Memurun, vatandaşın dilekçesini, evrak kaydına almama hakkı yok
"3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanuna" göre, her vatandaşın, dilekçeyle başvuru hakkı bulunmaktadır. Ancak özellikle taşrada, evrak birimlerinde görevli personel, dilekçelerin evrak kaydına girmesi için "kaymakam görsün, hastane müdürü görsün, okul müdürü görsün" gibi gerekçeler ileri sürmektedir. Hem 3071 sayılı Kanun hem de bu Kanunun uygulanmasını gösteren ikincil mevzuata göre hiçbir memurun bu tür bir yetkisi bulunmamaktadır. Evrak biriminde görevli personel, evrak kaydını almalı ve vatanadaşa aldığı kaydın tarih ve sayısını vermelidir. 2004/12 sayılı Başbakanlık Genelgesine göre buna aykırı hareket edenlere disiplin cezası verilmelidir.
HER TÜRK VATANDAŞI YAZIYLA BAŞVURU HAKKINA SAHİPTİR
3071 sayılı Kanunun 3. maddesinde şu hüküm yer almaktadır:
"Türk vatandaşları kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikayetleri hakkında, Türkiye Büyük Millet Meclisine ve yetkili makamlara yazı ile başvurma hakkına sahiptirler".
DİLEKÇEDE AD, SOYAD, İMZA VE ADRES BULUNMASI YETERLİDİR
Kanunun 4. maddesinde dilekçede bulunması gereken zorunlu şartlar şu şekildedir:
"Türkiye Büyük Millet Meclisine veya yetkili makamlara verilen veya gönderilen dilekçelerde, dilekçe sahibinin adı-soyadı ve imzası ile iş veya ikametgâh adresinin bulunması gerekir."
MAKAMDAKİ HATAYI KURUM DÜZELTİR
Gönderilen makamdaki hatayı kişi değil kurum düzeltir. Kanunun 5. maddesinde şu hüküm yer almaktadır:
"Dilekçe, konusuyla ilgili olmayan bir idari makama verilmesi durumunda, bu makam tarafından yetkili idari makama gönderilir ve ayrıca dilekçe sahibine de bilgi verilir"
MEMURLAR.NET'İN AÇIKLAMASI (1)
Yukarıdaki maddeler, Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanundan alınmıştır. Bu Kanunun hiçbir yerinde, dilekçenin evrak kaydına alınması için kaymakamdan, belediye başkanından, okul müdüründen veya hastane müdüründen izin alınması gerektiği belirtilmemektedir. Evrak kaydıyla görevli bir memur, vatandaşın getirdiği dilekçeyi kayda almalı, vatandaşa kayıt tarih ve sayısını vermelidir. Evrak kaydının hangi birime sevk edileceğine, daha sonra, üst idareci karar verecektir.
EVRAK KAYIT TARİH VE SAYISI VERİLMELİDİR
Evrak kayıt birimlerinde yaşanan sorunlardan dolayı Başbakanlıkça çıkarılmış bir genelge bulunmaktadır. 2004/12 sayılı bu Genelgede şu emir yer almaktadır:
"Bireylerin ve tüzel kişilerin başvuru dilekçelerini alan idari makamlar, dilekçelerin alındığı tarih, kayıt numarası ve konusunu gösteren alındı belgesini düzenleyip, bu alındı belgelerini, herhangi bir ücret talep etmeden, başvuru sahiplerine vereceklerdir"
YANLIŞ MAKAMA VERİLEN DİLEKÇE, KURUM TARAFINDAN DOĞRU MAKAMA GÖNDERİLMELİDİR
2004/12 sayılı bu Genelgede konuya ilişkin olarak yer alan talimat şu şekildedir:
"Başka bir idari makamın görev alanında kalan başvurular, ilgili idari makama iletilecek ve başvuru sahibine de bilgi veilecektir"
MEMURLAR.NET'İN AÇIKLAMASI (2)
Görüleceği üzere hiç bir memurun, evrak kaydını alıp almama yetkisi bulunmamaktadır. Evrak kaydında görevli kişi sadece isim, soyisim, imza ve adrese bakmalıdır. Bunlar var ise dilekçeyi evrak kaydına almalı ve başvuru sahibine "tarih ve sayı bilgisi" vermelidir.
Bunun dışındaki uygulamalar, talimat; kaymakam, il müdürü, okul müdürü, müftü vb. kim tarafından verilmiş olursa olsun yanlıştır. 2004/12 sayılı Başbakanlık Genelgesinin son bölümünde yer alan "Bu çerçevede, konuya ilişkin Anasayal ve yasal kurallar ile yukarıda belirtilen usul ve esaslar hakkında tüm personel bilgilendirilecek, personele yönelik eğitim programlarında konuya ayrıntılı olarak yer verilmesi sağlanacak, bilgi edinme ve dilekçe haklarının kullanımı kapsamındaki başvurulara ilişkin uygulamalar mevzuat dahilinde denetlenecek ve denetimler sonucu belirtilen kurallara uymadıkları saptanan kamu görevlileri hakkında genel hükümlere göre disiplin ve ceza işlemleri uygulanacaktır" talimatı gereğince ilgili kişilere disiplin cezası da verilmesi mümkündür. Bu nedenle, evrak kaydında görevli memurlar, kanunların kendisine verdiği yetkiyi kullanmalı, ad, soyad, imza ve adres dışında bir kontrol yapmamalı ve dilekçeyi kayda almalıdır.
HAPİS CEZASI
Diğer taraftan burada yer alan husus Türk Ceza Kanunun 121. maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir.
"Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi
MADDE 121. - (1) Kişinin belli bir hakkı kullanmak için yetkili kamu
makamlarına verdiği dilekçenin hukukî bir neden olmaksızın kabul edilmemesi
hâlinde, fail hakkında altı aya kadar hapis cezasına hükmolunur."
Bu maddeye göre, dilekçeyi kabul etmeyen memurun savcılık makamına şikayet edilmesi halinde, savcının ilgili memur hakkında 6 aya kadar hapis istemiyle dava açması mümkündür.