Özyeğin: Böyle giderse Çin'den mal alacak paramız kalmayacak

İstanbul, Türk ve Çinli işadamlarını buluşturan ve 450 milyon doları aşkın ortaklık projelerinin görüşüldüğü iş forumuna ev sahipliği yaptı. Türkiye İhracatçıları Meclisi (TİM), Guangzhou Uluslararası Ticaret Geliştirme Konseyi (CCPIT) ile Türk- Çin Sanayici İş Adamları Derneği'nin (TÜÇSİAD) organize ettiği forumda Türkiye ile Çin arasındaki ticaret dengesizliğine dikkat ekildi ve Türkiye'ye yatırım yapılması çağrısı yapıldı.

Foruma Çin'in Guangzhou şehrinin Komünist Parti Sekreteri Wan Qinliang, Ekonomi Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Cemalettin Damlacı, Guangzhou Vali Yardımcısı Chen Rugui ile Çin ve Türk iş dünyasından önde gelen işadamları katıldı. Forum öncesi Wan, Damlacı ile bir görüşme yaptı. Görüşmede Wan, Guangdong Türk İşadamları Derneği (GUTİAD) Başkanı Murat Kılıç'a sarılarak, oldukça sıcak pozlar verdi.

Wan, ikili görüşmede Damlacı'nın Türk Hava Yolları'nın (THY) haftalık Guangzhou seferlerini 3'ten 4'e çıkarılması konusundaki sorun, Türk işadamlarının vize ve oturum kolaylığı ile Kanton fuarının ikinci fazına katılım için istediği destek konusunda elinden gelen yardımı yapacağını ifade etti. Wan, THY'nin Guangzhou-İstanbul seferiyle İstanbul'a geldiklerini ve THY'nin ekipman ve servisinden övgüyle bahsetti. İstanbul ile Guangzhou'un İpek Yolu'nun başlangıç ve bitiş noktası olduğuna değinen Wan, 2010- 2014 yılları arasında 5 milyar dolar yatırım yapacaklarını söyleyerek, yıllık 630 milyon dolar yatırım yapacaklarını, daha fazla iş adamı ve öğrenci gelmesini arzu ettiklerini dile getirdi. Parti Sekreteri ayrıca Türk ürünlerini de Guangzhou'da görmek istediklerini ifade etti.

Cemalettin Damlacı da konuşmasında, Türkiye'nin 2023 yılı hedeflerini anlattı ve yatırımlar konusunda Çinli firmaların da bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da aktif olarak yer almasını arzu ettiklerini dile getirdi. Forum çerçevesinde Guangzhou CCPIT'nin organizatörlüğünde, bölgenin en büyük kamu ve özel sektör firmalarının üst düzey temsilcilerinden oluşan 150'ye yakın heyet üyesi, beraberlerinde getirdikleri ve büyüklüğü 450 milyon doları aşkın 97 proje üzerinde ortaklık görüşmeleri yaptı.

SUNGURLU: ÇİNLİLER TÜRKİYE'NİN AVANTAJLARINDAN YARARLANMALI

TÜÇSİAD Başkanı Murat Sungurlu, Çinli işadamlarından Türkiye'ye yatırım yapmaları, üçüncü ülkelerde işbirliği ile daha çok Çinli turisti Türkiye'de görmek istediklerine vurgu yaptığı konuşmasında, ticaret açının giderilmesi için ellerinden gelen gayreti gösterdiklerini kaydetti.

"Son anlaşmalarla enerji havzası haline gelen Türkiye, gerek coğrafi konumu gerekse bölge ülkeleri ile iyi ilişkileri açısından Çin'in hem Ortadoğu'ya hem Afrika'ya hem Avrupa'ya hem de balkanlara açılma kapısı olabilir. Bugün birçok dünya markasının Türkiye'de üretim tesisleri bulunuyor. Biz Türkiye olarak her fırsatta Çinli yatırımcıları ülkemize davet ediyoruz." diyen Sungurlu, ikili ilişkilerin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün 2009'daki Çin ziyaretinde gelişmeye başladığını kaydetti. "Gelin hep birlikte ortak yatırımlar yapalım. Kazan-kazan modelini uygulayalım. Beraber kazanalım." ifadesini kullanan Sunglurlu, çok değerli teşviklerin olduğunu ve bu teşvikler ile Türkiye'nin bölgesindeki ilişkilerinden Çinlilerin yararlanmalarını istediklerine vurgu yaptı.

Murat Sungurlu, forum ile ilgili olarak Cihan Haber Ajansı (Cihan)'na yaptığı açıklamada, "Bu çok önemli, burada gördüklerini, izlenimlerini, ticari ilişkilerini orada anlatacaklar. Biliyorsunuz Türkiye ile Çin arasında aleyhimize çok ciddi bir ticari dengesizlik var. Bizler de TÜÇSİAD olarak bu dengesizli gidermeye çalışıyoruz. Bu tür forumlar, bu dengesizliği minimize edecektir." dedi. Sungurlu, derneklerinin Çin'de açılmış tek resmi Türk derneği olduğunu ifade ederek, ilişkilerin sağlıklı şekilde geliştirilip, daha da ileriye götürülmesi için çalışmalarını arttırarak sürdüreceklerini ifade etti.

ÖZEYEĞİN: BÖYLE GİDERSE ÇİN'DEN MAL ALACAK PARAMIZ KALMAYACAK

Çin'de 250 milyon dolarlık AVM yatırımı bulunan işadamı Hüsnü Özyeğin, 'Guangzhou-İstanbul Ortak Çalışma Grubu' kurulmasını memnuniyetle karşıladıklarını belirtti. Özyeğin, "İkili ilişkilerimizin geliştirilmesi ve sağlıklı olması için Çinli ve Guangzhou'lu yatırımcıların Türkiye'de enerji, madencilik, otomotiv, lojistik sektörlerine ihracata yönelik yatırımlar yapmaları gerekiyor." diye konuştu. Özyeğin, Türk müteahhitlerin Kuzey Irak, Rusya ve Avrasya'da Çin'den daha iyi ilişkileri olduğunu ve Çin'in bunu da değerlendirmesi gerektiğine dikkat çekti.

Türkiye'de 1 milyon gencin İngilizce konuştuğun, Çince bilen sayısının ise bin kişiyi bulduğuna işaret eden Özyeğin, "Guangzhou ile İstanbul üniversitelerinin işbirliğine gitmesi, öğrenci değişim programlarının uygulanması lazım. İki ülke insanı birbirinin lisanını öğrenmezse, ilişkilerin ilerlemesinin ününde engel teşkil edeceğini düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu. Özyeğin'in "Eğer ki Türkiye'nin son 10 yılda Çin'e verdiği dış ticaret açığı 100 milyar dolar olduğuna göre ve bundan sonra böyle devam ederse, bizim Çin'den mal alacak paramız kalmayacak." sözleri salondan büyük alkış aldı.

ÇİN'İN BAHAMALAR'DA BİLE 3,5 MİLYAR DOLARLIK OTEL YATIRIMI VAR

Hüsnü Özyeğin, konuşmasından sonra Cihan'a yaptığı açıklamada, Çin'in son yıllarda pek çok ülkeye yatırım yaptığını, hatta Bahamalar'da bile 3,5 milyar dolarlık otel yatırımı yaptıklarını vurguladı. Özyeğin, "Türkiye'ye 100 milyon dolarlık yatırım gelmiş vaziyette. Çin'in Türkiye'yi 75 milyonluk değil, çevresindeki 1 milyarlık bir pazar olarak görmeleri lazım. Biz, Çinlilerin Türkiye'de ihracata dönük yatırımlar yapmalarını ya da Türkiye'de ham maddesi olan yani madenlerin işletilip, daha değerli hale gelmesi ve bunu Çin'e yada başka ülkelere ihraç edilmesini bekliyoruz." diye konuştu. Özyeğin, bu tür forumların da Türkiye'nin hedefleri açısından önemli olduğuna vurgu yaptı.

ÇİN'E MAL SATARAK TİCARET AÇIĞI KAPANMAZ-

TİM Başkan Yardımcısı Tahsin Öztiryaki de forumdaki konuşmasında, ticaret açığının Türkiye'den Çin'e sadece mal satarak kapanamayacağını, ticaret açığının kapatılması için karşılıklı işbirliğini geliştirilmesi ve Çinli yatırımcıların Türkiye'ye yatırım yapmalarının sağlanması gerektiğini söyledi.

500'ün üzerinde Türk iş adamının katıldığı forumda ayrıca TÜÇSİAD ile Guangzhou Ticaret Odası arasında ticaret ve yatırımı teşvik alanında bir mutabakat zaptı imzalandı.

Forumun ardından heyete katılan Çinli firma temsilcileri ve Guangzhou Dericiler Odası, Guangzhou Mobilyacılar Derneği, Guangzhou Ticaret Odası, Guangzhou Sanayi ve Ticaret Odaları Federasyonu gibi birçok kurum kuruluşun üst düzey yetkilileriyle görüşme imkânının bulunduğu ikili iş görüşmeleri yapıldı.