Emekli ve malullük aylığı bağlanmış olanlarla, bunların kanunen bakmakla yükümlü bulundukları aile fertleri, dul ve yetim aylığı alanların muayane ile tedavileri hakkında yönetmeliğin açıklaması

Emekli ve malullük aylığı bağlanmış olanlarla, bunların kanunen bakmakla yükümlü bulundukları aile fertleri, dul ve yetim aylığı alanların muayane ile tedavileri hakkında yönetmeliğin açıklaması

Emekli ve Malullük Aylığı Bağlanmış Olanlarla, Bunların Kanunen Bakmakla Yükümlü Bulundukları Aile Fertleri, Dul ve Yetim Aylığı Alanların Muayane ile Tedavileri Hakkında Yönetmelik 06.09.2003 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Sitemizin Yönetmelikler kategorisinden bu yönetmeliğin tam metnine ulaşabilirsiniz.

MUAYENE VE TEDAVİ HAKKINDAN YARARLANACAKLAR
Bu Yönetmeliğin 4'üncü maddesine göre Muayene ve tedavi hakkından yararlanacaklar şunlardır:
1-Emekli, malullük aylığı alanlar.
2- Dul ve yetim aylığı alanlar (yetim aylığı alan babanın sağ olması nedeniyle yetim aylığı bağlanamayan öz ana dahil).
3- Emekli, malullük aylığı alanların;
a) Eşleri,
b) Genel olarak 18, orta öğrenim yapmakta ise 20, yüksek öğrenim yapmakta ise 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan kız ve erkek çocukları,
c) Evli olmayan ve yardım edilmediği takdirde muhtaç duruma düşecek olan kız çocukları ile yaşları ne olursa olsun malul ve muhtaç erkek çocukları,
d) Kanunen bakmakla yükümlü bulundukları ve yardım etmedikleri takdirde muhtaç duruma düşecek öz ana ve babaları,
4- 3292 sayılı Kanun hükümlerine göre Vatani Hizmet Tertibinden aylık bağlanmış olanların yalnız kendileri, ölümleri halinde aylık bağlanan dul ve yetimleri.
5- Yasama organı üyelerinin ve dışarıdan atandığı Bakanlık görevi sona erenlerin ölümleri halinde Sandıkça aylık bağlanan ana-babaları.
Muhtaçlığın tespitinde , 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 108 inci maddesinde belirtilen usul ve esaslar dikkate alınır. 5434 sayılı Kanunun 108'inci maddesinde muhtaçlık tanımlanmıştır. Buna göre kendisini ve Türk Medeni Kanunun hükümlerine göre bakmağa mecbur olduğu ailesi fertlerini geçindirmeğe yetecek geliri, malı (Para veya o mahiyetteki kıymetler dahil) veya kazancı bulunmayanlara, bu kanun hükümlerinin uygulanmasında (Muhtaç) denir.
Muhtaçlık, dul ve yetimler tarafından tanzim ve imzaları ihtiyar heyetlerince tasdik edilecek beyan kağıtları üzerine daimi olarak oturdukları yerlerin bağlı bulundukları il veya ilçe idare heyetleri tarafından muhtaçlık sebepleri açıkça gösterilmek suretiyle verilecek mazbatalarla belirtilir.
Bu mazbatalara karşı ilgili veya Sandık tarafından Danıştayda dava açılabilir. Sandıkça itirazda bulunulması halinde netice alınıncaya kadar aylığın yarısı ve toptan ödeme, kesenek iadesi ve ikramiye gibi ödemelerin tamamı emanet olarak Sandıkta alıkonulur.

MUAYENE VE TEDAVİ HAKKINDAN YARARLANAMAYACAKLAR
Muayene ve tedavi hakkından yararlanamayacaklar Yönetmeliğin 5'inci maddesinde düzenlenmiştir.
Muayene ve tedavi hakkından yararlanamayacaklar şunlardır:
1-Sandıktan emekli, malullük aylığı alanların diğer Sosyal Güvenlik Kurumlarına tabi görevlerde çalışan veya bu kuruluşlardan aylık alan eşleri (isteğe bağlı sigortalılardan sağlık primi ödememeleri nedeniyle sağlık yardımından yararlanmayanlar hariç).
2- Sandıktan dul ve yetim aylığı alanlardan diğer Sosyal Güvenlik Kurumlarına tabi görevde çalışan veya bu kuruluşlardan yaşlılık ve malullük aylığı alanlar (isteğe bağlı sigortalılardan sağlık primi ödememeleri nedeniyle sağlık yardımından yararlanmayanlar hariç).
3- Yasama organı üyeleri ile dışardan atandığı Bakanlık görevi sona erenlerin kendileri, bakmakla yükümlü bulunduğu aile bireyleri, ölümleri halinde aylık bağlanan eş ve çocukları.
4- 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz Ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre aylık alanlar.
Sandığın sağladığı muayene ve tedavi hakkından yararlanamazlar.

MUAYENE VE TEDAVİ HAKKININ BAŞLANGICI
Yönetmeliğin 6'ncı maddesinde muayene ve tedavi hakkının başlangıcı düzenlenmiştir. Bu çerçevede muayene ve tedavi hakkı, emekli, malullük, dul ve yetim aylığı bağlananların bu aylığa hak kazandığı tarihten itibaren başlar. Aylık bağlama işlemleri tamamlanıncaya veya sağlık karnesi verilinceye kadar hak sahiplerince karşılanan muayene ve tedavi giderleri, Yönetmeliğin 42 nci maddesinde gösterilen usule göre Sandık tarafından hak sahiplerine ödenir. Yani, herhangi bir nedenle muayene ve tedavi giderlerini kendileri ödeyenler, sağlık kurum ve kuruluşları, eczane-optik firma ve saire tarafından usulüne uygun düzenlenmiş gider belgeleri ile (rapor, fatura, reçete ve saire) fiyat kupürleri yapıştırılmış reçeteleri Sandığa vermek veya göndermek suretiyle fatura bedellerinin kendilerine ödenmesini talep ederler.

MUAYENE VE TEDAVİNİN YAPILACAĞI SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARI
Bunlar;
1- Resmi Sağlık Kurum ve Kuruluşları:
a) Birinci Basamak Resmi Sağlık Kuruluşları; Resmi kurum tabiplikleri, belediyelere ait tabiplikler ve poliklinikler, sağlık ocakları, sağlık merkezleri, verem savaş dispanserleri, ana çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezleri, SSK sağlık istasyonları ve dispanserleridir.
b) İkinci Basamak Resmi Sağlık Kurumları;Yataklı veya yataksız eğitim vermeyen genel ve özel dal hastaneleridir.
c) Üçüncü Basamak Resmi Sağlık Kurumları; Eğitim, öğretim ve araştırma yapılan ve ileri dal uzmanları yetiştiren genel ve özel dal yataklı tedavi kurumları ile rehabilitasyon merkezleri ve tüm üniversite tıp ve diş hekimliği fakültesi hastaneleridir.
2- Özel Sağlık Kurum ve Kuruluşları:
a) Birinci Basamak Özel Sağlık Kuruluşu;Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik kapsamında açılan özel polikliniklerdir.
Hekimlerin, mesleklerini serbest olarak icra etmek üzere münferiden açtıkları muayenehaneler bu kapsam dışındadır.
b) İkinci Basamak Özel Sağlık Kurumları; Özel Hastaneler Yönetmeliğine göre ruhsat almış özel hastaneler ile Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte tanımlanan ve Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılan tıp merkezleri ve özel dal merkezleridir.

SAĞLIK KURUMLARINDA YAPILACAK MUAYENE VE TEDAVİNİN USUL VE ESASLARI
yönetmeliğin 8'inci maddesinde tedavinin usul ve esasları düzenlenmiştir. Buna göre; 1- Birinci Basamak Resmi ve Özel Sağlık Kuruluşlarınca yapılacak işler.
a) Sağlık karnesi ile başvuran hak sahibinin ilk muayene, tetkik ve tedavileri bu kuruluşlarda yapılır.
b) Birinci muayeneden sonra takip ve kontrolü gereken hak sahibinin sağlık karnesine, muayeneyi yapan doktor tarafından takip ve kontrol tarihi açıkça yazılır. Aynı hastalık nedeniyle 15 gün içinde yapılacak takip ve kontroller için ayrıca ödeme yapılmaz.
c) Birinci basamak sağlık kuruluşu, faturasına Sandıkça istenecek belgeler yanında, mesul müdür veya başhekim tarafından onaylı hak sahibinin tahlil sonuçlarını gösteren belgeyi de ekler.
d) Resmi veya özel sağlık kuruluşuna başvuran hak sahibinden gerekli görülenler, sağlık karnelerine yazılmak şartıyla ikinci basamak resmi veya özel sağlık kurumlarına sevk edilirler.
İkinci basamak resmi veya özel sağlık kurumlarına sevk yapılırken, hastane ve hekim seçme hakkı dikkate alınarak, hastane ve hekim adı belirtilmeden sadece ilgili uzmanlık dalının adı yazılır.
e) Özel sağlık kuruluşunun hak sahibini, ikinci basamak resmi veya özel sağlık kurumuna sevk etmesi halinde, toplam fatura bedeli üzerinden Maliye Bakanlığınca tespit edilen oranda indirim yapılır ve bu indirim faturada ayrıntılı olarak gösterilir.
f) Birinci basamak özel sağlık kuruluşlarında yapılabilecek tetkik ve tahliller, hemogram, tam idrar, açlık kan şekeri, üre, kreatinin, bilurubin, ALT, AST, EKG, akciğer grafisi ve direkt karın grafisi, direkt ekstremite grafisi, gaitada-amip giardia aranmasından ibarettir. Bunların dışında yapılan tetkik ve tahliller için ödeme yapılmaz.
2- İkinci Basamak Resmi ve Özel Sağlık Kurumları ile Üçüncü Basamak Resmi Sağlık Kurumlarınca Yapılacak İşler.
a) İkinci basamak sağlık kurumlarında, birinci basamak sağlık kuruluşlarından sevk edilen veya doğrudan müracaat eden hak sahibinin muayene ve tedavileri yapılır.
İkinci basamak özel sağlık kurumlarına birinci basamak sağlık kuruluşlarından sevk edilmeksizin doğrudan başvurulması halinde, birinci basamakta yapılması gereken muayene tetkik ve tedavi hizmetleri için Talimatta birinci basamak için belirlenen birim fiyatları üzerinden ödeme yapılır. Sevk usulüne uyulmaması nedeniyle oluşacak fark ücret hasta tarafından ödenir.
b) Hastalık gruplarında paket fiyat belirlenmesi ve ilan edilmesi halinde, faturalar bu fiyatlar üzerinden düzenlenir. Birinci basamak resmi veya özel sağlık kuruluşlarından sevk edilmeksizin ikinci basamak özel sağlık kurumlarına doğrudan başvuru halinde paket fiyat üzerinden Maliye Bakanlığınca tespit edilecek oranda indirim yapılır. İndirim faturalarda ayrıntılı olarak gösterilir. Paket program tedavisi acil haller kapsamında ise indirim uygulanmaz.
c) İkinci basamak özel sağlık kurumunca hak sahibinin, eğitim ve araştırma hastaneleri, özel dal eğitim ve araştırma hastaneleri ve üniversite hastaneleri hariç, başka bir sağlık kurumuna sevk edilmesi halinde, toplam fatura bedeli üzerinden Maliye Bakanlığınca tespit edilecek oranda indirim yapılır ve bu indirim faturalarda ayrıntılı olarak gösterilir.
d) Belgelendirilmesi kaydıyla acil hallerde hak sahipleri doğrudan özel sağlık kurumu tarafından kabul edilerek muayene ve tedavileri yapılabilir. Tedavi giderleri Talimatta yer alan fiyat tarifesine göre ödenir.
e) Muayeneyi yapan özel sağlık kurum veya kuruluşunun tomografi, magnetik rezonans gibi ileri tetkik veya nükleer tıpla ilgili hizmet satın alması halinde, satın alınan hizmet için Sandıkça tespit edilen fiyat üzerinden ödeme yapılır.
3- Özel sağlık kurum ve kuruluşları sunmuş oldukları sağlık hizmetleri karşılığı olarak fark ücreti talep etmeleri halinde, ne kadar fark ücreti alacaklarına ilişkin olarak ilk başvuruda hak sahibini bilgilendirir.

SAĞLIK KARNESİNİ GÖSTERME ZORUNLULUĞU VE SAĞLIK KARNELERİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI
Muayene ve tedavi için Sağlık Kurum ve Kuruluşlarına başvurulurken, sağlık karnesiyle birlikte kimlik belgesi gösterilmesi zorunludur. Nüfus cüzdanı veya örneği, emekli tanıtım kartı, sürücü belgesi, kimlik belgesi olarak kabul edilir. Sağlık karnelerinin hak sahiplerinden başka kimseler tarafından kullanılması veya muayene ve tedavi hakkı sona erdiği halde kullanılmasına devam olunması genel hükümlere göre kovuşturmayı gerektirir.
Sağlık karnesinin kötüye kullanılması sonucunda haksız olarak Sandığa ödettirilmiş bulunan muayene ve tedavi giderleri hak sahibinin her türlü istihkakından ve aylıklarından kesilmek suretiyle tahsil edilir. Aylık ve istihkakı bulunmaması halinde genel hükümlere göre geri alınır. Genel hükümlere göre yapılacak kovuşturma sonucunda haklarında ceza davası açılıp mahkumiyeti kesinleşenlere yedi yıl süreyle, Sağlık karnelerini eczanede bırakanlara bir yıl süreyle sağlık karnesi düzenlenmez. Bunların, sağlık karnesi düzenlenmeyen süre içerisindeki muayene ve tedavi giderleri kendileri tarafından karşılandıktan sonra, Yönetmeliğin 42 nci maddesi hükümlerine göre ödenir.

MUAYENE VE TEDAVİNİN YAPILACAĞI YER
Hak sahiplerinin muayene ve tedavileri daimi veya geçici olarak ikamet ettikleri yerdeki sağlık kurum ve kuruluşları ile Sağlık Bakanlığınca çalışma usul ve esasları belirlenerek yetkilendirilmiş aile hekimlerince yapılır. Şuan Türkiye'de aile hekimliği müessesesi bulunmamakla birlikte gerekli çalışmalar yapılmaktadır.

BAŞKA YERDE MUAYENE VE TEDAVİ VE YOL PARASI
Muayeneyi yapan tabip, hak sahibini, daimi veya geçici olarak ikamet ettiği yerde hastalıkla ilgili tıbbi ve teknik yetersizlik nedeniyle teşhis, tetkik ve tedavi imkanının olmaması halinde, bu nitelikleri olan en yakın yerdeki sağlık kurumuna gönderebilir. Daimi veya geçici olarak ikamet ettikleri yerden başka bir yere gönderilenlere Harcırah Kanunu hükümlerine göre gidiş ve dönüş için mutad vasıta ücreti ödenir.
Ancak, sevk raporlarında, hak sahibinin belli bir taşıt aracıyla götürülmesi öngörülmüşse ücret buna göre ödenir.
Sağlık kurumuna ambulansla götürülenlere, makbuzda belirtilen ambulans ücreti rayiç bedele göre ödenir. Şehir içi ambulans için ödenecek ücret, Talimatta belirtilen ücreti geçemez. Başka yerde tedavilerine gerek görülenlere eşlik edilmesinin zorunlu olduğu sevk raporunda belirtilmişse, eşlik eden için de yol parası ödenir. Hasta 18 yaşından küçük ise refakat için rapor aranmaz.

SANDIKÇA ÖDENMEYECEK OLAN GİDERLER
Sandıkça ödenmeyecek giderleri şu şekilde sıralayabiliriz:
1-Tedaviye yönelik olmayan, estetik amaçlı tedavi ve operasyonların giderleri.
2- Demirbaş nitelikli malzemelerin bedelleri.
3- Özel sağlık kurum ve kuruluşları ile öğretim üyelerine yaptırılan muayene, ameliyat, tetkik ve tedavilere ait fiyat farkları.
4- Talimatla veya Sandıkça belirlenen fiyatların üzerindeki bedeller.

AYAKTA TEDAVİDE KULLANIMI SAĞLIK KURULU RAPORUNA BAĞLI İLAÇLAR
Tüberküloz, akıl hastalıkları, kalp, hipertansiyon, diabet, kronik nörolojik hastalıklar, glokom ve bronşiyal astım hastalıklarının ayakta tedavisinde kullanılan, Sağlık Bakanlığınca hayati önemi haiz oldukları tespit edilen ve hasta katılım payı alınmayan, tedavi şeması ve süresi de gerektirmeyen ilaçlara ait sağlık kurulu raporları süresiz olarak geçerlidir.
Bu ilaçlar bir defa reçetelendirilir ve reçetede kutu adedi belirtilmeden Talimatta belirlenen dozun süresi yazılır. Dozun bitiminde yeniden reçete edilmeden eczanelerden temin edilebilir. Bu taktirde eczacı sağlık karnesindeki boş reçete sayfasına hak sahibinin adı, soyadı, emeklilik sicil numarası ile verilen ilaç ve kutu sayısını yazarak imzalatır ve ilaç kupürlerini de bu sayfaya yapıştırır.
İlaçların hak sahibi dışındaki bir kişiye verilmesi halinde, ilaçları teslim alan kişinin kimlik fotokopisi, adresi ve imzası alınır.

YATAK SINIFLARI ÜST SINIFTA YATMA
Emekli, malullük, dul ve yetim aylığı bağlanmış olan hak sahiplerinden, yatarak tedavi görecekler için;
a) 1-4 dereceden aylık bağlananlara birinci sınıf,
b) 5-15 dereceden aylık bağlananlara ikinci sınıf,
yatak ücreti ödenir.
Aile fertlerinin yatak ücretleri, ilgili emekli ve malulün aylık derecesine göre belirlenir.Yatak sınıflarında boş yatak bulunmaması ve tedavinin gecikmesinin hak sahibinin sağlığı bakımından zararlı olduğunun raporla belgelenmesi şartıyla tedavisi üst sınıflarda yapılabilir.
Ancak, tedavinin yapıldığı sağlık kurumunda sadece birinci sınıf yatak bulunması halinde bu sınıf esas alınarak ödeme yapılır.
Hak sahipleri, tedavilerinin yapılacağı yatak sınıfı ile yatmak istedikleri sınıf arasındaki ücret farkını ödemeleri şartıyla üst sınıflarda yatabilirler.

YURT DIŞINDA MUAYENE VE TEDAVİ
a) Yurt içinde tedavisi mümkün olmayan hastalığa yakalananlar, 29.07.1998 tarih ve 4375 sayılı Kanun hükümlerine ve bu kanunun uygulama Yönetmeliğindeki esas ve usullere göre yurt dışında tedavi ettirilirler.
b) Herhangi bir nedenle yurt dışında bulunmakta iken hastalanıp muayene ve tedavi olanların, muayene, tetkik ve tedavi giderleri Talimatta belirlenen fiyat tarifesi üzerinden, Talimatta bulunmayan tetkik ve tahliller Türk Tabipler Birliği asgari ücret tarifesine göre, bu tarifede de yoksa aynen ödenir.
Tedavide kullanılan tıbbi sarf malzemeleri, protez, ortez, ilaç, kan ve kan ürünleri ile organ ve doku bedelleri, ilgili kanunlarda belirlenen esas, usul ve orana göre hak sahiplerinden katılım payı alınmak suretiyle aynen ödenir.

DİŞ TEDAVİSİ GÖZLÜK CAMI VE ÇERÇEVESİ
Diş tedavilerinin bedeli Talimatta belirlenen esas ve usullere göre ve Talimatta belirlenen ücret tarifesi üzerinden Sandıkça ödenir. Göz hastalıkları uzmanlarınca düzenlenen reçetelere dayanılarak alınan renkli, renksiz ve colormatik gözlük camlarıyla çerçeve bedelleri, Talimatta yer alan usul ve esaslara göre, Talimatta yer alan ücret tarifesi üzerinden Sandıkça karşılanır.

KAPLICA VE İÇMECE TEDAVİSİ
Sağlık kurullarınca, içmece ve kaplıca tedavilerine gerek görülenler, Sağlık Bakanlığı'nca onaylanmış kaplıcalar ve içmecelerde tedavi edilirler.
Tedavinin yapıldığı içmece ve kaplıca işletmesinden alınan ve hak sahibinin kaldığı gün sayısını ve tedavi giderlerini ayrıntılı olarak gösteren belgeler karşılığında, ilgiliye, Harcırah Kanununa göre birinci derecedeki Devlet Memuru için saptanan gündelik ve Daimi veya geçici olarak ikamet ettikleri yerden başka bir yere gönderilenlere Harcırah Kanunu hükümlerine göre gidiş ve dönüş için mutad vasıta ücreti ödenir. 2003 Mali Yılı Bütçe Kanununun H cetvelinde 2003 yılı için 1'inci dereli kadroda bulunan memurlara 11.000.000 TL gündelik tespit edilmiştir.
Banyo giriş ücretleriyle raporda öngörülen fizik tedavi giderleri, Talimatta belirtilen miktarlar üzerinden ödenir. Ayrıca, konaklama ve yemek bedeli ödenmez.