Kredi Kartı Kullanma Kılavuzu

Kredi kartı kullanımının artmasıyla birlikte kredi kartı mağdurların sayısı da giderek artıyor. 1968 yılında tanıştığımız kredi kartları, aradan geçen 37 yılda hayatımızın ayrılmaz bir parçası oldu. Doğru kullanıldığında yaşamı kolaylaştıran kredi kartları, bilinçsiz kullanıldığında da sosyal felaketlere davetiye çıkartıyor.

Ankara Ticaret Odası (ATO) 9 milyon kredi kartı kullanıcısını bilinçlendirmek amacıyla, kredi kartı kullanımının püf noktalarını içeren "Kredi Kartı Kullanma Kılavuzu" hazırladı. Klavuzda mağdur profilinin, milletvekili, asker, polis, hakim, savcı, tüccara kadar genişlediğine dikkat çeken ATO Başkanı Sinan Aygün, bankaların doğru kredi kartı kullanımı konusunda tüketiciyi bilgilendirmeye yönelik kampanyalar yapması gerektiğini belirtti.

BU UYARILARI DİKKATE ALIN
Klavuzda tüketicilerin kredi kartı konusunda uymaları gerekenler sıralanarak, şu uyarılara yer veriliyor:
- İhtiyacınızdan fazla kart edinmeyin.
- Bankaların siz talep etmeden gönderdiği kredi kartlarını ihtiyacınız yoksa kabul etmeyin.
- Başvuru formlarının ekindeki sözleşmeyi okumadan imzalamayın.
- Kartın arka yüzündeki imza kısmını mutlaka imzalayın ve sliplerde de aynı imzayı kullanın. Kartınız çalınsa bile yapılan alışverişlerde kullanılan imzanın sahte olduğu laboratuvar incelemelerinde ortaya çıkar.
- Şifrenin korunmasından kart sahibi sorumlu. Kart şifrenizi banka çalışanları da dahil kimseye söylemeyin.
- İnternet sitelerinden ve posta/telefon ile alışverişlerde kredi kartı numarası ve son kullanma tarihi bilgilerinin yeterli olması, sahtecilik riskini de beraberinde getiriyor. Bu yolla satış yapan firmaların güvenilirliğinden emin olun. Bu tür internet siteleri ya da firmalar güvenli dahi olsa, kart bilgilerinizi ele geçiren bir başkası da alışveriş yapabilir. Bazı bankalar, talebiniz üzerine kartınızı bu tür alışverişlere kapatmaktadır.
- İletişimi sizin başlatmadığınız durumlarda, telefonda, e-mail mesajlarında ya da internette kim olduğunu bilmediğiniz kişilere, kişisel bilgilerinizi, kart numaranızı vermeyiniz.
-Şifrenizi kartın üzerinde, cüzdanda ya da çantada yazılı olarak saklamayın. Aksi halde hırsızların ve kapkaççıların işini kolaylaştırmış olursunuz. Şifrenizi ezberleyin.
- Doğum tarihi, hesap-müşteri numarası, nüfus cüzdanı no, ardışık sıralı sayılar, telefon numarası ya da işyeri sicil numarası gibi kolay ulaşılabilir şifreleri kullanmayın.
- Şifrenizi unuttuysanız, bankayı arayarak yeni şifre isteyin.
- Kartın çalınması ya da kaybolması durumunda hemen bankayı arayarak durumu bildirin. Bu tür acil durumlarda zaman kaybetmemek için bankanın telefon numarasını hemen ulaşabileceğiniz bir yere not edin. Kartınızın çalındığını ya da kaybolduğunu fark ettiğiniz an hemen bu numarayı arayarak kartınızın iptal edilmesini isteyin.
- Kredi kartlarınızın yanı sıra nüfus cüzdanı, ehliyet, pasaport gibi belgeleriniz de çalındıysa ya da kaybolduysa durumu mutlaka polise, hatta savcılığa bildirerek tutanak tutturun.
- Bankaların kart sahiplerine sağladığı sigorta hizmetleri sayesinde, kredi kartınız çalındığında ya da kaybedildiği takdirde, durumu bankaya bildirdiğiniz andan itibaren üçüncü şahıs harcamalarından sorumlu tutulamazsınız. Ancak sigorta süresi ve koşulları bankalar arasında farklılık göstermekte, bazı bankalar da sigorta hizmeti vermemektedir. Kredi kartlarınıza sağlanan sigorta hizmetlerini bankanızdan öğrenin.
- Kartın ATM'de alıkonması durumunda hemen şubeye başvurun veya bankaya bildirin.
- ATM kullanımında size yardım etmek amacıyla yaklaşan kişilerin yardım teklifini kabul etmeyin.
- Bilgi hırsızlarının çöp kutunuzu karıştırması ihtimaline karşı da tedbirli olun. Atacağınız hesap ekstreleri, slipler, ATM fişleri, kredi kartı başvuruları veya kopyaları, sigorta formları, kredi teklifleri gibi kişisel bilgi içeren evraklarınızı iyice yırtarak okunamayacak hale getirin.
- Süresi dolan kredi kartınızı da numarası okunmayacak ve bir başkası tarafından kullanılamayacak hale getirdikten sonra imha edin.
- Hırsızlık ihtimaline karşı evinizde de kişisel bilgileriniz içeren evraklarınızı açıkta bırakmayınız.
- Kredi kartınıza ait ekstrelerin geleceği adresin güvenilir olduğundan emin olun.
- Hesap ekstrenizin çalınmasını önlemek için posta kutunuzun sağlam olmasına dikkat edin ve sürekli kilitli tutun. Posta kutularına bırakılan postalarınızı hemen alın.
- Kredi limiti yüksek olan kartlarınızı internet ortamında kullanmayın.
- İnternet kafe gibi halka açık ve kalabalık yerlerde bulunan bilgisayarlardan, internet aracılığıyla alışveriş yapmayın.
- Kredi kartları sanal ortamda kullanılırken virüs tehlikesine dikkat edin, bilgisiyarlarınıza antivirüs programları yükleyin ve bu programları güncelleyin.
- Alışverişlerde kimlik kartınızı sorulmadan gösterin. Kimlik sormayan kasiyerleri uyarın.
- Kartınızın, POS makinasından geçirilmesi işleminin kasada ve gözönünde yapılmasına dikkat edin. Kredi kartınızın POS makinası dışında bir cihazdan geçirilmediğinden emin olun.
- Kredi kartı dolandırıcılığına en çok turistik bölgelerde rastlandığından kredi kartınızı bu bölgelerde kullanırken daha dikkatli olun.
- Yeni kredi kartınız belirtilen zamana kadar elinize ulaşmadıysa çalınmış olabilir. Hemen bankayı arayıp kartınızın durumunu sorun.
- Fatura dönemlerine dikkat edin. Faturalarınız zamanında ulaşmıyorsa ilgili bankadan takibini yapın. Elinize ulaşmayan bir kredi kartı faturası kimlik hırsızı tarafından çalındığı ve adresinizin değiştirildiği anlamına gelebilir.
- Başvuru sırasında bildirilen adres, telefon, işyeri gibi bilgilerde değişiklik olursa en kısa zamanda bankaya bildirin.
- Alışveriş slibini imzalamadan önce, kart numarası ve ad-soyad bilgisinden slibin size ait olup olmadığhzaman kaybetmemek için bankanın telefon numarasını hemını ve tutarın doğruluğu kontrol edin.
- Harcamalarınızı bütçenizi gözeterek yapın. Ayağınızı yorganınıza göre uzatın.
- Sliplerinizi, hesap ekstreniz gelinceye kadar atmayın. Hesap ekstreniz ve sliplerinizi karşılaştırın ve fazla yapılmış ya da size ait olmayan bir işlem varsa en fazla 7 gün içinde bankaya bildirin.

FAİZE DİKKAT
- Ödemelerinizi zamanında yapın. Borcunuzun tamamını son ödeme tarihine kadar kapatmadığınız takdirde faiz ödemek zorunda kalacağınızı unutmayın.
- Hesap ekstrenizin ulaşmaması durumunda ödemeyi atlamamak için, ekstrenizin varsa e-mail veya faks numarasına da düzenli olarak gönderilmesini isteyin.
- Kredi kartı borcunuzun hesabınızdan otomatik ödenmesi talimatını verdiyseniz, son ödeme tarihinden bir gün önce hesaptaki paranızın yeterli olup olmadığını kontrol edin.
- Nakit para çekimi faizi ve ücreti, alışveriş faiz oranı, üyelik ücreti, limit aşım ücreti bankadan bankaya farklılık göstermektedir. Ekstrenizde yer alan bu bilgileri sürekli takip edin.
- Kartınızı nakit para çekme işlemlerinde de kullanabilirsiniz. Ancak nakit çekme işlemleri için faiz uygulandığını ve nakit çekim ücreti alındığını unutmayın.
- Limitinizi aşmayın. Aksi halde limit aşım ücreti ödemek zorunda kalabilir ya da kritik bir anda kartınızı kullanamayarak zor duruma düşebilirsiniz.
- Kartın sunduğu fırsatlar, yenilikler, promosyonlar ve ödül uygulamalarını da izleyin. Bonus benzeri promosyonlardan yararlanabilmek için, kartı çıkaran bankanın POS makinasının kullanılması zorunludur. Kasiyerin, kartınızı hangi POS cihazından geçirdiğine dikkat edin.

KART DOLANDIRICILIĞININ 12 YOLU
12 çeşit kredi kartı dolandırıcılığı polis kayıtlarına girdi:

- Kayıp/çalıntı kart kullanımı, Kart sahibinin kartını kaybetmesi veya çaldırması halinde kartın kötü niyetli kişiler tarafından kullanılmasıdır. İş yerlerinin kart kabul ederken kayıp/çalıntı kart kullanımının önlenmesi için kimlik ve imza kontrolü yapması gerekiyor.

- Ele geçmeyen kartlar. Kredi kartları posta, özel kargo şirketleri ya da banka şubesi aracılığı ile sahibine ulaştırılıyor. Kartın, sahibine ulaşması sırasında posta kutusundan çalınması, kaybolması veya sahte kimlik belgeleri ile kart sahibinin adına bankadan alınması mümkün. Kartı ele geçiren kişi arkasını imzalayarak kimlik sormayan işyerlerinde kullanabiliyor. Şifresini de elde ettiyse ATM'den nakit avans çekebiliyor.

- Sahte başvuru. Dolandırıcılar, sahte kimlik ve diğer belgelerle kart başvurusu yapıyor.

- Boş plastik yöntemi. Boş plastik plakalar üzerine kabartma olarak basılan gerçek kredi kartı numaraları, işyerlerinde imprinter cihazı ile satış belgesi üzerine aktarılarak bankadan tahsil ediliyor. Bu yolla işlenen suçlar işyerinin bilgisi dahilinde oluyor ve genellikle işyeri bu türden suçların işlenmesi amacıyla açılıyor.

- Değiştirilmiş kart. Kredi kartları üzerindeki kabartma numaraları kesilerek değiştiriliyor ya da ütülenerek yerine yenisi basılıyor. Bu türden değiştirilmiş kartlar imprinter cihazıyla işlem yapan işyerlerinde kullanılıyor. İşyeri, bilgisi dahilinde değiştirilmiş kartları kabul edebileceği gibi, fark edilmeyecek şekilde değiştirilmiş kartlar da iyi niyetli işyerleri tarafından bilinmeden kabul edilebiliyor.

- Sahte kartlar. Sahte yollardan üretilen kartın arkasında bulunan manyetik şerit, "encoder" denilen bir cihaz (manyetik şerit kodlayıcı) ile kodlanarak içine elektronik yollardan kart bilgileri yazılabiliyor.

- Manyetik şerit sahteciliği. Gerçek kartın manyetik şeridi silinerek manyetik şerid kodlayıcısı ile başka birine ait bilgiler tekrar kodlanıyor. Dolandırıcılar, kendi kartlarının manyetik şeridini değiştirdikleri gibi, kayıp/çalıntı kartların manyetik şeritlerini de başka kart hamillerine ait bilgilerle kodlayarak kullanabiliyorlar.

- Kart kopyalama. Kart dolandırıcılığın en tehlikelisi, kopyalamayla yapılıyor. Alışveriş yapan müşterilerin kartları müşteri görmeden encoder cihazından geçirilip kopyalanıyor. Sonra bu bilgiler, üretilen sahte bir kartın şeridine aktarılıyor. Karttaki bilgiler gerçek olduğu için, dolandırıcılığın ispatlanması zor oluyor.

- Posta ve telefon ile yapılan mal siparişi dolandırıcılığı. Dolandırıcı, başkasının kartı numarasıyla kendi adresine mal siparişi veriyor.

- ATM dolandırıcılığı. ATM dolandırıcılığında ise bankaya gelen müşteriden önce ATM'nin kart giriş haznesine bir cisim yerleştiriyor. Sonra gelen müşterinin kartı ATM cihazında sıkışınca, dolandırıcı yardım etmek bahanesiyle şifreyi öğreniyor. Müşterinin bankadan ayrılmasından sonra da kartı ATM cihazından çıkarıp kullanıyor.

- İnternet dolandırıcılığı. İnternette şirket ve kişilerin güvenlik şifrelerini aşarak, kart numaraları ve özlük bilgilerini çalan dolandırıcı, bu bilgilerle sipariş verebiliyor.

- Hesap yönlendirme. Dolandırıcı, bankayı arayıp sizmişsiniz gibi davranarak, kredi kartı ekstresinin posta adresini değiştiriyor. Faturalar yeni bir adrese gönderildiği için, siz bir problem olduğunu farkedinceye kadar geçen süre içinde kimlik hırsızları sizin hesabınızı kullanıyor.

"UYARILARI DİKKATE ALIN ELİNİZDEKİ KART BOMBAYA DÖNÜŞÜR"

ATO Başkanı Sinan Aygün, kredi kartının kayıt dışılığı önlemede çok yararlı bir satın alma aracı olduğunu ve tüketiciye de büyük kolaylıklar sağladığını belirterek, "Ancak, kredi kartı kullanmanın püf noktalarını bilmiyorsanız, cebinizdeki kart bir bombaya dönüşebilir. Uyarılara kulak verin" dedi.

Açıklamada bankalara da çağrıda bulunan ATO Başkanı Aygün, şunları söyledi:

"İnsanlar yüksek faizler nedeniyle evini satıyor, arabasını elden çıkarıyor. Bu da yetmedi yıllardır biriktirdiği nemasını rehin bırakarak kredi alıp kredi kartı borcunu yatırıyor. Kredi kartı borcu için birikimlerini rehin bırakan bu halkı görün. Mağdur profili, milletvekili, asker, polis, hakim, savcı, tüccara kadar genişledi. Faizleri indirin. Kredi kartını doğru kullanmaları için tüketiciyi bilgilendirin."