Sendikaya üyelik e-Devlet kapısı üzerinden kazanılacak
Toplu İş İlişkileri Kanun Tasarısı TBMM Başkanlığına sunuldu.
Toplu İş İlişkileri Kanunu tasarısın tam metni
Tasarıda, ''gıda, avcılık ve balıkçılık, tarım ve ormancılık'', ''madencilik ve taş ocakları'', ''Petrol, kimya, lastik, plastik ve ilaç'', ''Dokuma, hazır giyim ve deri'', ''Ağaç ve kağıt'', ''İletişim'', ''Basın-yayın ve gazetecilik'', ''Banka, finans ve sigorta'', ''Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar'', ''Çimento, toprak ve cam'', ''Metal'', ''İnşaat'', ''Enerji'', ''Ulaştırma, ardiye ve antrepoculuk'', ''Sağlık, sosyal hizmetler'', ''Konaklama ve eğlence işleri'', ''Savunma ve güvenlik'' ile ''Genel işler'' olmak üzere 18 işkolu belirleniyor.
Bir işyerinin girdiği işkolunu tespiti bakanlıkça yapılacak. Bu tespite karşı onbeş gün içinde dava açılabilecek. Mahkeme iki ay içinde karar verecek, kararın temyiz edilmesi halinde Yargıtay, iki ay içinde kesin olarak karara bağlayacak.
Tasarıda, sendikaların nasıl kurulacağı, Genel Kurulun oluşması, organları, görevleri, seçimler, tüzüklerinde bulunması gereken konular düzenleniyor.
15 yaşını dolduranlar işçi sendikalarına üye olabilecek.
Sendikaya üye olmak serbest olacak. Hiç kimse sendikaya üye olmaya veya olmamaya zorlanamayacak. İşçi veya işverenler aynı işkolunda ve aynı zamanda birden çok sendikaya üye olamayacak. Ancak aynı işkolunda ve aynı zamanda farklı işverenlere ait işyerlerinde çalışan işçiler birden çok sendikaya üye olabilecek.
Bir işyerinde yardımcı işlerde çalışan işçiler de işyerinin girdiği işkolunda kurulu bir sendikaya üye olabilecek.
Sendikaya üyelik, Bakanlıkça sağlanacak elektronik başvuru sistemine, e-Devlet kapısı üzerinden üyelik başvurusunda bulunulması ve sendika tüzüğünde belirlenen yetkili organın kabulü ile e-Devlet kapısı üzerinden kazanılacak. Üyelik başvurusu, sendika tarafından otuz gün içinde reddedilmediği takdirde üyelik talebi kabul edilmiş sayılacak. Haklı bir neden gösterilmeden üyelik başvurusu kabul edilmeyenler, bu kararın kendilerine tebliğinden itibaren otuz gün içinde yetkili mahkemede dava açabilecek. Mahkemenin kararı kesin olacak.
Her üye, e-Devlet kapısı üzerinden çekilme bildiriminde bulunmak suretiyle üyelikten ayrılabilecek. E-Devlet kapısı üzerinden yapılan çekilme bildirimi, elektronik ortamda eşzamanlı olarak Bakanlığa ve sendikaya ulaşacak.
Çekilme, sendikaya bildirim tarihinden itibaren bir ay sonra geçerlilik kazanacak. Çekilenin bir aylık süre içinde başka bir sendikaya üye olması halinde yeni üyelik, bu sürenin bitimi tarihinde kazanılmış sayılacak.
Sendika üyeliğinden çıkarılma kararı genel kurulca verilecek. Çıkarılma kararına karşı üye otuz gün içinde yetkili mahkemeye itiraz edebilecek.
Tasarıda, işçi kuruluşu yöneticiliği ve işyeri sendika temsilciliğinin güvenceleri düzenleniyor.
İşçilerin işe alınmaları; belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri, belli bir sendikadaki üyeliği sürdürmeleri veya üyelikten çekilmeleri veya herhangi bir sendikaya üye olmaları veya olmamaları şartına bağlı tutulamayacak.
İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacak.
İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamayacak veya farklı işleme tabi tutulamayacak.
İşverenin aykırı hareket etmesi halinde işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilecek.
Sendika, işyerinde işçi sayısı elliye kadar ise bir, elli bir ile yüz arasında ise en çok iki, yüzbir ile beşyüz arasında ise en çok üç, beşyüzbir ile bin arasında ise en çok dört, binbir ile ikibin arasında ise en çok altı, ikibinden fazla ise en çok sekiz olmak üzere işyerinde çalışan üyeleri arasından işyeri sendika temsilcisi atayarak onbeş gün içinde kimliklerini işverene bildirecek. Bunlardan biri baş temsilci olarak görevlendirilebilecek. Temsilcilerin görevi, sendikanın yetkisi süresince devam edecek.
Bir toplu iş sözleşmesi aynı işkolunda bir veya birden çok işyerini kapsayabilecek.
Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilecek.
Grup toplu iş sözleşmesi, tarafların anlaşması üzerine bir işçi sendikası ile bir işveren sendikası arasında, birden çok üye işverene ait aynı işkolunda kurulu işyerleri ve işletmeleri kapsamak üzere yapılacak.
İşletme, toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklar, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki yetkili mahkemede onbeş gün içinde karara bağlanacak.
Toplu iş sözleşmesi en az bir ve en çok üç yıl süreli olarak yapılabilecek.
Faaliyetleri bir yıldan az süren işlerde uygulanmak üzere yapılan toplu iş sözleşmelerinin süresi bir yıldan az olabilecek.