Torba kanundaki izin maddeleri için tebliğ beklenmemeli
Torba Kanun tasarısı, 25 Şubat 2011 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Söz konusu Kanunda yapılan düzenlemeler ile, 657 sayılı Kanunun izinle ilgili çok sayıda maddesinde değişiklik yapıldı. Bazı kamu kurumları, getirilen açık izin maddelerine rağmen personeline izin kullandırmamakta ve sorun çıkarmaktadır. Oysaki izin maddeleri çok açık olup, personel lehine karar verebilmek için ayrıca bir tebliğ beklemeye gerek bulunmamaktadır. İzin maddelerine ilişkin bir açıklama için başlığa tıklayınız.
YABANCI MEMLEKETLERDE GÖREV ALMA
657 sayılı Kanunun, 77. maddesinde yer alan düzenleme şu şekildedir:
"Yabancı memleketlerin resmî kurumları veya uluslararası kuruluşlarda kurumlarının muvafakati ile görev alacak memurlara, ilgili Bakanın onayı ile (her üç yılda bir Bakan onayı yenilenmek kaydıyla) memuriyeti süresince yabancı memleketlerin resmî kurumlarında on yıla, uluslararası kuruluşlarda yirmibir yıla kadar aylıksız izin verilebilir"
Daha önce Başbakan izniyle izin verilmekteydi. Yeni düzenlemede ilgili Bakanın onayı ile (her üç yılda bir Bakan onayı yenilenmek kaydıyla) memuriyeti süresince yabancı memleketlerin resmî kurumlarında on yıla, uluslararası kuruluşlarda yirmibir yıla kadar aylıksız izin verilebilecektir.
ÖZÜRLÜNÜN ÇALIŞMA SAATLERİNİ KURUM YÖNETİCİLERİ İLE VALİLER BELİRLEYECEK
Özellikle hava şartlarının uygun olmadığı durumlarda, merkez teşkilatındaki özürlüler için bir düzenleme, ancak Bakanlar Kurulu Kararıyla yapılabiliyordu. Örneğin Başbakanlık veya Çevre ve Orman Bakanlığının Ankara'daki merkez binasındaki bir özürlünün soğuk kış günlerinde izinli sayılması için Bakanlar Kurulu Kararı gerekiyordu. Bu hüküm değişti. Yeni düzenlemede, merkeze, o kurumun üst yönetici, bu izni düzenleyebilecek. Örneğin özürlü Başbakanlıkta ise Başbakanlık Müsteşarı, SGK'da ise SGK Başkanı, TİKA'da ise TİKA Başkanının onayı ile bu izin süreleri düzenlenebilecektir. Ancak taşrada bu izni mülki amirler düzenleyecek
KADIN MEMURA VE ÖZÜRLÜ MEMURA GECE VARDİYESİ MUAFİYETİ
657 sayılı Kanunun 101. maddesi şu şekildedir:
"Ancak, kadın memurlara; tabip raporunda belirtilmesi hâlinde hamileliğin yirmidördüncü haftasından önce ve her hâlde hamileliğin yirmidördüncü haftasından itibaren ve doğumdan sonraki bir yıl süreyle gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilemez. Özürlü memurlara da isteği dışında gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilemez.?
* Kadın memura, hamileliğin yirmidördüncü haftasından önce gece nöbeti verilemeyecektir.
* Madde metni, "verilemez" şeklinde düzenlenmiş ve idareye takdir hakkı vermemiştir. Bu nedenle, yukarıdaki madde kapsamına giren personele gece nöbeti ve vardiyası verilmemelidir. Doğumdan dolayı kadın memura gece görevi verilememesi için isteğe dahi gerek yoktur. İdare, istek olmaksızın bu hususa dikkat etmelidir. Özürlü personel için isteğe gerek vardır..
* Kadın memura, hamilelik öncesinde, bu türden bir görev verilememesi için tabip raporu gerekmektedir.
* Madde metni sağlık kurulu raporu demediği, resmi tabip raporu demediği için, kamu veya özel ayrımı olmaksızın tek hekim raporu yeterli olacaktır.
* Hamililelik sonrasında tabip raporuna gerek yoktur.
ERKEN DOĞUM HALİNDE, İZNİN DOĞUM SONRASINA AKTARILMASI
657 sayılı Kanunun 104. maddesinin (A) bendine eklenen yeni cümle şu şekildedir:
"Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi analık izninin kullanılamayan bölümü de doğum sonrası analık izni süresine ilave edilir."
Maddeye göre doğum erken olursa, kullanılamayan süre doğum sonrasına aktarılacaktır. Hali hazırda doğum izni kullanan personel için, bu hak nasıl kullanılmalıdır. Detaylı bilgi için tıklayınız.
DOĞUMDA ANNENİN ÖLMESİ HALİNDE BABAYA İZİN
657 sayılı Kanunun 104. maddesinin (A) bendine eklenen yeni cümle şu şekildedir:
"Doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin
ölümü hâlinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar
izin verilir."
Kadın memur için, doğum sonrasında 8 haftalık bir analık izni öngörülmüştür. Eğer anne, doğumda veya doğum sonrasındaki analık iznini kullanırken ölürse, bu izni, baba kullanacaktır. Hali hazırdaki olaylarda, eğer ölüm tarihinden itibaren 8 hafta geçmemiş ise, doğumdan sonraki 8 haftalık süreyi geçmemek kaydıyla, babaya izin kullandırılmalıdır.
10 GÜNLÜK BABALIK İZNİ
657 sayılı Kanunun 104. maddesinin (B) bendine eklenen yeni cümle şu şekildedir:
"B) Memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir."
3 gün olarak verilen izin 10 güne çıkarılmıştır. Hali hazırdaki olaylarda ,eğer memurun durumu, doğumdan sonraki 10 günlük süre içindeyse, kalan sürece izin verilmelidir. Eğer doğumdan sonraki 10 gün geçmiş ise artık memurra bir daha kalan 7 günlük izin verilmemelidir.
KAYNIN ÖLÜMÜ HALİNDE 7 GÜNLÜK İZİN
Yapılan düzenleme ile memura, eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verilmesi öngörülmüştür.
SÜT İZNİ
657 sayılı Kanunun 104. maddesinin (d) bendinin yeni hali şu şekildedir:
"D) Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde birbuçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi esastır."
Günde 1,5 saat olan süt izni süresi, ilk altı ay için günde 3 saate, ikinci altı ay için ise günde birbuçuk saate çıkarılmıştır.
HASTALIK İZNİ
İlgili düzenleme şu şekildedir:
"Memura, aylık ve özlük hakları korunarak, verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine, kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı hâlinde onsekiz aya kadar, diğer hastalık hâllerinde ise oniki aya kadar izin verilir."
Daha önce çalışma süresine göre belirlenen uygulama kaldırılmıştır. Buna göre 10 yıl hizmet yapıp yapmadığına bakılmaksızın diğer hastalıklar halinde (kanser, verem ve akıl hastalığı dışında kalan hastalıklar) memura oniki aya kadar izin verilecektir.
3 AY ÜCRETLİ REFAKAT İZNİ
İlgili düzenleme şu şekildedir:
"Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır.?
* Refakat izni için "bakmakla yükümlü olunması" şart koşulmamıştır. Sadece anne, baba, eş ve çocuk için, tedavisinin uzun süreceğinin bir sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi yeterli görülmüştür.
* 3 aya kadar refakat izni verilecektir.
* Bu süre bir katına uzatılabilecektir.
* Refakat izni sırasında memur maaşını alacaktır. Madde metnin "izin verilir" şeklinde düzenlenmiştir. Aylıksız izin demediği için memura maaş verilecektir.
* Yine madde metni "verilir" şeklinde düzenlendiği için idarenin bu izinde takdir hakkı bulunmamaktadır.
REFAKATTEN DOLAYI DOLAYI AYLIKSIZ İZİN
108. maddenin yeni hali şu şekildedir:
"A) Memura, 105 inci maddenin son fıkrası uyarınca verilen iznin bitiminden itibaren, sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, istekleri üzerine onsekiz aya kadar aylıksız izin verilebilir."
Hasta olan memura, 105. maddenin son fıkrası uyarınca refakat izni verilmektedir. Eğer bu izin süresi yetmez ise, istek halinde memura 18 aya kadar aylık izin verilebilir. Madde metni "verilebilir" şeklinde düzenlendiği için bu konuda idarenin takdiri esastır. Bu izin için yine sağlık kurulu raporu gerekmektedir.
DOĞUM YAPAN KADIN MEMURA 24 AY, AYLIKSIZ İZİN
İlgili hüküm şu şekildedir:
"Doğum yapan memura, 104 üncü madde uyarınca verilen doğum sonrası analık izni süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilir."
* Buna göre, doğumdan sonra kadın memura verilen aylıksız izin süresi 1 yıldan 24 aya çıkarılmıştır. Bu izin 8 haftalık analık izninin bitiminden itibaren hesaplanacaktır.
* Doğumdan sonra 24 aylık sürenin içinde bulunanlara, bu iznin verilmesi zorunludur. Örneğin çocuk 25 Ağustos 2009'da doğmuş ise, 8 haftalık analık izninin de 25 Ekim'de bittiği düşünülürse, önceki düzenleme gereğince 25 Ekim 2010 tarihinde yeniden göreve başlayan memur, bugünden itibaren isterse, 25 Ekim 2011 tarihine kadar aylıksız izin kullanabilir. Burada idarenin takdir hakkı yoktur.
DOĞUMDAN DOLAYI BABAYA, 24 AY, AYLIKSIZ İZİN
İlgili hüküm şu şekildedir:
"Doğum yapan memura, 104 üncü madde uyarınca verilen doğum sonrası analık izni süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilir."
* Babaya verilen izin, doğum tarihinden itibaren hesaplanmalıdır. Yukarıdaki örnekten gidecek olursak, 25 Ağustos 2009'da doğduğu için, bugün itibariyle babanın 25 Ağustos 2011 tarihine kadar izin kullanması mümkündür.
EVLAT EDİNME İZNİ
İlgili hüküm şu şekildedir:
"C) Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşlerine, çocuğun ana ve babasının rızasının kesinleştiği tarihten veya vesayet dairelerinin izin verme tarihinden itibaren, istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilir. Evlat edinen her iki eşin memur olması durumunda bu süre, eşlerin talebi üzerine yirmidört aylık süreyi geçmeyecek şekilde, birbirini izleyen iki bölüm hâlinde eşlere kullandırılabilir."
Bu maddeye göre, çocuğun ana ve babasının rızasının kesinleştiği tarihten veya vesayet dairelerinin izin verme tarihinden itibaren, istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilecektir. Madde metni "verilir" şeklinde düzenlendiği için bu iznin verilmesi zorunludur.
5 YIL HİZMETİ OLAN MEMURA AYLIKSIZ İZİN
İlgili hüküm şu şekildedir:
"E) Memura, yıllık izinde esas alınan süreler itibarıyla beş hizmet yılını tamamlamış olması ve isteği hâlinde memuriyeti boyunca ve en fazla iki defada kullanılmak üzere, toplam bir yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Ancak, sıkıyönetim, olağanüstü hâl veya genel hayata müessir afet hâli ilan edilen bölgelere 72 nci madde gereğince belli bir süre görev yapmak üzere zorunlu olarak sürekli görevle atananlar hakkında bu bölgelerdeki görev süreleri içinde bu fıkra hükmü uygulanmaz."
* 5 yıllık sürenin tespitinde, yıllık izinde esas alınan süreler dikkate alınacaktır. Yıllık izindeki süre hesabında ise hizmetin kazanılmış hak aylığında değerlendirilip değerlendirilmediğine bakılmaktadır.
* Madde metni "verilebilir" şeklinde düzenlendiği için bu iznin verilmesi zorunlu değildir, idarenin takdirine bağlıdır.
* Bu izin, memuriyet süresince en fazla iki defa kullanılabilecektir.
AYLIKSIZ İZİNDE MAZARET SONA ERERSE veya AYLIKSIZ İZNİN BİTİMİNDE, MEMUR 10 GÜN İÇİNDE GÖREVE DÖNMELİ
İlgili hüküm şu şekildedir:
"Aylıksız izin süresinin bitiminden önce mazereti gerektiren sebebin ortadan kalkması hâlinde, on gün içinde göreve dönülmesi zorunludur. Aylıksız izin süresinin bitiminde veya mazeret sebebinin kalkmasını izleyen on gün içinde görevine dönmeyenler, memuriyetten çekilmiş sayılır."
Buna göre, gerek mazaretin ortadan kalkması gerekse de mazaretin sona ermesi halinde, memur 10 gün içinde göreve başlamalıdır.
EŞİ YURTDIŞINA ATANAN VEYA GÖREVLENDİRİLEN MEMURA AYLIKSIZ İZİN
İlgili hüküm şu şekildedir:
"D) Özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kendilerine aylıksız izin verilenler de dâhil olmak üzere burslu olarak ya da bütçe imkânlarıyla yetiştirilmek üzere yurtdışına gönderilen veya sürekli görevle yurtiçine ya da yurtdışına atanan veya en az altı ay süreyle yurtdışında geçici olarak görevlendirilen memurlar veya diğer personel kanunlarına tâbi olanlar ile yurtdışına kamu kurumlarınca gönderilmiş olan öğrencilerin memur olan eşleri ile 77 nci maddeye göre izin verilenlerin memur olan eşlerine görev veya öğrenim süresi içinde aylıksız izin verilebilir."
* Eşi yurtdışına görevlendirilen personele aylıksız izin verilebilmesi için, geçici görevlendirme süresinin en az 6 ay olması gerekmektedir.
* Eşi yurtdışına olan diğer kamu personelinin (hakim savcı, askeri personel, 4/B'li, akademik personel) memur olan eşine de, görev veya öğrenim süresi içinde aylıksız izin verilebilir.
* Madde metni "verilebilir" şeklinde düzenlendiği için bu iznin verilmesi zorunlu değildir, idarenin takdirine bağlıdır.
İKAMET ZORUNLULUĞU KALKTI
Memurun görev yaptığı hizmet biriminin yerleşme merkezinde oturma zorunluluğu kalktı. Yine buna bağlı olarak, memurun çalıştığı ilin dışına çıkabilmesi için şart koşulan izin kaldırıldı. Artık bu konularda izin almaya gerek bulunmamaktadır.