Bilgi Edinme Başvurusunun İle Dilekçe ve Şikayet Başvurusundan Farkı
Sitemize gelen bir kısım şikayetlerden bazı kamu kurumlarının, usulsüz olarak başvuru yapıldığı gerekçesiyle, bilgi edinme başvuru yapan memur hakkında soruşturma yaptığı belirtilmektedir. Öncelikle şunu belirtmek istiyoruz. Dilekçe ve şikayet hakkının tabi olduğu mevzuat ile bilgi edinme hakkına ilişkin mevzuat farklıdır. Dilekçe ve şikayet hakkı, 657 sayılı Kanunun 21'nci maddesine dayanılarak Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan "Devlet Memurlarının Şikayet ve Müracaatları Hakkında Yönetmelik" hükümlerine göre kullanılmalıdır. Bu hakkın bir usulü vardır. Devamı için tıklayın.
Dilekçe ve şikayet hakkının nasıl kullanılacağına ilişkin bilgi için tıklayınız.
Ancak, bilgi edinme hakkı, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan "Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik" hükümlerine göre yürütülmektedir. İşte bilgi edinme hakkının nasıl kullanılacağına dair usul ve esaslarda bu kanun ve yönetmelikte düzenlenmiştir. Bu düzenleme bulunuyor iken idari makamların bilgi edinme hakkı başvuruları hakkında, usulsüz yapıldığı gerekçesiyle, Devlet Memurlarının Şikayet ve Müracaatları Hakkında Yönetmelik" hükümlerine aykırılıktan soruşturma açtırmaları tamamen bilgisizlikten kaynaklanmaktadır.
Bilgi Edinme Hakkı Kannunun 6'ncı maddesinde başvuru usulü açık olarak belirtilmiştir. Usule ilişkin madde şu şekildedir: "Bilgi edinme başvurusu, başvuru sahibinin adı ve soyadı, imzası, oturma yeri veya iş adresini, başvuru sahibi tüzel kişi ise tüzel kişinin unvanı ve adresi ile yetkili kişinin imzasını ve yetki belgesini içeren dilekçe ile istenen bilgi veya belgenin bulunduğu kurum veya kuruluşa yapılır. Bu başvuru, kişinin kimliğinin ve imzasının veya yazının kimden neşet ettiğinin tespitine yarayacak başkaca bilgilerin yasal olarak belirlenebilir olması kaydıyla e-lektronik ortamda veya diğer iletişim araçlarıyla da yapılabilir."
Bu konuya ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan yönetmelikte ise daha ayrıntılı düzenlemeler yapılmıştır. Örneğin yönetmeliğin 8'inci maddesinde "Bilgi edinme birimlerinin" oluşturulacağı belirtilmiştir. Yine başvuru usulü ayrıntılı olarak 9.maddede açıklanmıştır. Örneğin 9. maddenin dördüncü fıkrasında "Merkezi idarenin taşra teşkilatında bulunan bilgi veya belgelere ilişkin başvurular, valilik veya kaymakamlığa bağlı olarak faaliyette bulunan bilgi edinme yetkililerine veya taşra teşkilatında bulunan ilgili birimlere yapılır. İl ve ilçelerde bulunan birimler arasındaki koordinasyon ve bu işlemlere ilişkin raporların hazırlanması, valilik ve kaymakamlıklardaki bilgi edinme birimlerince sağlanır. Valilik ve kaymakamlıklarda bulunan bilgi edinme birimleri, merkez teşkilatını ilgilendiren konularda kendilerine yapılan başvuruları ilgili idareye gönderir ve durumu başvurana bildirir." hükmüne yer verilmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalar, bilgi edinme başvuru usulünün dilekçe ve şikayet hakkından mahiyet olarak farklı olduğunu olarak göstermektedir. İdari makamda bulunan ziyaretçilerimizin bu hususu gözden kaçırmamaları gerekmektedir. Aksi halde gereksiz yere davalık konular oluşacaktır.