Devamsızların vekilliği düşürülürse, sadece düşen vekiller için seçim yapılacak
İBRAHİM ASALIOĞLU
Anayasa'nın 84. maddesinde 'Meclis çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak bir ay içerisinde toplam beş birleşim günü katılmayan milletvekilinin milletvekilliğinin düşebileceği' öngörülüyor.Meclis İçtüzüğü'nün 'milletvekillerinin devamsızlığı'nı düzenleyen 138. maddesi ise Anayasa'nın hükümlerine ilave olarak devamsızlık yapan milletvekillerinin Başkanlık Divanı'nca Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden oluşan 'Karma Komisyonu' görevlendiriyor. Karma komisyonun bir raporla durumu Genel Kurul'a iletmesi, Genel Kurul'un kabul etmesi halinde ise milletvekilliğinin düşmesini öngörüyor. Bunun için üye tam sayısının salt çoğunluğunun (276) oyu gerekiyor. Genel Kurul'un bu kişilerin vekilliklerini düşürmesi zorunlu değil, takdire bağlı. Milletvekilliğinin düşürülmesine karar verilen kişi, Genel Kurul kararının alındığı tarihten başlayan 7 gün içerisinde Anayasa Mahkemesi'ne dava açabiliyor. Anayasa Mahkemesi'nin ise iptal istemini 15 gün içerisinde karara bağlaması gerekiyor.
SADECE DÜŞEN VEKİLLİKLER İÇİN OY KULLANILACAK
Üyeliğinin düşmesi istenen milletvekili isterse karma komisyonda ve Genel Kurul'da kendini savunabiliyor veya bir üyeye savundurabiliyor. CHP'li vekillerin komisyona sevki halinde ise ilginç bir durum ortaya çıkıyor. CHP'li milletvekilleri yemin etmedikleri için komisyonda veya Genel Kurul'da konuşma imkanları bulunmuyor. Bu durumda ya savunmalarını yapamayacaklar ya da yeminli tek CHP'li olan Oktay Ekşi kendilerini savunacak. 15 Temmuz civarında tatile girmesi beklenen Meclis, bütün bu senaryoları en erken Meclis'in yeniden açılacağı 1 Ekim'den itibaren tartışacak.
CHP'nin yemin etmemekte ısrar etmesi ve vekilliklerinin düşmesi halinde ise 'ara seçim' gündeme geliyor. Anayasa'nın 78. maddesi ve Milletvekili Seçim Kanunu'nun 7. maddesine göre, boşalan milletvekilliklerinin sayısı üye tamsayısının yüzde beşini (28) bulduğu takdirde ara seçimlerin üç ay içinde yapılması zorunlu. CHP'nin yemin eden Oktay Ekşi dışında 134 milletvekili ile BDP'nin 29, BDP destekli 6 bağımsız milletvekili yemin etmemiş durumda. Fakat tutuklu vekiller 'mazeretli' sayılacağı için Genel Kurul'a gelememeleri, düşme sebebi sayılmayacak. Bu durumda CHP'den 132, BDP'den 25 ve 6 bağımsız üyenin milletvekilliği düşecek. Ara seçime gidilmesi halinde sadece boşalan bu 163 üyelik için seçim yapılacak. 12 Haziran seçimlerine giren bütün partiler de aday çıkarabilecek.
CHP 12 Haziran seçimlerinde 48 ilden milletvekili çıkarmıştı. Bu illerle birlikte BDP'lilerin ve bağımsızların seçim bölgelerinde sandığa gidilecek. Muhtemel bir ara seçimde CHP'nin mevcut milletvekili sandalyesinin ancak üçte birini alabileceği öngörülüyor. CHP'nin milletvekili çıkardığı illerin çoğunda önde olan AK Parti'nin 134 milletvekilinin yarıdan fazlasını alacağı, anayasa için gerekli olan 367 milletvekili sayısını geçebileceği konuşuluyor. 15-20 milletvekilini de MHP'nin alması halinde, halen 52 vekili olan MHP'nin anamuhalefet partisi haline geleceği, CHP'nin vekil sayısının ise 50'nin altına düşebileceği öne sürülüyor.