Esnaf odalarında saltanat bitiyor

Türkiye'de 20 yıla yakındır oda başkanlığı yapan isimler var. Hükümetin, esnaf ve meslek kuruluşlarıyla ilgili hazırladığı yasa tasarısı, oda, birlik ve federasyonlardaki başkanlık sultasına son veriyor.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile ticaret ve sanayi odalarında üst üste iki dönem başkanlık yapanlar iki seçim dönemi geçmedikçe aynı göreve tekrar seçilemiyor. Ancak esnaf ve meslek kuruluşlarında başkanlık süresiyle ilgili bir sınırlama yok. 20 yıla yakındır aynı koltukta oturan başkanlar var. Hükümet, bu durumun önüne geçebilmek için yasa tasarısı hazırladı. Esnaf ve meslek kuruluşlarında başkanlık koltuğunun uzun yıllar aynı kişi tarafından doldurulmasının önüne geçen tasarı, TBMM Sanayi ve Ticaret Komisyonu'nda kabul edildi. Önümüzdeki günlerde yasalaşması beklenen tasarıda, oda, birlik ve federasyon başkan-lıklarının 8 yılla sınırlanması öngörülüyor.

507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu'nu yürürlükten kaldıran tasarı, Türkiye'deki 3,5 milyon esnafı yakından ilgilendiriyor. "Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu Tasarısı" oda, birlik ve federasyonlardaki yönetim sistemini değiştiriyor. Tasarıya göre, aynı kişi oda ve birlik veya birlik ve federasyon başkanı olamayacak. Başkanlık ve genel başkanlık görevini üst üste 2 dönem yapanlar bir seçim dönemi geçmedikçe tekrar başkan seçilemeyecek. Birlik, federasyon ve konfederasyon genel kurullarına, yeniden seçilemeyen yöneticiler katılamayacak.

Derviş Günday, 17 yıldır Türkiye Şoförler Federasyonu başkanlığı 14 yıldır da TESK başkanlığı yapıyor. Türkiye Bakkallar Federasyonu Başkanı Bandevi Palandöken, 1990 yılından beri aynı koltukta oturuyor. Ankara Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği başkanlığını da 10 yıldır Ali Rıza Ercan yürütüyor. Tasarıya en büyük tepkiyi de yıllardır TŞOF ve TESK gibi iki koltuğu dolduran Derviş Günday gösteriyor. Düzenlemenin acilen geri çekilmesini isteyen Günday, "Esnaf ve sanatkarların çalışma koşulları ve geleneksel iş ilişkileri altüst edilmekte, şoförler başta olmak üzere esnaf ve sanatkarlar dışlanmaktadır. Hem Avrupa Birliği normlarına aykırı hem de Türkiye gerçekleriyle örtüşmeyen bu değişiklikler toplumsal yapımızda derin yaralar açacaktır." iddiasında bulundu.

AK Parti Kütahya Milletvekili ve Sanayi Komisyonu Başkanı Soner Aksoy, yeni tasarıyla öncelikle esnaf ve sanatkar tanımının net olarak yapıldığını, sistemin daha adil ve anlaşılır hale getirildiğini kaydetti. Soner Aksoy başkanlığında önceki gün toplanan TBMM Sanayi ve Ticaret Komisyonu'nda tasarının bazı maddeleri iktidar ve muhalefet milletvekilleri arasında tartışmaya neden oldu.

Başkan Aksoy, TESK'in görüşmelere 1 yerine 3 temsilci göndermesine tepki göstererek, ?Sadece biriniz görüş belirtin, diğer 2 kişinin bu salona girmemesi gerekiyordu.? uyarısında bulundu. CHP'li üyelerin itirazlarına rağmen tasarı komisyonda kabul edildi.

Meclis Tarım ve Orman Komisyonu Başkanı Vahit Kirişçi, Ziraat Odaları Birliği için de iki dönem sınırlamasının getirildiğini bildirdi. Kirişçi, ?Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yasası baz alınarak tüm meslek örgütleri için yapılacak kanunlara bu sınırlama getiriliyor.? dedi.

Tasarıya göre daha önce 200 kişiyle kurulan odalar, en az 500 kişinin isteği ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın izni ile kurulacak. Oda unvanında esnaf, sanatkâr veya esnaf ve sanatkâr ibaresi yer alacak. Odaların çalışma bölgesi, bulundukları ilçenin idari sınırları, büyükşehirlerde ise büyükşehire dahil ilçelerin idari sınırları olacak. Üye sayısının 200'ün altına düşmesi, bakanlıkça yapılacak uyarıya rağmen mevzuata aykırı genel kurul kararlarının 2 ay içinde düzeltilmemesi, konfederasyonca tespit edilen yıllık zorunlu giderleri karşılayacak miktarda gelir sağlayamaması halinde bakanlığın teklifi üzerine odalar, yetkili asliye hukuk mahkemeleri kararıyla feshedilebilecek.

Tasarıya göre, her il merkezinde bir esnaf ve sanatkâr odaları birliği kurulacak. Odalar, çalışma bölgesi içinde bulundukları birliğe, birliğin kuruluşunu takip eden bir ay içinde, yeni kurulan odalar da kuruldukları tarihten itibaren aynı süre içinde kayıt olacak. Esnaf ve sanatkârlar federasyonu kurulabilmesi için ise ülke genelinde aynı meslek dalında kurulmuş olan odaların yüzde 60'ının genel kurullarının, federasyon kurulması yönünde karar almaları gerekiyor. Tasarıya göre, esnaf ve sanatkârların sicillerinin, bakanlık e-esnaf ve sanatkar veri tabanında tutulması ve yayınlanmasını teminen ticaret davalarına bakan asliye hukuk mahkemeleri gözetiminde ve kurulu bulunduğu il idari sınırları içerisinde çalışmak üzere birlik bünyesinde ayrı bir birim olarak Esnaf ve Sanatkâr Sicil Müdürlüğü kurulacak.

Tasarıyla 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu yürürlükten kaldırılıyor. Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan oda, birlik, federasyon ve konfederasyonun tüzel kişilikleri bu kanunda öngörülen koşulları yerine getirmeleri kaydıyla devam edecek.

Koltuğunu kaybedecek isimler:

Derviş Günday: 1988'den beri TŞÖF, 1991 yılından beri TESK başkanlığı koltuğunda oturuyor.

Bandevi Palandöken: 27 yıldır Ankara Bakkallar Odası başkanı. 1990'dan bu yana Türkiye Bakkallar Federasyonu'nun başkanlığını yürütüyor.

Ali Rıza Ercan: 1993'ten beri Ağaç İşleri Federasyonu, 1996'dan bu yana Ankara Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği başkanı.

Hakkı Başman: 1967'den beri Adana Tatlıcılar ve Pastacılar Odası başkanlığı yapıyor.

Kazım Barışık: 1984'ten beri Adana Şoförler ve Otomobilciler Odası, 1996'dan beri de Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği başkanı.

Maaşlar 3 bin 500 YTL'yi geçmeyecek

Tasarı yasalaşırsa 6 dönemdir TŞOF ve 4 dönemdir TESK başkanlığı yapan Derviş Günday, bir daha iki göreve de seçilemeyecek. Yeni düzenlemede esnaf yöneticilerinin maaşlarına da sınırlama getiriliyor. En düşük yönetim kurulu başkanı maaşı, üye sayısı 200-500 olan odada asgari ücret düzeyinde olacak. En yüksek ücret ise TESK başkanına verilecek. Derviş Günday, asgari ücretin 10 katı tutarında (3 bin 500 YTL) maaş alacak.

zaman