Hükümlüyü toplumun dışlaması tekrar suça itiyor
Ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerin en büyük kaygısının, çıktıktan sonra kendilerini bekleyen zor yaşam koşulları olduğu belirlendi. Toplumsal dışlanmışlık ise hükümlüyü suçlu kişilere ve suça yönlendiriyor.
Prof. Dr. Zahir Kızmaz tarafından yapılan bir araştırmada, suçlulara 'cezaevinden çıktıktan sonra, sizi en çok korkutan şey nedir?' şeklinde bir soru soruldu. Suçluların yüzde 25'i kendilerini korkutan hiçbir şeyin olmadığını belirtirken; yüzde 25'i ise işsiz kalmayı kendileri açısından bir problem olarak görüyor. Geri kalan kesim de özellikle suçlu bireylerle yeniden birlikte olma, suç işleme, tutuklanma ve infazı yanma gibi unsurları, tahliye sonrasına ilişkin karşılaşabilecekleri sorunlar olarak sıraladı.
Aynı araştırmada görüşmeler esnasında suçlulara neden cezaevinden çıktıktan sonra tekrar suç işledikleri de soruldu. Suçlular, yeniden suç işleyip cezaevine dönme konusunda; "toplumun dışlamış olması", "çevrenin olumsuz bakışları","cezaevinden parasız çıkma ve yardım edecek kimsenin olmayışı", "işsiz kalma", "arzuladıkları bir iş bulamama", "sabıkalı olma", "cezaevi yaşamının yarattığı alışkanlık", "dışarıya ayak uyduramamak", "parasızlık", "cezaevi dışındaki hayal kırıklığı", "suç işlemeyi alışkanlık edinmiş olmak" gibi nedenleri gerekçe gösterdi.
İŞ VERİRKEN SABIKA KAYDI İSTİYORLAR
Denetimli Serbestlik Bülteninin son sayısında ise cezaevinden çıkanların iş ararken yaşadıkları sıkıntılara yer veriliyor.
38 yaşındaki F.Y.: "Toplumun bakışları olumsuz olsa bile, sana hissettirmemeye çalışıyorlar. Ama ben genelde, kendimde suçlu bir psikolojiyi hissediyordum. Kendinizi hep suçlu hissetmeniz sizin yaşamınızı olumsuz etkiliyor. Bir iş aramaya gittiğinizde veya resmi kurumlara gittiğinizde çekinirsiniz. Güvenilir bulunmaz korkusunu yaşarsınız. Bu duygu ve damgalanmış olma hali, benim yeniden suç işlememde oldukça etkili oldu diyebilirim."
46 yaşındaki A.K.: "İş başvurularımda 5 kişinin yaptığını yapacağımı, 1 kişinin yarısı kadar ücret alacağımı dememe rağmen sabıka kaydı istiyorlar ve bu nedenle işe alınmıyorum."
28 yaşındaki B.S.: "İş görüşmelerinde her şey yolunda gidiyor. Sonra sabıka kaydımı istiyorlar. Anlıyorum ki yine işe almayacaklar. Sabıka kaydını vermeden başka bir iş bakıyorum."
11 BİN ESKİ HÜKÜMLÜ İŞ BEKLİYOR
Bu sıkıntıları çözmek için Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü bünyesinde yer alan 'Denetimli serbestlik hizmetleri' kapsamında, mağdurlar ile ceza infaz kurumlarından salıverilen hükümlülere 'yardımcı olmak' için Koruma Kurulları oluşturuldu.
Ceza İnfaz Kurumundan salıverilen hükümlülere 2011 yılı itibari ile mesleki eğitime yönelik hazırlanan proje sayısı 289 iken; projeler kapsamında eğitim alan eski hükümlü sayısı ise bin 428 oldu. Türkiye İş Kurumunda iş bulabilmek için sırada bekleyen eski hükümlülerin sayısı, 11 bin 226.
2011 yılı sonu itibari ile koruma kurullarına suçtan zarar gören 925 kişi; ceza infaz kurumlarından salıverilen 13 bin 661 kişi başvurdu. Başvurular sonucu ise suçtan zaran gören 612, ceza infaz kurumlarından salıverilen 4 bin 628'ye yardım edildi. 2011 yılı sonu itibari ile ceza infaz kurumlarından salıverilen hükümlülere yapılan yardımların dağılımı ise şöyle: "Ayni bin 570, mesleki eğitim alan hükümlü bin 428, diğer 83, psiko-sosyal 142, sağlık 59, eğitim 886, kredi 183, iş bin 581, nakdi bin."
2012 yılında da ceza infaz kurumundan salıverilen hükümlüler için mesleki eğitim ve kendi işini kurma projelerine yönelik çalışmalar devam ediyor. Salıverilen hükümlülerin meslek edinmeleri amacıyla belediyeler, organize sanayi bölgeleri, ticaret, ziraat ve meslek odaları, halk eğitim, milli eğitim, çıraklık eğitim ve tarım müdürlükleri ile özel şirketler ve sivil toplum kuruluşları ile ortak çalışmalar yapılıyor.
Bu projeler genel olarak doğalgaz tesisatçılığı, kaynakçılık, arıcılık, besicilik, elektrikçilik, kalorifer ateşçiliği, argon gazı ve gazaltı, fayans ve seramik kaplamacılığı, plastik işletmenliği, hazır giyim, tekstil, boya-badana, forklift iş makinesi, ileri kaynakçılık, iş makineleri kullanımı, overlokçuluk, örme çorap, seracılık, süs bitkisi yetiştiriciliği gibi benzeri konularda verilen kursları içeriyor.