Memur, şef kadrosuna vekalet edebilir mi? Vekalet halinde, ücret alır mı?
657 sayılı Kanunda asaleten atama dışında, görevlendirme, vekalet gibi durumlarda düzenlenmiştir. Vekalet hususu, Kanunun 86. vekalet halinde ücret durumu ise kanunun 175. maddesinde düzenlenmiştir. Ancak vekalet için sadece 657 sayılı Kanununun bu maddelerine bakılmamaktadır. Zira ücretlerin önemli bir bölümü zam ve tazminatlardan oluşmakta olup, zam ve tazminat hususu 2006 yılında çıkarılan bir Bakanlar Kurulu Kararına göre yürütülmektedir. Bu kararn 9. maddesinde ise zam ve tazminat farkının verilebilmesi için gerekli şartlara yer verilmiştir. Devamı için başlığa tıklayınız.
SORU: Bir kamu kurumunda dört yıllık üniversite mezunu memur olarak çalışıyorum. Kurumumuzda boş bulunan şefliğine vekaleten atanabilir miyim? Atanabilirsem haklarından faydalanabilir miyim?
Vekalet konusunda yanlış yapmamak için dolu kadroya vekalet ile boş kadroya vekalet hallerini bilmek gerekmektedir. Memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma hallerinde dolu kadro durumu oluşmakta olup, bu halde yapılacak vekalet dolu kadroya vekalettir. Boş kadroya vekalet durumunda ise vakelat edilen kadroda hiç kimse çalışmamaktadır.
A- Zam ve tazminatın yüksek olanını alabilme durumunun şartları...
Burada anlatacağımız hususlar genel olarak boş kadroya vekalete ilişkindir. Devlet memurunun herhangi bir kadroya vekaleti, 657 sayılı Kanunun 86 ve 175. maddesinde düzenlenmiştir. Ancak bu maddelerde ilke olarak, ücretsiz vekaleti düzenlemiştir. Maddede yapılan düzenleme aylığa ilişkindir. Zam ve tazminatlara ilişkin olarak ise ayrı bir düzenleme yer almaktadır. 2006/10344 sayılı yan ödeme kararnamesinin 9. maddesinde şu hüküm yer almıştır:
"MADDE 9 - (1) 657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesi uyarınca;
a) 1) Kurumlarınca bir göreve kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet ettirilenlere;
aa) Vekaletin, 657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesine binaen yapılması ve bu hususun onayda belirtilmiş olması,
bb) Vekaletin, Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek karar ile atama yapılması gereken kadro veya görevler için ilgili Bakan, diğer kadro veya görevler için asili atamaya yetkili amir tarafından verilmesi,
cc) Vekillerin, genel ve ilgili özel mevzuatı uyarınca asaleten atanmada aranan tüm şartları (asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadro veya görevler için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) bir arada taşımaları,
kaydıyla; vekalet ettikleri kadro veya görevler için bu Karar uyarınca öngörülen zam ve tazminatların toplam net tutarının, asli kadro veya görevleri karşılığında fiilen aldıkları zam ve tazminatların toplam net tutarından fazla olması halinde, aradaki fark; 657 sayılı Kanunun 175 inci maddesindeki oranlar dikkate alınmaksızın, vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ve vekalet görevinin fiilen yapıldığı sürece ödenir."
Bu düzenlemeye göre şunları söyleyebiliriz. Vekaletin 86. maddeye binaen yapıldığının onayda yer alması; Bakanlar Kurulu veya müşterek kararla atama yapılması gereken kadrolarda ilgili Bakan, diğer kadro veya görevlerde asili atamaya yetkili amir tarafından atamanın yapılmış olması ve vekilin görevde yükselmede aranan sınav şartı hariç diğer şartları taşıması halinde,daha yüksek olan kadronun zam ve tazminatı alınır.
B- Hangi halde zam ve tazminatın yükseği ödenmez?
Bu husus da, 2006/10344 sayılı yan ödeme kararnamesinin 9. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre aşağıdaki durumlarda zam ve tazminat farkı verilmez.
"1) Esas ve usule ilişkin olarak yukarıda belirtilen şartları bir arada taşımayanlara,
2) Mehil müddeti, yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, geçici görev, vekalet, görevden uzaklaştırma, tutuklanma, gözaltına alınma, hizmetiçi eğitim, kurs veya seminer nedeniyle görevlerinden ayrılanlara vekalet edenlere,
3) Vekaletleri esnasında yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, vekalet görevine ilişkin olmayan geçici görev, görevden uzaklaştırma, tutuklanma, gözaltına alınma, hizmetiçi eğitim, kurs, seminer ve benzeri nedenlerle vekalet görevine ara verenlere (ara verdikleri günler için),
4) Diğer personel kanunlarına tabi olanlardan bu Kararname uyarınca zam ve tazminat ödenmesi öngörülen kadro veya görevlere vekalet edenlere,
5) Kurumların 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerinde kadrosu bulunmayan okul müdürlüğü, okul müdür başyardımcılığı ve okul müdür yardımcılığı görevlerini yürütenlere,
6) Bu Kararname uyarınca zam ve tazminat ödenmesi öngörülen kadro veya görevlere vekalet eden her statüdeki sözleşmeli personele (6/2/1997 tarihli ve 97/9021 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamındaki kadro karşılığı sözleşmeli personel hariç),
vekalet nedeniyle öngörülen zam ve tazminatlar ödenmez."
Sonuç
Memur kadrosunda çalışan bir personel çalıştığı kurumun görevde yükselme ve unvan değişikliği yönetmeliğindeki şef için öngörülen şartları taşıyorsa bu kadroya vekalet edebilir ve bu kadronun zam ve tazminat farkını alabilir. Örnek vermek gerekirse (A) Üniversite mezunu olup, Şef kadrosuna vekalet eden ve asaleten atanma şartlarını taşıyan bir memura memur kadrosunun zam ve tazminatı ile şef için öngörülen zam ve tazminat farkı ödenecektir. Şef kadrolarına vekaleten atama çok yaygın olmadığı için kurumlar vekalet vermede tereddüt yaşamaktadırlar.
657 sayılı Kanunun son hali için tıklayınız.
2006/10344 sayılı yan ödeme kararnamesi için tıklayınız.
2005 yılında yayımladığımız vekalet tablosu için tıklayınız.