Elektromanyetik dalgaların arılara etkisi araştırılacak (Özel)

Çalışmada, baz istasyonlarından yayılan elektromanyetik dalgaların arıların bal verimi, hırçınlık ve uçuş aktivitesi gibi davranış ve fizyolojik özellikleri ile birlikte ana arı ve erkek arı üreme özellikleri incelenecek.

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyesi ve Arıcılık Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürü Yard. Doç. Dr. Cengiz Erkan'ın hazırladığı projeye, SAÜ Elektromanyetik Araştırma Merkezi (SEMAM) de destek verecek. Çalışma Van'da yapılacak.

Projenin sahibi Cengiz Erkan, çalışmada; arıların üreme özellikleri, hırçınlığı, uçuş etkinliği, petek ve bal yapma ile ana arının verimliliğinin ele alınacağını söyledi. Çok orjinal ve güzel bir çalışma olacağını kaydeden Erkan, "Bu konu Avrupa ve Amerika'da çeşitli boyutlarıyla ele alındı. Ancak yapılan çalışmaların bazı ayakları havadaydı. Biz çalışmamızda arıları tüm yönüyle ele alacağız." dedi.

Arıların elektromanyetik dalgalardan ciddi anlamda etkilenebileceğini düşündüğünü ifade eden Erkan, "Son dönemlerde 'arılarımız yok oluyor, ciddi arı kayıpları var' şeklide şikâyetler var. Arıların haberleşme ve yön bulma duyuları ele alındığında söz konusu dalgaların ciddi etkilerinin olduğu kanısındayım. Bu çalışma ile konuya yönelik fikirler ve belirlemeler elde edeceğiz." ifadelerini kullandı.

SAÜ Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Çerezci ise çalışmaya baz istasyonu frekansında elektromanyetik dalga yayan vericilerle destek vereceklerini söyledi. Van'da yürütülecek çalışmada arı kolonilerinin bulunduğu alanlara 900,1800 ve 2100 frekanslarında elektromanyetik dalga yayan ve baz istasyonunu tamamen simule eden vericiler kuracaklarını dile getiren Çerezci; "Biz kovanların bulunacağı yere vericiler koyacağız. EMR'nin arı kolonisine etkisini oradaki akademisyenler yapacak. Sonuçlar bilimsel litaratüre aktarılacak." diye konuştu.

Baz istasyonlarının dağ tepe demeden her yere kurulduğunu kaydeden Çerezci, şunları söyledi: "Baz istasyonları her tarafta var. Dolayısıyla baz istasyonu frekansında bir elektromanyetik dalga bütün yer yüzüne yayılmış durumda. Ülkemizde de aynı şekilde. Bu yayılmış elektromanyetik ortam doğal hayatı ne derece etkiliyor? Bu doğal hayatın içerisinde bal arıları da yaşam açısından çok önem taşıyor. Çalışma bilim dünyası adına çok faydalı bir çalışma olacak."

Baz istasyonlarının yaydığı elektromanyetik dalgaların arıların üzerindeki etkisine yönelik çalışmanın çok az olduğunu savunan Çerezci, sözlerini şöyle sürdürdü: "Literatürde bu orjinal bir çalışma olacak. Yüksek gerilim hatlarının bal arılarına etkisi ile ilgili yapılmış çalışmalar var. Yüksek gerilim hatları yakınında yaşayan bal arılarının, üretimlerinin düştüğü bugün raporlarla ortaya çıkıyor. Ama bu yüksek frekanslarda henüz çalışma yapılmamış."