Araba satın alana çocuk oto koltuğu da satın alma zorunluluğu getirilsin

Bir oto koltuğu almak, bebeğinizin güvenliği konusunda yapabileceğiniz ilk adımdır, ikinci adım oto koltuğunu arabanıza doğru bir şekilde yerleştirmeniz ve üçüncü adımsa sıkılan bebeğinizin kemerini asla açmamak olmalıdır!

HÜLYA YILDIRIM

Araştırmalara göre, doğru şekilde otomobile yerleştirilen bir çocuk koltuğu, ölümcül yaralanmaları yüzde 75, önemli yaralanmaları yüzde 67 oranında azaltıyor. Fakat bebek ve çocuk koltukları yaklaşık yüzde 70 oranında arabalara hatalı yerleştiriliyor. Ayrıca, çocukların büyümesi sonucunda koltuğun küçük kalması nedeniyle de, herhangi bir kaza anında yaralanma riski artabiliyor.

Bu nedenlerle önerilen, bebek ve çocuk koltuklarını arka koltukta herhangi bir yere sabitlemek ve asla hava yastığı olan ön yolcu koltuğuna koymamak... Aksi halde, bir kaza anında hava yastığı açılarak, bebeğin ciddi şekilde yaralanmasına neden olabilir.

ANNE-BABALARIN BİLGİLERİ YETERSİZ

Ayrıca, çocuğun ön koltuğa oturtulması, arka koltukta kapıya çok yakın bulunması, çocuk güvenlik koltuğunun kullanılmaması ve çocuğu kucakta taşıma gibi hatalı davranışlar sonucu, kaza anında çocuklar araçtan fırlayabiliyor. Çocuk güvenlik koltuklarının yanlış monte edilmesiyse, koruyuculuğu en aza indiriyor. Üstelik otomobilin ön kısmına ya da arka koltukta kapıya yakın kısımlara monte edilen çocuk güvenlik koltukları, hava yastıklarının açılması halinde boğulmalara ve yaralanmalara neden oluyor.

Araştırma sonuçları gösteriyor ki, ülkemizde oto koltuğuna oturtulması gereken çocukların yüzde 80'den fazlası oto koltuğunda seyahat etmiyor. Çocukların yaklaşık yüzde 30'unun arabanın ön koltuğuna oturmasına aileler müsaade ediyor. Bu sonuçlar, çocukların seyahat esnasında hayatlarının tehlikede olduğunu gözler önüne seriyor.

Ailelerin çocuklarını ön koltuğa oturtma eğilimleri, Türkiye'de bebek koltuğu kullanımı ve standartlarıyla bebek koltuğu alırken ailelerin dikkat ettikleri unsurlar araştırıldı. Türkiye'nin tüm bölgelerinde belirlenen 16 ilden, farklı eğitim, yaş, sosyo-ekonomik statü, cinsiyet gruplarından 15 yaş üstü 1554 katılımcıyla gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına göre, çocukların kaç yaşına kadar oto koltuğuna oturtulmaları gerektiğini bilmeyenlerin oranı yüzde 64,4 iken, katılımcıların yüzde 96,5'i ise kaç santimetre boy ve kilonun altındaki çocukların oto koltuğuna oturtulması gerektiğiyle ilgili soruya, 'Bilmiyorum-fikrim yok' yanıtını verdi.

Katılımcılar arasında oto koltuğu kullanmakta olduğunu söyleyen 144 kişinin yüzde 8,3'ü 2, yüzde 11,8'i 3, yüzde 20,1'i 4, yüzde 25,7'si 5 yaşına kadar çocukları için oto koltuğu kullandıklarını veya kullanmayı planladıklarını açıkladılar. Katılımcıların yüzde 19,4'ü 6 yaş ve üstü cevabını verirken, yüzde 14,6'sı hatırlamadığını belirtti.

YOL GÜVENLİĞİ İÇİN BUNLARA DİKKAT!

- Yola çıkmadan önce çocukların güvenliğini veya çocuk koltuklarının uygun şekilde yerleştirip yerleştirilmediğini iki kez kontrol edin. Çocuk koltuğunun yeni olmaması durumunda çocuğunuzun boyu ve kilosu için uygun olup olmadığından emin olun.

- Çocuklarla uzun yolculuklar planlamanız durumunda günün daha serin saatlerinde seyahat edin ve sıcak olan saatlerde uzun molalar verin. Her iki saatte bir mola verebilirseniz, yolcuların da birkaç dakika serbest hareket edebilmelerini sağlamış olursunuz.

- Aracın camlarında güneşlik yoksa yaz ayları bunları almanız için doğru zamandır. Çocuklarınızın sizinle geliyor olması durumunda onların rahatını sağlayarak araç içinde kaliteli zaman geçirmelerine ve güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korunmalarına yardımcı olun.

- Seyahat esnasında herkesin yeterli şekilde sıvı tükettiğinden emin olun. Birkaç dakikalığına bile olsa çocuklarınızı araç içinde yalnız bırakmayın. Güneşli günlerde araç içi sıcaklığının dışarıdaki ısıdan çok daha fazla olduğunu düşünerek ısınan metal aksamlardan dolayı çocuğunuzun cildinin yanmasını önlemek amacıyla park halindeyken çocuk koltuğunun üzerini örtmeyi unutmayın. Uzun seyahatlerde çocuklara rahat ve hava geçiren giysiler giydirin.

- Çocuklarınızın seyahat esnasında eğlenceli aktivitelerle meşgul olması uzun yolculukların tüm aile fertleri için daha sakin geçmesini sağlar. Goodyear'ın 2011'de yaptığı 'Yazın Yol Güvenliği 2' araştırması araç içindeki 'bağrışmanın' sürücüler için en önemli dikkat dağıtıcı faktör olduğunu göstermiştir.

- Çocuklarınıza oyalanabilecekleri oyuncaklar verin ancak yumuşak olanları tercih edin. Ağır veya keskin oyuncakları seyahat esnasında araç içinde bulundurmayın. Çocuk kitapları da uzun yolculuklarda çocukların sıkılmasını önleyecektir.

- Seyahat esnasında çocuklar arka koltukta ne yaparsa yapsın sürücü için yola tam olarak yoğunlaşmak öncelikli olmalıdır. Arkaya dönmek veya dikiz aynasından çocukları izlemek, sürücünün trafik üzerindeki dikkatini dağıtacak ve kaza yapma riskini arttıracaktır.

- 100 km/saat hızla giden bir araç saniyede 30 metre yol almaktadır. Çocuklara bakmak için arka koltuğa dönerek kaybedilecek 3 saniyelik bir zaman dilimi 100 metrelik bir yolun sürücü tarafından görülemeyeceği anlamına gelir. Seyahat edenlerin güvenliği için çocuğunuzun özel ihtiyaçları durumunda mola vermeniz en iyisi olacaktır.

- Aracın arızalanması stres yaratan bir durumdur. Araştırma, sönük lastikle sürüş yapan Avrupalı araç sürücülerinin yüzde 85'inin en çok endişeli olduğu durumların çocukların araç içerisinde oldukları zamanlar olduğunu göstermektedir.

RunOnFlat lastiklerinin takılması ile bu gibi durumlar önlenebilir.

HANGİ YAŞA HANGİ KOLTUK?

- 1 yaşına kadar (13 kilograma kadar) bebekler için yapılmış olan ana kucağı modeli, arka koltuğa, bebeğin yüzü arkaya bakacak şekilde monte edilmelidir.

- 4 yaşına kadar (9-18 kilogram arası) hareketli çocuk güvenlik koltukları kullanılmalı, bunlar arka koltuğa öne bakacak şekilde monte edilmelidir.

- 4 yaşından sonra ise (15-36 kilogram arası) çocuk, boy ve kilo olarak hareketli koltukları kullanamayacaktır ve henüz emniyet kemeri de kullanmaya hazır olmadığından yükseltici koltuklar kullanılmalıdır.

- Emniyet kemeri, ancak 12 yaşından sonra takılmalıdır.

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

- Koltuğun çocuğunuzun yaşına uygun olmasına özen gösterin.

- Oto koltuğunu arabaya doğru biçimde yerleştirmek için kullanım kılavuzundaki talimatları iyice okuyun.

- Alacağınız oto koltuğunun arabanızın koltuğuyla uyumlu olup olmadığını kontrol edin.

- Oto koltuğunuzun test edilmiş ve standartlara uygun olmasına dikkat edin.

- Her araba yolculuğundan önce oto koltuğunun iyi bir şekilde yerleşip yerleşmediğinden emin olun.

- 6 yıldan daha eski bir oto koltuğunu değiştirin. 10 yıl ve daha fazla eski olanlarını kullanmayın.

- Araba hareket halindeyken bebeğinizi koltuktan çıkarmaya çalışmayın.

- En az 1 yaşına kadar ve 9 kiloya ulaşıncaya kadar bebeğinizi yüzü arkaya dönük biçimde 45 derecelik açıyla oturtun.

- 5 nokta kemer sistemi en iyi korumayı sağlar, çünkü kemerler bebeği hem omuzlarından, hem de kalçasından tutacak şekilde kavrar. Kemer en iyi korumayı sağlamak için rahat biçimde durmalıdır, bebeğinizi çok sıkmamalıdır.

- Çocuk koltukta kendini rahat ve iyi hissetmelidir. Çünkü hoşnut olmayan bir çocuk rahatsız olur ve sürücüyü de rahatsız eder.

- Çocuk güvenlik koltuğunun montajı kolay olmalı ve mevcut araç kemerleriyle kullanılabilmelidir.

- Koltuk kısa mesafeli yolculuklarda dahi kesinlikle kullanılmalıdır.

OTO KOLTUĞU SATIN ALIRKEN DİKKAT

Ebeveynlere düşen en önemli görevlerden biri, otomobille seyahat edildiğinde, çocuğu da çocuk oto koltuğuna bağlamak. Tabii bunun için önce, çocuğunuz için doğru standartlara sahip oto koltuğu satın almalısınız. Ülkemizde maalesef uluslararası standartlardan çok uzak oto koltuğu benzeri ürünler var. Bir oto koltuğunda aramanız gereken iki önemli özellik var.

1- Çocuk güvenlik oto koltuğu satın alırken dikkat etmeniz gereken en önemli konu, ürünün iç kısmının köpükle (strafor) kaplanmış olmasıdır. Çünkü bir çarpışma anında bebeğinizin sırtı ve başının arka bölümü önce öne sonra arkaya ve sonra tekrar öne giderek çocuk güvenlik oto koltuğuna çarpacaktır. Bebeğinizin çok hassas ve henüz gerekli dirence ve sağlamlığa sahip olmayan omuriliği ve kafatası, çocuk güvenlik oto koltuğunun iç bölümü köpükle kaplanmamışsa ciddi şekilde zarar görebilir. Kılıfıyla koltuğun plastiği arasında darbe emici köpük olmayan çocuk güvenlik oto koltukları uluslararası standartlara uygun değildir ve kaza anında çocuğunuzu korumaz. Bu nedenle bahsedilen özelliğe sahip olmayan çocuk güvenlik oto koltuklarını satın almayın.

2- Oto koltuğunun yan ya da arka kısmında ECE R44/03 ya da Haziran 2005'te yürürlüğe giren, çocuk güvenlik koltuğunuzun Avrupa Çocuk Güvenlik Koltuğu Yönetmeliği'ne uyduğuna dair ECE R44/04 ibaresi olan, genelde turuncu renkli bir etiket bulunmalıdır. 2009 yılına kadar her iki etiketi de çocuk güvenlik koltuklarının üstünde görmeniz mümkündü. Ancak 2009 yılından itibaren sadece ECE R 44/04 ibaresi olan etiketlerin bulunduğu çocuk güvenlik koltukları satışa sunulabiliyor. Bu iki standart arasındaki tek fark; hiçbir markanın güvenlik testlerine prototip (örnek olarak üretilmiş) çocuk güvenlik koltuğunu sokamayacak olmasıdır. Güvenlik testine verilecek çocuk güvenlik koltuğunun üretim bandından çıkmış olması şarttır. Ancak ülkemizde gerekli denetim olmadığı için yukarıda belirtilen standartlarda olmamasına rağmen bazı çocuk güvenlik koltuklarında bu etiket bulunuyor. Size çok önemli bir ipucu: Oto koltuğunun kılıfındaki markayla, etiketin üzerindeki marka aynı değilse bu ürünü kesinlikle satın almayın! Zira bu oto koltuğu o markaya ait değildir.

Her arabanın bir çocuk oto koltuğu olmalı

'Çocuk oto koltuğu olsaydı yaşayacaktı!' 'Çocuk oto koltuğu olsaydı sakat kalmayacaktı!'

Gün geçmiyor ki, gazetelerin üçüncü sayfalarında bu tür bir habere rastlamayalım... Ya da yakın çevremizden, konu komşumuzdan, 'Çocuk bağlı değilmiş, arabanın camından fırlayıvermiş!' cümlesini duymayalım...

Ülkemizde 1 Haziran 2010 itibarıyla trafikteki tüm araçlar için çocuk oto güvenlik koltuğu zorunluluğu getirilmesine rağmen, anne- babaların yüzde 80'i bu kurala uymuyor. Ve çocuklar yollarda hayatlarını kaybediyor...

Şehirlerarası ya da şehir içi yolculuk olması fark etmez, çocuk oto güvenlik koltuğu kullanılmadığı için çocuklar her gün yaşamını yitiriyor ya da hayat boyu sakat kalacak şekilde yaralanıyor. Aynı arabanın içinde yer alan ebeveynlerin ise genellikle burnu bile kanamıyor.

Çocuk oto koltuğu olmadan yolculuğa çıkmanın yanı sıra, anne ve çocuğunun arka koltukta oturması gibi basit bir önlem bile alınmıyor. Anneler ön koltukta çocuklar da kucaklarında!

Oysa 50 kilometre hızla giden bir araçta kaza meydana geldiğinde, 18-20 kilo ağırlığındaki bir çocuk, 500 kiloluk bir ağırlığa eşit hızla ileri fırlıyor.

1 Haziran 2010 itibariyle yürürlüğe giren yasaya göre, boyu 135 santimetreden kısa ve kilosu 36'dan az olan çocuklar araçlarda oto koltuğuyla taşınacak. Kurala uymayanlara, 62 lira para cezası ve 15 ceza puanı uygulanacak. Ama hani, nerede?

Yasa var, araba alacak para var, çocukla yolculuğa çıkacak cesaret var ama arabaların çoğunda çocuk oto koltuğu yok!

Oysa yapılan araştırmalar, çocuk oto koltuğunun doğru kullanılmasıyla çocuk ölümlerinin yüzde 75 oranında azaldığını gösteriyor.

Araba sahibinin ya da sahiplerinin çocuğunun olup olmaması da aslında bir kriter olmamalı, her arabanın bir oto koltuğu olmalı! Diyelim ki çocuğunuz yok ama torunu var, yeğeni var, komşusu var... Var da var! Yani arabada çocuk taşıma ihtimali var! Bir kez bile arabada çocuk taşıma ihtimalinin olması demek, çocuk oto koltuğu olmadan yola çıkmamak demektir. 'Bir kez arabamda çocuk taşıdım, yavaş da gidiyordum aslında ama çocuk küçük bir fenle arabanın camından fırlayıverdi işte! Nasıl oldu anlamadım!' Bu ve benzeri bir cümle bir kez tedbir almadan yolculuk yaptınız diye, bir anda sizin cümleniz olabilir, bu cümle tüm kaderiniz olabilir...

Madem araba alıyoruz, çocuk oto koltuğu da bulundurmalı ve çocuk oto koltuğunun doğru kullanımını da bilmeliyiz. Çocukları emniyet kemerine bağlamak ya da yolculuk sırasında çocuğu kucağa alıp sıkıca tutmak hayat kurtarmıyor. Risk, risktir... Çocuk söz konusu olduğunda, yaşam söz konusu olduğunda risk alınmaz...