Üniversitelerarası Kurul üyelerine görüş alınması için gönderilen "YÖK Yasa Tasarısının" tam metni

YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU TASARISI
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç
Madde l- Bu Kanunun amacı; yükseköğretimle ilgili amaç ve ilkeleri belirlemek, yükseköğretim kurumlarının ve üst kuruluşlarının teşkilâtlanma, işleyiş, görev, yetki ve sorumlulukları ile eğitim-öğretim, araştırma, yayın, öğretim elemanı, öğrenci ve diğer personel ile ilgili esasları bir bütünlük içinde düzenlemektir.

Kapsam
Madde 2- Bu Kanun; yükseköğretim üst kuruluşlarını, yükseköğretim kurumlan ile bağlı birimlerini ve bunlarla ilgili faaliyet ve esasları kapsar.
Türk Silâhlı Kuvvetleri ve emniyet teşkilâtına bağlı yükseköğretim kurumlarıyla ilgili hususlar ayrı kanunlarla düzenlenir.

Tanımlar
Madde 3- Bu Kanunda yer alan;
a) Bilimsel özgürlük: Öğretim elemanlarının, her türlü bilimsel çalışmalarını; uluslararası standartlar ve bilimsel ahlaklarını göz ardı etmemeleri koşuluyla, herhangi bir baskı olmaksızın yapabilmelerini ve düşüncelerini serbestçe açıklayabilmelerini,
b) Öz değerlendirme: Yükseköğretim kurumlarında verilen eğitim-öğretimin niteliğinin, her türlü eylem ve işlemin hukukun üstünlüğü ilkesine uygunluğunun, kurumun topluma karşı sorumluluğunun, şeffaflık ve hesap verebilirlik esaslarına göre kaynakların etkin ve verimli bir biçimde kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesini,
c) Dış değerlendirme (akreditasyon): Diplomaya yönelik eğitim-öğretim programlarının ulusal ve uluslararası ölçütlerde düzenlendiğinin, eğitimini bu doğrultuda devam ettirmekte olduğunun, programın amacına uygun nitelikleri haiz mezun vermeyi sağlayacak asgarî ölçütlere sahip olduğunun üniversite dışında yetkili kılınmış bir kurum tarafından değerlendirilmesinin yapıldığı kalite güvence sistemini,
ç) İdarî ve malî özerklik: Üniversitelerin idarî ve malî konularda, Anayasa ve kanunlar çerçevesinde, serbestçe karar alarak uygulayabilmelerini,
d) d) Demokratik katılım: Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının; kuruluş, yönetim ve işleyişlerinde demokratik katılımı ve çoğulculuğu,
e) e) Yükseköğretim: Millî eğitim sistemi içinde, ortaöğretime dayalı, en az dört yan yılı kapsayan her düzeydeki eğitim-öğretimi,
f) f) Üst kuruluşlar: Yükseköğretim Kurulu ile Üniversitelerarası Kurulu,
g) g) Yükseköğretim kurumları: Üniversiteler, yüksek teknoloji enstitüleri ve bunların bünyesinde yer alan fakülteler, enstitüler, yüksekokullar, konservatuarlar, meslek yüksekokulları ile uygulama ve araştırma merkezlerini,
ğ) Üniversite: Topluma ve insanlığa hizmet etmek amacıyla araştırmaların yapıldığı, bilimsel bilgi, kuram ve yöntemlerin üretildiği, geliştirildiği, öğretildiği ve uygulandığı; ulusal kültürün evrensel değerlerle yoğrulup yayıldığı; özgür ve yaratıcı düşüncenin yeşertildiği, bilimsel özgürlük ile idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişiliğini haiz yükseköğretim kurumunu; üniversite ile eşdeğer statüye sahip olan yüksek teknoloji enstitüsü ise, özellikle teknoloji alanında yüksek düzeyde araştırma, eğitim-öğretim, üretim, yayın ve danışmanlık yapan yüksek öğretim kurumunu,
h) Fakülte: Lisans düzeyinde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın yapan yükseköğretim kurumunu,
ı) Enstitü: Belli bilim alanlarında veya bilim alanları arasında; lisansüstü eğitim-öğretim, araştırma ve uygulama yapan yükseköğretim kurumunu,
i) Yüksekokul: Bir okul veya program açmayı gerektirecek büyüklükteki iç talebi karşılamak üzere belirli bir mesleğe veya tekniğe yönelik olarak eğitim-öğretim yapan yükseköğretim kurumunu; yüksekokul ile aynı statüye sahip olan konservatuar ise, müzik ve sahne sanatları alanlarında eğitim-öğretim yapan yükseköğretim kurumunu,
j) Meslek yüksekokulu: Belirli mesleklere yönelik ara insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan; uygulama ağırlıklı dört yan yıllık eğitim-öğretim yapan yükseköğretim kurumunu.
k) Uygulama ve araştırma merkezi: Eğitim-öğretimin desteklenmesi amacıyla, çeşitli alanların uygulama ihtiyacına ve bazı meslek dallarının hazırlık ve destek faaliyetlerine yönelik olan uygulama ve araştırmaların sürdürüldüğü yükseköğretim kurumunu; uygulama ve araştırma merkezi ile aynı statüye sahip olan sağlık uygulama ve araştırma merkezi ise; tıp fakültelerinde mezuniyet öncesi ve sonrası tıp eğitimine ilişkin her türlü uygulama ve araştırmaların yapıldığı, aynı zamanda sağlık hizmetlerinin verildiği kurumu,
1) Bölüm: Amaç, kapsam ve nitelik yönünden bir bütün teşkil eden, birbirini tamamlayan veya birbirine yakın bir veya birden fazla anabilim veya anasanat dallarından oluşan; fakültelerin ve yüksekokulların eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve uygulamalar yapılan idarî ve akademik temel birimidir. Anabilim dalı ve anasanat dallan bilim ve sanat dallarından oluşur. Tıp fakültelerinde ise anabilim dalı bölüm niteliğindedir ve ayrıca bölüm bulunmaz.
m) Öğretim elemanı: Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri öğretim görevlileri, okutmanlar ve öğretim yardımcılarını,
n) Öğretim üyesi: Yükseköğretim kurumlarında görevli profesör, doçent ve yardımcı doçentleri,
1) 1) Profesör: Doçentlik unvanım aldıktan sonra Üniversitelerarası Kurulun belirleyeceği ölçütleri yerine getirerek en yüksek düzeydeki akademik unvana yükseltilen öğretim üyesini,
2) 2) Doçent: Doçentlik sınavını başaran öğretim üyesini,
3) 3) Yardımcı doçent: Doktora çalışmasını tamamladıktan veya tıpta uzmanlık ya da belli sanat dallarında yeterlik belge ve yetkisini kazandıktan sonra, Üniversitelerarası Kurul ile üniversitenin koyduğu koşullan yerine getirerek ilk düzeydeki akademik unvana yükseltilen öğretim üyesini,
o) Öğretim görevlisi: Öğretim üyesi bulunmayan alanlarda ders vermek ve uygulama yaptırmakla yükümlü, konusunda uzmanlaşmış öğretim elemanını,
ö) Okutman: Çeşitli öğretim programlarında ortak olan dersleri okutan ve/veya uygulayan öğretim elemanını,
p) Öğretim yardımcıları: Yükseköğretim kurumlarında görev yapan araştırma görevlileri, uzmanlar, çeviriciler ve eğitim-öğretim plânlamacılarını.
r) Ön lisans: Ara insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan, ortaöğretime dayalı en az dört yanyıllık bir programı kapsayan ve lisans öğretiminin ilk kademesini oluşturan bir yükseköğretimi,
s) Lisans: Ortaöğretime dayalı, en az sekiz yanyıllık bir programı kapsayan bir yükseköğretimi,
ş) Lisansüstü: Yüksek lisans, doktora, tıpta uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitimini kapsayan ve;
1) 1) Yüksek lisans: Bir lisans öğretimine dayalı ve en az iki yanyıllık eğitim- öğretim ve araştırmayı amaçlayan,
2) 2) Doktora : Lisansa dayalı en az sekiz yarıyıl veya yüksek lisansa ya da eşdeğer bir diplomaya sahip olanlar için en az altı yanyıllık programı kapsayan ve özgün bir araştırmanın sonuçlarım ortaya koymayı amaçlayan,
3) 3) Tıpta uzmanlık: Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre yürütülen ve tıp doktorlarına belirli alanlarda özel yetenek ve yetki sağlamayı amaçlayan,
4) 4) Sanatta yeterlik: Lisansa dayalı en az altı yanyıllık. yüksek lisansa dayalı en az dört yanyıllık programı kapsayan ve özgün bir sanat eserini ortaya koymayı, müzik ve sahne sanatlarında ise üstün bir uygulama ve yaratıcılığı amaçlayan doktora eşdeğeri düzeyindeki yükseköğretimi ifade eder.
t) Yükseköğretimde eğitim-öğretim türleri:
1) 1) Örgün eğitim: Öğrencilerin, eğitim-öğretim süresince ders ve uygulamalara devam etme zorunluluğunda oldukları ve diplomaya yönelik olan eğitim-öğretimi; bu eğitimin bir türü olan ikinci eğitim ise, daha fazla sayıda öğrenciye eğitim-öğretim fırsatı sunmak amacıyla, üniversitelerin fiziksel ve insan gücü kaynaklarından yararlanarak mesai saati dışında yapılan eğitim-öğretimi,
2) 2) Yaygın eğitim: Toplumun her kesimine değişik alanlarda bilgi ve beceri kazandırmayı amaçlayan ve kurslar yoluyla yapılan eğitim-öğretimi,
3) 3) Uzaktan eğitim: Eğitim-öğretimin her düzeyinde; basılı malzeme, radyo, televizyon ile diğer bilgi teknolojileri kullanılarak yapılan, öğrenen ile öğretenin aynı mekânda bulunmasını gerektirmeyen ve etkileşimli uzaktan eğitim ile açık öğretimi de kapsayan eğitim-öğretimi,
Etkileşimli uzaktan eğitim: Ön lisans, lisans ve lisansüstü düzeylerde; etkileşimli bilgi teknolojileri ve yöntemler kullanılarak yapılan örgün eğitim-öğretimi,
Açık öğretim: Yükseköğretimin belirli dallarında, devam zorunluluğu olmaksızın, sadece yanyıl içi ve yarıyıl sonu sınavlarına katılmak koşuluyla yapılan uzaktan öğretimi,
4) Yaşam boyu eğitim: Belli bir eğitim düzeyindeki bireylerin kendilerini geliştirmeleri ve yenilemeleri amacıyla yapılan ve diplomaya yönelik olmayan eğitimi,
u) Bilim alanı: Üniversitelerde fen, sosyal ve sağlık ile ilgili konularda eğitim-öğretim ve bilimsel araştırma yapılan bilim gruplarım, ifade eder.

İKİNCİ BOLUM
Yükseköğretimde Amaç, Ana İlkeler, Eğitim-Öğretim Dili ve Zorunlu Dersler

Amaç
Madde 4- Yükseköğretimin genel amacı; 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununun 2 nci maddesinde yer alan Türk Millî Eğitiminin genel amaçlarına bağlı kalarak;
a) Bilimsel çalışma ve araştırma yapmak, bilgi ve teknoloji üretmek, bilim verileni yaymak, yurtiçi ve yurtdışı kurumlarla işbirliği yaparak bilimin gelişmesine katkıda bulunmak,
b) ATATÜRK ilke ve inkılâplarına, Cumhuriyete, demokrasiye, laikliğe, insan haklarına ve toplumun kültür değerlerine bağlı; aklı ve bilimi en hakiki mürşit kabul eden, çağdaş uygarlık değerlerini benimseyen, birlikte çalışma anlayışı gelişmiş, dünya sathında rekabet edebilir düzeyde bilgi ve beceriye sahip bireylerin yetişmesini sağlamak,
c) Anayasada belirtilen Cumhuriyetin temel nitelikleri doğrultusunda, ülkenin ve toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda gelişmesini bilim yoluyla güçlendirmek ve Türk Devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü ilkesini esas alarak toplumun refah ve mutluluğunu artırmak amacıyla; ülke kalkınmasına temel olacak programlan hazırlamak ve bu suretle ülkenin çağdaş dünyada seçkin bir üye hâline gelmesine yardımcı olmaktır,

Ana ilkeler
Madde 5- Yükseköğretim kurumlan;
a) Öğrencilere, ATATÜRK inkılâpları ve ilkeleri doğrultusunda ATATÜRK milliyetçiliğine bağlı hizmet bilincinin kazandırılması sağlamak,
b) Millî kültürümüz; evrensel kültür içinde geliştirilerek öğrencilere, millî birlik ve beraberliği kuvvetlendirici ruh ve irade gücü kazandırmalı,
c) Evrensel hukuk ilkeleri, Anayasa ve kanunlarda öngörülen temel hak ve hürriyetler ile adalet, özgürlük ve eşitlik gibi kavranılan bilimsel alanda gözetmek,
ç) Hukukun üstünlüğünü ve evrensel insan haklarını savunmak ve bu bilincin toplum geneline yerleşmesi için faaliyette bulunmak,
d) Eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerinde mevcut kaynakları; rekabetçi bir anlayış içinde, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda etkin ve verimli bir biçimde kullanmak,
e) Öğretim elemanlarını ders, araştırma ve yayınlarında özgür kılmak,
f) Karar alma ve uygulama süreçlerinde çoğulculuğu ve demokratik katılımı sağlamak,
g) Her türlü eylem ve işlemde; toplumun tüm kesimlerinin eğitim-öğretim hakkını, sosyal devlet anlayışı çerçevesinde gözeterek fırsat eşitliğini sağlamak,
ğ) Eğitim-öğretimi; öğrenci odaklı kılmak ve öğrencilerin bu süreçlere etkin katılımım sağlayıcı önlemler almak,
h) Bilimsel araştırmaların, temel hak ve hürriyetleri zedeleyecek şekilde kullanılmasını engellemek ve insanlık onurunu korumak,
ı) Bilimsel çalışmalarda ve diğer faaliyetlerde; kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör, sivil toplum örgütleri, ulusal ve uluslararası bilim kuruluşlarıyla işbirliği yapmak,
i) Eğitim-öğretim plân ve programlarını; bilimsel esaslar çerçevesinde, ülke ve bölge ihtiyaçlarına göre hazırlamak, uygulamak ve geliştirmek,
j) Eğitim-öğretim, araştırma ve sosyal faaliyetlerin yürütülmesinde; kültürel ve tarihsel değerler ile çevreyi korumak ve bu bilinci geliştirmekle,
yükümlüdür.

Eğitim-öğretim dili ve zorunlu dersler
Madde 6- Yükseköğretimde eğitim-öğretim dili Türkçe'dir. Yabancı dilde eğitim-öğretim veren yeni yüksek öğretim kurumu ve programı açılması kanunla düzenlenir. Ancak, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte yabancı dilde eğitim-öğretim veren yükseköğretim kurumlarının faaliyetlerinin devamına Üniversitelerarası Kurulca belirlenen ölçütler göz önüne alınarak Yükseköğretim Kurulu tarafından karar verilir.
Yükseköğretim kurumlarında; Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi ile Türk Dili ve Kültürü dersleri zorunlu derslerdir. Bu dersler, en az iki yan yıl olarak programlanır ve etkin bir biçimde okutulur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Üst Kuruluşlar

Yükseköğretim Kurulu
Madde 7- a) Kumlusu: Yükseköğretim Kurulu; yükseköğretim kurumlarının kendi aralarında ve Bakanlar Kurulu ile olan ilişkilerinde koordinasyonu sağlamak, ülke kalkınma hedefleri doğrultusunda eğitim-öğretim ve araştırmalar için gerekli plânlama ve diğer çalışmaları yapmak, üniversitelerdeki uygulamalara rehberlik etmek ve yönlendirmek üzere kurulan kamu tüzel kişiliğini haiz bir yükseköğretim üst kuruluşudur.
Yükseköğretim Kurulu;
1) Üniversitelerarası Kurulca; fen, sosyal, sağlık bilim alanlarının her birinden ikişer olmak üzere seçilen altı,
2) Üst düzey kamu görevlileri veya öğretim üyeleri arasından Bakanlar Kurulunca seçilen sekiz,
3) Genelkurmay Başkanlığınca profesör öğretim üyeleri arasından seçilen bir,
4) Rektörlük ve öğretim üyeliğinde başarılı hizmet yapmış profesörlere öncelik vermek suretiyle doğrudan doğruya Cumhurbaşkanınca seçilen iki^
üyenin Cumhurbaşkanı tarafından atanmasıyla oluşur.
Kurul üyeleri daimi statüde görev yaparlar. Kurul, yükseköğretim kurumlarıyla ilgili hususları bu Kanunla düzenlenen yükseköğretim kurumlarından gelen profesör üyeler arasından bir başkan seçer. Başkan, Kurul üyeleri arasından, biri kendisinin doğrudan seçtiği diğeri ise Kurulun seçeceği iki başkan vekili atar. Başkan ve Kurul üyelerinin görev süresi dört yıldır ve en çok iki dönem için göreve gelebilirler. Herhangi bir nedenle boşalan üyelikler için, yukarıda belirtilen usulde seçim ve atama yapılır.
Başkan, Yükseköğretim Kuruluna başkanlık eder. Başkan, bulunmadığı durumlarda, kendisine vekâlet etmek üzere başkan vekillerinden birini görevlendirir. Başkan, Yükseköğretim Kuruluna karşı sorumlu olup Kurul kararlarının uygulanmasını sağlar ve Kurul tarafından verilen görevleri yerine getirir.
Yükseköğretim Kurulu, üyelerinin en az üçte ikisinin katılımıyla toplanır ve katılanların salt çoğunluğuyla karar alır. Millî Eğitim Bakam gerekli gördüğünde Yükseköğretim Kurulunu olağanüstü toplar ve toplantıya başkanlık eder. Yükseköğretim Kurulu, üyelerinin salt çoğunluğunun isteğiyle de olağanüstü toplanabilir.
Yükseköğretim Kurulu Başkanı, görüşme ve oylanmasına kendisinin katılamayacağı toplantıda, kurul üye tam sayısının üçte ikisinin oyuyla başkanlık görevinden düşürülebilir. Bu durumda, başkan vekillerinin görevi de sona erer ve yeni başkan olağan usule göre seçilir.
Yükseköğretim Kurulu Başkan ve üyelerinin ücretleri; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi en yüksek Devlet memurunun almakta olduğu her türlü malî ve sosyal haklar toplamını geçmemek üzere Bakanlar Kurulunca tespit edilir. Kurulda görev alanların diğer özlük haklan saklı kalır ve kurumlarından aylıksız izinli sayılırlar.
b) Görevleri:
1) Yükseköğretim kurumlarının, bu Kanunda gösterilen amaçlar ve ilkeler doğrultusunda etkin ve verimli çalışmalarına rehberlik etmek ve bu konulara ilişkin düzenlemeler yapmak,
2) Yükseköğretimle ilgili konularda Cumhurbaşkanına ve Bakanlar Kuruluna görüş bildirmek,
3) Yükseköğretim kurumları arasında ve yükseköğretim kurumlarının Bakanlar Kuruluyla ilişkilerinde koordinasyonu sağlamak,
. 4) Üniversitelerde eğitim-öğretimle ilgili tüm karar alma ve uygulama süreçlerinde; çoğulculuğun ve demokratik katılımın sağlanması, öğretim elemanlarının bilimsel faaliyetlerinde özgür olması, üniversitelerin mevcut kaynaklarının öğretim üyelerince rekabetçi bir anlayış, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda etkin ve verimli bir şekilde kullanılması ile öğrencilerin eğitim haklarının korunması hususlarını denetlemek,
5) Ülke kalkınma hedefleri doğrultusunda insan gücü, bilimsel ve teknolojik gelişme plânlamalarını; Üniversitelerarası Kurulun ve ilgili kuruluşların çalışmalarını da göz önünde bulundurarak hazırlamak,
6) Üniversitelerarası Kurul, Devlet Planlama Teşkilatı ve üniversitelerin öz değerlendirme raporları ile diğer ilgili kuruluşların görüşlerini de dikkate alarak hazırlayacağı eğitim-öğretim programlarına kabul edilecek öğrenci sayılarına ilişkin önerilerini Milli Eğitim Bakanlığına sunmak,
7) Üniversitelerarası Kurulun belirlediği ölçütleri göz önüne alarak öğrencilerin yatay ve dikey geçişlerine ilişkin yükseköğretim kurumlarının önerilerini inceleyerek karara bağlamak,
8) Bireylerin eğitim haklarını korumak, geliştirmek ve fırsat eşitliğim sağlamak amacıyla uygulamaya yönelik kararlar almak,
9) Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen ölçütlere göre yükseköğretim kurumlarının hazırladıkları öz değerlendirme raporlarını, üniversitelerdeki eğitim-öğretim, araştırma, yayın, diğer hizmet ve faaliyetlerim değerlendirerek gerekli önlemleri almak ve bu hususlarda üniversiteleri yönlendirmek ve Milli Eğitim Bakanlığını, Üniversitelerarası Kurul ile ilgili diğer kurumlan bu konularda bilgilendirmek,
10) Yükseköğretim kurumlarının ulusal ve uluslararası dış değerlendirmelerine ilişkin faaliyetlerini desteklemek,
11) Millî Eğitim Bakanlığı ile Üniversitelerarası Kurulun önerileri doğrultusunda yükseköğretim kurumlarının ihtiyaç duyduğu öğretim elemanlarının yurt içinde veya yurt dışında yetiştirilmesi için plânlar hazırlamak,
12) Yeni kurulan veya gelişmekte olan üniversitelere, gelişmiş üniversitelerin eğitim-öğretim faaliyetleri ile öğretim elemanı yetiştirme alanlarında yapacakları katkıyı sağlamak için gelişmiş üniversitelere görev vermek ve bu konudaki uygulama esaslarını tespit etmek,
13) Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen ölçütler çerçevesinde üniversite kurulmasına, bölünmesine ve birleştirilmesine; bir üniversite içinde enstitü, fakülte, yüksekokul ve konservatuar açılmasına, birleştirilmesine veya kapatılmasına ilişkin önerileri değerlendirerek Bakanlar Kurulunda görüşülmek üzere Millî Eğitim Bakanlığına sunmak,
14) Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen ölçütler çerçevesinde; bir üniversite içinde bölüm, uygulama ve araştırma merkezi veya meslek yüksekokulu kurulmasına ilişkin görüşlerini Millî Eğitim Bakanlığına sunmak,
15) Üniversitelerden gelen ikinci öğretim programlan, tezsiz yüksek lisans ve yaz okulu açılmasına ilişkin talepleri; Üniversitelerarası Kurulun belirlediği ölçütler çerçevesinde karara bağlamak ve mevcut imkanlar dahilinde daha fazla öğrenciye eğitim-öğretim sunmaları için üniversiteleri ikinci öğretim programları açmaya teşvik etmek,
16) Üniversitelerin ve öğretim elemanlarının bilimsel yayın yapmalarına katkı sağlamak ve bunları gerçekleştiren öğretim elemanlarını, dünyada bu konuda yapılan değerlendirmeler ve verilen ödülleri de göz önüne alarak desteklemek,
17) Kamu ve özel sektör ile gönüllü kuruluşlarca ihtiyaç duyulan ve desteklenen araştırma projelerini; üniversitelerin alt yapı, gelişmişlik ve insan gücünü göz önüne alarak yönlendirmek,
18) Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen akademik ölçütler ile ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri doğrultusunda, yükseköğretim kurumlarında norm kadro uygulamasına ilişkin usul ve esasları tespit etmek ve uygulamaları değerlendirmek,
19) Öğrencilerden alınacak öğrenci katkısı ilgili olarak yükseköğretim kurumlarından gelen önerileri inceleyip görüşlerini Bakanlar Kuruluna sunmak^
20) Çeşitli bilim ve sanat dallarında bilimsel çalışma grupları kurulmasını sağlamak, kurulmuş olanları desteklemek,
21)Üniversitelerce hazırlanan bütçeleri inceleyerek kendi görüşleriyle birlikte Millî Eğitim Bakanlığına sunmak.
22)Dekan atamalarını yapmak,
23)Bu Kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapmak.

Üniversitelerarası Kurul
Madde 8- a) Kuruluşu: Üniversitelerarası Kurul; yükseköğretim kurumlarına ilişkin akademik nitelikteki ölçütleri saptamak ve bu ölçütler çerçevesinde yükseköğretim kurumlarının değerlendirilmeleri ile akademik unvanların kazanılmasına dair koşullan belirlemek ve bu Kanunla verilen diğer görevleri yapmak üzere kurulan kamu tüzel kişiliğini haiz bir yükseköğretim üst kuruluşudur.
Üniversitelerarası Kurul: üniversitelerin rektörleri., ile üniversitelerin fen, sosyal ve sağlık olmak üzere üç ayrı bilim alanından secimle selen birer profesör unvanlı üyeden oluşur. Seçme yeterliliğine sahip öğretim üyesi sayısı otuzdan az olan bilim alanlarında veya ilgili bilim alanı bulunmayan üniversitelerde, o bilim alanında seçim yapılmaz.
Yükseköğretim kurumlan ile ilgili hususları ayrı kanunlarla düzenlenen kurumlardan, Türk Silâhlı Kuvvetlerinin yükseköğretim kurumlarını temsilen fen. sosyal ve sağlık bilim alanlarından seçilen birer profesör; emniyet teşkilâtına bağlı yükseköğretim kurumlan ve uluslararası antlaşmalarla kurulmuş özel statülü Devlet üniversitelerinden seçilen birer profesör, Üniversitelerarası Kurul üyesi olarak toplantılara katılırlar. Ancak bu temsilciler, yükseköğretim üst kuruluşlarının yönetim kademelerinde ya da yürütme kurullarında görev alamazlar.
Yükseköğretim Kurulu başkan ve üyeleri Üniversitelerarası Kurul toplantılarına oy hakkı olmaksızın katılabilirler.
Üniversitelerarası Kurul; üniversitelerde, rektörlerin ve bilim alanlarından gelecek üyelerinin seçimini izleyen yedi gün içinde toplanır. Üniversitelerarası Kurul, bu toplantıda seçilmiş üyeleri arasından;
1) Rektör olmayan üyeleri arasından bir başkan ile Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu için her bilim alanından dörder üye.
2) Cumhurbaşkanınca Yükseköğretim Kurulu üyeliğine atanmak üzere altı üye,
3) Bilim Etik Kurulu için her bilim alanından üçer üye, seçer.
Başkan ve üyelerin görev süresi dört yıldır. Herhangi bir nedenle boşalan üyelikler için; boşalan üyenin seçildiği üniversitenin bilim alanında, seçimlerde ikinci en fazla oyu alan öğretim üyesi, kalan süreyi tamamlamak üzere Üniversitelerarası Kurul üyesi olur. Başkan ve Kurul üyeleri en çok iki dönem için seçilebilirler. Başkanın olmadığı durumlarda Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulundan seçeceği vekillerinden biri kendisine vekâlet eder.
Üniversitelerarası Kurul yılda en az iki kez toplanır. Millî Eğitim Bakam gerekli gördüğü hâllerde Kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Millî Eğitim Bakanı katıldığı toplantılara başkanlık eder. Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Geçerli mazereti olmaksızın bir yılda iki toplantıya katılmayanların üyelikleri kendiliğinden düşer.
Üniversitelerarası Kurul Başkanının başkanlığında; her bilim alanından gelen üyelerin kendi aralarından aynı toplantıda seçeceği dörder üyenin katılımıyla on üç üyeden oluşan Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu kurulur. Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu üyeleri daimî statüde görev yaparlar ve görev süreleri dört yıldır. Herhangi bir nedenle boşalan üyelikler için Üniversitelerarası Kurulun ilk toplantısında seçim yapılır.
Başkan, Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kuruluna da başkanlık eder. Başkan, Yürütme Kurul üyeleri arasından, biri kendisinin doğrudan seçtiği diğeri ise Yürütme Kurulunca seçilen iki başkan vekili atar. Başkan, bulunmadığı durumlarda, kendisine vekâlet etmek üzere başkan vekillerinden birini görevlendirir. Başkan, Üniversitelerarası Kurula karşı sorumlu olup Kurul kararlarım uygular.
Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu, Üniversitelerarası Kurul adına görev yapar. Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu üyelerini en az üçte ikisinin katılımıyla toplanır ve katılanların salt çoğunluğuyla karar alır. Milli Egitim Bakanı gerekli gördüğü hallerde Üniversitelerarası Kurul ve Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulunu olağanüstü toplantıya çağırır ve toplantıya başkanlık eder. Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu, üyelerinin salt çoğunluğunun isteğiyle de olağanüstü toplanabilir.
Üniversitelerarası Kurul Başkanı, görüşme ve oylanmasına kendisinin katılamayacağı toplantıda. Üniversitelerarası Kurul üye tam sayısının üçte ikisinin oyuyla başkanlık görevinden düşürülebilir. Bu durumda, başkan vekillerinin görevi de sona erer ve yem başkan olağan usule göre seçilir.
Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu Başkan ve üyelerinin ücretleri; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi en yüksek Devlet memurunun almakta olduğu her türlü malî ve sosyal haklar toplamını geçmemek üzere Bakanlar Kurulunca tespit edilir. Kurulda görev alanların diğer özlük haklan saklı kalır ve kurumlarından aylıksız izinli sayılırlar.
Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu, Üniversitelerarası Kurulun aldığı kararları yürütür ve Kurulca verilecek diğer görevleri yapar.
Üniversitelerarası Kurul ve Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulunun çalışma usul ve esaslarına ilişkin yönetmelikler Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulunca hazırlanır ve Üniversitelerarası Kurul tarafından yürürlüğe konur.
b) Görevleri:
1) Yükseköğretim kurumlarında; ulusal ihtiyaçlara duyarlı bir anlayış içinde, evrensel bilim ilkelerine ve uluslararası akademik ölçütlere uygun olarak eğitim-öğretim, araştırma, uygulama, bilgi üretimi ve bilimsel yayın yapılmasına ilişkin esasları tespit etmek,
2) Öz değerlendirme ölçütlerini belirlemek ve bu ölçütler çerçevesinde üniversiteler için Yükseköğretim Kurulu tarafından yapılan değerlendirme sonuçlarına göre alınması gereken önlemlerle ilgili olarak Yükseköğretim Kuruluna tavsiyelerde bulunmak,
3) Yükseköğretim kurumlarının kurumsal yapılarına, işleyişlerine ve öğretim elemanı istihdamına ilişkin ölçütleri belirlemek,
4) Yükseköğretim kurumlarında eğitim-öğretim programlan ve gereçleri ile ikinci öğretim programlarının açılmasına ilişkin ölçütleri belirlemek,
5) Ülkenin ihtiyaçlarını gözeterek yüksek öğretim kurumlarında araştırma faaliyetlerinin hangi alanlarda yoğunlaşacağını ve uzmanlaşmanın hangi yönlerde olacağına ilişkin görüşlerini Yükseköğretim Kuruluna bildirmek,
6) Çağın gerekleri ve toplumun ihtiyaçları doğrultusunda yeni eğitim-öğretim türlerine ilişkin ölçütlerini belirlemek,
7) Bilim alanlarındaki kavram ve terimleri Türkçe'ye kazandırmak amacıyla ilgili kurumlarla işbirliği yapmak, Türkçe süreli yayınların geliştirilmesini ve yaygınlaşmasını desteklemek,
8) Akademik unvanlara aday olacak kişilerin merkezî sınavlarına ait kurallar ile uygulama esaslarını ve bu kişiler için yapılacak merkezî yabancı dil sınavının çeviri ağırlıklı olarak yapılmasına olanak sağlayacak şekilde tespit etmek,
9) Akademik hayata girişe, unvanların kazanılmasına ya da kaybedilmesine dair ölçütleri belirlemek ve üniversite senatolarının akademik yükseltmelere ilişkin belirlediği ölçütleri karara bağlamak,
10) Doçentlik bilim dallarını belirlemek,
11) Üniversitelerdeki bilim alanlarına ait usul ve esasları belirlemek.
12) Doçentlik sınav jürileri ile profesörlük komisyonlarını; ilgili bilim dallarındaki tüm profesörler arasında, eşit dağılımı gözeterek belirlemek,
13) Yükseköğretim öğrencilerinin yatay ve dikey ğeçişlerine ilişkin esasları tespit etmek,
14) Yurt dışındaki yabancı üniversitelerden alınan ön lisans, lisans ve yüksek lisans diplomalarının denklik işlemlerine; yurt dışındaki üniversitelerden alınan doktora, tıpta uzmanlık ve sanatta yeterlik düzeyindeki diplomaların denkliği ile bilim ve sanat dallarının belirlenmesine; doçentlik ve profesörlük unvanlarının geçerliliklerine ilişkin işlemleri yürütmek ve karara bağlamak,
15) Süreli yayın, telif eser, tercüme ve kaynak kitapların yayımlanması ile öğretim elemanlarının akademik verimliliğine ilişkin ölçütleri ve teşvik esaslarım belirlemek,
16) Yüksek lisans, doktora ve sanatta yeterlikle ilgili programlar ile bunları yönetecek öğretim elemanlarına ilişkin esas ve ölçütleri belirlemek,
17) Devlet ve vakıf üniversitelerince öğrencilere verilecek burslarla ilgili ölçütleri belirlemek,
18) Üniversitelerarası Kurula üye gönderecek bilim alanlarını belirlemek,
19) Bu Kanunla verilen diğer görevleri yapmak.
Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu, bu Kanunla verilen görevleri yerine getirebilmek için sürekli veya geçici bilim kurulları ya da komisyonlar kurabilir.

Bilim Etik Kurulu
Madde 9- Öğretim elemanlarının uymaları gereken etik kuralları belirlemek ve bu kurallara uygun davranıp davranmadıklarını değerlendirmek üzere Üniversitelerarası Kurul tarafından Bilim Etik Kurulu oluşturulur.
Bilim Etik Kurulu; Üniversitelerarası Kurulun fen, sağlık ve sosyal bilim alanlarının kendi üyeleri arasından seçeceği üçer üye olmak üzere dokuz üyeden oluşur. Seçilen bu üyeler kendi aralarından bir başkan seçer. Başkan, bir başkan vekili atar. Başkan ve üyelerin görev süreleri Üniversitelerarası Kurul üyeliklerindeki görev süreleri ile sınırlı olup daimî statüde görev yaparlar.
Bilim Etik Kurulu üyelerinin en az üçte ikisinin katılımıyla toplanır ve katılanların salt çoğunluğuyla karar alır. Bilim Etik Kurulu üyelerinin salt çoğunluğunun isteği ile olağanüstü toplanabilir. Başkan görüşme ve oylanmasına kendisinin katılamayacağı toplantıda, üyelerin üçte ikisinin oyu ile görevinden alınabilir. Bu durumda başkan vekilinin görevi de sona erer ve yeni başkan bu Kanunda öngörülen usule göre seçilir.
Bilim Etik Kurulu üyeliklerinde herhangi bir boşalma olması hâlinde, boşalan üyelikler için bu Kanunda öngörülen usullere göre Üniversitelerarası Kurulun ilk toplantısında seçim yapılır.
Bilim Etik Kurulu başkan ve üyelerinin ücretleri; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi en yüksek Devlet memurunun almakta olduğu her türlü malî ve sosyal haklar toplamını geçmemek üzere Bakanlar Kurulunca tespit edilir. Kurulda görev alanların diğer özlük hakları saklı kalır ve kurumlarından aylıksız izinli sayılırlar.
Bilim Etik Kurulu, Üniversitelerarası Kurula yapılan ilgili başvuruları inceler; raporlarını ilgili kişiye, gereği için de kurumuna ve Üniversitelerarası Kurula bildirir. Söz konusu işlemler sürerken ilgili kişinin sınav, akademik yükseltme ve benzeri işlemlerinin süreci etkilenmez.
Bilim Etik Kurulunun çalışma usul ve esasları, Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu tarafından hazırlanacak ve Üniversitelerarası Kurulca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Sosyal Konsey
Madde 10- Üniversitelerin ülke sorunlarına ilişkin yapacakları bilimsel çalışma ve projelerin önceliklerinin belirlenmesi, ülkenin ihtiyaç duyduğu insan gücünün yetiştirilmesi, üniversiteler ile çeşitli sektörler arasında işbirliğinin sağlanması ve öğrencilerin çeşitli sorunlarının çözümlenmesi hususlarında; Üniversitelerarası Kurula, Yükseköğretim Kuruluna ve üniversitelere tavsiyelerde bulunmak üzere kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının üst kuruluşları, İşçi, İşveren ve Kamu Sendikaları Konfederasyonları tarafından seçilen birer üye ile Türkiye vergi rekortmenleri ve Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek diğer kişi, kurum ve kuruluş temsilcilerinden oluşan Sosyal Konsey kurulur.
Sosyal Konseyin üye sayısı ve seçimi, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Bilim Etik Kurulu
Madde 9- Öğretim elemanlarının uymaları gereken etik kuralları belirlemek ve bu kurallara uygun davranıp davranmadıklarını değerlendirmek üzere Üniversitelerarası Kurul tarafından Bilim Etik Kurulu oluşturulur.
Bilim Etik Kurulu; Üniversitelerarası Kurulun fen, sağlık ve sosyal bilim alanlarının kendi üyeleri arasından seçeceği üçer üye olmak üzere dokuz üyeden oluşur. Seçilen bu üyeler kendi aralarından bir başkan seçer. Başkan, bir başkan vekili atar. Başkan ve üyelerin görev süreleri Üniversitelerarası Kurul üyeliklerindeki görev süreleri ile sınırlı olup daimî statüde görev yaparlar.
Bilim Etik Kurulu üyelerinin en az üçte ikisinin katılımıyla toplanır ve katılanların salt çoğunluğuyla karar alır. Bilim Etik Kurulu üyelerinin salt çoğunluğunun isteği ile olağanüstü toplanabilir. Başkan görüşme ve oylanmasına kendisinin katılamayacağı toplantıda, üyelerin üçte ikisinin oyu ile görevinden alınabilir. Bu durumda başkan vekilinin görevi de sona erer ve yeni başkan bu Kanunda öngörülen usule göre seçilir.
Bilim Etik Kurulu üyeliklerinde herhangi bir boşalma olması hâlinde, boşalan üyelikler için bu Kanunda öngörülen usullere göre Üniversitelerarası Kurulun ilk toplantısında seçim yapılır.
Bilim Etik Kurulu başkan ve üyelerinin ücretleri; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi en yüksek Devlet memurunun almakta olduğu her türlü malî ve sosyal haklar toplamını geçmemek üzere Bakanlar Kurulunca tespit edilir. Kurulda görev alanların diğer özlük hakları saklı kalır ve kurumlarından aylıksız izinli sayılırlar.
Bilim Etik Kurulu, Üniversitelerarası Kurula yapılan ilgili başvuruları inceler; raporlarını ilgili kişiye, gereği için de kurumuna ve Üniversitelerarası Kurula bildirir. Söz konusu işlemler sürerken ilgili kişinin sınav, akademik yükseltme ve benzeri işlemlerinin süreci etkilenmez.
Bilim Etik Kurulunun çalışma usul ve esasları, Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu tarafından hazırlanacak ve Üniversitelerarası Kurulca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Sosyal Konsey
Madde 10- Üniversitelerin ülke sorunlarına ilişkin yapacakları bilimsel çalışma ve projelerin önceliklerinin belirlenmesi, ülkenin ihtiyaç duyduğu insan gücünün yetiştirilmesi, üniversiteler ile çeşitli sektörler arasında işbirliğinin sağlanması ve öğrencilerin çeşitli sorunlarının çözümlenmesi hususlarında; Üniversitelerarası Kurula, Yükseköğretim Kuruluna ve üniversitelere tavsiyelerde bulunmak üzere kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının üst kuruluşları, İşçi, İşveren ve Kamu Sendikaları Konfederasyonları tarafından seçilen birer üye ile Türkiye vergi rekortmenleri ve Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek diğer kişi, kurum ve kuruluş temsilcilerinden oluşan Sosyal Konsey kurulur.
Sosyal Konseyin üye sayısı ve seçimi, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Öz değerlendirme
Madde 11- Yükseköğretim kurumlarında senatolar; Yükseköğretim Kurulunun görüşlerini de alarak Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen ölçütler çerçevesinde, bir öz değerlendirme raporu hazırlamak üzere öz değerlendirme komisyonları kurarlar.
Senato; üniversitenin kısa ve uzun vadeli hedeflerini gösteren gelişme plânlarına uygun olarak eğitim-öğretim-araştırma faaliyetlerine, kaynakların verimli kullanımına ve mali durumlarına dair komisyonlar tarafından hazırlanan öz değerlendirme raporlarını kendi değerlendirmeleriyle birlikte, iki yılda bir Yükseköğretim Kuruluna sunar.
Öz değerlendirme raporları; üniversiteye alınacak öğrenci sayılan ile bölüm, program ve lisansüstü programların açılmasına izin verilmesi konularında Yükseköğretim Kurulunun Milli Eğitim Bakanlığına sunacağı Önerilerde dikkate alınır.

Dış değerlendirme
Madde 12- Üniversitelerarası Kurul, yükseköğretim kurumlarındaki diplomaya yönelik programların sistematik olarak meslekî ve akademik değerlendirmelerini yapmak üzere ilgili programları esas alarak dış değerlendirme komisyonları kurar. Bu komisyonlar; Üniversitelerarası Kurulun belirleyeceği ilkeler doğrultusunda, üniversitelerde en az beş yıl faaliyet göstermiş programların dış değerlendirmelerini yapar ya da yaptırır ve bunu. beş yılda bir defa tekrarlar. Komisyonların hazırlayacakları raporlar Üniversitelerarası Kurula, Yükseköğretim Kuruluna ve bütün üniversitelere ve ayrıca internet aracılığıyla kamuoyuna duyurulur.
Yükseköğretim Kurulu, belirleyeceği usul ve ilkeler doğrultusunda, üniversitelerden gelen öz değerlendirme ve dış değerlendirme raporlarını inceleyerek eğitim-öğretim programları hususunda; o üniversiteye 'süresiz', 'on yıl süreli', 'beş yıl süreli' olarak eğitime devam etme yetkisi veya bu programlan 'kapatma' konularındaki görüşlerini Milli Eğitim Bakanlığına sunar. Süreli olarak eğitime devam yetkisi verilenlerin kendilerini geliştirmeleri için önerilerde bulunur. Kapatma karan verilen programların öğrencilerinin mezuniyetlerinin güvence altına alınabilmesi için gerekli tedbirleri alır.
Üniversiteler; olanakları olması hâlinde, komisyona bilgi vermek suretiyle kendileri de akreditasyon için ulusal ve uluslar arası kurumlara başvurabilirler.

Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi
Madde 13- Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM); ilgili mevzuatları uyarınca, kamu veya özel sektör kuruluşlarının talepleri doğrultusunda, personel veya öğrenci seçilmesi ve yerleştirilmesine ilişkin sınavlar düzenleyen bir kuruluştur. Bu sınavlar ve yerleştirme işlemleri, ilgili kurum ve kuruluşlarla doğrudan işbirliğini sağlayacak protokoller çerçevesinde yürütür.
ÖSYM Başkanı, Yükseköğretim Kurulu tarafından üniversitelerin kadrolu öğretim üyeleri arasından _dört yıl için seçilir. ÖSYM Başkanı, iki başkan yardımcısı, bir genel sekreter ile diğer personeli atar. ÖSYM Başkanı daimî statüde görev yapar ve başka bir idarî görev ya da herhangi bir kurul üyeliği alamaz. ÖSYM Başkanı, ÖSYM'ye verilmiş olan görevlerin etkili ve verimli bir şekilde yürütülmesinden Yükseköğretim Kuruluna karşı sorumludur. Başkan Yükseköğretim Kurulu üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun kararı ile görevinden alınabilir.
ÖSYM Başkanı, Yükseköğretim Kurulunun belirlediği ilkeler doğrultusunda, ÖSYM'nin faaliyetlerinin yürütülmesi ile malî kaynaklarının verimli şekilde kullanılması ve nakit fazlalarının nemalandırılması hususlarında yetkili ve sorumludur.
ÖSYM, yaptığı sınavlarda yaşayan Türkçe'yi esas alır ve bu konuda ilgili kurumlarla iş birliği yapar.
ÖSYM, yükseköğretim kurumlan ile kamu ve özel sektörün isteği üzerine; anket, sınav ve bunların değerlendirmelerini ve Yükseköğretim Kurulu tarafından verilecek diğer işleri yapar. ÖSYM, kamu kurum ve kuruluşları ile meslek kuruluşlarının sınavlarını öncelikle yapar ancak kapasitesinin elvermesi hâlinde ise özel sektör kuruluşlarının sınavları da anılan kurum ve kuruluşlarla protokoller yapmak suretiyle yapabilir.
ÖSYM, sınav ve benzeri hizmetleri bir bedel karşılığında yapar. Elde edilen gelir, ÖSYM işletme 'Hesabında toplanır. Bu kanun yürürlüğe girdiğinde ÖSYM döner sermayesindeki mevcut meblağ ve alacaklar, ÖSYM İşletme Hesabının ilk sermayesi sayılır. ÖSYM İşletme Hesabındaki gelir fazlası; her yılın sonunda işletme hesabının sermayesine eklenebileceği gibi. ertesi yılın işletme hesabı gelirine de dahil edilebilir. Ayrıca söz konusu gelir fazlasından, Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek esaslar çerçevesinde; araştırma, geliştirme ve öğretim elemanlarının yurt dışı eğitimleri amaçlarıyla yükseköğretim kurumlarına aktarım yapılabilir. ÖSYM'nin gelir gider hesapları ile teferruatlı mizan ve bilançosu, her yılın sonunda internet ortamında kamuoyuna duyurulur.
ÖSYM İşletme Hesabı, 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanununa tâbi değildir.
Faaliyetlerin gerektirdiği giderler ile ÖSYM için yapılacak harcamalar, ÖSYM işletme Hesabından yapılır. İşletme hesabının faaliyet alanı, çalışma usul ve esasları, muhasebe usulleri ile diğer malî hususlar; Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
ÖSYM başkanına ödenecek ücret, Yükseköğretim Kurulu Başkanına ödenen miktarın yüzde doksanını aşmamak üzere Bakanlar Kurulunca belirlenir. ÖSYM başkanının diğer özlük haklan saklı kalır ve kurumundan aylıksız izinli sayılır.
ÖSYM'de görevli personele (işçiler hariç), Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine, ÖSYM Başkanı tarafından; personelin kurum çalışmalarına katkısı, sorumluluğu, kadro unvanı ve derecesi gibi ölçütlere göre belirlenecek miktarda, aylık maktu fazla çalışma ücreti ÖSYM İşletme Hesabı gelirlerinden ödenebilir.

DÖRDÜNCÜ BOLUM
Yükseköğretim Kurumlarının Görevleri ve Organları

Yükseköğretim kurumlarının görevleri
Madde 14 - Bu Kanundaki amaç ve ilkelere uygun olarak yükseköğretim kurumlarının görevleri;
a) Toplumun ihtiyaçları ve ülke kalkınma hedefleri göz önünde bulundurularak Yükseköğretim Kurulu tarafından yapılan plânlar doğrultusunda eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapmak,
b) Ülkenin ve bulundukları bölgenin ihtiyaçlarına uygun projeler üretmek, geliştirmek ve uygulamak,
c) Toplumun ve bireylerin yaşam kalitesini yükseltmeyi ve kamuoyunu aydınlatmayı amaçlayan bilimsel görüşleri; sözlü, yazılı ve diğer iletişim araçlarıyla yaymak,
c) Araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kamu ve özel kesim ile işbirliğinde bulunmak,
d) Bilim ve teknoloji üretmek, geliştirmek ve kullanımını yaygınlaştırmak,
e) Bireylerin uluslararası standartlarda bilgi ve beceri sahibi olmalarına katkıda bulunmak,
f) Uluslararası eğitim-öğretim ve bilimsel araştırma çalışmalarına katılmak ve katkıda bulunmaktır.

Rektör
Madde 15- a) Seçimi: Rektör adayları, üniversitenin kadrolu öğretim üyesi olarak çalışan profesörleri arasından, üniversitenin kadrolu öğretim üyeleri tarafından seçilir. Seçimlerin yapılabilmesi için oy kullanma hakkına sahip olan öğretim üyelerinin yarısının bir fazlasının hazır bulunması koşulu aranır. Bu koşul sağlanamadığı takdirde, seçimler bir tam gün geçtikten sonra ve çoğunluk aranmaksızın yapılır.
Üniversitelerde gizli oylama usulü ile yapılan seçimlerde en çok oy alan ilk dört aday Yükseköğretim Kuruluna sunulur. Bunlardan Yükseköğretim Kurulunca seçilecek iki aday bir hafta içinde Cumhurbaşkanına sunulur. Cumhurbaşkanı, bu iki adaydan birini on beş gün içinde, dört yıl için rektör olarak seçer ve atar.
Bir öğretim üyesi bir defa için rektör seçilebilir. Rektör seçilen bilim alanından takip eden dönem için tekrar rektör seçilemez.,
Yeni kurulan üniversiteler ile oy kullanma hakkına sahip öğretim üyesi elliden az olan üniversitelerde rektör, Başbakanın önereceği iki profesör arasından, Cumhurbaşkanı tarafından seçilir ve iki yıl için atanır. Bu şekilde göreve gelen rektörler, daha sonra seçildikleri takdirde bir dönem daha rektörlük yapabilirler.
Rektör, çalışmalarında kendisine yardımcı olmak üzere; üniversitenin kadrolu profesörleri arasından birini doğrudan kendisinin, diğer ikisini ise senatonun seçtiği üç kişiyi rektör yardımcısı olarak atar. Rektör yardımcılarının görevi, rektörün görevde kaldığı süre ile
sınırlıdır.
Rektör, görevi başından bir haftadan fazla uzaklaştığında Yükseköğretim Kuruluna bilgi verir. Rektör, görevi başında olmadığı zaman yardımcılarından birisini yerine vekil bırakır. Vekâlet bırakamadığı olağanüstü durumlarda, en kıdemli yardımcısı yerine vekâlet eder. Göreve vekâlet üç aydan fazla süremez. Herhangi bir nedenle rektörlük seçiminin yenilenmesi gerekirse, seçim en geç bir ay içinde yapılır. Yeni seçilen rektörün görev süresi de dört yıldır.
Rektör, üniversite tüzel kişiliğini temsil eder.
b) Görevleri:
1) Üniversite yönetim kuruluna ve senatoya başkanlık etmek,
2) Senato ve yönetim kurulunca alınan kararlan uygulamak ve senato tarafından hazırlanan yönetmelikleri yürürlüğe koymak,
3) Üniversiteye bağlı kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak,
4) Üniversitenin gelişme plânlarım ve uygulama programlarını hazırlamak,
5) Öğretim elemanlarının, idarî personelin ve öğrencilerin akademik, meslekî, sosyal ve kültürel olanaklarının gelişmesi için gerekli önlemleri almak,
6) Üniversite mensuplarının kendilerini güvende hissedeceği barış ve huzur ortamım sağlamak,
7) Üniversitenin birimlerini denetlemek,
8) Üniversiteye kaynak oluşturma seçeneklerini geliştirmek ve mevcut kaynakların verimli kullanımını sağlamak,
9) Üniversitenin gelişme, örgütlenme, çalışma, basan hedefleri ve verimliliğe ilişkin öz değerlendirme raporlarım senatoya ve yönetim kuruluna sunmak,
10) Herhangi bir nedenle eğitim-öğretimin aksaması durumunda öğrenime ara verilmesine veya tekrar başlatılmasına ilişkin karar almak için senatoyu olağanüstü toplantıya çağırmak,
11) Her öğretim yılı sonunda üniversitenin genel işleyişi hakkında Yükseköğretim Kuruluna ve üniversite senatosuna ayrıntılı rapor sunmak,
12) Her yıl bütçe uygulama dönemi sonunda senatoya ve üniversite yönetim kuruluna ayrıntılı rapor sunmak.
13) Üniversitede güvenlik önlemlerinin alınmasını sağlamak,
14) Üniversitenin akademik kadrolarının ayın ilk haftasında ilana gönderilmesini, üniversitenin ve Yükseköğretim Kurulunun web sayfasında duyurulmasını sağlamak,
15) Bu Kanunla verilen diğer görevleri yapmaktır.

Senato
Madde 16- a) Kuruluşu: Senato; rektörün başkanlığında, dekanlar, her fakülteden ilgili fakültenin kadrolu öğretim üyelerince dört yıl için seçilecek birer profesör öğretim üyesi, enstitü, yüksekokul ve meslek yüksekokul müdürlerinin kendi aralarından seçecekleri birer üyeden oluşur. Öğretim üyesi sayısı yirminin altında bulunan fakülteler, senatoya öğretim üyesi temsilcisi gönderemez. Rektör yardımcıları, oy hakkı olmaksızın senato toplantılarına katılabilirler. Üniversite öğrenci temsilcisi, kendileriyle ilgili konularda senato toplantılarına katılır ve oy kullanır.
Senato yılda en az iki kez toplanır. Senato, üyelerinin salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Rektör, gerekli gördüğü hâllerde senatoyu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Senato üyelerinin salt çoğunluğunun isteği ile de olağanüstü toplanabilir. Üniversite genel sekreteri senatonun sekreterya görevini yürütür.
Senato, gerekli gördüğünde, üniversitenin idarî, malî ve akademik işleyişine ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi rektörden isteme yetkisine sahiptir.
b) Görevleri: Üniversitenin akademik karar organı olan senato aşağıdaki görevleri yapar.
1) Üniversitenin eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetlerinin esasları hakkında karar almak,
2) Üniversiteyi ilgilendiren kanunlarla ilgili olarak Üniversitelerarası Kurula görüş bildirmek ve üniversiteye ilişkin yönetmelikleri ve diğer düzenleyici işlemleri hazırlamak,
3) Üniversite ile ilgili yıllık faaliyet raporları ile akademik çalışma plânlarına ilişkin olarak üniversite yönetim kuruluna önerilerde bulunmak,
4) Üniversiteye bağlı yeni birimlerin açılması, var olan birimlerin birleştirilmesi veya kapatılması ile ilgili görüşlerini rektör aracılığıyla Yükseköğretim Kuruluna bildirmek,
5) Fakülte, enstitü ve yüksek okullarda akademik birimlerin birleştirilmesi, azaltılması ya da kaldırılmasına, ilgili bölüm kurulunun önerisini ve fakülte kurulunun görüşünü de dikkate alarak karar vermek,
6) Öz değerlendirme ile ilgili iş ve işlemlere ait ölçütleri belirlemek.
7) Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen asgarî ölçütlerin altına inmemek kaydıyla akademik verimlilik, yükselme ve atama esaslarını belirlemek. Bu esasları Üniversitelerarası Kurulun onayına sunmak ve uygulamalarından sorumlu olmak üzere her bilim alanından ikişer profesörden oluşan bir komisyon kurmak.
8) Akademik ödüller oluşturmak ve onursal akademik unvanlar vermek,
9) Eğitim-öğretim programlarının asgarî ders saat ve süreleri ile üniversitenin akademik takvimini; üniversiteye bağlı birimlerin kurullarından gelecek önerileri dikkate alarak karara bağlamak,
10) Fakülte, enstitü, yüksekokul ve meslek yüksekokulu kurullarının kararlarına yapılacak itirazları inceleyerek karara bağlamak,
11) Üniversite yönetim kurulu ve rektörden gelecek diğer önerileri karara bağlamak,
12) Lisans ve lisansüstü öğrencileri için, isteğe bağlı olarak yabancı dil kursları açmak ve açılmasını teşvik etmek
13) Bu Kanun ile verilen diğer görevleri yapmaktır.

Üniversite yönetim kurulu
Madde 17- a) Kuruluşu: Üniversite yönetim kurulu; rektörün başkanlığında dekanlar ile enstitü, yüksekokul ve meslek yüksekokul müdürlerinin kendi aralarında seçecekleri birer temsilciden oluşur. Rektör yardımcıları oy hakkı olmaksızın yönetim kurulu toplantılarına katılabilirler.
Üniversite Yönetim Kurulunun sekreterya görevi üniversite genel sekreteri tarafından yürütülür. Yönetim kurulu, rektörün başkanlığında ayda en az bir defa toplanır. Rektör, gerektiğinde yönetim kurulunu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Üniversite Yönetim Kurulu, üyelerinin salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Yönetim kurulu, üyelerinin üçte birinin önerisiyle olağanüstü toplantıya çağrılabilir.
b) Görevleri: Üniversite yönetim kurulu idarî ve malî konularda karar alan bir organ olup aşağıdaki görevleri yapar:
1) Senato kararlarının uygulanmasını sağlayıcı karar ve önlemleri almak,
2) Üniversiteye bağlı birimlerden gelen önerileri değerlendirerek üniversite bütçesini hazırlamak,
3) Her yılın başında akademik ve idarî kadrolara ilişkin önerileri, ilgili kurulların görüşleri doğrultusunda değerlendirmek ve Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen ölçütlere uygun olarak karara bağlamak,
4) Akademik ve idarî kadrolara, ilgili kurulların görüşleri doğrultusunda yapılacak atamaları kararlaştırmak,
5) Fakülte, enstitü, yüksekokul ve meslek yüksekokulu yönetim kurullarının getireceği idarî ve malî konularda karar almak,
6) Fakülte, enstitü, yüksekokul ve meslek yüksekokulu yönetim kurullarının kararlarına yapılacak itirazları inceleyerek karara bağlamak,
7) Disiplin kurulu olarak üniversitenin disiplin işlemlerini yürütmek ve öğretim elemanlarının aldıkları disiplin cezalarına ilişkin itirazları inceleyerek karara bağlamak.
8) Öz değerlendirmeye ilişkin iş ve işlemleri, senatonun belirleyeceği ölçütler çerçevesinde yürütmek,
9) Üniversite kaynaklarının etkin ve verimli kullanımını sağlamak,
10) Üniversite tarafından açılan çeşitli ders, kurs ve benzeri faaliyetler için öğrencilerin ödeyeceği ücretleri, kayıtlarda alınacak ücretleri ve öğrenciler için sağlanan diğer hizmetlerden alınacak ücretleri kanun ve yönetmelikler çerçevesinde belirlemek,
11) Üniversite ve birimlerine yapılan bağışlan kabul etmek,
12) Üniversite ile kamu ve özel sektör kuruluşları ve sivil toplum örgütleri arasında etkileşimini sağlamak amacıyla, üniversite sosyal konseyi oluşturmak,
13) İhtiyaç duyulması hâlinde, idarî personeli rektörün önerisiyle üniversitenin diğer birimlerinde görevlendirmek,
14) Öğretim elemanlarını; ihtiyaç duyulması durumunda, bağlı oldukları birimin uygun görüşünü de alarak kendi dalı ile ilgili ders vermek üzere üniversitenin diğer birimlerinde geçici olarak görevlendirmek,
15) Senatonun belirleyeceği ölçütler çerçevesinde, üniversitenin kurumsal verimliliğini sağlayıcı önlemler almak,
16) Üniversitenin ve birimlerinin güvenlik hizmetlerini yürütmek üzere özel güvenlik birimleri oluşturmak,
17) Bu Kanun ile verilen diğer görevleri yapmaktır.

Üniversite sosyal konseyi
Madde 18- Üniversite sosyal konseyi; rektörün başkanlığında, üniversite yönetim kurulunun seçeceği bir üyeden, ilgisine göre kamu kurumu niteliğindeki meslek odaları temsilcilerinden, sanayi ve ticaret odalarının başkanları veya bunların görevlendirecekleri temsilcilerden, üniversiteye bağışta bulunanlar arasından üniversite yönetim kurulunca seçilen üyelerden, o üniversitenin mezunlar demeği başkanından, il genel meclisi ile il belediye meclislerinden belirlenen birer üyeden ve en fazla vergi veren mükellefler arasından valilikçe belirlenecek iki temsilciden oluşur. Üniversite sosyal konseyi, yılda en az iki kez toplanır. Rektör, gerektiğinde üniversite sosyal konseyini olağanüstü toplantıya çağırabilir. Sosyal konsey, üyelerinin üçte birinin önerisi ile de olağanüstü toplantıya çağrılabilir.
Üniversite sosyal konseyi; yatırımların planlanması, üniversitece üretilen mal ve hizmetlerin fiyatlandırılması, üniversite-sanayi ve sivil toplum ilişkisinin geliştirilmesi, öğrencilere yönelik sosyal ve kültürel etkinliklerin planlanması konularında tavsiye kararlan alır ve bu kararları üniversite yönetim kuruluna bildirir.
Üniversitelerin fakülte ve diğer birimleri de kendi çalışmalarında yararlanmak üzere ilgili sektör ve toplum kesimleri temsilcilerinden oluşan sosyal konseyler kurabilirler.

Dekan
Madde 19- a) Seçimi: Dekan adayları, o fakültede kadrolu öğretim üyesi olarak çalışan profesörler arasından, ilgili fakültenin kadrolu öğretim üyeleri tarafından yapılan seçimle belirlenir.
Seçimlerde en çok oy alan iki adaydan biri rektör tarafından Yükseköğretim Kuruluna sunulur ve Yükseköğretim Kurulu bu iki adaydan birini bir hafta içinde dört yıl için atar. Dekanlık görevi bir dönem için yapılabilir.
Yeni kurulan veya kadrolu profesör sayısı ikiden az olan ya da kadrolu öğretim üyesi sayısı yirminin altında bulunan fakültelerde dekan, rektörün önerisiyle Yükseköğretim Kurulu tarafından aynı bilim alanındaki fakültelerden dört yıl için atanır.
Dekan, kendisine çalışmalarında yardımcı olmak üzere kadrolu öğretim üyeleri arasından biri doğrudan kendisi tarafından diğeri ise fakülte kurulu tarafından seçilen iki kişiyi yardımcı olarak atar. Dekanın görevi sona erdiğinde dekan yardımcılarının görevi de kendiliğinden sona erer.
Dekana, görevi başında bulunmadığı durumlarda, yardımcılarından biri vekâlet eder. Göreve vekâlet üç aydan fazla süremez. Dekanlığın herhangi bir nedenle boşalması hâlinde, en geç bir ay içinde seçim yapılır.
Dekan, Kanunla kendisine verilen görevlerin yerine getirilmesinde ve yetkilerin kullanılmasında rektöre karşı sorumludur. Dekan görevinden üç günden fazla ayrılması gereken durumları rektöre bildirir.
Dekan, rektörün önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulu üyelerinin üçte ikisinin kararı ile görevden alınabilir.
b) Görevleri:
1) Fakülteyi temsil etmek,
2) Fakülte kurullarına başkanlık etmek ve kurullarda alman kararlan uygulamak,
3) Fakülte birimleri arasında verimli çalışmayı ve koordinasyonu sağlamak,
4) Eğitim-öğretim, bilimsel çalışma, araştırma ve yayın faaliyetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak,
5) Fakültenin genel işleyişi hakkında; her öğretim yılı sonunda, fakülte kuruluna, üniversite yönetim kuruluna ve senatoya ayrıntılı rapor vermek,
6) Bölüm kurulu önerileri de göz önüne alınarak hazırlanan fakülte bütçesini; fakülte . yönetim kurulunun görüşüyle birlikte, rektörlüğe sunmak,
7) Fakülte kurulunun aldığı ve Kanun gereği senatoya sunulması gereken kararları ve görüşleri rektörlüğe sunmak,
8) Fakültenin ve bağlı birimlerinin her düzeydeki personelini denetlemek,
9) Öğrencilerin akademik, sosyal ve kültürel gelişmelerini sağlamak üzere gerekli önlemleri almak,
10) Bu Kanun ile kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır.

Fakülte kurulu
Madde 20- a) Kuruluşu: Akademik bir organ olan fakülte kurulu; dekanın başkanlığında fakülteye bağlı bölüm başkanları ile dört yıl için fakültenin kadrolu profesörlerinin kendi aralarında seçecekleri üç, doçentlerin kendi aralarında seçecekleri iki, yardımcı doçentlerin ve araştırma görevlilerinin kendi aralarından seçecekleri birer temsilciden oluşur. Fakülte öğrenci temsilcisi kendileriyle ilgili konuların görüşüldüğü toplantılara katılır ve oy kullanır. Dekan yardımcıları, oy hakkı olmaksızın kurul toplantılarına katılabilirler.
Fakülte kurulu, her eğitim-öğretim yılının başında ve sonundaki ilk çalışma haftasında kendiliğinden toplanır. Dekan, gerekli gördüğü hâllerde, fakülte kurulunu olağanüstü toplantıya çağırabilir.
b) Görevleri:
1) Fakültenin her düzeyde eğitim-öğretim. bilimsel araştırma ve yayın faaliyetleri ile bu faaliyetlere ilişkin esasları kararlaştırmak,
2) Fakültelerde bölüm, anabilim/anasanat dalı, bilim/sanat dalı kurulması, var olanların birleştirilmesi ve kaldırılmasına ilişkin önerileri rektörlüğe sunmak,
3) Fakülte yönetim kuruluna üye seçmek,
4) Bölümlerde okutulacak derslerin belirlenmesi, yeni ders eklenmesi, kaldırılması ve ertelenmesi ile ilgili önerileri görüşerek senatoya sunmak,
5) Fakültenin kapasitesi ile insan gücü plânlaması doğrultusunda, kabul edilecek öğrenci sayısını tespit ederek rektörlüğe sunmak,
6) Bu Kanunla verilen diğer görevleri yapmaktır.

Fakülte yönetim kurulu
Madde 21- a) Kuruluşu: Fakülte yönetim kurulu, dekanın başkanlığında, fakülte kurulunun dört yıl için seçeceği üç profesör, iki doçent ve bir yardımcı doçent ile varsa uygulama ve araştırma hastanesi başhekiminden oluşur. Dekan yardımcıları, oy hakkı olmaksızın kurul toplantılarına katılabilirler. Fakülte yönetim kurulu dekanın çağrısı üzerine toplanır.
b) Görevleri:
1) Senato, üniversite yönetim kurulu ve fakülte kurulu kararlarını uygulamak,
2) Bölüm kurullarının kararları doğrultusunda fakültenin bütçe tasarısını hazırlamak,
3) Kadro ihtiyacına ilişkin bölüm kurullarından gelen akademik kadro taleplerini inceleyerek kendi görüşüyle birlikte rektörlüğe sunmak,
4) Yardımcı doçentlerle ilgili komisyonlar oluşturmak ve her türlü atama işlemlerine ait kararlan alarak rektörlüğe sunmak,
5) Gerekli gördüğü hâllerde, geçici çalışma grupları ile eğitim-öğretim koordinatörlükleri kurmak ve bunların görevlerini düzenlemek,
6) Öğrencilerin kuruma kabulü, ders intibakları, eğitim-öğretim ve sınavlara ilişkin işlemler ile ilişik kesme, kayıt dondurma ve benzeri konularda karar vermek,
7) Fakültenin gelir elde etme amacıyla üreteceği her türlü mal ve hizmetin fiyatım tespit etmek ve sözleşme hükümlerini belirlemek,
8) Dekanın, fakülteyle ilgili getireceği diğer işlerde karar almak,
9) Bu Kanun ile verilen diğer görevleri yapmaktır.
Bir üniversitede aynı veya benzer nitelikte eğitim-öğretim yapan birden fazla fakülte veya bölüm kurulamaz.

Enstitü ve organları
Madde 22- Enstitüler; lisansüstü eğitim-öğretim, araştırma ve yayın faaliyetlerinin yürütüldüğü yükseköğretim kurumlandır.
Enstitü organları; enstitü müdürü, enstitü kurulu ve enstitü yönetim kuruludur.
Enstitü müdürü, enstitüde programı bulunan anabilim dallarındaki öğretim üyeleri tarafından aynı anabilim dallarındaki öğretim üyeleri arasından seçilir. Enstitü müdürlerinin görev süreleri dört yıldır ve en çok iki kez seçilebilirler.
Enstitü müdürü, enstitüde programı bulunan anabilim dallarındaki kadrolu öğretim üyeleri arasından seçeceği iki yardımcıyı dört yıl için atar. Müdürün görevi sona erdiğinde yardımcılarının da görevi sona erer. Enstitü müdürlerine, görevi başında olmadığı durumlarda yardımcılarından biri vekâlet eder. Göreve vekâlet üç aydan fazla süremez.
Enstitü müdürü, bu Kanun ile dekanlara verilen görevleri, enstitü bakımından yerine getirir.
Enstitü kurulu; müdürün başkanlığında, enstitüyü oluşturan anabilim dallı başkanlarından oluşur. Müdür yardımcıları oy hakkı olmaksızın toplantılara katılabilirler.
Enstitü yönetim kurulu; müdürün başkanlığında, enstitü kurulu tarafından dört yıl için seçilecek dört öğretim üyesinden oluşur. Müdür yardımcıları oy hakkı olmaksızın toplantılara katılabilir.
Enstitü kurulu ve enstitü yönetim kurulu, bu Kanun ile fakülte kurulu ve fakülte yönetim kuruluna verilen görevleri, enstitü bakımından yerine getirir.
Enstitü müdürü, üniversite yönetim kurulu kararı ile görevden alınabilir.

Yüksekokul ve organları
Madde 23- Yüksekokul organları; yüksekokul müdürü, yüksekokul kurulu ve yüksekokul yönetim kuruludur.
Yüksekokul müdürleri, dekanlık seçimlerindeki usulle seçilir. Ancak, yeni kurulan veya kadrolu profesör sayısı ikiden az olan ya da kadrolu öğretim üyesi sayısı yirminin altında bulunan yüksekokullarda müdür; üniversite yönetim kurulu tarafından üniversitede 'kadrolu olarak görev yapan öğretim üyeleri arasından seçilir ve rektör tarafından atanır. Müdürün görev süresi dört yıldır. Müdür, en çok iki dönem seçilebilir.
Müdür, yüksekokulun kadrolu öğretim elemanları arasından kendisine en fazla iki yardımcı atar. Müdürün görevi sona erdiğinde müdür yardımcılarının görevi de kendiliğinden sona erer.
Müdüre; görevi başında olmadığı hâllerde, yardımcılarından biri vekâlet eder. Göreve vekâlet, üç aydan fazla süremez.
Müdür; bu Kanunla dekanlara verilen görevleri, yüksekokul bakımından yerine getirir.
Yüksekokul kurulu; müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ve bölüm başkanlarından oluşur.
Yüksekokul yönetim kurulu; müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ile yüksekokul kurulu tarafından seçilecek dört öğretim üyesinden oluşur. Yönetim kurulu, yeteri kadar öğretim üyesi bulunmadığı durumlarda kadrolu öğretim görevlilerinden tamamlanır. Üyelerinin görev süresi dört yıldır.
Yüksekokul kurulu ve yüksekokul yönetim kurulu; bu Kanunla fakülte kuruluna ve fakülte yönetim kuruluna verilen görevleri, yüksekokul bakımından yerine getirirler.
Yüksekokul müdürü, üniversite yönetim kurulu karan ile görevden alınabilir.

Meslek yüksekokulu ve organları
Madde 24- Meslek yüksekokul organları; meslek yüksekokulu müdürü, meslek yüksekokul kurulu ve meslek yüksekokul yönetim kuruludur.
Üniversite yönetim kurulunun seçeceği bir öğretim üyesi rektör tarafından meslek yüksekokulu müdürü olarak atanır. Müdürün görev süresi dört yıldır. Müdür, en çok iki donem seçilebilir.
Müdür, meslek yüksekokulunun kadrolu öğretim elemanları arasından kendisine en fazla iki yardımcı atar. Müdürün görevi sona erdiğinde müdür yardımcılarının görevi de kendiliğinden sona erer.
Müdüre; görevi başında olmadığı hâllerde, yardımcılarından biri vekâlet eder. Göreve vekâlet, üç aydan fazla süremez.
Müdür; bu Kanunla dekana verilen görevleri, meslek yüksekokulu bakımından yerine getirir.
Meslek yüksekokulu kurulu; müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ile bölüm ve program başkanlarından oluşur.
Meslek yüksekokulu yönetim kurulu; müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ile meslek yüksekokulu kurulu tarafından seçilecek dört öğretim üyesinden oluşur. Yönetim kurulu, yeteri kadar öğretim üyesi bulunmadığı durumlarda kadrolu öğretim görevlilerinden tamamlanır. Üyelerinin görev süresi dört yıldır.
Meslek yüksekokulu kurulu ve meslek yüksekokulu yönetim kurulu; bu Kanunla fakülte kuruluna ve fakülte yönetim kuruluna verilen görevleri, meslek yüksekokulu bakımından yerine getirirler.
Meslek yüksekokulu müdürü, üniversite yönetim kurulu kararı ile görevden alınabilir.

Bölüm
Madde 25- Bölüm organları; bölüm başkanı ve bölüm kurulundan oluşur.
Bölüm başkanı, bölümün kadrolu profesörleri, bulunmadığı takdirde doçentleri, doçent de bulunmadığı takdirde yardımcı doçentleri arasından, son bir yıl öğretim üyesi kadrosunda çalışanlarca seçilir. Bir bölümde yeni göreve başlayan öğretim üyesinin akademik unvanı, ilgili bölümdeki diğer öğretim üyelerinden yüksek ise başkanlık görevi bu öğretim üyesine geçer. Öğretim üyesi bulunmayan bölümlerde öğretim görevlileri arasından da bölüm başkanı seçilebilir. Oylamada eşitlik olması hâlinde turlara devam edilir. Üçüncü turda da eşitlik bozulmazsa adaylardan biri dekan tarafından atanır. Seçilen aday, fakültelerde dekan, yüksekokullarda müdür tarafından dört yıl için atanır. Bölüm ya da anabilim dalı başkanları bir dönem için seçilebilirler. Sonraki seçim seçilebilme niteliğine sahip diğer öğretim üyeleri arasında yapılır. Ancak, yukarıda belirtilen önceliklere göre seçilebilecek başka aday bulunmaması hâlinde, bölüm başkanları bir dönemden fazla da seçilebilirler.
Rektörlüğe bağlı bölümlerde bölüm başkanı, bölümün öğretim elemanları arasından rektör tarafından atanır.
Bölüm başkanı, kendisine en fazla iki yardımcı atayabilir. Bölüm başkanının görevi sona erdiğinde yardımcılarının görevi de kendiliğinden sona erer.
Bölüm başkanı görevi başında olmadığı zaman yardımcılarından birisi yerine vekâlet eder. Göreve vekâlet üç aydan fazla süremez.
Yeni kurulan veya öğretim üyesi sayısı üçten az olan bölümlerde, bölüm başkanı iki yıl için ilgili birim amirince atanır.
Anabilim ve bilim dalı başkanları da bu Kanunda bölüm başkanı için belirtilen usul ve esaslara göre seçilirler.
Bir fakülte ya da yüksekokulda, aynı veya benzer nitelikte eğitim-öğretim yapan birden fazla bölüm bulunamaz. Tıp fakültelerinde anabilim dalı bölüm niteliğindedir ve ayrıca bu fakültelerde bölüm açılamaz.
Bölüm başkanının görevleri:
1) Bölüm kuruluna başkanlık etmek, kurulun aldığı kararları uygulamak, bölüme ait her türlü faaliyetin düzenli ve verimli bir şekilde yürütmek ve faaliyetlerinde öğretim üyelerine eşit olanaklar sağlamaya çalışmak.
2) Bölümün bütçesini ve kadro ihtiyacını ilgili birim amirine bildirmek,
3) Bölümdeki lisans, lisans üstü öğrencilerle ilgili olarak oluşturulan jürileri, bilim dalı başkanlarının görüşünü de alarak bölüm kurulu kararı ile dekanlığa veya enstitüye sunmak.
Bölüm kurulu; bölüm başkanı, bölüm başkan yardımcıları, anabilim/bilim dalı başkanları, bölümün kadrolu öğretim üyelerinin tamamı, öğretim görevlileri ile araştırma görevlilerinin kendi aralarından seçecekleri birer temsilci ve bölüm öğrenci temsilcisinden oluşur. Yüksekokul bölüm kurullarına öğretim görevlilerinin tamamı katılır. Bölüm öğrenci temsilcileri, kendilerini ilgilendiren konulardaki toplantılara katılabilirler ve oy kullanırlar.
Bölüm kurulu; bir bölümde her düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın, bölüm bütçesinin hazırlanması ve diğer faaliyetlerin planlanmasından ve bölümle ilgili kararların alınmasından sorumludur.
Tek anabilim dalı bulunan bölümlerde bölüm başkam aynı zamanda anabilim dalı başkanı, tek bilim dalı bulunan anabilim dallarında da anabilim dalı başkanı bilim dalı başkanıdır.

Uygulama ve araştırma merkezi
Madde 26- Aynı veya farklı bilim dallarındaki araştırmacıların birlikte çalışmasını gerektiren durumlarda, dekanlıklara veya rektörlüğe bağlı uygulama ve araştırma merkezleri kurulabilir.
Merkezin organları; merkez müdürü ve yönetim kuruludur.
Tıp fakültesi dekanlığına bağlı olarak kurulan sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinde ise bu organlar; başhekim ve hastane yönetim kuruludur. Yönetim kurulu; başhekim, başhekim yardımcıları, dekan veya görevlendireceği bir dekan yardımcısı, hastane başmüdürü veya müdüründen oluşur. Bu uygulama ve araştırma merkezleri sağlık hizmetlerim yürütürken Sağlık Bakanlığınca hazırlanan tüzük ve yönetmeliklere göre işlem yapabilecekleri gibi bu tüzük ve yönetmeliklere aykırı olmamak kaydı ile Üniversitelerarası Kurulun belirleyeceği ölçütler çerçevesinde, kendi yönetmeliklerini de hazırlayabilirler. Hazırlanan bu yönetmelikler ilgili makamlara bildirilir.
Uygulama ve araştırma merkezlerinin organlarının oluşumu, atanmaları, görevlen, çalışma usulleri senato tarafından belirlenir.

BEŞİNCİ BÖLÜM
Öğretim Elemanları

Yardımcı doçentliğe atama
Madde 27- Bir üniversitede fakülte ve yüksekokulların isteği üzerine açık bulunan yardımcı doçentlik kadroları rektörlükçe ilân edilir. Ancak, herhangi bir üniversitede doktorasını tamamlamış öğretim elemanlarından yardımcı doçentlik şartlarım yerine getirenler için çalışmakta olduğu yükseköğretim kurumunda bölümün talebi olması durumunda, kadro talebinden itibaren üç ay içerisinde kadrolar rektörlükçe ilan edilir. İlâna, bilim/sanat dalı adı dışında herhangi bir koşul yazılamaz. İlgili kurumun yönetim kurulu; profesör veya doçent unvanlı üç kişilik bir komisyon oluşturur. Üyelerden biri adayın başvurduğu bilim/sanat daimin başkanıdır. Diğer iki üye ise bu" başka üniversitenin aynı bilim/sanat dalından seçilir. Bilim/sanat dalı başkanının profesör veya doçent olmadığı durumlarda her üç üye de başka üniversitelerden seçilir.
Komisyon üyelerinden, Üniversitelerarası Kurul ve üniversite senatosunun belirlediği puanlama ölçütleri çerçevesinde, her adayı puanlandırmaları ve değerlendirmeleri ve bir ay içerisinde raporlarım yazılı olarak göndermeleri istenir. İlgili yönetim kurulun ilk toplantısında; adayların aldığı puan ve komisyon üyelerinin değerlendirmeleri doğrultusunda alman olumlu karar üzerine, rektör tarafından en geç on beş gün içinde atama yapılır.
Yardımcı doçentlik kadrosu devamlıdır. Ancak, onuncu yılın sonunda, üniversite yönetim kurulunca aynı bilim dalından oluşturulan komisyon tarafından doçentlik başvurusu için Üniversitelerarası Kurulca belirlenen eserlerle ilgili asgari ölçütleri yerine getiremediği anlaşılan yardımcı doçentler, öğretim görevlisi kadrosuna atanırlar. Eserlerle ilgili asgari ölçütleri yerine getirdiği anlaşılan yardımcı doçentler, doçentlik için gerekli yabancı dil puanı aranmaksızın öğretim üyeliği görevine devam ederler. Yardımcı doçentler birinci derecenin son kademesine kadar yükselme hakkına sahiptir.
Yardımcı doçentliğe başvuruda;
1) Doktora veya tıpta uzmanlık unvanını almış veya Üniversitelerarası Kurul tarafından tespit edilecek belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak,
2) Doktora veya tıpta uzmanlık yeterliliğini aldıktan sonra en az iki yıl çalışmış olmak,
3) Üniversitelerarası Kurul tarafından eserlerle ilgili olarak belirlenen asgarî ölçütler çerçevesinde, üniversite senatosunca tespit edilerek Üniversitelerarası Kurul tarafından onanmış olan ölçütleri sağlamış olmak,
4) ÖSYM'nin yaptığı merkezî yabancı dil sınavında; Üniversitelerarası Kurulun yardımcı doçentler için belirlediği asgarî puanı almış olmak.
koşullan aranır.

Doçentliğe yükseltilme
Madde 28- Doçent adayları, Üniversitelerarası Kurulun belirleyeceği başvuru tarihinde, gerekli belge ve yayınlar ile birlikte doğrudan Üniversitelerarası Kurula başvururlar. Üniversitelerarası Kurul, ilgili bilim/sanat dalındaki profesörlerden oluşan beş kişilik bir jüri ya da jüriler oluşturur. Eserleri; Üniversitelerarası Kurulca belirlenen asgarî ölçütleri taşıdığı anlaşılan aday jüri tarafından başarılı sayılır ve bir aydan az üç aydan çok olmamak üzere belirlenecek süre, yer, tarih ve saatte; yalnızca bilim/sanat dalı ile ilgili olarak yazılı, sözlü veya gerektiği durumlarda uygulamalı sınava alınır. Yazılı sınavın ağırlığı, yüz üzerinden altmış puandır. Yazılı sınavda adaylara aynı sorular sorulur. Değerlendirilmesi aynı gün yapılan bu sınavlarda; yüz üzerinden toplam yetmiş puan alan aday başarılı sayılır ve kendisine, ilgili bilim/sanat dalının doçentlik unvan ve yetkisi verilir.
Yazılı ve sözlü sınavlarda başarısız olan adaylar için her defasında Üniversitelerarası Kurulca, yukarıda belirlenen esaslar çerçevesinde yeni bir jüri oluşturulur ve anılan sınavlar bu jüriler tarafından yapılır. Ancak, ilgili bilim/sanat dalında yeni bir jüri oluşturacak sayıda profesör mevcut değil ise yeni jüri için eksik kalan üye ya da üyelikler, önceki jüri üyelerinden tamamlanır.
İlgili bilim/sanat dalında tek bir jüri dahi oluşturacak sayıda profesör mevcut değil ise jüri yakın bilim dalı profesörlerinden tamamlanarak oluşturulur.
Doçentlik sınavı. Üniversitelerarası Kurul tarafından yılda bir kere açılır. Doçentlik sınavına başvuruda;
1) Doktora veya tıpta uzmanlık unvanım aldıktan ya da belli sanat dallarının birinde yeterlik kazandıktan sonra, iki yılı yükseköğretim kurumlarında olmak koşuluyla, alanında en az dört yıl çalışmış olmak,
2) Üniversitelerarası Kurul tarafından eserlerle ilgili olarak belirlenen asgarî doçentlik ölçütlerini sağlamış olmak
3) ÖSYM'nin yaptığı merkezî yabancı dil sınavında; Üniversitelerarası Kurulun doçentler için belirlediği asgarî puanı almış olmak,
koşullan aranır.

Doçentliğe atanma
Madde 29- Bir üniversitede; fakülte veya yüksekokulların talebi üzerine, boş bulunan doçentlik kadroları rektörlükçe bir ay içinde ilân edilir. Ancak, çalışmakta olduğu yükseköğretim kurumunda doçentlik unvanını alanlar için bu kadroların ilânında, fakülte ve yüksekokulların talebi aranmaz. İlana bilim/sanat dalı adı dışında herhangi bir koşul yazılamaz.
Üniversite yönetim kurulu, üç kişilik bir komisyon oluşturur. Komisyon üyelerinden biri ilgili b.ilim/sanat dalının profesör unvanlı başkanıdır, diğerleri ise başka üniversitelerdeki aynı bilim/sanat dallarından seçilir. Bilim/sanat dalı başkam profesör değilse ve aynı bilim/sanat dalında başka profesör yoksa bütün üyeler başka üniversitelerden seçilir. Komisyon üyelerinden, üniversite senatosunun belirlediği puanlama ölçütleri çerçevesinde, adayların her biri hakkındaki değerlendirmelerini, yazılı olarak bir ay içinde rektörlüğe göndermeleri istenir. Üniversite yönetim kurulu bir ay içerisinde adayların durumunu görüşerek komisyon kararları doğrultusunda ve ilan edilen kadro sayısı kadar atama kararı alır. Atamalar rektör tarafından on beş gün içinde yapılır.

Profesörlüğe yükseltilme ve atanma
Madde 30- Bir üniversitede; fakülte veya yüksekokulların talebi üzerine boş bulunan profesörlük kadroları rektörlükçe bir ay içinde ilan edilir. Ancak, çalışmakta olduğu yükseköğretim kurumunda profesörlüğe yükseltilme ve atanma için gerekli koşulları taşıyan doçentler bulunduğunda: bu kadroların ilânında, fakülte ve yüksekokulların talebi aranmaz. İlana, bilim/sanat dalı adı dışında herhangi bir koşul yazılamaz.
Üniversite yönetim kurulu, ilgili bilim/sanat dalı profesörlerinden beş kişilik bir komisyon oluşturur. Komisyon üyelerinden biri ilgili bilim/sanat dalının profesör unvanlı başkanıdır, diğerleri ise başka üniversitelerdeki aynı bilim/sanat dallarından seçilir. Bilim/sanat dalı başkanı profesör değilse ve aynı bilim/sanat dalında başka profesör yoksa bütün üyeler başka üniversitelerden seçilir. Komisyon üyeleri; Üniversitelerarası Kurulun belirlediği puanlama ölçütleri çerçevesinde, adaylar hakkındaki değerlendirmelerini rektörlüğe ayrı ayrı yazılı olarak bir ay içinde sunarlar. Üniversite yönetim kurulu adayların durumunu bir ay içerisinde görüşerek komisyon üyelerinin raporlarına dayalı olarak adayı/adayları profesörlüğe yükseltir. Atama işlemi, rektör tarafından profesörlüğe yükseltilmeyi izleyen on beş gün içinde yapılır.
İlgili bilim/sanat dalında tek bir jüri dahi oluşturacak sayıda profesör mevcut değil ise jüri yakın bilim/sanat dalı profesörlerinden tamamlanarak oluşturulur.
Profesörlüğe yükseltilme ve atanma için başvuruda;
1) Doçentlik unvanını aldıktan sonra, en az üç yılı yükseköğretim kurumlarında olmak koşuluyla, alanında en az beş yıl çalışmış olması,
2) Üniversitelerarası Kurulun, profesörlüğe yükseltilme için eserlerle ilgili olarak belirlediği asgari ölçütleri sağlamış olması
koşullan aranır.

Yabancı ülkelerde alman akademik unvanlar
Madde 31- Doktora yaptıktan veya tıpta uzmanlık ya da sanatta yeterlik unvanını kazandıktan sonra, yabancı ülkelerde alınan akademik unvanlar, Üniversitelerarası Kurulun belirlediği esas ve usuller çerçevesinde ilgili bilim kurulu görüşü esas alınmak suretiyle, Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu kararıyla geçerli sayılır. Bunun için başvuran adayın; akademik unvan aldığı yabancı ülkedeki yükseköğretim kurumunun aynı alandaki Türk yükseköğretim kurumu düzeyinde olduğunun Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu tarafından kabul edilmesi gerekir.

Unvanların korunması
Madde 32- Öğretim elemanları, Bilim Etik Kurulunca esere temel ve karakteristik özelliğini kazandıran hususlara ilişkin olarak yazara ait olmadığı sonucunu doğuracak ve eserin orijinal niteliğini kaybettirecek derecede olduğuna karar verilen ağır intihal hâlleri dışında, kazanmış oldukları akademik unvanlardan yoksun bırakılamazlar.
Bir üniversitede profesörlüğe yükseltilen öğretim üyeleri, bu unvanlarını üniversite içinde veya dışında serbestçe kullanabilirler. Ancak, bu unvanı sürekli kullanabilmeleri için o üniversitenin kadrosunda veya 79 uncu madde kapsamına giren görevlerde toplam iki yıl bulunmak zorundadırlar. Bu kadro veya görevlerde toplam iki yılını doldurmadan ayrılanlar bu unvanlarını kullanamazlar.

Emeklilik yaş haddi
Madde 33- Öğretim üyelerinin görevleri ile ilişikleri altmış yedi yaşını doldurdukları tarihte kesilir.

Öğretim görevlileri
Madde 34- Öğretim görevlileri; yükseköğretim kurumlarında, öğretim üyesi bulunmayan dersler veya herhangi bir dersin özel bilgi ve uzmanlık isteyen konularının eğitim-öğretim ve uygulamaları için kendi uzmanlık alanlarında beş yıl çalışmış veya en az yüksek lisans derecesine sahip kişilerdir.
Öğretim görevlileri; ilgili yönetim kurullarının önerisi üzerine, rektörün onayı ile sözleşmeli olarak çalıştırılabilir veya kadro şartı aranmaksızın ders saati ücreti ile istihdam edilebilirler. Daimi statüde çalıştırılacak öğretim görevlileri; üniversitelerin belirledikleri kontenjanlar çerçevesinde, ÖSYM tarafından yapılan merkezi sınavdaki başarılarına göre vs tercihleri doğrultusunda yerleştirilirler.

Okutmanlar
Madde 35- Okutmanlar, üniversitelerin belirledikleri kontenjanlar çerçevesinde, ÖSYM tarafından yapılan sınavdaki başarılarına göre ve tercihleri doğrultusunda yerleştirilirler.

Öğretim yardımcıları
Madde 36- Öğretim yardımcıları; belirli süreler için görevlendirilen araştırma görevlileri, uzmanlar, çeviriciler ve eğitim-öğretim plânlamacılarıdır.
a) Araştırma görevlileri; yükseköğretim kurumlarında lisansüstü eğitim alan, araştırma, inceleme ve deneylere katılan, yetkili organlarca verilen diğer görevleri yapan ve belli süreler için görevlendirilen öğretim yardımcılarıdır.
Merkezî yabancı dil sınavında başarılı olan araştırma görevlisi adayları; Üniversitelerarası Kurulun ilgili bilim/sanat dalları için esaslarını tespit ettiği çerçevede ve ÖSYM tarafından yapılan bilim sınavı sonucuna göre üniversitelerce belirlenen kontenjanlar dâhilinde ve tercihleri doğrultusunda yerleştirilirler. Araştırma görevlileri ilgili alanda yüksek lisans ve/veya doktora eğitimi yapma hakkım da kazanmış olurlar. Araştırma görevlilerinin toplam görev süresi; yüksek lisans eğitimi için üç yıl, doktora çalışmaları için ise altı yıl olmak üzere en fazla dokuz yıldır^ Yüksek lisans ve doktora eğitimini geçerli bir "neden" olmaksızın öngörülen süre içerisinde tamamlayamayanların çalıştıkları kurumla ilişikleri kesilir.
Öğretim elemanı yetiştirilmesi amacıyla üniversitelerin araştırma görevlisi kadroları, doktora/sanatta yeterlik eğitimi için başka bir üniversiteye geçici olarak tahsis edilebilir. Başka bir yükseköğretim kurumunda bu amaçla araştırma görevlisi kadrosuna atanacaklar da bu kanunda belirtilen usullere göre seçilirler. Doktora ve sanatta yeterlik unvanı alanlar, bu eğitimin sonunda kadrolarıyla birlikte üniversitelerine dönerler.
Yurt içinde veya yurt dışında lisansüstü öğretim gören öğretim elemanları, belirlenen sürelerde öğrenimlerini tamamlayamadıkları taktirde, bağlı oldukları yükseköğretim kurumunda kadrolarına uygun görevlerde mecburi hizmetlerini tamamlarlar.
Lisansüstü eğitim-öğretim için yurt dışına gönderilecek araştırma görevlilerine ilişkin merkezî sınav esasları ile bu göreve atanacaklarda aranacak nitelikler ve diğer hususlar Üniversitelerarası Kurul tarafından bir yönetmelikle tespit edilir.
b) Uzmanlar; eğitim-öğretim ve araştırma hizmetleriyle doğrudan doğruya veya dolaylı olarak ilgili olan, özel bilgi veya uzmanlığa ihtiyaç gösteren bir işle laboratuvarlarda. kitaplıklarda, atölyelerde ve diğer uygulama alanlarında görevlendirilen öğretim yardımcılarıdır.
c) Çeviriciler; sözlü veya yazılı çeviri işlerinde çalıştırılan öğretim yardımcılarıdır.
d) Eğitim-öğretim plânlamacıları; yükseköğretim kurumlarında eğitim- öğretimin plânlaması ve öz değerlendirme faaliyetleriyle ilgili olarak görevlendirilen öğretim yardımcılarıdır.
Uzman, çevirici ve eğitim-öğretim plânlamacısı kadrolarına adaylar; üniversitelerin belirledikleri kontenjanlar çerçevesinde. ÖSYM tarafından yapılan sınavdaki başarılarına göre ve tercihleri doğrultusunda yerleştirilirler.

Yabancı uyruklu öğretim elemanları
Madde 37- Yükseköğretim kurumlarında, sözleşme ile görevlendirilecek yabancı uyruklu öğretim elemanları; ilgili bölüm/anabilim dallarının görüşleri esas alınarak fakülte, enstitü, yüksekokul yönetim kurullarının önerisi ile Rektör tarafından görevlendirilirler.
Yabancı uyruklu öğretim elemanlarının bu şekilde atanmaları veya görevlendirilmeleri, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Bakanlar Kurulu Kararını gerektiren hükümlerine tâbi olmadan, Yükseköğretim Kurulu tarafından İçişleri Bakanlığına bildirilir ve iki ay içinde alınacak olumlu görüş neticesinde ilgili üniversite ile sözleşmesi yapılır. Bu şekilde İstihdam edilenlerin ücretleri, 657 sayılı Devlet memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası hükmü gereğince istihdam edilen personele verilen tavan ücretinin iki katını geçmemek üzere Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak üniversite yönetim kurulu tarafından belirlenir. Bu şekilde görevlendirilmiş olanlardan daha sonra ilgili bölüm/anabilim dalı tarafından hizmetlerine ihtiyaç kalmadığı bildirilen yabancı uyruklu öğretim elemanlarının görev süreleri; bölüm/anabilim dalının görüşü esas alınarak ilgili yönetim kurulunun önerisiyle rektör tarafından sona erdirilir.

Çalışma esasları
Madde 38- a) Profesör ve doçentler, üniversitede daimî veya kısmî statüde görev yapanlar olarak ikiye ayrılırlar:
1) Üniversitede daimî statüde görev yapanlar;
Bu statüdeki profesörler ve doçentler bütün mesailerini üniversite ile ilgili çalışmalara hasrederler. Bunlar, özel kanunlarla belirlenen görevler ve telif haklan hariç olmak üzere, yükseköğretim kurumlarından başka yerlerde ücretli çalışamazlar.
Daimî statü ile atanmış olup kısmî statüye geçmek isteyen doçentler için de en az üç yıl süre ile devamlı statüde çalışmış olmak şartı aranır. Üniversitelerde daimî statüde üç yıl çalışan doçentlerin daimî statüde profesörlüğe atanmaları hâlinde kısmî statüye geçmeleri için yeniden üç yıl daimî statüde çalışma şartı aranmaz.
2) Üniversitede kısmî statüde görev yapanlar;
Bu statüdeki profesör ve doçentler haftada en az yirmi saat üniversitede eğitim-öğretim, uygulama ve araştırmalar yapmakla yükümlüdürler. Bunlar, her türlü tazminat, ek ödeme ve işletme hesabı gelirlerinden ücret alamazlar; rektör, dekan, enstitü ve yüksekokul müdürü ve bölüm başkanı seçilemezler veya bunların yardımcılıklarına getirilemezler.
Kısmî statüde çalışan profesör ve doçentler, yükümlü bulundukları çalışma saatleri dışında mesleklerini serbestçe icra edebilirler.
Kısmî statüde çalışmakta olanlardan devamlı statüye geçmek isteyenlerin bu hakları saklıdır ve bu işlem başkaca bir şart aranmaksızın ilgili birimin yönetim kurulunca yerine getirilir.
b) Yardımcı doçentler, üniversite ve bağlı birimlerinde sadece daimî statüde çalıştırılırlar,
c) Kısmî statüde olmayan öğretim elemanları ve okutmanlar; en az Devlet memurları için kabul edilmiş olan haftalık çalışma süresi kadar bir süre eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, uygulama ve yönetim görevleriyle üniversite organlarınca verilen diğer görevleri yapmakla yükümlüdürler.
ç) Öğretim üyelerinin haftalık ders yükü on saattir. Öğretim üyelerinin yaptıkları ve yaptırdıkları uygulama, yönettikleri seminer ve doktora çalışmalarının ne ölçüde ders yükünden sayılacağı Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu tarafından belirlenir.
d) Üniversite ve bağlı kuruluşlarında, öğretim yardımcılarından kadrolu öğretim görevlileri ile okutmanlar için haftalık ders yükü on iki saatten az olmamak üzere Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulunca tespit edilir.
e) Rektör, rektör yardımcısı, dekan, enstitü, yüksekokul ve meslek yüksekokulu müdürleri için haftalık ders yükü zorunluluğu aranmaz. Ancak, dekan yardımcısı, enstitü, yüksekokul ve meslek yüksekokulu müdür yardımcıları ile bölüm başkanları için haftalık ders yükü. yukarıda belirtilen sürenin yarısı kadardır.

Kamu kuruluşları ve vakıflarda görevlendirme
Madde 39- Öğretim üyeleri; ilgili kurumlar ile kendilerinin isteği üzerine ve üniversite yönetim kurulunun kararı doğrultusunda, özlük işlemleri kendi kurumlarınca yürütülmek kaydıyla Başbakanlıkta, bakanlıklarda, Silâhlı Kuvvetlerde, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunda, Adlî Tıp Kurumunda, Türkiye Cumhuriyeti Refik Saydam Merkez Hıfzısıhha Müessesesinde, Türkiye Atom Enerjisi Kurumunda ve Türk Silâhlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfında, kanunla kurulmuş sosyal güvenlik kurumlarında, idari malî özerkliği haiz kurum, kurul ve üst kurullarda ve diğer genel, katma ve özel bütçeli kuruluşlarda geçici olarak görevlendirilebilirler. Bu şekilde görevlendirilenlerin kadrolarının bulunduğu yükseköğretim kurumlarındaki aylıkları ile diğer ödemeleri ve haklan devam eder. Ancak, bu madde uyarınca görevlendirilenlerin sağlık giderleri, görevlendirildikleri kurumca karşılanır.
Bu maddeye göre görevlendirilenler, görevlendirildikleri yerdeki hizmetleri sürdüğü müddetçe kurumlarından izinli sayılırlar. Bunların görevlendirildikleri yerlerde geçen süreleri, fiilen kendi kurumlarında geçmiş sayılır.
Yükseköğretim kurumlarında çalışanlar, ilgili adlî mercilerin talebi ile adlî tıp mevzuatı çerçevesinde adlî tıp olaylarında ve diğer adlî konularda resmi bilirkişi olarak görevlendirilebilirler.
Bu madde uyarınca görevlendirilen öğretim üyeleri; kendi kurumlarından alacakları aylık ve ödeneklerin yanı sıra, görevlendirildikleri kurumda, yürüttükleri görev için 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) üç katını geçmemek üzere ilgili Bakan tarafından tespit edilecek miktarda net olarak ikinci görev aylığı alırlar. Bu şekilde görevlendirilenler, kendilerine bu suretle yapılan ödemeleri işletme hesabına yatırmazlar.

Yurt içinde ve yurt dışında görevlendirme
Madde 40- Öğretim elemanlarının kurumlarından yolluk almaksızın, yurt içinde ve dışında, bilim ve meslekleri ile ilgili kongre, konferans, seminer ve benzeri toplantılara katılmalarına; bir haftaya kadar dekan, enstitü ve yüksekokul müdürleri, on beş güne kadar ise rektörler izin verebilirler. On beş günü aşan veya yolluk verilmesini gerektiren ya da araştırma ve incelemenin gerektirdiği masrafların üniversite ile buna bağlı birimlerin bütçesinden veya işletme hesabı gelirlerinden ödenmesi gereken durumlarda, ilgili yönetim kurulunun kararı aranır.
Öğretim elemanları; bu maddede öngörülen hâller dışında, mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, yapmakta oldukları araştırmalarım tamamlamak veya bu konudaki bilgilerini artırmak üzere Yükseköğretim Kurulunun önerisi ve Millî Eğitim Bakanlığının kararıyla yurt dışına gönderilebilirler. Bunlar bir yılı geçmeyecek şekilde ve her yıl Bakanlar Kurulunca üniversiteler itibarıyla belirlenecek kontenjan ve süreler dâhilinde yurt dışına gönderilebilecekleri gibi, aynı amaçlarla dış burslara dayanılarak da gönderilebilirler. Belirlenen kontenjanların üniversiteye bağlı birimler arasında dağıtımı, üniversite yönetim kurulunun kararıyla, gönderilme ise ilgili yönetim kurulunun kararıyla olur. Zorunlu hâllerde yurt dışında kalma süresi, ilgili yönetim kurulunun kararıyla yarısına kadar uzatılabilir. Bunlar, hak ve yükümlülükleri bakımından 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre aynı amaçla yurt dışına gönderilenlerin tâbi oldukları hükümlere tâbi olurlar. Ancak, bunlara yapılacak ödemelerin miktarı; Devlet memurlarına yapılacak ödemeleri geçmemek üzere üniversite yönetim kurulunca tespit edilir. Öğretim elemanlarından yurt dışından burs sağlayanlar; görev yapacakları sürece, yükseköğretim kuruluşunun belirleyeceği esaslara göre üniversite yönetim kurulunun karan ile aylıklı veya aylıksız izinli sayılabilirler.
Geçici görev yolluğu verilmek suretiyle yurt içinde ve yurt dışında görevlendirilenler ile gidiş-dönüş yol yevmiyesi ve gideri ödenmek suretiyle yurt dışına gönderilenlere verilecek yolluk; Devlet memurlarına verilen yollukla aynı olmak üzere genel hükümler çerçevesinde tespit edilir. Geçici görev yolluğu; yükseköğretim kurumu adına gönderilenler için kurum bütçesinden, üniversite dışındaki kurum adına gönderilenler için ise ilgili kurumun bütçesinden ödenir.
Türk cumhuriyetleri ve akraba topluluklarındaki yüksek öğretim kurumlarından resmi davet alan öğretim elemanlarına, dört yılı aşmamak ve bütün haklan saklı kalmak üzere üniversite yönetim kurulunun kararı ve Mili Eğitim Bakanlığının onayı ile aylıklı olarak izin verilebilir.

Yurt dışında lisansüstü eğitim
Madde 41- Lisansüstü eğitim amacıyla yurt dışına gönderilecek araştırma görevlilerinin hangi alanda ve hangi sayıda olacağına, kalkınma plânlan ve hükümet programlan esas alınmak ve Yükseköğretim Kurulunun görüşleri de göz önünde bulundurulmak suretiyle Millî Eğitim Bakanlığınca karar verilir. Lisansüstü eğitim için yurt dışına gönderilecek araştırma görevlileri hakkında 36 ncı maddede belirtilen atama süresi ile ilgili hükümler uygulanmaz. Bunların; öğrenim ücretleri ve yollukları dâhil, her çeşit giderleri, bağlı bulundukları üniversitelerin personel giderleri içerisinde açılacak özel tertipten karşılanır. Bu durumdaki araştırma görevlileri kadrolarında bırakılırlar ve burslu gidenlerin bir yılı aşan süreleri ile özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kurumlarınca kendilerine aylıksız izin verilmesi uygun görülenler hariç, aylık ve diğer her türlü ödemelerin kanuni kesintilerden sonra kalan net tutarının yüzde altmışını kurumlarından alırlar.Bunlardan kurumlarınca gönderilenlere ayrıca, 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun hükümlerine göre aynı ülkede bulunan öğrencilere verilen tahsisat tutarında ödeme yapılır. Burslu gidenlerin aldıkları burs miktarları bu miktarın altında ise. aradaki fark kurumlarınca kendilerine ayrıca ödenir. Bunların okul ücretleri ile eğitim ve öğretime başlayabilmeleri için zorunlu olan kurs ücretleri, ilgili kurum tarafından karşılanır. Kitap ve kırtasiye bedelleri ile diğer eğitim ve öğretim giderlerini karşılamak için, her yıl Mart ve Eylül aylarında iki eşit taksitte ödenmek üzere birer aylıkları tutarında ek ödenek verilir. Yurt dışında lisansüstü eğitim gören öğrencilerin, öğrenim gördükleri üniversitelerde asistanlık veya bir araştırma projelerinde ücret karşılığı görev almaları durumunda; bu öğrencilerden öğrenim harcı ödemeyenlere, bu harcın üçte biri, teşvik bursu olarak ödenir.
Seçilen lisansüstü eğitim öğrencilerinin her türlü bilgilendirme, yönlendirme ve denetimi; Yükseköğretim Kurulunun görüşleri de dikkate alınarak Millî Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Kurumlararası yardımlaşma
Madde 42- a) Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri, kadrolu öğretim görevlileri ve okutmanlar bağlı bulundukları birimlerde haftalık ders yüklerini dolduramadıkları takdirde; kendi üniversitelerinin diğer birimlerinde, üniversite yönetim kurulunun kararıyla, ders yükünü doldurmak üzere rektör tarafından görevlendirilebilir. Ders yüküne dâhil çalışmalar karşılığında ek ders ücreti ödenmez.
b) Öğretim üyeleri; bölüm/anabilim dalı, fakülte veya üniversite yönetim kurullarının görüşü ve rektörün oluru ile istekte bulunan' aynı şehirdeki üniversitelerde görevlendirilebilirler. Bu öğretim üyelerine haftalık ders yükünün üstündeki ders faaliyetleri için görevlendirildikleri kurumun bütçesinden ek ders ücreti ödenir.
c) Öğretim üyeleri; İhtiyacı olan üniversitenin isteği, kendi kabulü, bölüm/anabilim dalı, fakülte ve üniversite yönetim kurullarının olumlu görüşü ve rektörün oluru ile kadroları ve özlük hakları saklı kalmak şartıyla, en az bir eğitim-öğretim yılı için başka şehirlerdeki üniversitelerde süreli olarak görevlendirilebilirler. Bu şekilde görevlendirilenlerin kadroları kendi kurumlarında saklı tutulur. Bu şekilde görevlendirilenlere ödenecek geçici görev yolluğu; görev yapacakları kurumun bulunduğu yer ve özellikleri dikkate alınarak ve kurum kadrolarında çalışanların yararlandıkları ödenek, diğer haklar ve 6245 sayılı Harcırah Kanununa göre görev yapacakları üniversitelerin bütçelerinden ödenir. Bu şekilde görevlendirilenlere ders ücreti iki katı olarak ödenir.
d) Türk Silâhlı Kuvvetleri ve Emniyet Teşkilâtına bağlı yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ihtiyacı; diğer yükseköğretim kurumlarından ismen yapacakları istek üzerine, bu madde uyarınca karşılanabilir.

İzinler
Madde 43- Yükseköğretim kurumlarında görev yapan personel; yıllık izinlerini, öğrenime ara verilen zamanlarda kullanırlar. Bunların diğer izinleri ile yükseköğretim üst kuruluşları personelinin ve yükseköğretim kurumlan memurlarının izin işleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre yürütülür.
Rektör, iznini Yükseköğretim Kurulu başkanından, diğer yöneticiler ise bir üst makamdan alırlar.
Yükseköğretim kurumlarında ve üst kuruluşlarda görevli personel ilk disiplin amirinden izin alırlar.

Akademik değerlendirme
Madde 44- Öğretim elemanlarının akademik yönden değerlendirilmeleri; onların eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın, seminer, klinik ve uygulama faaliyetleri çerçevesinde yapılır.
Öğretim üyeleri, öğretim görevlileri ve okutmanların eğitim-öğretim faaliyetleri; verdikleri dersler ve öğrencilere sundukları danışmanlık hizmetlerindeki verimliliklerinin öğrenciler arasında yapılan ders değerlendirme anketi sonuçlarına göre ölçülür. Ders değerlendirme anketi sonuçlan, bilgi ve gereği için ilgili öğretim elemanlarına, anabilim dalı ve/veya bölüm başkanlarına bildirilir.
a) Her öğretim elemanı bilimsel araştırmalarının, yayınlarının, verdiği dersler ile yönettiği seminerlerin ve uygulamaların listesini; yurt içinde ve dışında yapılan bilimsel kongrelerdeki tebliğlerin bibliyografik künyelerini; bağlı bulunduğu birim yöneticisinin aracılığıyla rektörlüğe sunar.
b) Öğretim elemanları bilimsel yayınlarının birer nüshasını, bölüm/anabilim dalı vasıtasıyla, ilgili dekanlık veya müdürlüğe teslim ederler. Fakülte ve yüksekokullarda bu yayınlar için özel bir arşiv kurulur. 5864 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun eser sahibine tanıdığı haklar saklıdır.
c) Her eğitim-öğretim yılı sonunda, bölüm başkanı; bölümdeki öğretim elemanları ile bölümün geçmiş yıldaki eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerini ve gelecek yıla ait çalışma plânını belirten bir raporu, bağlı bulunduğu dekan veya müdüre sunar. Dekan veya müdür, bu rapora kendi kanaatini de ekleyerek rektöre iletir. Rektör; bu rapor ve görüşleri değerlendirerek gerekli önlemleri alır ve elde edilen sonuçlan öz değerlendirme raporlarıyla ilişkilendirerek Yükseköğretim Kuruluna bildirir.

ALTINCI BÖLÜM
Eğitim-Öğretim ve Öğrenciler

Öğretim
Madde 45- Yükseköğretim kurumları; örgün, yaygın ve uzaktan öğretim yöntemleri ile bu Kanunda belirtilen her türlü eğitim ve öğretimi yapabilirler.
Yükseköğretim kurumlarında, ülkenin ihtiyaçları ile yükseköğretim kurumlarının özellik ve yeterliliklerine göre çeşitli kademelerde hazırlık, ön lisans, lisans, yüksek lisans, doktora, sanatta yeterlik ve tıpta uzmanlık düzeylerinde yapılacak eğitim-öğretim, sınav ve diğer usul ve esaslar; Üniversitelerarası Kurulca hazırlanan çerçeve yönetmelikler esas alınarak üniversiteler tarafından hazırlanacak yönetmeliklerle düzenlenir.
Esasları Üniversitelerarası Kımıl tarafından belirlenen lisansüstü eğitim programlan; ilgili enstitülerin önerileri, senatonun karan ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile açılır.
Aynı meslek ve bilim dallarında eğitim-öğretim yapan üniversitelerde bu birimlerin eğitim-öğretim, metot, kapsam, öğretim süresi ve yıl içindeki değerlendirme esasları bakımından eşdeğer olması ve öğrenimden sonra kazanılan unvanların aynı ve elde edilen hakların eşdeğer sayılması hususu; Üniversitelerarası Kurulca düzenlenir ve kararlaştırılır.

Öğrenim süresi
Madde 46- Yükseköğretim kurumlarında, ön lisans ve lisans düzeyinde, öğrenim yapan öğrencilere bu öğrenimlerini tamamlamak için tanınan azami süreler, iki yıllık ön lisans için dört, dört yıllık lisans için yedi yıldır-Öğrenciler normal eğitim- öğretim süresi beş yıl olan programları sekiz yılda, altı yıl olan programlan ise dokuz yılda tamamlamak zorundadırlar-Ancak, bu süreler sonunda; kayıtlı olduğu öğretim kurumundan mezun olabilmek için son sınıf öğrencilerine başarısız oldukları bütün dersler için bin bütünleme olmak üzere iki ek sınav hakkı verilir.
Bu süre içinde öğrenimlerini, ilgili yönetmeliklerde belirtilen zorunlu nedenler olmaksızın tamamlayamayan ya da tamamlayamayacakları anlaşılan öğrencilerin yükseköğretim kurumlan ile ilişkileri kesilir.
Üniversitelerarası Kurulun belirleyeceği ve zorlayıcı olarak kabul ettiği nedenlerle öğrenimlerini tamamlayamayacağı anlaşılan öğrencilere, kayıtlı bulunduğu yüksek öğretim kurumunun yönetim kurulu kararı ve üniversite yönetim kurulunun onayı ile ek öğrenim süresi verilebilir.
Öğrenim süresine ilişkin diğer hususlar Üniversitelerarası Kurul tarafından hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Yükseköğretime giriş
Madde 47- a)Yükseköğretim kurumlarına, ÖSYM'nin yapacağı sınavla girilir. Sınav sonuçlan, bütün adayların ortaöğretimdeki basanları da dikkate alınarak değerlendirilir. Adayların yükseköğretim programlarına yerleştirilmelerinde puanlamalar; sözel, sayısal, eşit ağırlık ve yabancı dil olmak üzere dört puan türü esas alınarak yapılır. İçeriği ortaöğretimde izlenen tüm müfredatı kapsayacak şekilde düzenlenen sınavın; sayısı, tarihi, ortaöğretimde bir mesleğe veya belli sanat dallarına yönelik programların yükseköğretimdeki devamı niteliğindeki programların belirlenmesi ve diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir ve ilgili kurumlara bildirilir.
Sözel puanın % 45'ini Türkçe, % 40'ını sosyal bilimler ve % 15'ini matematik; sayısal puanın % 20:sini Türkçe, % 40'mı matematik ve % 40'ını fen bilimleri; eşit ağırlık puanının % 35'ini Türkçe, % 35'ini matematik ve % 30 unu sosyal bilimler; yabancı dil puanının % 30'unu Türkçe, % 10'unu sosyal bilimler ve % 60'ım yabancı dil puanlan oluşturur.
Ortaöğretim bireysel başarı puanı; adayın, beşlik sisteme dayalı ortaöğretim diploma notu ile ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavdan aldığı puanın % 3'üne karşılık gelen katsayının çarpımıyla elde edilir. Bir mesleğe veya belli sanat dallarına yönelik programlar uygulayan liselerin mezunlarından aynı meslek veya sanat dalının devamı niteliğindeki bir yükseköğretim programını tercih edenlerin; bu tercihleri için ortaöğretim bireysel basan puanının hesaplanmasında bu oran % 4, diğer tercihlerinde ise % 3 olarak uygulanır.
Bütün adaylar için yükseköğretim programlarına yerleştirme; adayların ÖSYM'nin yaptığı sınavdan aldıkları puanlara, ortaöğretim sürecindeki başarılarım gösteren ortaöğretim bireysel başarı puanlan eklenerek gerçekleştirilir.
Diploma notunun, beşlik sistemin dışında bir puanlama yöntemiyle hesaplandığı orta öğretim kurumlarında; diploma notu, beşlik sisteme uyarlanarak belirlenir.
Yükseköğretim programlarına yerleştirmede, bu maddede yer verilenler dışında herhangi bir ölçüt dikkate alınmaz.
b) Millî Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulunun işbirliğiyle düzenlenen esaslara göre belli sanat dallarında üstün kabiliyeti olduğu tespit edilen öğrenciler, ilgili dalda eğitim yapmak kaydıyla sınavsız olarak yükseköğretim kurumlarına alınabilirler.
c) Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunca tespit edilen uluslararası bilimsel yarışmalarda ödül kazanan öğrenciler, ödül kazandıkları alanlarda Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi ile Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunca müştereken belirlenecek yükseköğretim programlarından seçtiklerine sınavsız girerler.
d) Meslekî ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olan öğrenciler: bitirdikleri programın devamı niteliğinde veya buna en yakın programların uygulandığı meslek yüksekokullarına sınavsız olarak yerleştirilebilirler. Sınavsız olarak meslek yüksekokullarına devam ederek mezun olan öğrencilerin en az yüzde onuna, ayrılacak kontenjanlara göre alanlarındaki lisans programlarına dikey geçiş yaptırılır. Bununla ilgili esas ve usuller, Millî Eğitim Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu işbirliği ile çıkartılacak yönetmelikte belirlenir.

ikinci öğretim
Madde 48- Yükseköğretim kurumlarının hangi programlarında ikinci öğretim yapılacağına, her yıl en geç şubat ayında, ilgili üniversite senatosunun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca karar verilir. Kararda, bu programlara alınacak öğrenci sayıları da belirlenir.
Üniversiteler ve bünyelerindeki enstitülerde, ikinci lisansüstü öğretim yapılmasına ilgili enstitü yönetim kurulunun ve senatonun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca karar
verilir.
İkinci öğretimde öğrenim gören öğrenciler, ikinci öğretim programlarından normal örgün öğretim programlarına yatay geçiş yapamazlar. Ancak, normal örgün öğretimden ikinci öğretime yatay geçiş yapılabilir. Bu yatay geçişler, örgün öğretimde uygulanan mevzuat hükümlerine tabidir. Ancak, geçiş yapan bu öğrenciler, ikinci öğretim için öngörülen öğrenci katkı payım ödemek zorundadırlar.
Hazırlık sınıfı ve lisansüstü ikinci öğretim hariç, bulundukları sınıfın bütün derslerini vermek ve ilk yüzde ona girmek suretiyle bir üst sınıfa geçmiş olan öğrenciler, üst sınıfta o yıl için normal örgün öğretim öğrencilerinin ödeyecekleri öğrenci katkı payı kadar ödeme yaparlar.
Kendi kurumlarında yapılmakta olan normal örgün öğretimde, zorunlu ders yükünün en az yansını doldurmuş olanlara öncelik verilmek üzere ikinci öğretimde hangi öğretim elemanlarının görevlendirileceğine, bölüm kurulunun görüşü dikkate alınarak ilgili yükseköğretim kurumunun yönetim kurulu karar verir.
Normal örgün öğretimde, zorunlu ders yükünü doldurmuş olan öğretim elemanlarına ikinci öğretimde verdikleri her ders için, dolduramamış olan öğretim elemanlarına ise bu yükün doldurulmasından sonra verdikleri her ders için; 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunun 11 inci maddesinde yer alan, akademik unvanlar itibarıyla normal öğretim için belirlenen ek ders ve sınav ücretlerinin iki katı kadar ücret ödenir.
İkinci öğretim yapılan yükseköğretim kurumlarında görevli akademik yöneticiler ve öğretim elemanları ile idari personelden isteğe bağlı olarak bu öğretim süresince, kimlerin çalışma saati bitiminden sonra fazla çalışma yapacaklarına, ilgili yükseköğretim kurumunun yönetim kurulunca karar verilir.
Yükseköğretim kurumlarının ikinci öğretim yapan birimlerinde görevli öğretim elemanları ile idari personele, yasal çalışma saati bitiminden sonra fiilen yaptıkları fazla çalışma süreleri için fazla çalışma ücreti ödenir. Yapılacak fazla çalışmanın aylık toplam saati ile ödenecek ücretin miktarı, Yükseköğretim Kurulunun görüşü, Milli Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine her yıl bütçe kanunu ile belirlenen saat başı fazla çalışma ücretinin üç katim aşmayacak şekilde. Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir. Ancak, öğretim elemanlarına aynı süre için ek ders ücreti ile birlikte fazla çalışma ücreti ödenmez.

Sosyal hizmetler
Madde 49- a) Yükseköğretim kurumlan, Yükseköğretim Kurulunun yapacağı plân ve programlar uyarınca; öğrencilerin beden ve ruh sağlıklarının korunması, barınmaları, beslenmeleri, çalışmaları, dinlenmeleri ve boş zamanlarım değerlendirmeleri gibi sosyal ihtiyaçlarını karşılamak ve bu amaçla bütçe olanakları nispetinde okuma salonları, yataklı sağlık merkezleri, mediko-sosyal merkezleri, öğrenci kantin ve lokantaları, toplantı salonları, sinema ve tiyatro salonları, spor salonları ve sahaları açmak ve kamp yerleri sağlamakla ve de bütün bunlardan öğrencilerin en iyi şekilde yararlanmaları için gerekli önlemleri almakla görevlidirler.
b) Yükseköğretim kurumları, özel ve kamu kuruluşları ile işbirliği yaparak mezunlarına iş bulmakta yardımcı olurlar.
c) Üniversiteler rehberlik ve psikolojik danışma merkezleri kurar, öğrencilerin kişisel ve ailevi sorunlarını çözümlemeye çalışır.
d) Kamu kuruluşları adına üniversitelerde okuyacak öğrencilere bu kuruluşlarca verilecek bursların bilim dallarına dağılımı ve sayısı, insan gücü ihtiyacı ve öğretim elemanı yetiştirilmesi bakımından belirtilir. Burslu öğrencilerin harçları ile laboratuar, sınav ve diploma masrafları burs kapsamına girer.

Yabancı dil hazırlık eğitim-öğretimi
Madde 50- Eğitim-öğretimini kısmen veya tamamen bir yabancı dilde yapan yükseköğretim kurumları, kaydını yaptıran öğrencileri öğrenimde kullanılacak yabancı dilde bir yeterlilik sınavına tâbi tutarlar. Yetersiz bulunan öğrenciler için uygulanacak esaslar Yükseköğretim Kurulunca tespit edilir ve bir yıla kadar süreli bir yabancı dil hazırlık öğrenimi uygulanır. Bu yabancı dil öğreniminde başarılı olamayan öğrencilerin ilgili yükseköğretim kurumu ile ilişiği kesilir.
Eğitim-öğretim dili Türkçe olan yükseköğretim kurumlarında; normal öğrenimin devamı süresince, istekli öğrencilerin yabancı dil bilgilerinin geliştirilmesi için yükseköğretim kurumlarınca gerekli olanaklar sağlanır.

Lisansüstü öğretim
Madde 51- Üniversiteler, lisansüstü öğretim konusundaki istekleri karşılamak üzere gerekli plânlamayı yapar ve önlemleri alır. Doktora programı, Üniversitelerarası Kurulca belirlenen lisansüstü tez yönetme yeterlilik ölçütlerine sahip olan kadrolu en az üç profesör veya doçent öğretim üyesi bulunan bilim/sanat dallarında açılabilir. Bu programların açılmasına ilişkin diğer usul ve esaslar Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenir.
Lisansüstü öğretime giriş, esasları Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen ve ÖSYM tarafından merkezî olarak yapılan araştırma görevliliğine giriş sınavındaki başarıya göre ve adayların tercihleri doğrultusunda yapılır. Araştırma görevliliği kadrosuna bağlı olmaksızın lisansüstü eğitim yapacaklar da aynı sınava girerler.
Tıpta uzmanlık öğrenimi yapanlara verilecek aylık veya ödeneklerin tespitinde, aynı durumda bulunan Sağlık Bakanlığındaki personelin aylık ve ödenekleri göz önünde tutulur.

Tezsiz yüksek lisans
Madde 52- Üniversitelerde; Yükseköğretim Kurulunca belirlenen alanlarda tezsiz yüksek lisans programları açılabilir. Hangi programların açılacağı, öğrencilerden alınacak öğretim ücretleri ile bu programlarda fiilen ders veren öğretim üyelerine ödenecek ek ders ve sınav ücretleri; ilgili üniversite senatosunun teklifi üzerine, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenir.
İşletme hesabı bünyesinde toplanan tezsiz yüksek lisans programlan öğretim ücretlerinin yüzde otuzundan az olmamak üzere üniversite yönetim kurullarınca belirlenecek miktar, bilimsel ve teknolojik araştırma projelerinde kullanılmak üzere işletme hesabının ilgili hesabına aktarılır.
Tezsiz yüksek lisans programlarında; yükseköğretim kurumunun yönetim kurulunca görevlendirilen, akademik yöneticiler ve öğretim elemanları ile idari personele, ikinci öğretim için belirlenen esas ve usullerde fazla çalışma ücreti ödenebilir.
Tezsiz yüksek lisans programlarında ders veren öğretim elemanları ve diğer personele işletme hesabının ilgili hesabından ödenen ek ders, sınav ve fazla çalışma ücretlerinin toplamı, bu hesapta toplanan gelirlerin yüzde altmışını aşamaz.
Gerektiğinde yukarıdaki fıkralarda yer alan hükümler kısmen veya tamamen ilen uzaktan eğitim teknolojileri kullanmak suretiyle ikinci öğretim kapsamında yürütülecek tezsiz yüksek lisans programları için de uygulanabilir.

Yaz okulu
Madde 53- Üniversite kaynaklarının etkili ve verimli bir şekilde kullanılması, öğrencilerin zamanlarını daha iyi değerlendirmesi, üniversitelerin tatil dönemlerinde de eğitim-öğretim faaliyetlerine devam etmesi amacıyla, üniversitelerde sınav süreleri hariç en az yedi haftalık yaz okulu açılabilir.
Üniversiteler açmış oldukları yaz okullarına katılacak öğrencilerden; bu Kanun uyarınca ilgili fakülte ve program adına göre belirlenen yıllık öğrenci katkı payının iki katını aşmamak üzere Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek miktarda yaz okulu öğretim ücreti alınır. İkinci öğretime kayıtlı öğrencilerden alınacak azami yaz okulu öğretim ücreti, fakülte ve program adına göre normal örgün öğretimde kayıtlı öğrenciler için belirlenen yaz okulu öğretim ücretinin iki katını geçemez. Üniversite yönetim kurulu; fakülte ve program adına göre Yükseköğretim Kurulunca belirlenen miktardan daha az yaz okulu öğretim ücreti alınmasına, başarılı veya gelir düzeyi düşük öğrencilerden ise bu ücretin alınmamasına veya belirlenen miktardan daha az öğretim ücreti alınmasına karar verebilir. Yaz okullarında ders vermekle görevlendirilen ve bu görevi fiilen yerine getiren öğretim elemanlarına; 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunun 11 inci maddesi hükümleri dikkate alınarak, unvan, verilen ders kredi saati ile derse kaydolan öğrenci sayısına göre üniversite yönetim kurulu tarafından belirlenecek miktarda ders ve sınav ücreti ödenir. Yaz okulunda ders veren öğretim elemanlarına işletme hesabından ödenen ek ders ve sınav ücretlerinin toplamı, bu hesapta toplanan gelirlerin yüzde altmışını aşamaz.
Bakanlıklar ve kamu kuruluşları adına mecburi hizmet karşılığı öğrenim gören öğrenciler ve Türk Cumhuriyetleri ile Türk ve Akraba Toplulukları öğrencilerinden Devlet burslusu olarak yükseköğrenim gören öğrencilerden yaz öğretimi için ücret alınmaz.
Yukarıdaki hükümlerin uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, Maliye Bakanlığının görüşü, Yükseköğretim Kurulunun kararıyla çıkarılacak yönetmelikle tespit edilir.

Uzaktan eğitim ve sertifika programları
Madde 54- Üniversiteler, kısmen veya tamamen ileri telekomünikasyon ve bilişim teknolojilerine dayalı uzaktan eğitim teknolojilerini kullanmak suretiyle ön lisans, lisans ve lisansüstü düzeyde eğitim ve sertifika programlan düzenleyebilirler. Bu amaçla, yurt içi ve yurt dışındaki yükseköğretim kurumları, telekomünikasyon, bilişim kuruluşları, medya kuruluşları ve basım evleriyle ortaklık kurabilirler.
Uzaktan eğitim-öğretim uygulayan üniversiteler yurt içinde hizmet birimi en açabilirler. Aynı üniversiteler, yurt dışında yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile talep eden diğer ülke vatandaşlarına eğitim-öğretim ve kültürle ilgili idari ve sosyal hizmetleri vermek amacıyla Yükseköğretim Kurulu kararı ve Millî Eğitim Bakanlığının onayı ile o ülkede merkez kurabilirler.
Uzaktan eğitim programlarının açılması, öğrenci girişi ve sayıları, müfredat, sınav ve değerlendirme esasları ile mezuniyet şartları dahil, işleyişine ilişkin usul ve esaslar Yükseköğretim Kurulunun görüşleri de alınarak Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir.
Bu eğitim programlarına kayıtlı öğrencilerden alınacak eğitim ücretleri, ilgili işletme hesabı yönetim kurulunca tespit edilir ve işletme hesabına gelir kaydedilir. Yurt içi ve yurt dışındaki birden fazla kurum ve kuruluşun ortaklığıyla yürütülen programlarda; her bir ortağın yükümlülükleri, öğretim ücretlerinin ortaklar arasında hangi oranlara göre paylaşılacağı ve diğer hususlar, sözleşmeyle belirlenir. Sözleşme Yükseköğretim Kurulunun onayıyla kesinleşir.
Yukarıdaki hükümler uyarınca, bu eğitim programları için işletme hesabının ilgili hesabına yatırılan tutarlar; söz konusu eğitim ve sertifika programlanılın gerektirdiği personel, diğer cari ve yatırım giderlerinin karşılanmasında kullanılır.

Araştırma öğretim üyeliği
Madde 55- Masraflarının tamamı gerçek ya da tüzel kişilerce karşılanan hizmetlerde araştırma yapmak üzere üniversitenin ilgili kurullarının kararı üzerine sözleşmeyle öğretim üyesi istihdam edilebilir. Bu hizmette çalışacak öğretim üyesinde aranacak asgarî nitelikler ve bu hizmetin sağlanmasına ilişkin usul ve esaslar Üniversitelerarası Kurulca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Bu şekilde istihdam edilen öğretim üyesine, işletme hesabından ödenecek ücret; kadroda istihdam edilen dört yılını tamamlamış bir profesöre bir ayda ödenen aylık (ek gösterge dâhil), taban aylığı, üniversite ödeneği, makam tazminatı toplamının beş katım geçemez. Kadrolu öğretim üyesi iken araştırmacı olarak sözleşme ile çalışmaya başlayanlar, sözleşme süresince aylıksız izinli sayılır. Bunlar, öğretim görevleri bakımından, bu Kanunda aylıklı öğretim elemanları için konulmuş olan hükümlere tâbidir. Bu şekilde hizmet sağlamak isteyen gerçek veya tüzel kişiler belirlenecek sözleşme ücretini işletme hesabına peşin olarak yatırırlar. Sözleşme esasları ve istihdama ilişkin diğer hususlar; Maliye Bakanlığının görüşü, Yükseköğretim Kurulunun önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.

Bilimsel araştırma projeleri
Madde 56- Üniversitelerde, Yükseköğretim Kurulu kararı ile rektörlüğe bağlı araştırma projeleri oluşturulabilir.
Tezsiz yüksek lisans gelirlerinin en az yüzde otuzu olmak üzere 63 üncü maddenin dokuzuncu fıkrasının (b) bendinde belirtilen diğer gelirlerin en az yüzde onu, bilimsel araştırma projelerinin giderlerine tahsis olunur ve bu miktarlar, tahsilatı takiben on beş gün içinde bu amaçla açılan işletme hesabının ilgili hesabına aktarılır. Araştırma projelerinden elde edilen gelirler ve bu amaçla tahsil olunan bağış ve yardımlar ile gerektiğinde bütçeden aktarılmak suretiyle kullandırılacak tutarlar da ilgili hesapta toplanır. Bu hesapta toplanan miktarlar, diğer hesaplara aktarılamaz ve amacı dışında kullanılamaz.
Araştırma projelerine bütçe ile tahsis olunan ödenekler ve/veya yukarıdaki hükümler uyarınca kaydolunan tutarlar; üniversite yönetim kurulunca gerekli görüldüğü takdirde, her bir proje için avans verilmek suretiyle de kullandırılabilir.
Araştırma projelerinin seçilmesi, uygulanması ve izlenmesi ile ilgili hesaplarında toplanan tutarların kullandırılması, genel hükümlerin avans ve kredi sınırlamalarına bağlı kalınmaksızın avans verilmesi ve bu avansın mahsubuna dair usul ve esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak, Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Öğrenci örgütleri
Madde 57- Bölüm ve programlarda; kademeli olarak, her sınıfın öğrencilerinin kendi aralarından seçtikleri sınıf temsilcileri bölüm ya da program temsilcilerini, bölüm ya da program temsilcileri fakülte ya da yüksekokul temsilcilerini, fakülte ve yüksekokul temsilcileri de üniversite öğrenci temsilcisini seçer. Üniversitelerin öğrenci temsilcileri, Üniversitelerarası Öğrenci Konseyini oluşturur. Konsey kendi içinden, Üniversitelerarası Öğrenci Yürütme Kurulunu ve Başkanını seçer.
Seçimler her yılın Mayıs ayında yapılır. Seçimler en az on beş gün önceden, ilgili birimlerde öğrencilerin görebilecekleri yerlerde ve internet sitelerinde ilan edilir. Seçilenlerin görev süresi bir yıldır.
Öğrenci temsilcileri ile öğrenci konseylerinin seçimi, çalışma usul ve esasları, görevleri ve diğer hususlar, Üniversitelerarası Kurul tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Öğretmen Yetiştirme Türk Millî Komitesi
Madde 58- Öğretmenlerin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimine ait program ve uygulama esasları ile öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarım ve bu kurumlardan mezun olanların istihdam alanlarına ilişkin esasları belirlemek amacıyla; Millî Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu arasındaki işbirliğini sağlayacak Öğretmen Yetiştirme Türk Millî Komitesi kurulur. Bu kurul; Millî Eğitim Bakanlığı tarafından seçilen beş üye. Üniversitelerarası Kurul ve Yükseköğretim Kurulu tarafından seçilen ikişer üye olmak üzere toplam dokuz üyeden oluşur. Kurul, kendi içinden bir başkan ve bir başkan vekili seçer. Kurulun sekreterya hizmetleri, Millî Eğitim Bakanlığı Yükseköğretim Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür. Kurulun çalışma usul ve esasları, Milli Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

YEDİNCİ BOLÜM
Malî Hükümler

Gelir kaynakları
Madde 59- Yükseköğretim üst kuruluşları, yükseköğretim kurumlan ve bunlara bağlı birimlerin gelir kaynaklan;
a) Her yıl bütçeye konulan ödenekler,
b) Kurumlarca yapılan yardımlar,
c) Alınan öğrenci katkısı ve diğer ücretler, ç) Taşınır ve taşınmaz mal gelirleri,
d) işletme hesabından elde edilen gelirler,
e) Bağışlar, vasiyetler ve diğer gelirlerdir.

Malî muafiyet, istisna ve kolaylıklar
Madde 60- a) Yükseköğretim üst kuruluşları, yükseköğretim kurumlan ve bunlara bağlı kuruluşlara yapılacak her türlü bağış ve vasiyetler; vergi, resim, damga resmi ve harçlardan muaftır. Bağış ve vasiyetlerin kullanılmasında; bağış ve vasiyetleri yapanların koydukları ve kanunlara göre geçerli sayılan kayıt ve .şartlara uyulur.
b) Yükseköğretim kurumlan; genel ve katma bütçeye dâhil kamu kurum ve kuruluşlarına tanınan malî muafiyetler, istisnalar ve diğer malî kolaylıklardan yararlanırlar.
c) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından yükseköğretim kurumlarına makbuz karşılığında yapılacak her türlü bağış ve yardımlar; Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları hükümlerine göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazançlarından indirilir.
ç) Yükseköğretim üst kuruluşları, yükseköğretim kurumlan ve bunlara bağlı birimler tarafından eğitim-öğretim ve araştırma amacıyla yurt dışından bağış yoluyla gelen makine, alet, cihaz, ecza, yayınlar ve diğer malzemeler; gümrük vergisi ile buna bağlı vergi, resim ve harçlar dâhil olmak üzere her türlü vergi, resim ve harçlardan muaftır.
d) Yılı bütçe kanunlarında yer alan tutardaki bir hakkın veya menfaatin takibinde ve tahsilinde yarar görülmeyen durumlarda; dava, icra ve benzeri takiplerden vazgeçilmesine veya uygun ödeme kararı konulmasına, rektör ve üst kuruluşların başkanlarının önerisi ve Sayıştay Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığı karar verir.
e) Bir üniversite bütçesindeki ödenekleri diğer bir üniversite bütçesine aktarmaya; ilgili rektörlerin görüşü ve Yükseköğretim Kurulunun önerisi üzerine Maliye Bakanı yetkilidir.

Bütçe ve ita amirliği
Madde 61- Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının bütçeleri; genel ve katma bütçelerin bağlı bulunduğu esaslara uygun olarak hazırlanır, yürürlüğe konur.
İta amiri; üst kuruluşlarda başkan, üniversitelerde rektördür. Bu yetki; gerektiğinde, uygun görülen konularda başkan ile rektör yardımcılarına, dekanlara, enstitü ve yüksekokul müdürlerine devredilebilir.

Eğitim-öğretim maliyeti
Madde 62- Yükseköğretim kurumlarında öğrencinin yıllık toplam eğitim-öğretim maliyeti, öğrenci başına olmak üzere öğrenim dallarının nitelikleri ve süreleri ile yükseköğretim kurumlarının özellikleri göz önünde tutularak Yükseköğretim Kurulunca farklı miktarlarda tespit edilir. Bu miktarlardan, her yıl Yükseköğretim Kurulunun görüşü ve Milli Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenecek kısmı, Devletçe karşılanır ve öğrenci adına ilgili yükseköğretim kurumu bütçesine ödenek olarak kaydolunur. Geri kalan kısmı ise öğrenci tarafından katkı payı olarak karşılanır. Devletçe karşılanacak kısım, eğitim-öğretim maliyetlerinin yansından az olamaz. Ancak, ikinci öğretim için öğrenciden alınacak katkı payları, normal örgün öğretim için belirlenen eğitim-öğretim maliyetlerinin yansından az olamaz.
Devlet ve öğrenci tarafından yapılacak katkı paylarının miktar ve bölgelere göre oranlan ile yabancı uyruklu öğrencilerden alınacak katkı paylarının miktarı ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslar, her yıl Yükseköğretim Kurulunun görüşü ve Milli Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca temmuz ayı içerisinde belirlenir.
Hazırlık sınıfı ve yabancı dil geliştirme programı hariç olmak üzere iki yıllık ön lisans ile dört, beş, altı yıllık lisans öğrenimini bu süreler sonunda tamamlayamayan öğrencilerden; öğrenci katkı payı birinci yıl için yüzde elli, müteakip yıllar için ise yüzde yüz fazlasıyla alınır. Ayrıca, lisans düzeyinde ikinci bir yükseköğretim yapan öğrenciler için öğrenci katkısı yüzde yüz fazlasıyla alınır.
Eğitim-öğretim öğrenci katkı paylan ve öğretim ücretleri; peşin ya da biri kayıt veya kayıt yenileme sırasında diğeri ise şubat ayında olmak üzere iki eşit taksitte, Türkiye'de kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bir bankada üniversite işletme hesabı adına açılacak bir hesaba yatırılır. İşletme hesabına kaydolunan tutarlar; başta öğrencilere verilecek burs ve krediler ile öğretim yapılan birimlerin giderleri olmak üzere beslenme, sağlık, spor, kültür ve diğer sosyal hizmetlerinde, üniversitenin cari, kalkınma plân ve programına uygun yatırım, transfer ve o üniversitenin diğer giderlerinde kullanılır. İkinci öğretim için kaydedilen tutarlar ise, ikinci öğretime ilişkin giderlerin yanı sıra bu öğretimin yapıldığı birimlere öncelik verilmek suretiyle kullanılır.
Eğitim-öğretim öğrenci katkı payı birinci taksitini ödemeyenlerin kayıtları yapılmaz ve yenilenmez. İkinci taksitlerini ödemeyen öğrencilere ise bir aylık ek süre tanınır. Bu süre içerisinde de öğrenci katkı payını yasal faiziyle birlikte ödemeyen öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişiği kesilir.
Öğrenciler tarafından ödenecek katkı paylan, ödeme güçlüğü olan öğrencilerin istekleri üzerine Yükseköğretim Kredi ve Yurtlar Kurumunca kredi olarak verilebilir. İkinci öğretim öğrenci katkı payı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca kredi olarak verilemez. Ancak, bu öğrencilere Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından verilecek kredinin esas ve şartlan, Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle tespit edilir. Zamanında ödenmeyen kredi borçlan, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre Yükseköğretim Kredi ve Yurtlar Kurumunca tahsil edilir.

İşletme hesabı
Madde 63- Üniversitelerde, üniversite yönetim kurulunun kararıyla rektörlüğe bağlı bir işletme hesabı kurulur. İşletme hesabının üniversite yönetim kurulu kararlarının gerekleri doğrultusunda yönetilmesi ve üniversitenin idari ve akademik birimleri ile işletme hesabı arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamak üzere rektörün başkanlığında, işletme hesabından sorumlu rektör yardımcısı, işletme hesabına en fazla katkısı olan üç fakülte dekanı, genel sekreter, idari ve malî işler dairesi başkanı, sağlık kültür ve spor dairesi.başkanı, öğrenci işleri dairesi başkanı ve bütçe dairesi başkanının katılımıyla oluşan İşletme Hesabı Koordinasyon ve Yönetim Kurulu oluşturulur. Rektörün bulunmadığı zamanlarda kurula, işletme hesabı sorumlusu olan rektör yardımcısı başkanlık eder.
İşletme hesabının ita amiri rektördür. Rektör bu yetkisini hizmetin gerektirdiği ölçüde işletme hesabından sorumlu rektör yardımcısına, bu hesaba en fazla katkısı olan üç fakülte dekanından birine veya genel sekretere devredebilir.
İşletme hesabının yıllık bütçesi malî yılın ilk gününde yürürlüğe girmek üzere işletme hesabının yönetim kurulunca hazırlanır ve uygulanır. Yıl içinde gereken hâllerde yönetim kurulu kararıyla bu bütçede değişiklik yapılabilir. Hazırlanan bütçe ve yıl içinde yapılan değişiklikler, bu işlemleri takip eden on beş gün içinde Yükseköğretim Kurulu aracılığıyla Maliye Bakanlığına bildirilir. Ayrıca, yatırım ödenekleri ve bu ödeneklerde yıl içinde meydana gelecek değişiklikler, aynı süre içerisinde Devlet Plânlama Teşkilâtı Müsteşarlığına da bildirilir.
İşletme hesabının muhasebe ve saymanlık işlemlerim, Maliye Bakanlığının kuracağı saymanlığa atayacağı sayman ve diğer personel yürütür. İşletme hesabının mevzuata uygun olarak işletilmesinden, tahakkuk memuru ile ita amiri müştereken sorumludur
İşletme hesabı, ana hesap niteliğindedir ve gelir ve gider kalemleri ve/veya faaliyetlerin yürütüldüğü birimlere göre bu hesaba bağlı olarak açılan yeterli sayıca alt hesaplardan meydana gelir. İşletme hesabında yıl sonunda kalan miktar ertesi yıla devredilir. Bu hesapta bulunan nakit fazlası üniversite yönetim kurulunun uygun göreceği yöntemlerle nemalandırılabilir. İşletme hesabına bütçeden aktarılan ödenekler amacı dışında kullanılamaz. İşletme hesabı 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu ve 2886 sayılı Devlet ihale Kanununa tâbi değildir. Ancak, bu maddede sayılan gelir kaynaklarından (a), (ç), (f) ve (g) bentleri dışında gayrisafi hasılatından tahsil edilen tutarlar için 1050 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi hükümleri uygulanır.
İşletme hesabının mal veya hizmet alımları ve yapım işleri, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre; gelir sağlayan nitelikteki satım, kiraya verme, trampa ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi işleri ve işletme hesabının bütçesinin hazırlanması, uygulanması, muhasebe,kasa, avans, kredi ve ayniyat işlemlerinin yürütülmesi ve bu hesabın denetimi ile işletme hesabı yönetim ve koordinasyon kurulunun toplanma, çalışma ve karar alma konulan; Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelik yer alan usul ve esaslar Çerçevesinde belirlenir.
İşletme hesabının gelir kayıtlan, bu hesaptan yapılan harcamalar, muhasebe, kasa ve ayniyat İşlemlerinin mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılıp yapılmadığı hususu Maliye Bakanlığı ile Sayıştay tarafından denetlenir.
İşletme hesabına zamanında ödenmeyen ve özel hukuk ilişkisinden kaynaklanmayan alacaklar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
İşletme hesabının gelir kaynaklan aşağıda belirtilmiştir:
a) Yılı bütçe kanununda, ilk işletme hesabının kurulması için Üniversite bütçesine konulan ödenekler,
b) Üniversitenin her türlü fiziki olanak, tesis, araç, gereç, teçhizat, insan gücü ve bilgi birikimini kullanarak üreteceği hizmet ve mallardan elde edilen gelirler,
c) Üniversiteye ait veya üniversiteye tahsis edilmiş olan taşınır ve taşınmaz malların kiralanması ve işletilmesinden elde edilen gelirler,
ç) Gerçek ve tüzel kişilerce yapılan bağış ve yardımlar,
d) Kâr payı, faiz ve nemalandırma gelirleri,
e) Bilimsel araştırmalar için yapılan şartlı bağış ve yardımlar,
f) İşletme hesabından öğrencilere kullandırılan kredilerin geri ödemeleri,
g) Öğrencilerin ödeyeceği katkı paylan ve diğer ödemeler,
ğ) Kitap ve diğer yayınların satış gelirleri,
h) Diğer gelirler.
İşletme hesabından, ilgili mevzuatı uyarınca yapılacak giderler aşağıda belirtilmiştir:
a) Üniversitenin; kuruluş özelliklerine uygun gelişmesi, eğitim-öğretim, temel ve uygulamalı araştırma, geliştirme, her türlü hizmet ve mal üretimi faaliyetlerini uluslararası düzeyde sürdürebilmesi, kurumun etkin ve verimli şekilde yönetilmesi için gerekli görülen; hizmet alımları, tüketim mallan ve malzeme alımları, araç, gereç, büro malzemeleri ve diğer demirbaş alımları ve bunlarla ilgili diğer cari giderler, açık yükseköğretim sisteminin gerektirdiği sınav giderleri, bakım ve onarım giderleri ile makine ve teçhizat alımları,
b) Kütüphane, bilgiye erişim ve bilgi işlem hizmetleri için gerekli donanım, abonelik, hat kirası ve yazılım, laboratuar, ortak amaçlı büyük teçhizatın ve benzeri araştırma alt yapısının gerektirdiği her türlü yatırım ve işletme giderleri,
c) Ulusal ve uluslararası çerçevede yürütülen kapsamlı ve çok ortaklı araştırma-geliştirme projeleri dâhil her türlü bilimsel ve teknolojik araştırma projelen ile uygun görülen diğer araştırma-geliştirme faaliyetleri, bilimsel topluların düzenlenmesi, yurt içi ve yun dışı toplantılara katilim ve bilimsel yayın faaliyetlerinin gerektirdiği giderler ile teknopark ve benzeri işletmelerin kurulup işletilmesi ve bu amaçla ortaklıklar kurulması için gerekli görülen tüm giderler,
ç) Öğrencilerin beslenme, barınma, sağlık ve eğitim hizmetleri ile kültür ve spor faaliyetleri için yapılacak her türlü yatırım giderleri, hizmet alımları, cari harcamalar, muhtaç ve başarılı öğrencilerle diğer öğrencilere verilen burslar ve krediler,
d) Özel hükümlere tâbi kısmî zamanlı olarak istihdam edilen öğrencilere ödenen ücretler.
e) İşletme hesabı kadro ve pozisyonlarında tam veya kısmî zamanlı olarak istihdam edilen personelin giderleri ile araştırmacı olarak görev yapan öğretim üyelerine yapılan ücret ve benzeri ödemeler,
f) Öğretim elemanlarına normal öğretim dışındaki dersler için ödenen ek ders ve sınav ücretleri,
g) Bilimsel ve teknolojik araştırma, geliştirme ve yayın faaliyetlerini desteklemek, teşvik etmek ve bu alanlarda katkı sağlayanları ödüllendirmek amacıyla; ulusal ve uluslararası yetkili merci ve kuruluşlarca tescil edilmiş ya da bilimsel veya teknolojik alanda genel kabul görüp benimsenmiş buluş veya yenilik yapmış olma, ulusal ve uluslararası bilim kuruluşları ve bilimsel yayın organlarınca kabul görmüş ve yayımlanmış araştırma ve makalesi bulunma, teorik ve teknik düzeyde ispatlanmış veya kabul edilebilir katkılar sağlamış olma, eğitim-öğretim yöntem, teknik, konu ve araçlarında yenilik yapmış olma gibi ölçütlere bağlı olarak üniversite öğretim elemanlarına verilecek, esas ve usulleri Maliye Bakanlığının uygun görüşü de alınarak Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulunca belirlenen ödüller, telif ücretleri ve maddi destekler,
ğ) Üniversite yönetim kurulunun mevzuat çerçevesinde uygun göreceği diğer harcamalar.
Sekizinci fıkraya göre işletme hesabında öğretim elemanları ve diğer personelin katkısıyla toplanan tutarlardan genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili saymanlıklara yatırılan paylardan sonra kalan miktar; işçiler ve sözleşmeli personel hariç diğer personel arasında; personelin tâbi olduğu kanun, sınıf, unvan, görev yaptığı birim, gelirin elde edilmesindeki katkısı, performansı ve benzeri ölçütlerden biri veya bir kaçı birlikte veya ayrı ayrı dikkate alınarak aşağıda belirtilen esaslara uygun olarak işletme hesabı yönetim kurulunun belirleyeceği şekilde paylaştırılır. Her birim personeline yapılan ödemeler, personelin kadrosunun bulunduğu ve aynı zamanda fiilen görev yaptığı birimin işletme hesabı alt hesabından yapılır. Bu hesaptan ödenen miktar, işletme hesabı alt hesabında toplanan net gelirin yüzde otuzundan az, yüzde altmışından fazla olamaz. İşletme hesabı koordinasyon ve yönetim kurulu başkan ve üyelerine yapılacak ödemeler, diğer hesaplardan aktarılarak açılacak hesaptan yapılır. Bu hesaptan, adı geçenler dışında herhangi bir kişiye bu şekilde ödeme yapılamaz.
Bu hesaptan bir ayda yapılan ödemelerin tutarı, ilgili öğretim üyelerinin bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dâhil), yan ödeme, ödenek (geliştirme ödeneği hariç) ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı hariç) toplamının iki buçuk katını; diğer öğretim elemanları ve işletme hesabı yönetim kurulu üyeleri için bir katını; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi personel için ise yüzde seksenini geçemez. Öğretim elemanlarının bu hesaptan aldıkları ek ders ücretleri, söz konusu ödemelerden mahsup edilir.
Yükseköğretim Kurumunun, mevsim, bölge ve diğer ölçütlere göre belirleyeceği saat uygulamaları hariç, saat 16.00'dan önce olmamak üzere mesai saatleri dışında, işletme hesabına yaptıkları doğrudan katkılarından dolayı öğretim elemanlarına ilave olarak ödenecek tutar; yukarıdaki fıkrada belirlenen miktarın beş katım geçemez. Ancak, yukarıdaki istisnalar hariç, ilgilere mesai saatleri içinde elde edilen işletme hesabı gelirlerden yapılan ödemeler bu miktarın toplamından mahsup edilir.
Bu ödemelerden yararlanabilmek için ilgili yükseköğretim kurumunda fiilen görev yapılması şarttır. Ancak,
1) Yıllık izin süresince,
2) Bir takvim yılında on beş günü aşmayan mazeret izni süresince,
3) Hastalık izni kullanılması veya tedavi kurumlarında yatmak suretiyle tedavi görülmesi hâlleri ile yatmak suretiyle tedaviden sonra aralıksız olarak hastalık izni kullanılması ve 6245 sayılı Harcırah Kanununun 20 nci maddesine göre refakat edilmesi hâlinde, her defasında bu şekilde geçen sürelerin (bir takvim yılında toplam altmış günü aşmamak üzere) on beş gününü aşmayan kısmı için,
bu şartlar aranmaz.
Sağlık hizmetleri dışında, üniversitelerin araştırma, geliştirme, teknik danışmanlık, kısa kurslar ve konferanslar dâhil gelir elde etme amacıyla sözleşme karşılığı üreteceği her türlü hizmet ve malın fiyatı ile sözleşme hükümleri; serbest piyasa şartları, uluslararası konjonktür ve kurumun ilgili alandaki rekabet gücü göz önüne alınarak işletme hesabı yönetim kurulunca tespit edilir.
Üniversitelerde yapılan çalışmalar sonucunda bir patent veya ihtira hakkı doğması hâlinde; ilgili üniversite bunun sahibi olur ve yönetim kurulunun uygun göreceği yöntemlerle bu hak değerlendirilir. Buradan elde edilecek gelirler işletme hesabına kaydedilir. Bu gelirlerden söz konusu patent veya ihtira hakkına katkıda bulunan personele yapılacak toplam ödemenin tutarı işletme hesabı yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Kişiye yapılabilecek ödemelerin toplamı, her yıl elde edilecek gelirin yüzde ellisini geçemez. Bu şekilde, gerçek ve tüzel kişilerle sözleşme karşılığı yapılan çalışma ve giderleri kısmen veya tamamen bu kişilerce karşılanan faaliyetler sonucunda çıkan patent veya ihtira haklarının paylaşımı, üniversite ile bu kişiler arasında yapılacak sözleşmede belirtilir.
işletme hesabının gelir, gider, bütçe, ayniyat ve diğer işlemlerini yürütmek üzere kadro ve pozisyonlarda yeteri kadar personel istihdam edilir. Bunların görevleri ve görev yerleri. üniversitenin özellikleri ve faaliyetlerinin kapsam ve niteliklerine uygun olarak işletme hesabı yönetim kurulunca belirlenir. İşletme hesabı personeli 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamındadır.
Giderleri işletme hesabından karşılanmak kaydıyla, üniversitenin birimlerinde ihtiyaca göre tam gün. kısmı zamanlı veya geçici süreli sözleşmeli personel çalıştırılabilir. Bunların ücreti, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası hükmü uyarınca istihdam edilen personele verilen tavan ücretinin bir buçuk katım geçmemek üzere Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine işletme yönetim kurulu kararıyla belirlenir. İşletme hesabında istihdam edilen sözleşmeli personele, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası hükmü uygulanır.
Kısmî zamanlı olarak çalıştırılacak öğrenciler hakkında 1475 sayılı İş Kanununun işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili hükümleri ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası ile ilgili hükümleri hariç diğer hükümleri uygulanmaz.
Bu statüde çalışan öğrencilere saat başına ödenecek ücret, asgarî ücretin bir saat karşılığının iki katını geçmemek üzere işletme hesabı yönetim kurulunca belirlenir. Bir öğrenci ayda en çok 70 saat süre ile çalıştırılabilir.
İşletme hesabında öğretim elemanlarının katkısıyla toplanan gayrisafi gelirlerin en az yüzde yirmisi ile öğretim elemanlarının katkısı olmadan toplanan gayrisafi gelirlerinin en az yüzde otuzu; eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerinin verimliliğim artırmak ve yatırımları hızlandırmak amacıyla, üniversite yönetim kurulu kararıyla işletme hesabından ilgili bütçe tertiplerine ödenek olarak eklenir. Bu amaçla aktarılacak tutar; Maliye Bakanlığınca, ilgili üniversite bütçesine bir yandan özel gelir, diğer yandan mevcut veya yeni açılacak tertiplere özel ödenek kaydolunur. Özel ödenek kaydolunan bu tutarlardan, yılı içerisinde harcanmayan miktarları, ertesi yıl bütçesine devredilir.

Ders kitaplarının basılması
Madde 64- Üniversitelerde ders kitapları, ilgili üniversite işletme hesabı koordinasyon ve yürütme kurulu tarafından basılır veya bastırılır. Bu kitaplar öğrencilere maliyetlerini aşmayacak bir fiyatla satılır. Ders aracı olarak kullanılan kitapları öğretim elemanları kendi hesaplarına bastıramazlar. Ancak, başvurdukları eğitim-öğretim yılı içinde bastırılamayacağı kurumun yönetim kurulunca yazılı olarak bildirilen kitapları, kendilerinin bastırma haklan saklıdır.
Ders kitaplarının bastırılmasında uygulanacak esaslar ve ödenecek telif haklan Yükseköğretim Kurulunca bir yönetmelikle düzenlenir.

SEKİZİNCİ BOLUM
Yönetim Örgütleri ve Atamalar

Yönetim örgütlen
Madde 65- Yükseköğretim üst kuruluşlarında başkana, üniversitelerde ise rektöre bağlı yönetim örgütünün başında bir genel sekreter olmak üzere daire başkanları, müdürler, hukuk müşavirleri, uzmanlar ile büro ve iç hizmet görevlerini yapmak üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi memurlar ve diğer görevliler bulunur.
Yükseköğretim üst kuruluşlarında başkanın, üniversitelerde ise rektörün değiştiği durumlarda; genel sekreterlerin görevleri kendiliğinden sona erer.
Daire başkanlıkları ve müdürlükler; Üniversitelerarası Kurulda Yürütme Kurulunun, Yükseköğretim Kurulunda Kurulun, üniversitelerde ise yönetim kurulunun önerisi üzerine genel hükümlere göre kurulur.
Her fakültede, dekana bağlı olarak fakülte yönetim örgütünün başında bir fakülte genel sekreteri, enstitü ve yüksekokullarda ise enstitü veya yüksekokul müdürüne bağlı enstitü veya yüksekokul genel sekreteri bulunur.
Genel sekreterler oy hakkı olmaksızın bağlı bulundukları kurumun kurullarında sekreterya hizmetlerini yürütürler.
Atamalar
Madde 66- Genel sekreter, daire başkanları, müdürler, hukuk müşavirleri ve uzmanlar; üst kuruluşlarda başkanın önerisi ve ilgili kurulların karan ile başkan tarafından, üniversitelerde ise rektörün önerisi ve üniversite yönetim kurulunun kararı ile rektör tarafından atanırlar. Fakülte, enstitü ve yüksekokul genel sekreterleri; dekan veya müdürün önerisi ve üniversite yönetim kurulunun kararıyla rektör tarafından atanırlar.
Memurlar ve diğer personel, yönetim kurullarının kararı üzerine ilgili kurumun en üst amiri tarafından genel esaslara uyularak atanır.

DOKUZUNCU BÖLÜM
Disiplin ve Ceza İşleri

Genel esaslar
Madde 67- a) Disiplin işleri;
Öğretim elemanları, etik ilkeler çerçevesinde yapmış oldukları bilimsel
çalışmalarından ve akademik nitelikteki yazılı, sözlü veya başka her türlü vasıtalarla yaptıklar: açıklamalarından dolayı disiplin soruşturmasına tâbi tutulamazlar.
Yükseköğretim üst kuruluşları ile üniversitelerde görev yapan memurların disiplin işleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bu konuya ilişkin hükümlerine göre yürütülür ve sonuçlandırılır.
Üniversitelerarası Kurul Başkam için disiplin soruşturmasını gerektiren durumlarda Millî Eğitim Bakanı, Yükseköğretim Kurulu üyeleri arasından üç soruşturmacı tayın eder. Hazırlanan fezleke Yükseköğretim Kurulunda karara bağlanır. Yükseköğretim Kurulu başkanı için disiplin soruşturmasını gerektiren durumlarda Millî Eğitim Bakanı, Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu üyeleri arasından üç soruşturmacı tayin eder. Hazırlanan fezleke Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulunda karara bağlanır.
Disiplin soruşturması açmaya yetkili diğer makamlar, Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu ve Bilim Etik Kurulu üyeleri için Üniversitelerarası Kurul başkanı; Yükseköğretim Kurulu üyeleri, ÛSYM Başkam ile rektörler için Yükseköğretim Kurulu başkanı; dekanlar, enstitü ve yüksekokul müdürleri için ise rektördür.
Rektör, üniversitedeki tüm akademik ve idarî personel için; dekan veya müdürler ise kendi birimlerindeki akademik ve idarî personel için soruşturma açmaya yetkilidirler.
Üst kuruluşlardaki idarî personelin birinci disiplin amiri genel sekreter; ikinci disiplin amiri ise başkandır. Üniversitelerde rektörlük idarî personelinin birinci disiplin amiri üniversite genel sekreteri; ikinci disiplin amiri ise rektördür.
Aynı konuda, aynı kişi veya kişiler hakkında, üst ve alt disiplin amirleri tarafından ayrı ayrı soruşturma açılmış ise, dosyalar birleştirilir. Açılan soruşturmalar ilgili yönetim kurullarınca karara bağlanır.
Disiplin soruşturmasını, ilgili kurul ile disiplin amirleri bizzat yürütebilecekleri gibi, görevlendirecekleri soruşturmacı ya da soruşturmacılara da yaptırabilirler.
Soruşturmayı yürütecek öğretim elemanlarının akademik unvanı, hakkında soruşturma yapılacak öğretim elemanının unvanına eş ya da daha yüksek olmalıdır. Disiplin kurullarında, hakkında soruşturma yürütülen kişiden daha alt düzeyde akademik unvana sahip kişiler bulunamaz.
Savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. Savunma istem yazısında, isnat edilen suçlama açık ve anlaşılır bir şekilde ifade edilerek hakkında soruşturma yürütülen kişiye; isterse kendisini vekille temsil ettirebileceği, tanık göstermesi hâlinde tanıkların ifadesine başvurulacağı hususu belirtilir. Soruşturmacı tarafından verilen savunma süresi yedi günden az olamaz.
Öğretim elemanları hakkında yürütülen soruşturma sonucunda; yönetim görevinden ayırma veya daha üst bir disiplin cezası önerilmesi hâlinde, ilgiliye en az yedi gün süre verilerek soruşturma dosyasını inceleme ve ek savunma yapma olanağı tanınır. İsteği hâlinde, kendisi veya vekili aracılığıyla yetkili disiplin kurulu önünde sözlü ve/veya yazılı savunma yapabilir. Aylıktan kesme cezalan belirtilecek oranda bir defa, yönetim görevinden ayırma cezası cezayı gerektiren fiilin ilgili olduğu görevle sınırlı olarak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ise en fazla üç yılla sınırlı olarak, uygulanır.
Disiplin soruşturması sonuçlan müştekiye de bildirilir ve sanığın sahip olduğu bütün itiraz yollarını müştekiler de kullanabilir.
Verilen sürede savunmasını yapmayanlar ve beyanda bulunmayanlar, savunma hakkından vazgeçmiş sayılırlar. En geç üç ay içerisinde sonuçlandırılmayan disiplin soruşturmaları düşmüş sayılır ve dosya işlemden kaldırılır.
b) Ceza işleri;
Yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumlan yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının ve kuruluş ve kurumların 657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tâbi memurlarının görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır.
l- İlk soruşturmanın açılması;
Üniversitelerarası Kurul Başkanı ve Yürütme Kurulu üyeleri, Yükseköğretim Kurul Başkanı ve üyeleri. Bilim Etik Kurulu Başkanı ile ÖSYM Başkanı hakkında görevleri dolayısıyla veya görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlara ilişkin olarak yapılacak ceza kovuşturması için Millî Eğitim Bakanı, Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu ve Yükseköğretim Kurulu üyeleri arasından üç soruşturmacı tayin eder. Soruşturmacılara! Üniversitelerarası Kurul Başkanı ve Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulu üyeleri ve Bilim Etik Kururlu Başkanı için hazırlayacakları fezleke Yükseköğretim Kurulunda; Yükseköğretim Kurulu Başkanı ve üyeleri ile ÖSYM Başkanı için hazırlayacakları fezleke ise Üniversitelerarası Kurul Yürütme Kurulunda karara bağlanır.
Üst kurullarda, başkan ve üyeler dışında kalan diğer personel için ceza soruşturması; ilgili kurum disiplin amirlerince doğrudan veya görevlendirecekleri uygun sayıda soruşturmacı tarafından yapılır.
Rektörler için ilk soruşturmanın açılmasına karar verecek yetkili organ Yükseköğretim Kuruludur. Kurul kararlarını salt çoğunlukla alır. Yükseköğretim Kurulu kendisine yapılan bu müracaatları en geç üç ay içerisinde karara bağlar. Bu süre içerisinde karara bağlanamayan soruşturma konulan reddedilmiş sayılır. Üniversitedeki tüm akademik ve idari personel için ilk soruşturma açılmasına yetkili organ birinci derece disiplin amirleridir.

2- Son soruşturmanın açılıp açılmamasına;
a) Üniversitelerarası Kurul Başkanı ve Yürütme Kurulu üyeleri, Bilim Etik Kurulu Başkanı ve üyeleri ile Yükseköğretim Kurulu başkan ve üyeleri, rektörler ve üst kurulların genel sekreterleri hakkında Danıştay 2. Dairesi,
b) Rektör yardımcıları, dekanlar, enstitü ve yüksekokul müdürleri ile üniversite genel sekreterleri hakkında, Yükseköğretim Kurulu üyeleri arasından seçilen üç kişilik son soruşturma kurulu,
c) Öğretim elemanları ve diğer idarî personel için, üniversite yönetim kurulu üyeleri arasından seçilen üç kişilik son soruşturma kurulu,
tarafından karar verilir.
Değişik statüdeki kişilerin birlikte suç işlemeleri hâlinde, soruşturma usulü ve karar mercii; görev itibarıyla üst dereceliye göre tayin olunur.
Üniversitelerarası Kurul Başkanı, Yükseköğretim Kurulu Başkanı. ÖSYM Başkanı. rektörler ve yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarındaki diğer personel için; 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ile ağır cezayı gerektiren suçüstü hâllerinde yapılacak ceza soruşturmasında, yukarıda belirtilen ceza soruşturmaları usulü tatbik edilmez. Bu hâllerde genel hükümler çerçevesinde işlem yapılır.
Üst kuruluşlar ile üniversitedeki memur ve diğer personelin disiplin işlemleri, disiplin suçlan ve cezalan ile disiplin amirlerinin ve disiplin kurullarının yetkileri, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda yer alan usul ve esaslara tâbidir.
Yükseköğretim üst kuruluşlarında ve üniversitelerde görev yapan yöneticiler, yürüttükleri faaliyetlerde kanuna ve hukuka uygun davranmakla yükümlüdür. Bunların mahkeme kararlarını kanuni süresi içerisinde uygulamaması hâlinde, bu maddede yer alan ceza soruşturması usulü aranmaksızın haklarında Cumhuriyet savcılıklarınca doğrudan cezai kovuşturma yapılır.
Öğretim elemanlarının disiplin işlemlerinin usul ve esasları ile disiplin amirlerinin ve disiplin kurullarının görev, yetki, seçilmeleri ve bu hususlara ilişkin diğer usul ve esaslar Üniversitelerarası Kurulun görüşleri de dikkate alınmak suretiyle Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Bu maddede yer alan düzenlemeler, vakıf yüksek öğretim kurumlarının yöneticileri ile öğretim elemanları hakkında aynen uygulanır.
Bu Kanunda yer almayan hususlarda 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

Siciller
Madde 68- Yükseköğretim kurum ve kuruluşları ile üst kuruluşlarda görev alan memur ve diğer personelin sicilleri Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanacak yönetmelik esaslarına göre tutulur.
Öğrencilerin disiplin işleri
Madde 69-a) Öğrenciler hakkında uygulanacak disiplin cezalan; uyarma, kınama, bir haftadan bir aya kadar veya bir ya da iki yarıyıl için kurumdan uzaklaştırma veya yükseköğretim kurumundan çıkarma cezalandır.
Disiplin suç ve cezalarının tanımlan ile hangi fiile hangi disiplin cezasının verileceği hususları Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Ancak, yükseköğretim kurumundan çıkarma cezası;
1) Öğrenme, ve öğretme hürriyetini boykot, işgal ve şiddet yoluyla engellemek,
2) Terör eylemlerine katılmak,
3) Yükseköğretim öğrenci ve mensuplarının şahıslarına fiilen tecavüz etmek veya cebir ve şiddet kullanarak kurum dışına çıkartmak.
4) Bir kimseyi veya grubu tehditle suç sayılan bir eylemi düzenlemeye veya böyle bir eyleme katılmaya zorlamak,
5) Kanun dışı kuruluşlara üye olmak,
6) 6136 sayılı Ateşli Silâhlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkındaki Kanuna muhalefet etmek,
7) Güvenlik kuvvetleri tarafından aranan kişileri yükseköğretim kurumlarında ve eklentilerinde saklamak ve barındırmak,
8) Bir kişiye ve gruba her ne sebeple olursa olsun işkence yapmak veya yaptırmak, gibi kanunların suç saydığı fiiller nedeniyle verilebilir. Tekerrür hükümleri saklıdır.
Kurumlar; kendi bünyesinde işlenen fiillerle ilgili olarak ellerinde bulunan her türlü bilgi, belge ve diğer delilleri yargılamanın safahatına göre cumhuriyet savcılığına veya mahkemeye sunarlar.
Ceza yargılaması sonucunda, hakkında mahkûmiyet dışında karar verilenlerle ilgili olarak yükseköğretim kurumunda açılan soruşturma ve verilen disiplin cezaları; bütün hüküm ve sonuçlarıyla ortadan kaldırılır. Mahkeme kararında; işlenen fiilin suç olmamakla beraber, disiplin hukukunu ilgilendiren başka bir tanıma uygun olduğu belirtilirse, kararda tarif edilen fiil nedeniyle disiplin soruşturması yeniden başlatılabilir.
Savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. Savunma istem yazısında, isnat edilen suçlama açık ve anlaşılır bir şekilde ifade edilerek hakkında soruşturma yürütülen kişiye; isterse kendisim vekille temsil ettirebileceği, tanık göstermesi hâlinde ise tanıkların ifadesine başvurulacağı hususu belirtilir. Soruşturmacı tarafından verilen savunma süresi yedi günden az olamaz.
Öğrenciler hakkında yürütülen soruşturma sonucunda; okuldan uzaklaştırma veya daha üst bir disiplin cezası önerilmesi hâlinde, ilgiliye en az yedi gün süre verilerek soruşturma dosyasını inceleme ve ek savunma yapma olanağı tanınır. İsteği hâlinde, kendisi veya vekili aracılığıyla yetkili disiplin kurulu önünde sözlü ve/veya yazılı savunma yapabilir.
Verilen süreler içerisinde savunmasını yapmayanlar savunma hakkından vazgeçmiş sayılırlar.
b) Bir fakülte, enstitü veya yüksekokulun içinde veya dışında öğrencilerin işlemiş oldukları disiplin suçlarından dolayı soruşturma yapmaya ve doğrudan gerekli cezayı vermeye veya disiplin kuruluna sevk etmeye rektör, ilgili fakülte dekanı, enstitü veya yüksekokul müdürü yetkilidir.
c) Disiplin soruşturmasına, olay öğrenilince derhâl başlanır ve soruşturma en geç bir ay içinde sonuçlandırılır.
ç) Hakkında kovuşturma yapılan öğrenciye sözlü veya yazılı savunma hakkı verilir. Tanınan süre içinde savunma yapmayan öğrenci bu hakkından vazgeçmiş sayılır.
d) Disiplin cezalan, ilgili öğrenciye yazı ile tebliğ edilir. Durum, öğrenciye burs veya kredi veren kuruluşa ve yükseköğretim kurumuna duyurulur. Yükseköğretim kurumundan çıkarma kararlarına karşı on beş gün içinde üniversite yönetim kuruluna itiraz edilebilir. Cezalar öğrencinin dosyasına ve siciline işlenir.
e) Bu maddeye göre yapılacak işlemler sırasında zorunlu hâllerde öğrenciye, bağlı bulunduğu öğretim kurumunda ilân yoluyla tebligat yapılır.
f) Yükseköğretim kurumundan çıkarma karan bütün yükseköğretim kurumlarına, Yükseköğretim Kuruluna, emniyet makamlarına ve ilgili askerlik şubelerine bildirilir. Yükseköğretim kurumundan çıkarma cezası verilen öğrenciler, bir daha herhangi bir Yükseköğretim kurumuna alınmazlar.

ONUNCU BÖLÜM
Vakıf Yükseköğretim Kurumlan

Kuruluş
Madde 70- Vakıflar; kazanç amacına yönelik olmaksızın, idarî ve malî hususlar hariç bu Kanunda gösterilen esas ve usullere uymak koşuluyla, en az iki fakülte ve bir meslek yüksekokulundan oluşan üniversite kurabilirler.
Vakıflar, askerî ve emniyetle ilgili eğitim kurumlan veya birimleri açamazlar.
Bir vakıf üniversitesinin kurulabilmesi için aşağıda belirtilen belgelerin Yükseköğretim Kuruluna sunulması gerekir;
a) Vakıf senedinde, vakfın yükseköğretim kurumlan kurabileceğine dair bir hükmün yer almış olması veya vakıf ya da vakıfların yönetim kurullarının yükseköğretim kurumu kurmayla ilgili kararı ile bu kararla ilgili Vakıflar Genel Müdürlüğünün olumlu yazısı,
b) Kurulacak yükseköğretim kurumunun bina, araç, gereç ve diğer maddî yapılan ve malzemelerinin hazır bulunduğunu veya bunların sağlanması için yeteri kadar bir tutarın tahsis edildiğini gösterir belge,
c) Kurulacak yükseköğretim kurumunun bir yıllık her çeşit işletme ve diğer cari masraflarının en az yüzde yirmisini karşılayacak bir paranın, malın, ekonomik değeri olan bir hakkın veya gelirin mevcut olduğunu ve bu hizmete tahsis edildiğini gösterir belge,
ç) Kurulacak yükseköğretim kurumlarının ve buna bağlı birimlerin isimlerinin yer aldığı belge ile kurumun eğitim-öğretim, malî ve idarî konularda uygulayacağı esasları gösteren belgeler,
d) Vakıf yükseköğretim kurumunun eğitim-öğretim işlevini yerine getiremeyeceğinin anlaşılması hâlinde, bu vakıf üniversitesinin mal varlığını kabul edecek ve öğrencilerinin himayesini üstlenecek olan bir devlet üniversitesinin taahhütnamesi.
Yükseköğretim Kurulu, belgeler üzerinde gerekli incelemeleri yaptıktan sonra, kurulacak yükseköğretim kurumu hakkında görüşünü ilgili taleple birlikte Millî Eğitim Bakanlığına sunar.

Mütevelli heyet
Madde 71- Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarının, vakıf yönetim organı dışında en az yedi kişiden oluşan bir mütevelli heyeti bulunur. Mütevelli heyet üyeleri; vakıf yönetim organı tarafından dört yıl için seçilir, süresi biten üyeler yeniden seçilebilir. Mütevelli heyet üyelerinin yaş sınırlaması hariç, devlet memuru olma niteliklerine sahip bulunmaları ve en az üçte ikisinin lisans düzeyinde yükseköğrenim görmüş olması gerekir. Mütevelli heyet üyeleri kendi aralarından bir başkan seçer.
Mütevelli heyet, vakıf yükseköğretim kurumunun tüzel kişiliğini temsil eder ve yetkilerini, uygun gördüğü ölçüde vakıf yükseköğretim kurumu yöneticilerine devredebilir. Mütevelli heyet; yükseköğretim kurumunda görevlendirilecek rektör ve yöneticiler ile öğretim elemanları ve diğer personelin sözleşmelerini yapar, atamalarını onaylar. Mütevelli heyet; rektörlük ve bağlı birimlerinin önerilerini de dikkate alarak yükseköğretim kurumunun bütçesini hazırlar, yürürlüğe koyar.
Rektörün, mütevelli heyet dışından bir profesör olması şarttır. Rektör dört yıl için atanır. Rektör mütevelli heyetin kararıyla üst üste olabileceği gibi iki defadan fazla da atanabilir. Atanan rektör bir hafta içinde Yükseköğretim Kuruluna bildirilir.
Mütevelli heyet, vakıfça hazırlanan yönetmelik hükümlerine göre diğer görevlen yürütür.

İdari ve malî işler
Madde 72- Kurulacak yükseköğretim kurumu, vakıf tüzel kişiliği dışında ayrı bir tüzel kişiliğe sahip olur ve bu kurumun gelirleri, geçici olarak dahi hiçbir surette vakıf mamelekine veya hesaplarına intikal ettirilemez.
Vakıf yükseköğretim kurumuna doğrudan doğruya bağış ve yardım yapılabilir.

Muafiyet, istisna ve malî kolaylıklar
Madde 73- Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlan, bu Kanunla devlet üniversitelerine getirilen her türlü muafiyetlerden, istisnalardan ve malî kolaylıklardan aynen yararlanırlar.
Vakıf üniversitelerinde görevli öğretim elemanları, bilimsel çalışma yapmak yada bilimsel çalışmalara katılmak amacıyla yurt dışına gidiş gelişlerinde Devlet üniversitelerinde görevli olan öğretim elemanlarının haklarına sahiptir.

Organlar ve öğretim elemanları
Madde 74- Vakıfça kurulacak yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar, devlet yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar gibi düzenlenir ve onların görevlerini yerine getirir. Öğretim elemanları; nitelikleri, unvan kazanmaları ve kaybetmeleri yönünden Devlet yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanlarına uygulanan hükümlere tabidir.
Vakıf üniversitesine bağlı olarak kurulan sağlık uygulama ve araştırma merkezleri ya da hastaneler sağlık hizmetlerini yürütürken Sağlık Bakanlığınca hazırlanan tüzük ve yönetmeliklere göre işlem yapabilecekleri gibi bu tüzük ve yönetmeliklere aykırı olmamak kaydı ile Üniversitelerarası Kurulun belirleyeceği ölçütler çerçevesinde kendi yönetmeliklerini de hazırlayabilirler. Hazırlanan bu yönetmelikler ilgili makamlara bildirilir.

Tâbi olunacak hükümler ve akademik değerlendirme
Madde 75- Vakıf yükseköğretim kurumlarının eğitim-öğretim esasları, öğretim süreleri ve öğrenci haklan ile ilgili hususlar bu Kanun hükümlerine tâbidir. Öğrencilerden alınacak ücretler, mütevelli heyet tarafından tespit edilir.
Vakıflar tarafından kurulacak yükseköğretim kurumlan. Devlet üniversitelerinde olduğu gibi öz değerlendirme raporlarını Yükseköğretim Kuruluna sunar.
Vakıf üniversitelerinin akademik konuları hakkında bu Kanunda özel düzenlemeye yer verilmeyen hususlar, Devlet üniversitelerinin tâbi olduğu hükümler göz önüne alınarak Yükseköğretim Kurulu tarafından düzenlenir.
Tüzel kişiliğin sona ermesi veya eğitim faaliyetinin durdurulması Madde 76- Vakıf tüzel kişiliğinin herhangi bir şekilde sona ermesi hâlinde; vakıf yükseköğretim kurumunun tüzel kişiliği devam eder ve vakıf tarafından yükseköğretim kurumu tüzel kişiliğine tahsis edilen her türlü taşınır ve taşınmaz mal, araç-gereç, malzeme, para ve ekonomik değeri olan haklar vakfın kurduğu yükseköğretim kurumunun mülkiyetine geçer.
Bu durumda, vakıf yükseköğretim kurumu mütevelli heyet üyeleri ile yükseköğretim kurumu yöneticilerinin seçilmesi yetkisi, Yükseköğretim Kurulunun görüşü dikkate alınarak Vakıflar Genel Müdürlüğünce vakıf üniversitesi kurabilme niteliklerini haiz bir başka vakfa devredilir.
Vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyetlerinin durdurulması hâlinde durdurulma süresince, kapatılması hâlinde ise temelli olarak kurumun idaresi ile taşınır ve taşınmaz mal varlığı; eğitim ve öğretimi sürdürmek veya tamamlamak üzere kurumun kuruluşunda taahhütte bulunan Devlet yükseköğretim kurumunun vesayetine verilir.

Devlet yardımı
Madde 77- Vakıflar tarafından kurulmuş yükseköğretim kurumlarının giderlerine katkıda bulunmak amacıyla; bütçede yer alan ödenekle sınırlı olmak üzere ilgili vakıf yükseköğretim kurumunun başvurusu, Yükseköğretim Kurulunun görüşü ve Millî Eğitim Bakanlığının önerisi üzerine Maliye Bakanlığınca Devlet yardımı yapılır.
Yapılacak Devlet yardımı; Devlet yükseköğretim kurumlarına o yıl tahsis edilen toplam bütçe ödeneklerinin örgün öğrenci sayısına bölünmesiyle elde edilen tutarın, ilgili vakıf yükseköğretim kurumunda okuyan örgün öğrenci sayısıyla çarpılması sonucu bulunulacak miktarın yüzde otuzunu geçemez.
Vakıf yükseköğretim kurumlarına Devlet yardımının yapılabilmesi için bu kurumların;
a) En az iki eğitim-öğretim yılını tamamlamış olması,
b) Öğrencilerin en az yüzde onbeşine eğitim-öğretim masraflarını karşılayacak düzeyde tam burs vermesi,
c) Öğrenci kabul edilen her lisans programı için öğretim üyesi yetiştirilmesi amacıyla; vakıf üniversitelerince seçilerek Yükseköğretim Kurulu tarafından yurt içinde veya yurt dışında belirlenen üniversitelere yerleştirilen doktora öğrencilerine, kontenjanı elliye kadar olan programlar için bir. elli ile yüz arasında olanlar için iki ve yüzden fazla olanlar için üç öğrenciye eğitim-öğretim ve diğer masraflarım karşılayacak düzeyde burs vermesi veya üniversitelerin bu doktora öğrencilerinin sayısı kadar, yurt dışında yerleşik Türk uyruklu öğretim üyesini en az bir eğitim-öğretim yılı tam gün sözleşmeli statüde çalıştırdığını Yükseköğretim Kuruluna belgelemesi,
ç) Üniversitelerin lisans düzeyindeki örgün öğretim programlarında en az bir eğitim-öğretim yılı tam gün sözleşmeli statüde çalışan (kısmî statüde görevli, ek ders veya diğer üniversitelerden görevlendirme suretiyle çalışanlar hariç) Öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısının, bu esasa göre hesaplanan tüm Devlet üniversitelerinin öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısının ortalamasına eşit veya daha az olması,
d) Üniversitelerarası Kurulca görevlendirilen komisyonca yapılacak değerlendirme sonucunda, öğretim üyesi başına düşen tanınmış ulusal ve uluslararası bilimsel dergilerdeki yayın sayısı bakımından sıralanan tüm Devlet üniversitelerinin ilk yarısına girecek durumda olması; bu yayınların bir önceki yıl sonu itibariyle üniversitede en az bir eğitim-öğretim yılı sözleşmeli tam gün statüsünde çalışan (kısmî statüde görevli, ek ders veya diğer üniversitelerden görevlendirme suretiyle çalışanlar hariç) öğretim üyelerince ve adı geçen üniversitede yapıldığının ilgili dergilerde yer alması,
e) Üniversite giriş sınavında sözel, sayısal ve eşit ağırlıklı puanlamaların her birine göre ilk iki bine girerek üniversitelere yerleştirilen öğrencilerin toplam sayısı göz önüne alınarak yapılacak sıralamada Devlet üniversitelerinin ilk yarısına girmiş olması,
şartlarından asgari (a), (b), (c) ve (ç) bentlerini yerine getirmeleri gerekmektedir. Buna göre ikinci fıkrada belirtilen miktarın;
- Yukarıda sayılan şartların hepsini yerine getirenlere; tamamına kadar,
- Asgarî şartlardan (a), (b), (c) ve (ç) bentlerinin yanı sıra (d) veya (e) bentlerinden birini yerme getirenlere; yüzde seksenine kadar,
- Sadece asgarî şartları yerine getirenlere; yüzde altmışına kadar,
Devlet yardımı verilebilir.
Asgarî şartlan yerine getiremeyen vakıf üniversitelerine Devlet yardımı yapılmaz.
Bu maddede belirtilen azamî ve asgarî düzeyler arasında yer alan vakıf üniversitelerine yapılacak yardım miktarı; Yükseköğretim Kurulunu görüşü, Millî Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilir. Yükseköğretim Kurulunun görüş bildirmemesi durumunda, Millî Eğitim Bakanlığı direkt olarak Maliye Bakanlığına teklifte bulunabilir. Vakıf üniversitelerine yapılacak yardım her yılın nisan ve temmuz aylarında iki eşit taksit hâlinde ödenir.
Yardım alan vakıf üniversitesi, her yıl Nisan ayı sonuna kadar bir önceki yılın gelir ve giderlerini Yükseköğretim Kurulu aracılığıyla Maliye Bakanlığı ve Millî Eğitim Bakanlığına göndermek zorundadır.
Maliye Bakanlığı ve Sayıştay; bu maddenin uygulanmasıyla ilgili olarak vakıf üniversitesinden her türlü belge ve bilgiyi istemeye, gerektiğinde denetim ve inceleme yapmaya yetkilidir.

ONBİRİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Yürürlükten Kaldırılan Hükümler

Siyasi partilere üyelik ve görev alma
Madde 78- Öğretim elemanları, siyasî partilere üye olabilirler; yükseköğretim kurumlarındaki görevlerini aksatmamak koşuluyla parti kurucusu olabilirler, siyasî partilerin merkez organları ile onlara bağlı araştırma ve danışma' birimlerinde görev alabilirler. Ancak bu görevleri süresince bölüm ve anabilim/anasanat dair, başkanlığı hariç yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarının yönetim kademelerinde görev yapamazlar.
Öğretim elemanları, bu maddede yer verilen faaliyetleri yürütmeleri veya görevleri üstlenmeleri hâlinde, bu durumu bir ay içerisinde kurumlarına bildirmek zorundadır.
Yükseköğretim kurumlarının öğrencileri siyasî partilere üye olabilirler, ancak bu üyelikleri süresince yükseköğretim kurumunda öğrenci temsilcisi olamazlar.
Siyasî partilere üye olan öğretim elemanları ve öğrenciler, yükseköğretim kurumlan içinde parti faaliyetinde bulunamaz ve parti propagandası yapamazlar.
Yasama organ üyeliğine seçilen öğretim üyeleri, yükseköğretim kurumlarının ihtiyaç duyması ve kendi istekleri olması hâlinde, ücretli olmamak kaydıyla yükseköğretim kurumlarında derslere girebilirler.

Kurumlara dönüş
Madde 79- a) Öğretim üyesi olarak bir süre çalıştıktan sonra Bakanlar Kuruluna, yasama organı üyeliğine, belediye başkanlığına, yükseköğretim üst kuruluşları üyeliğine seçilenler ve Başbakanlık ya da bakanlıklarda en az genel müdür seviyesinde üst düzey görevlere atananlar ile bu görevlerde iken emekli olanlar; bu görevlerde geçirdikleri süreler, meslek unvan ve sıfatlarını kazanmakla ilgili hükümler saklı kalmak ve kazanılmış hak aylık derecelerinin hesabında dikkate alınmak şartıyla, bu Kanun hükümlerine göre kadro koşulu aranmaksızın ayrıldıkları yükseköğretim kurumuna dönerler/' Bu durumda ilgilinin görev süresinin sona ermesinden itibaren iki ay içerisinde başvurması ve başvuru tarihinden itibaren otuz gün içinde atama yapılması zorunludur. Anılan görevler esnasında emekli olup yükseköğretim kurumuna dönen öğretim üyelerine ödenecek ücret, almakta oldukları emekli maaşı tutarının altında olamaz.
b) Bir kamu görevini yürütürken yükseköğretim üst kurullarının başkan ve üyeliklerine, rektörlük ve dekanlık görevlerine seçilenlerden süresini tamamlayarak veya mücbir sebeplerle ayrılan öğretim üyelerinin; bu görevlerinde geçirdikleri süreler hesaba katılmak ve buna göre aylık ve dereceleri yükseltilmek suretiyle meslek, unvan ve sıfatları dikkate alınarak boş kadro koşulu aranmaksızın kendi kurumlarında durumlarına uygun kadrolara atamaları yapılır/Bu durumda ilgilinin görev süresinin sona ermesinden itibaren iki ay içerisinde başvurması ve başvuru tarihinden itibaren otuz gün içinde atama yapılması zorunludur.
c) Yükseköğretim kurumlarından mahkeme veya disiplin kararlan ile çıkarılanlar hariç olmak üzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan veya emekli olan öğretim üyeleri; durumlarına uygun boş kadro bulunması ve hizmetlerine ihtiyaç duyulması koşuluyla, yükseköğretim kurumlarına bu Kanun hükümlerine göre dönebilirler. Kendi istekleri ile diğer kamu kurumlarında görev alanlar ise kadro şartı aranmaksızın yükseköğretim kurumlarına dönerler.

Oylama ve seçim
Madde 80- Bu Kanunda geçen jüri, komisyon ve kurullarda her üye oyunu kabul veya ret şeklinde vermekle yükümlüdür. Çekimser oy kullanılamaz ve oylama işlemi gizli yapılır.
Bütün kurullarda toplantı nisabı aksi belirtilmedikçe, kurul üye tam sayısının yansından bir fazlasıdır ve kararlar toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alınır. Üçüncü turda salt çoğunluğun sağlanamadığı hâllerde dördüncü turda oy çokluğu esası uygulanır. Oylamada eşitlik hâlinde başkanın oyu iki sayılır. Oylamalarda başkan oyunu en son kullanır.
Seçimler, seçmen listesiyle birlikte on gün öncesinden ilgili yükseköğretim kurumlan içindeki panolara asılmak ve kurum web sayfasında yayınlanmak suretiyle ilân edilir. Seçmenlere; seçimin yeri, tarihi ve saati ayrıca yazılı olarak bildirilir. Bu Kanunda belirtilen kurul ve organların seçimlerinde oy pusulasına sadece bir adayın ismi yazılır ve oylamalar gizli yapılır.
Bu Kanundaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, oyların eşitliği hâlinde seçimler bir tam gün sonra yenilenir ve eşitliğin devamı durumunda turlara devam edilir.

Kurum ve kuruluşlarda staj
Madde 81- Pratik, uygulamalı dersler ve stajlar; öğrencinin tercih edeceği ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının ilgili kurullarının bunlara muadil kabul ettiği özel kuruluşlarda yapılabilir.
Bu süre zarfında öğrenci, Yükseköğretim kurumlan öğrenci disiplin kurallarına tabıdır.

Meslekî ve teknik eğitim
Madde 82- Meslekî ve teknik eğitim bölgesinde, çağdaş bilim ve teknolojideki değişme ve gelişmelere uygun olarak ekonominin gereksinim duyduğu alanlarda, yüksek nitelikli iş gücü yetiştirmek amacıyla, bir veya daha fazla meslek yüksekokulu ile meslekî ve teknik orta öğretim kurumlan, öğretim programlan bütünlüğü ve devamlılığı içinde ilişkilendirilir. İllerde birden fazla meslekî ve teknik eğitim bölgesi kurulabilir.
Meslekî ve teknik eğitim bölgelerinde bulunan meslek yüksekokulları ile meslekî ve teknik orta öğretim kurumlan ve ilgili kamu ve özel kurum ve kuruluşları arasındaki işbirliği ve koordinasyonun sağlanmasına ve yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar, Millî Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu işbirliği ile çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir.
Meslekî ve teknik eğitim bölgesi içindeki meslek yüksekokulu öğrencilerinin iş yerlerindeki eğitim, uygulama ve stajlarına ilişkin usul ve esaslar Yükseköğretim Kurulunca çıkartılacak yönetmelikle belirlenir.
Meslekî ve teknik eğitim bölgeleri içindeki meslekî ve teknik orta öğretim kurumlan ile diğer kamu ve özel kurum ve kuruluşlarda görevli olup da meslek yüksekokullarındaki ders ve uygulamalarda görevlendirilen öğretmenlere, uzman kişilere, emekli öğretim elemanlarına ve emekli öğretmenlere; 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunun 11 inci maddesi hükümleri dikkate alınarak, unvan, verilen ders, kredi saati ile bu yüksekokullardaki öğrenci sayısına göre üniversite yönetim kurulu tarafından belirlenecek miktarda ders ve sınav ücreti ödenir.

Açık öğretim
Madde 83- Açık öğretim uygulayan üniversiteler yurt içinde hizmet birimleri açabilirler. Aynı üniversiteler, yurt dışında yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile talep eden diğer ülke vatandaşlarına eğitim-öğretim ve kültürle ilgili idari ve sosyal hizmetleri vermek amacıyla, Yükseköğretim Kurulunun kararıyla o ülkede merkez tesis edebilirler.
Açık öğretim hizmeti veren üniversitelerde; rektörlük, fakülte, enstitü, yüksekokul, konservatuvar, meslek yüksekokulu, merkez ve benzeri kuruluşlarda hizmetin özelliğinin gerektirdiği birimlerin kurulması ve diğer ülkelerin açık öğretim kuruluşları ile eğitim ve öğretim alanlarında işbirliği yapılması, üniversite yönetim kurulunun karan ile gerçekleştirilir.
Örgün öğretim yapan fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında açık öğretim yapan bölümler kurulması, üniversite senatosunun teklifi ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile olur.

Kılık kıyafet
Madde 84- Yürürlükteki kanunlara aykırı olmamak kaydı ile: yükseköğretim kurumlarında kılık ve kıyafet serbesttir.

Özel statülü Devlet üniversitelerinde atama
Madde 85- Uluslararası anlaşmalarla kurulmuş olan özel statülü Devlet üniversitelerinin Türkiye Cumhuriyeti hükümetince atanacak mütevelli heyeti ve denetleme kurulu üyeleri, Millî Eğitim Bakanının teklifi üzerine müşterek kararname ile atanır.

Yürürlükten kaldırılan bükümler
Madde 86- a) 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ve ilgili diğer mevzuatın bu Kanuna aykırı hükümleri,
b) 19/11/1992 tarihli ve 3843 sayılı Yükseköğretim Kurumlarında İkili Öğretim Yapılması, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bir Ek Madde Eklenmesi Hakkında Kanun, bu kanunla ihdas edilen kadrolar saklı kalmak kaydıyla.
c) 28/3/1983 tarihli ve 2809 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (a) bendi, yürürlükten kaldırılmıştır.

Yönetmelikler
Madde 87- Bu Kanunda belirtilen yönetmelikler, Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içerisinde çıkarılır. Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler çıkarılıncaya kadar mevcut yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir.

ONİKİNCİ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler

Geçici Madde l- Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Üniversitelerarası Kurul, Yükseköğretim Genel Kurulu, Yükseköğretim Yürütme Kurulu, Yükseköğretim Denetleme Kurulu, senato, üniversite yönetim kurulu, fakülte, enstitü, yüksekokul kurulları ve yükseköğretimdeki diğer tüm kurullar ile bunların başkan ve üyelerinin görevleri sona erer.
Yükseköğretim üst kuruluşlarının oluşturulmasında koordinasyonu sağlamak, rektörlük ve Üniversitelerarası Kurul üyeliği seçimlerini gözetmek ve bu konularda yapılacak itirazları değerlendirerek karara bağlamak, yükseköğretim kurumlarındaki birimlerin hangi bilim alanına dahil olduğunu belirlemek ve yükseköğretim üst kuruluşlarında yapılması zorunlu olan iş ve işlemleri yürütmek amacıyla; Millî Eğitim Bakanı, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle beş gün içerisinde, Yükseköğretim Kurulu üyeliği, rektörlük veya dekanlık yapmış öğretim üyeleri arasından biri başkan olmak üzere yedi kişilik bir komisyon oluşturur. Komisyon başkanı üyeler arasından bir başkan vekili seçer, başkan üst kuruluşların ita amirliği görevini de yürütür. Başkan ve komisyon üyeleri, ilk seçimlerde rektörlük ve Üniversitelerarası Kurul üyeliği için aday olamazlar. Komisyonun görev süresi, Yükseköğretim üst kuruluşlarının oluşması ile sona erer. Komisyon üyelerine, bu görevleri için yolluk ve yevmiye dışında herhangi bir ödeme yapılmaz.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut rektörler yeni rektörün seçilmesine kadar görevlerine devam ederler ve rektörlük seçimlerini bu Kanunda belirtilen usul ve esaslara göre Kanunun yayımlandım tarihten itibaren yirmi gün içinde sonuçlandırırlar. Ancak mevcut rektörlerden bu Kanuna göre aday olacaklar bu Kanun yayımlandığı tarihten itibaren üç gün içinde istifa etmedikleri takdirde rektör adayı olamazlar. Bu şekilde rektörlük makamının boşaldığı durumlarda; bu maddenin ikinci fıkrasında kurulması öngörülen komisyon tarafından görevlendirilecek bir profesör öğretim üyesi, rektörlük görevini ve seçim işlerini yeni rektör atanıncaya kadar yürütür.
Yeni seçilen rektör; bu Kanunda belirtilen kurul ve organların oluşturulması işlemlerini yirmi gün içerisinde gerçekleştirir. Bu Kanunda belirtilen organların oluşmasıyla dekan, enstitü, yüksekokul, meslek yüksekokulu müdürleri ile bölüm ve anabilim/bilim dalı başkanlarının görevleri sona erer.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce dekanlık görevi yapmış olanlar ile bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görev yapmakta olan dekanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılacak seçimlerde bir kez daha dekan seçilebilirler.
Üniversitelerden fen, sosyal ve sağlık bilim alanlarından Üniversitelerarası Kurul üyeliğine gönderilecek birer öğretim üyesinin seçimi, rektörlük seçimleriyle birlikte yapılır.

Geçici Madde 2- Bu Kanunun öngördüğü yönetmelikler ile bu Kanun hükümlerine aykırı tüzük ve yönetmelikler, Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde yeniden düzenlenerek yürürlüğe konur. Bu düzenlemeler yapılıncaya kadar mevcut tüzük ve yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir.

Geçici Madde 3- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar, önceki mevzuat hükümlerine göre doçentlik unvanını almak üzere başvurmuş ve başvurusu kabul edilmiş olanların doçentliğe yükseltilme ve atama işlemleri, istekleri olması hâlinde başvurularının kabul edildiği tarihte geçerli olan mevzuata göre yürütülür.
İlgili kanun hükümlerine göre doçentlik unvanını alanlardan profesörlüğe başvurmak için doçentlikteki beş yıllık bekleme süresini üniversitede dolduranların profesörlüğe yükseltilme ve atanma işlemleri; kadro bulunması ve istekleri olması hâlinde sürelerini doldurdukları tarihte geçerli olan mevzuata göre yürütülür.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, yukarıdaki hükümlere göre doçentliğe yükseltilmiş olanlar ilgili birimdeki doçent kadrolarına, profesörlük için gerekli şartlan sağlamış olanlar ise profesör kadrolarına öncelikle atanırlar.
Geçici Madde 4- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte; yükseköğretim kurumlarında ve üst kuruluşlarında görevli öğretim elemanları ile idarî personel, aynı görevlerini yürüttükleri takdirde almakta oldukları aylık ve diğer özlük haklarını almaya devam ederler.
Geçici Madde 5- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte yardımcı doçent olarak görev yapanlar için Üniversitelerarası Kurulca belirlenen doçentlik başvurusu için aranan asgari yayın ölçütlerini yerine getirme süresi, yardımcı doçentliğe atandıkları tarihten itibaren on beş yıldır.
Geçici Madde 6- 2547 sayılı kanun çerçevesinde bir dönem veya daha" çok rektörlük yapmış olanlar rektör adayı olamazlar. Ancak bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte birinci defa rektörlük yapmakta olanlar, ilk seçimlerde veya daha sonrakilerde aday olabilirler ve bir dönem rektörlük yapabilirler.
Geçici Madde 7- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılacak ilk rektörlük seçimlerinde; üniversitelerde en çok oy alan ilk dört rektör adayından ikisi geçici l inci maddeye göre oluşturulan komisyon tarafından seçilerek Cumhurbaşkanına sunulur. Cumhurbaşkanı bu iki adaydan bir tanesini on beş gün içinde seçer ve dört yıl için rektör olarak atar.
Geçici Madde 8- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, 2547 sayılı Kanun uyarınca üniversiteler, yüksek teknoloji enstitüleri ve ÖSYM kapsamında kurulmuş olan döner sermaye işletmeleri, bu Kanunun ilgili hükümleri çerçevesinde ilişkili oldukları kurumlara; taşınır ve taşınmaz mallan, her türlü hak ve yükümlülükleri ile özlük haklan korunmak kaydıyla, personeli ve kadrolarıyla birlikte, işletme hesabına dönüştürülmek suretiyle devredilmiş sayılır.
Geçici Madde 9- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) ismiyle faaliyetlerine devam eder.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan ÖSYM Başkanı, ilgili hükümler çerçevesinde Yükseköğretim Kurulu tarafından yeni başkan atanıncaya kadar görevine devam eder.

Yürürlük
Madde 88- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme
Madde 89- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.