Maliye Bakanlığı Tasarısı İki Hususta Ayrımcılık İçermektedir
2003 Mali Yılı Bütçe Kanununun bazı hükümleri hakkında Anayasa Mahkemesince yürürlüğün durdurulması kararı verilmesi üzerine Maliye Bakanlığınca hazırlanan yeni kanun tasarısı taslağındaki bazı hükümler açık bir şekilde ayrıncılık içermektedir. Umarızki bu hükümler Plan Bütçe Komisyonunda veya Meclis Genel Kurulunda verilecek bir önerge ile düzeltilir. Bu ayrımcılıklardan birincisi özerk kurum personelinin yurt içi ve yurt dışı gündeliklerinin diğer memurlara göre birbuçuk kat fazla harcırah alabilmesini öngören düzenlemedir. İkinci açık ayrımcılık ise vekaleten yapılan atamalarda usul şartının da aranması ama bu şartın Bakanlar Kurulu veya müşterek kararla yapılacak atamalarda aranmaması yönündeki düzenlemedir.
Maliye Bakanlığı Tasarısı İki Hususta Ayrımcılık İçermektedir
2003 Mali Yılı Bütçe Kanununun bazı hükümleri hakkında Anayasa Mahkemesince yürürlüğün durdurulması kararı verilmesi üzerine Maliye Bakanlığınca hazırlanan yeni kanun tasarısı taslağındaki bazı hükümler açık bir şekilde ayrıncılık içermektedir. Umarızki bu hükümler Plan Bütçe Komisyonunda veya Meclis Genel Kurulunda verilecek bir önerge ile düzeltilir. Bu ayrımcılıklardan birincisi özerk kurum personelinin yurt içi ve yurt dışı gündeliklerinin diğer memurlara göre birbuçuk kat fazla harcırah alabilmesini öngören düzenlemedir. İkinci açık ayrımcılık ise vekaleten yapılan atamalarda usul şartının da aranması ama bu şartın Bakanlar Kurulu veya müşterek kararla yapılacak atamalarda aranmaması yönündeki düzenlemedir.
Aşağıdaki düzenleme şu tür kurumlar için yapılmaktadır: Özel kanunlarla kamu tüzel kişiliğini haiz olarak kurul, üst kurul, kurum, enstitü, teşebbüs, teşekkül, fon ve sair adlarla kurulmuş olan bütün kamu kurum ve kuruluşlar (bundan sonra "kapsama dahil kuruluş" olarak anılacaktır)
Tasarının 3'üncü maddesi ile 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye 14 üncü
maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 14/A maddesi eklenmiştir.
"Madde 14/A- 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamı dışında
yer alan kamu kurum ve kuruluşlarında;
a) İstihdam edilme şekline bakılmaksızın; ilk defa veya yeniden göreve alınanlar
ile bunların aile fertlerine ilk defa veya yeniden göreve alınma nedenlerine
bağlı olarak harcırah ödenmez, bu amaçla başka bir adla ödeme yapılamaz.
b) İstihdam edilen personelden, kendilerinin yazılı talebi üzerine bu kurum
ve kuruluşlar arasında veya bunların başka yerlerdeki birimleri arasında naklen
ataması yapılanlara, mevzuatlarında bu atama için öngörülen harcırah ödenmez,
bu amaçla başka bir adla ödeme yapılamaz.
c) Emekliliğini isteyen veya emekliye sevk olunan, haklarında toptan ödeme hükümleri
uygulanan veya emekli iken yeniden hizmete alındıktan sonra vazifelerine son
verilen personele, bu nedenlere bağlı olarak harcırah ödenmez; bunlara ilgili
mevzuatında öngörülmesi kaydıyla damga vergisi hariç hiçbir vergiye tabi tutulmaksızın
500 milyon lirayı geçmemek üzere tazminat ödenebilir.
d) Yurt içi ve yurt dışı gündelik ödemeleri, emsali Devlet memurlarına 6245
sayılı Harcırah Kanunu uyarınca yapılan gündelik ödemelerinin birbuçuk katını
geçemez. İlgili mevzuatında öngörülmüş olması halinde, bu kapsamda bulunanlardan
yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere bu belge karşılığı
yapılan ödemeler bir buçuk katın hesabında dikkate alınmaz.
Diğer mevzuatın bu maddeye aykırı hükümleri uygulanmaz."
Bu hükümle Harcırah Kanunu kapsamında yer alan personele yönelik düzenlemelere paralel düzenlemeler getirilmiştir. Ancak, (d) bendinde yer alan hususların önemli bir ayrıcalık olduğu kanaatindeyiz. Yani emsali Devlet memuruna ödenen gündelik ödemelerinin birbuçuk katı şeklinde bir tavan getirilmesinin yanlış olduğunu düşünüyoruz.
Tasarının 4'üncü maddesi ile vekalet aylığının ödenmesine ilişkin önemli bir düzenleme getirilmektedir. Bu çerçevede, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 175 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet edenlere vekalet aylığı ile 152 nci madde uyarınca belirlenen zam ve tazminatların ödenebilmesi için, vekilin asilde aranan şartları taşıması ve atamanın asilin tabi olduğu usule göre yapılması zorunludur. Ancak, Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararname ile atama yapılacak kadro ve görevlere vekalet edenlere bu ödemelerin yapılabilmesi için, asilde aranan şartları taşımaları kaydıyla atamanın ilgili Bakan tarafından yapılması yeterlidir."
Vekalet aylığının ödenmesi ile zam ve tazminatların farklı olanlarının ödenmesinde Danıştay Başkanlığı ile Sayıştay Başkanlığı farklı düşünmekteydi. Danıştay Başkanlığının vermiş olduğu kararlarda vekilin asilin atanma usulüne uygun olarak atanmaması halinde vekalet aylığı ile zam ve tazminatların ödenmesinin mümkün olmadığını belirtmekte Sayıştay Başkanlığının vermiş olduğu kararlarda ise buna gerek olmadığı ifade edilmekteydi. Maliye Bakanlığı da uygulamada Danıştay Başkanlığının karaları doğrultusunda işlem yaparak ödemeleri yapmamaktaydı.