Adalet Bakanlığı çalışanının yolluk çilesi
Adliye çalışanlarının dosyalar için yaptıkları keşif, icra ve hacizler için vatandaştan alınan yolluklar bir türlü memurlara ödenemedi. 2008 yılı Kasım ayında Mahkeme kararıyla Adalet Bakanlığına gerekli düzenlemeyi yapmak üzere 1 yıl süre verilmişti ancak tanınan süreyi neredeyse yarım yıl daha aşmış olmasına rağmen gerekli düzenleme yapılmadı ve memurlara ödenmesi gereken havuz paraları bankada birikmeye devam ediyor. Devamı için başlığa tıklayınız.
En son Anayasa değişikliği görüşmelerine başlamadan önce Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülmek için sıra bekleyen yasa tasarısı, Anayasa değişikliği görüşmelerinin başlamasıyla bir kenara bırakıldı. Binlerce adliye çalışanı ise kendileri adına dosyanın taraflarından kesilen ve bankada biriken yolluklarını alamıyorlar.
Yapılacak düzenlemenin hakkaniyete uygun olup olmadığı ise ayrı bir tartışma konusu.
Nedir Havuz?
Dava ve icra dosyalarında, mahkeme heyetinin bilirkişi eşliğinde olay yada dava yerinde fiilen keşif ve inceleme yapmak gerekebiliyor. Bu durumda Mahkeme yerinde keşif, icra yada inceleme yapılmasına karar veriyor, bilirkişiler tayin ediliyor. Dosya hukuk dosyası ise keşif talebinde bulunan tarafça, eğer dosya ceza dosyası ise suçüstü ödeneğinden keşif gideri karşılanıyor ve mahkeme heyeti (çoğu zaman refakatine bilirkişi de alarak) olay mahalline gidip incelemeler yapıyor. Bu tür iş ve işlemler için tüm memurlar yolluk yani ödenek alırlar. Yolluk her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenir. Hâkim, Kâtip, Mübaşir gibi unvanlara göre miktarı değişmekle birlikte tüm vergiler çıktıktan sonra 15,00 TL civarındadır.
Tabi adliye çalışanlarının her biri farklı birimlerde görev yapmaktalar ve her birinin keşfe çıkma sayısı diğerlerinden farklıdır. Yıllar önce memurlar arasında farklı gelir dağılımına neden olan bu durumu biraz olsun düzenleyebilmek için yollukların yarısı bir hesapta toplanıp, tüm memurlara eşit olarak yeniden dağıtılmaktaydı. Dağıtılan bu meblağa örnek verecek olursak, İstanbul'daki bir adliyede görevli memurlar 2008 yılında ayda 15,00 TL havuz parası alırken, taşrada bir başka adliyede 80,00 TL miktarında havuz parası alıyordu. Bir adliye çalışanının başvurusu üzerine mahkeme kararıyla bu durumun düzenlenmesi yönünde Adalet Bakanlığına bir yıl süre tanındı. Şimdi 2008 yılının Kasım ayından bu yana adliyede çalışan memurlar yolluklarının yarısını alamıyorlar. Memurların yolluklarının yarısı anlamsız bir şekilde adliyeler tarafından açtırılan hesaplarda öylece bekliyor. Adalet bakanlığı ise gerekli düzenlemeleri yapmak üzere işlemleri başlattı. Tasarı şöyle; keşif için taraflarca yatırılan ödenek artık ?keşif harcı? adı altında doğrudan hazineye alınıyor, yarısı tutarındaki keşif yolluğu ise sadece görevi yapacak memura ödeniyor.
Adliyecilere artık Havuz yok?
Yeni düzenleme tam olarak uygulanmaya başlandığında keşfe giden memur yarım yolluk alacak. Diğer adliye çalışanlarına ödenen havuz parası ise doğrudan hazineye gelir kaydedilecek. Vatandaş keşif yolluğu yatırdığını zannedecek ama gerçekte hazineye harç yatırmış olacak. Bu durum ise adliye çalışanları arasında yeni tartışmalara yol açıyor.
Adliyede çalışan memur yarım yolluk alacak
Eğer tasarı kanunlaşırsa memur aynı görev için artık yarı yolluk almaya başlayacak. Diğer tüm memurlar aynı işi yaptığında iki katı yolluk almış olacaklar. Maliye Bakanlığınca belirlenen memur yolluğunun yarısı kadar ödeme yapılacak adliye çalışanına.
Hali hazırda iş yoğunluğu, hakkında idari soruşturma yapılmaksızın doğrudan adli işlem yapılabilmesi, fiziki ortam yoksunluğu, ara pozisyonlara atama yapılmaması nedeniyle çekilen sıkıntılar yetmiyormuş gibi adliye çalışanı hali hazırda kesilerek banka hesabında biriktirilmiş yolluğunu bile alamıyor.
Adliye çalışanları diğer memurlar gibi yargılanmıyor
Öte yandan kusur yada suç durumunda tüm memurlar farklı bir yargılama usulüne tabiler. Örneğin herhangi bir suç yada kusur durumunda memur hakkında adli soruşturma açılabilmesi için ilgili mülki amirden izin almak gerekiyor. Oysa adliye çalışanlarının tamamının yargılanması Hakim Savcı Kanununa göre yapılıyor. Yani hakkında adli soruşturma açılması gereken memur eğer adliyede çalışıyorsa kimseden izin almadan doğrudan hakkında savcılık soruşturması başlatılabiliyor. Bu durum da adliyede çalışan ve Hakim Savcı Kanununa göre çalışmıyor olan diğer tüm personele haksızlık olarak görülüyor.
Tüm adliye çalışanı yolluğunu alabilmek için meclisi bekliyor
Şu an tüm adliye çalışanları bir buçuk senedir banka hesaplarında biriktirilen yolluklarının ödenmesini bekliyor. Nerede bir ?havuz? lafı geçse kulak kabartıp yeni bir gelişme mi var ümidiyle dikkat kesiliyorlar. Diğer bir çok kuruma göre ek ödemeleri daha az olan, banka bir yıl süre verdiği halde bir buçuk yıldır yasal yollukları kesilen adliye memurları, başvuru yapılabilecek hiçbir yer kalmadığını, bir an önce gerekli yasal düzenlemenin yapılarak paralarının ödenmesini bekliyor. Her ne kadar 2 bin 3 bin lira gibi rakamlar telaffuz ediliyor olsa da gerçekte ödenecek birikmiş havuz parası memur başına 180 TL ile 3.000 TL arasında değişiyor.
'ÇOTANAK' ve ergun
Memurlar.net forum editörleri