüne geçilecek. Bir anlamda gizli yolsuzluğun önüne geçilirken, envantere giren bir malın alımından kullanımına ya da stoklardan çıkışına kadar süreç takip edilecek.

-PERFORMANS DENETİMİ GELİYOR-

Sayıştay Kanunu'na girecek bir diğer madde ise yeni yetki getiriyor. Bu çerçevede Sayıştay tüm asker sivil tüm kamu kurum ve kuruluşlarının performansını ölçecek. Performans ölçümü önceden belirlenen kriterlere göre yapılacak. Kriterler Maliye Bakanlığı Devlet Planlama Teşkilatı ve ilgili kurumun ortak çalışması ile belirlenecek. Bütçe hazırlanırken bu kriterler de bütçe de ilan edilecek.

Performans denetim aynı zamanda siyasi sorumluluk alanına girecek. Performans yöntemiyle Kurumlara verilen bütçenin hedefe ulaşıp ulaşılmadığını ya da amacı doğrultusunda kullanıp kullanılmadığı saptamak olacak. Bütün bu denetimler rapor haline getirilerek yeni kurulacak komisyonda değerlendirilecek.

Sayıştay'ın hukuki ve Mali denetimi komisyonda değerlendirilecek ve kurum hesapları ya ibra edilecek, ya da edilmeyecek. Bu iki denetim başlığı Meclis Genel Kurul gündemine taşınacak.

Teklifle, kamuda hesap verme sorumluluğunun ve saydamlığın sağlanması, kamu idarelerinin etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak çalışması ve kamu kaynaklarının öngörülen amaç, hedef, kanunlar ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olarak elde edilmesi, muhafaza edilmesi ve kullanılmasını sağlamak için Türkiye Büyük Millet Meclisi adına yapılacak denetimleri, sorumluların hesap ve işlemlerinin kesin hükme bağlanmasını ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapmak üzere Sayıştay'ın kuruluşunu, İşleyişini, denetim ve yargılama usullerini, mensuplarının niteliklerini ve atanmalarını, ödev ve yetkilerini, haklarını ve yükümlülüklerini ve diğer özlük işlerini, Başkan ve üyelerinin seçim ve teminatını düzenliyor.

-SAYIŞTAY YASASINA İLK KEZ GİREN MADDELER

Sayıştay'ın denetim alanı da genişliyor. Sayıştay Kanunu ile denetim alanları tanımlanarak anlatıldı.

Bu çerçevede;

-Sayıştay denetimiyle: Düzenlilik ve performans denetimi yapılacak.

-Düzenlilik denetimiyle; Mali denetim ve uygunluk denetimi yapılacak.

-Mali denetimle; Kamu idarelerinin hesap ve işlemleri ile mali faaliyet, mali yönetim ve kontrol sistemlerinin değerlendirme sonuçları esas alınarak, mali rapor ve tablolarının güvenilirliği ve doğruluğuna ilişkin denetimi yapılacak.

-Uygunluk denetimiyle: Kamu idarelerinin gelir, gider ve mallarına ilişkin hesap ve İşlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygunluğunun incelenmesine ilişkin denetimi yapılacak.

- Performans denetimiyle: Hesap verme sorumluluğu çerçevesinde idarelerce belirlenen hedef ve göstergeler ile ilgili olarak faaliyet sonuçlarının ölçülmesi, değerlendirilmesi, kamu kaynaklarının etkin, ekonomik ve verimli olarak kullanılıp kullanılmadığın incelenmesi yapılacak.

Hesap yargılamasıyla; Kanunlarla belirlenen sorumluların hesap ve işlemlerinin mevzuata uygun olup olmadığının yargılama yoluyla kesin hükme bağlanması sağlanacak.

- Yargılamaya esas rapor: Sayıştay dairelerince yapılacak yargılamaya esas olmak üzere, denetçiler tarafından genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin hesap ve işlemlerinin denetimi sırasında tespit edilen kamu zararına İlişkin rapor düzenlenecek.

-Denetim raporuyla; Sayıştay raporlarına esas olmak üzere, denetim ve incelemeler sonucunda denetim grup başkanlıkları veya denetçiler tarafından rapor hazırlanacak.

-SAYIŞTAY'IN YETKİLERİ ARTIYOR-

Teklifle, Sayıştay in Bağımsızlığı, Denetim Alanı, Görev ve Yetkileri de genişliyor. Bu çerçevede: Sayıştay; işlevsel ve kurumsal bağımsızlığı olan, bu Kanun ve diğer kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve kesin hükme bağlama işlerini yapmakla görevli ve yetkili bir kurum olması öngörülüyor.

Teklifle Sayıştay'ın görevleri de düzenlendi.

Bu çerçevede, Sayıştay'ın görevleri teklifte şu şekilde tanımlandı:

"Kamu idarelerinin faaliyet, karar ve işlemlerini hesap verme sorumluluğu çerçevesinde denetler ve sonuçları hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisine doğru, yeterli, zamanlı bilgi ve raporlar sunar. Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin; gelir, gider ve mallarına ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığını denetler, sorumluların hesap ve işlemlerinden kamu zararına yol açan hususları kesin hükme bağlar.Genel uygunluk bildirimini Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar. Kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapar."