Kamu Yönetimi Temel Kanun Taslağı (Özet Bilgiler)

Kamu Yönetimi Temel Kanun Taslağı (Özet Bilgiler)

2003 yılı içinde başlatılan "Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma" çalışmaları çerçevesinde üç önemli değişilik yapılması gündemdir. "Kamu Yönetimi Temel Kanunu Taslağı" bu değişikliklerden sadece bir tanesidir. Diğer değişiklikler "657 Reform Taslağı" ve "Yerel Yönetim Reformu"dur. Biz bugün itibaiyle elimize geçen ve Eylül 2003 tarihli olan "Kamu Yönetimi Temel Kanun Taslağı" hakkında, medyatik olmayan konuları da içerecek şekilde, bazı özet bilgiler vereceğiz. KamuYönetimi Temel Kanun taslağının en ilgi çeken bölümleri; görev ve yetkileri ve personeli ile birlikte il özel idarelerine veya belediyelere devredilen Bakanlıklar oluşturmaktadır. Taslağın bu kısmına ilişkin özet bilgiler dosyamızın son kısmında yer almaktadır. Ayrıntılar için tıklayın.

STRATEJİK PLAN
1-Kamu yönetim tarihinde bir ilk oluşturulmakta ve stratejik planların hazırlanması idari işleyiş sürecine girmektedir. Staretejik plan taslağın 3/c maddesinde "Kamu kurum ve kuruluşlarının uzun ve orta vadeli amaçları, temel ilke ve politikaları, hedef ve öncelikleri, ölçülebilir performans ölçüleri ile bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemleri ve kaynak dağılımlarını içeren plan" şeklinde tanımlanmıştır.

Staretij planlama işlerinin yürütmek amacıyla Bakanlık merkez teşkilatında, gerek görülmesi halinde bağlı kuruluşun merkez teşkilatında, Streteji Geliştirme Başkanlığı kurulması öngörülmektedir.

KAMU YÖNETİMİNİN TEMEL AMAÇ VE GÖREVLERİ
2- Kamu yönetiminin temel temel amaç ve görevleri, kişilerin hak ve özgürlüklerinin kullanmalarının önündeki engelleri kaldırmak, halkın hayatını kolaylaştırmak, huzur, güvnlikve refahını sağlamak, yaşam kalitesini geliştirmektir.

MERKEZİ İDRE TARAFINDAN YÜRÜTÜLECEK GÖREV VE HİZMETLER
3- Merkezi idare tarafından yürütülecek görev ve hizmetler şunlardır:

a)Adalet, savunma, güvenlik, istihbarat, dış ilişkiler ve dış politikaya ilişkin görev ve hizmetler,

b) Maliye, hazine, dış ticaret, gümrük hizmetleri ile piyasalara ilişkin düzenleme görev ve hizmetleri,

c) Ulusal ve bölgelsel düzeyde ekonomik, sosyal ve fiziki planları hazırlamaya, bölgeler arasındaki gelişmişlik farklılıklarını gidermeye yönelik program ve projelerin uygulanmasını sağlamaya ilişkin görev ve hizmetler,

d) Milli eğitimde eğitim ve öğretim birliğini sağlama, müfredatı belirleme ve geliştirme görev ve hizmetleri,

e) Diaynetle ilgili görev ve hizmetler,

f) Sosyal güzenliğe ilişkin görev ve hizmetler,

g) Tapu ve kadastro, nüfus ve vatandaşlığa ilişkin görev ve hizmetler,

h) acil durum yönetimi ve sivil savunma ile ilgili ulusal düzeyde yapılması gereken görev ve hizmetler,

i) Vakıflarla ilgili görev ve hizmetler,

j) Mahlli idarelere teknik ve mali yardımda bulunma, rehberlik yapma ve eğitim desteği sağlama görev ve hizmetleri,

k) Kanunlarla münhasıran merkeziidare tarafından yerine getirilmesi öngörülen diğer ulusal ve bölgesel nitelikli görev ve hizmetler

Yukarıda sayılan görevler dışında kalan görevler mahalli idareler tarafından yürütülecektir.

MERKEZİ İDARE İLE MAHALLİ İDARELER ARASINDAKİ İLİŞKİLER
4- Merkeziidare tarafından yürütülmesi öngörülen hizmetlerden illerde yapılması gerekenlerin, kanunlarda belirtilen istisnalar dışında, valilik ve kaymakamlıklar tarafından gerçekleştirilmesi esastır.

Merkezi idare birimleri, mahalli idarelerin sorumluluk alanlaına giren görev ve hizmetler için yerel düzeyde teşkilat kuramaz, doğrudan ihale ve harcama yapamaz.

Merkezi idarenin görevleri arasında sayılan hizmetlere ait yatırımlardan ilgili bakanlıkça uygun görülenler, mahalli idareler eliyle gerçekleştirilebilir.

KAMU HİZMETLERİNİN GÖRDÜRÜLMESİ
5- Merkezi idare ve mahalli idarelerin yetkili organlarının kararı ile uygun görülen hizmetler, ilgilileri itibariyle üniversitelere, noterlere, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, özel sektöre ve alanında uzmanlaşmış sivil toplum örgütlerine gördürülebilir.

BAKANLIK HİZMET BİRİMLERİ
6- Yeni teşkilatlanma biçiminde öngörülen hizmet birimleri Taslaktaki şekliyle aşağıdaki gibidir:

Bakanlık ana hizmet birimleri: Bakanlıkların sorumlu oldukları temel hizmet ve görevler, bakanlığın merkez teşkilatı bünyesinde kurulan anahizmet birimleri tarafından yerine getirilir.

Danışma birimleri:
a) Stareteji Daire Başkanlığı
b) Hukuk Müşavirliği
c) Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği
Gerekli görülen hallerde bakanlık müşavirliği kadrosu ihdas edilebilir.

Bağlı kuruluşların merkez teşkilatında ihtiyaca göre Stareteji Geliştirme Daire Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği ile Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği kurulabilir.

Yardımcı Hizmet Birimleri:
a) Özel Kalem Müdürlüğü
b) İnsan Kaynakları Daire Başkanlığı
c) Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı
Taşra teşkilatı olan bakanlıklarda insan kaynakları birimi genel müdürlük şeklinde kurulabilir. Bağlı kuruluşların merkez teşkilatında ihtiyaca göre İnsan Kaynakları Daire Başkanlığı ile Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı kurulur.

BÖLGE TEŞKİLATLARINDA DÜZENLEMEYE GİDİLİYOR
7- Taslağın 21'nci maddesi ile bölge düzeyinde teşkilatlanan bakanlıkların illerde, illerde teşkilatlanan bakanlıkların bölge düzeyinde teşkilatlanamayacağı öngörülmektedir. Bu husus aynı şekilde bağlı kuruluşlar için de geçerlidir.

YURT DIŞI TEŞKİLATLARI KALDIRILIYOR
8- Taslağın 22'nci maddesinde sadece Dışileri Bakanlığı ile TİKA'nın yurt dışı teşkilatı kurabileceği belirtilmektedir. Diğer kamu kurumlarının hangi ülkelerde yurt dışı hizmeti sunacağına Bakanlar Kurulu Kararı verecektir. Bu şekildeki Bakanlık görevlileri yurtdışı görevlerini Dışişeri Bakanlığı kadroları üzerinden geçici süreli görevlendirme ile yürütrler.

HİYERARJİK KADEME VE UNVANLAR
9- a) Bakanlık Merkez Teşkilatında:
1. Müsteşarlık
2. Genel Müdürlük, Başkanlık, Daire Başkanlığı
Taşra teşkilatı olan bakanlıklarda Genel Müdürlük veya Kurul Başkanlıklarına bağlı olarak daire başkanlığı kurulabilir.

b) Bağlı kuruluşlarda
Müsteşarlık şeklindeki bağlı kuruluşlarda:
1. Müsteşarlık
2. Genel Müdürlük, Daire Başkanlığı
3. Şube Müdürlüğü

Başkanlık şeklindeki kuruluşlarda
1. Başkanlık
2. Daire Başkanlığı
3. Şube Müdürlüğü

Genel Müdürlük şeklindeki kuruluşlarda:
1. Genel Müdürlük,
2. Daire Başkanlığı
3. Şube Müdürlüğü

c) Bakanlık taşra teşkilatı ilçe kuruluşlarında
1. Vali
2. İl müdürlüğü
3. Şube Müdürlüğü

d)Taşra teşkilatı ilçe kuruluşlarında
1.Kaymakam
2. İlçe Müdürlüğü
3. İhtiyaç duyulan illerde şube müdürlüğü

e) Bölge kuruluşlarında
1. Bölge müdürlüğü
2. Şube müdürlüğü veya başmühendislik

Hiyerarşik kademelerde yapılan değişiklik ile Bakanlık merkez teşkilatlarında Genel müdürlük ve kurul başkanlıklarının altında (taşra teşkilatı kurabilen bakanlıklar hariç) yer alan Daire Başkanlığı ara kadrosu kaldırılmaktadır. Ayrıca Şef kadrosu hiyerarjik kademe içerisinden çıkarılmaktadır.

Müsteşarlıklarda en çok üç müsteşar yardımcılığı, başkanlık ve genel müdürlük şeklinde kurulan bağlı kuruluşlarda en çok üç başkan yardımcılığı ve genel müdür yardımcılığı kadrosu (madde 16) ihdas edilebilmekte bunun dışındaki ara kademeler kaldırılmaktadır.

PERSONEL MÜDÜRLÜKLERİ İNSAN KAYNAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞINA DÖNÜŞTÜRÜLMEKTEDİR:
10- Taslak ile yapılan değişikliklerden birisi de şu anki simi PersonelGenel Müdürlüğü veya Personel Daire başkanlığı olan birimlerin "İnsan Kaynakları Daire Başkanlığına" dönüştürülmesidir.

DENETİM
11- Kamu kurum ve kuruluşlarının denetimi;
Hukuka uygunluk denetimi:eylem ve işlemlerin ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uygunluğunun
Mali denetim: gelir, gider ve mallara ilişkin hesap ve işlemlerin doğruluğunun, mali tabloların tasdikinin ve mali sistemlerin,
Performans denetimi: yönetimin bütün kademelerinde gerçekleştirilen faaliyet ve programların planlanması, uygulanması ve kontrolü aşamalarında ekonomikliğin, verimliliğin ve etkililiğin,
denetlenmesini ifade eder.

DENETLEMEYE YETKİLİ KURUMLAR
12- İç denetim; hataların önlenmesi, risk ve zayıflıkların belirlenmesi, iyi uygulama örneklerinin yaygınlaştırılması gibi amaçlarla yöneticilerin görevlendireceği elemanlarla yapılır.

Merkezi idareya dahil kurum ve kuruluşlarda il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşlar ve mahalli idare birliklerinin dış denetimi Sayıtay tarafından yapılır.

TÜM İDARİ İŞLEMLER KAMUOYUNUN BİLGİSİNE AÇILMAKTADIR
13- Taslağın 40'ncı maddesinde "bilgi edinme hakkı ve saydamlık" başlığı ele alınmıştır. Bu kısımda, "kamu kurum ve kuruluşları, görev ve hizmet alanlarına giren konulardaki temel nitelikli karar ve işlemlerini, mal ve hizmet alımlarını, satımlarını, projelerini ve yıllık faaliyet raporlarını bilgi iletişim teknolojilerini de kullanmak suretiyle kamuoyunun bilgisine sunar" ifadesi yer almaktadır.

MAHALLİ İDARELERDE HALK DENETÇİSİ OLUŞTURULMAKTADIR:
14-Her ilde, mahalli idareler ve bunlara bağlı kuruluşlar ile bu idareler tarafından kurulan birlik ve işletmelerin, gerçek ve tüzel kişilerle ilgili işlem ve eylemlerin hukuka uygunluğunu değerlendirmek, aralarındaki anlaşmazlıkların çözümüne yardımcı olmak üzere bir halk denetçisi seçilmektedir.

Halk denetçisi, en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş olmalı, 10 yıllık mesleki tecrübesi bulunmalı ve toplumda saygınlığı olmalıdır. Halk denetçisi beş yıllığına seçilmektedir.

Halk denetçici yukarıda sayılan kuruluşların gerçek ve tüzel kişileri ilgilendiren işlem ve eylemleri ile bu kuruluşlara yapılan başvuruya süresi içinde cevap verilememesi halinde, menfaati ihlal edilenler tarafından yapılacak başvuru üzerine, gerekli bilgi ve belgeleri inceleyerek, gerektiğinde tarafları dinleyerek, kırkbeş gün içinde kararını verir. Kararı ilgili idareye ve talep sahibine bildirir. İlgili idare halk denetçisinin verdiği karara karşı tutumunu en geç onbeş gün içinde açıklar. İdare halk denetçisinin görüşünü uygun bulmaz ise gerekçelendirmek zorundadır. Halk denetçisinin raporları kamuoyuna açıklanır.

konusu açık olmayan, somut iddialar içermeyen, halk denetçisinin yetki alanına girmeyen veya dava konusu yapıldığı anlaşılan başvurular işleme konulmaz.

HÜKÜMET İLE GELİP GİDECEK OLAN MAKAMLAR
15- Taslağın 442üncü maddesinde bu açıklanmıştır. Buna göre müsteşarlar ve genel müdülük şeklinde kurulan bağlı ve ilgili kuruluşlarda başkan veya genel müdürlerin görevi kendiliğinden sona ermiş sayılır.

KALDIRILAN HÜKÜM VE KURULUŞLAR
16- 3046 sayılı Kanun, 108 sayılı Savunma Sekreterliklerinin Kurulmasına dair kanun ve 72 sayılı YDK'nın Kuruluş ve Görvleri Hakkında KHK yürürlükten kaldırılmaktadır. Ayrıca Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü kaldırılmıştır. Dışileri Bakanlığı ve TİKA dışında kalan bakanlıkların yurt dışı kadroları iptal edilmiştir.

GEÇİCİ HÜKÜMLER
17- a) Milli eğitim Bakanlığı taşra teşkilatının görev ve yetkileri, personeli dahil olmak üzer taşınır ve taşınmaz tüm mülkleri İl özel idarelerine devredilmiştir.

b) Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatının görev ve yetkileri ile önleyici sağlık hizmeti verilen sağlık evi, sağlık ocağı, sağlık merkezi, dispanser gibi tesisler ve personeli dahil olmak üzere her şey, nüfusu 10 bin ve üzerinde olan belediye sınırları içinde belediyerelere; bu yerler dışında bulunan tesiler tüm personeli ve araç ve gereçleri ile birlikte il özel idarelerine devredilmiştir.

c) Kültür ve Turizm Bakanlığının taşra teşkilatının görev ve yetkileri ile ulusal nitelik taşımayan kütüphane ve müzeler ile halk kütühaneleri, kültür merkezleri personel dahil her şeyi ile belediye sınırları içinde belediyelere, belediye sınırları dışında il özel idarelerine devredilmiştir.

d) Çevre ve Orman Bakanlığının taşra teşkilatının görev ve yetkileri ile fidanlıklar, piknik yerleri, dinlenme ve bezeri tesisler, belediye sınırları içinde belediyelere, belediye sınırları dışında bulunan bu gibi tesis ve yerler ile milli parklar il özel idarelerine devredilmiştir.

e) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı taşra teşkilatının görev ve yetkileriile araştırma enstitüleri, okullar, laboratuvarlar, devlet üretme çiftlikleri, haralar, diğer üretim mekezleri personel ile birlikte il özel idarelerine devredilmiştir.

f) SosyalHizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü taşra teşkilatının görev ve yetkileri ile huzurevleri, çocuk yuvası, kreş gibi tesisler personeli ile birlikte belediye sınırları içinde belediyelere, belediye sınırları dışında il özel idarelerine devredilmiştir.

g) Gençlik ve Spor Genel müdürlüğü taşra teşkilatı görev ve yetkileri ile spor sahaları, spor salonları, stadyumlar ve diğer spor tesisleri personel ile birlikte belediye sınırları içinde belediyelere, belediye sınırları dışında il özel idarelerine devredilmiştir.

h) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Bayındılrık ve İskan Bakanlığı taşra teşkilatının görev ve yetkileri personeli ile birlikte il özel idarelerine devredilmiştir.

Taslağın Geçici maddesinde yapılan dğişikliğie ilişkin olarak tüm kamu kurumlarının altı ay içinde gereli işlemleri yapmaları istenmektedir.

TAŞRA TEŞKİLATI OLMAYAN BAKANLIKLAR
1- Adalet Bakanlığı
2- MSB
3- Dışileri Bakanlığı
4- MEB
5- Sağlık Bakanlığı
6- Tarım ve Orman Bakanlığı
7- Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı
8- Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
9- Enerji ve Tabbi Kaynaklar Bakanlığı
10- Kültür ve Tanıtım Bakanlığı
11- Çevre ve İmar bakanlığı