Disiplin Cezasından Dolayı Ek Ödemelerde Kesinti Yapılamaz
MEMURLAR.NET'İN NOTU: Aşağıdaki kararı bulmamıza yardımcı olan Büro Emekçileri Sendikasından Avukat Sevil Hanım'a teşekkür ederiz.
T.C.
DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU
Esas No:2001/427
Karar No:2004/448
Temyiz İsteminde Bulunan ( Davacı): ...
Karşı Taraf (Davalı): Maliye Bakanlığı
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Tuncay Dündar'ın Düşüncesi: Temyiz isteminin reddi
ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Zehra Birden'in Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen
hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin 1'inci
fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp, Danıştay Onbirinci Dairesince
verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın
bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle Daire kararının onanmasının uygun
olacağı düşünülmektedir.
İstemin Özeti: Danıştay Onbirinci Dairesinin 20.3.2001 günlü, E:2000/10057,
K:2001/529 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması davacı tarafından
istenilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay idari Dava Daireleri Genel Kurulunca gereği görüşüldü:
Dava, Arapgir Malmüdürlüğü görevini vekaleten yürüten davacının Gelir İdaresi
Geliştirme Fonundan Yapılacak Ek Ücret Ödemesine İlişkin Usul ve Esasların 4.
maddesinin olumsuz sicil alanlara bir yıl süreyle, 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununun 125. maddesine göre cezalandırılanlardan, uyarma cezası alanlara bir
ay, kınama cezası alanlara üç ay, aylıktan kesme cezası alanlara altı ay süreyle,
kademe ilerlemesinin durdurulması cezası olanlara, kademe ilerlemesinin durdurulması
süresince ek ücret ödemesi yapılmayacağı yolundaki (c) fıkrasının iptali istemiyle
açılmıştır.
Danıştay Onbirinci Dairesinin 20.3.2001 günlü, E:2000/10057, K:2001/929 sayılı kararıyla; her ne kadar, anılan fıkranın tamamının iptali istemiyle dava açılmış ise de; davacıya aldığı kınama cezası nedeniyle üç ay süre ile ek ücret ödemesi yapılmadığının anlaşıldığı, bu nedenle, 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanununun idari işlem hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından iptal davası açılabileceği yolundaki 2. maddesi hükmü karşısında davacının sözkonusu Esasların 4. maddesi (c) fıkrasının kınama cezası ile ilgili kısmı dışındaki hükmünün iptalini istemesinde menfaati bulunmadığı, Gelir İdaresi Geliştirme Fonundan Yapılacak Ek Ücret Ödemesine İlişkin Usul ve Esasların 4. maddesinin (c) fıkrasında yer alan ve kınama cezası alanlara üç ay süre ile ek ücret ödemesi yapılamayacağına ilişkin düzenlemenin iptali istemi hakkında ise, 213 sayılı Vergi Usul Kanununa 3418 sayılı Kanunun 32. maddesiyle eklenen Ek 13. maddenin 1. bendinde Vergi Kanunlarının uygulanması, gelir idaresinin çağdaş bir yapıya kavuşturulması, Maliye ve Gümrük Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü Merkez ve Taşra Teşkilatının geliştirilmesi, modernleştirilmesi ve Maliye ve Gümrük Bakanlığı personelinin daha etkin ve verimli çalışmasını sağlamak gayesiyle T.C. Ziraat Bankası nezdinde Gelir idaresi Geliştirme Fonu kurulduğunun belirtildiği, aynı maddenin 3. bendinin (b) fıkrasında da, Maliye ve Gümrük Bakanlığı personeline görevleri nedeniyle ve daha verimli çalışmasını sağlamak gayesiyle yapılacak ek ödemeler ile vergi uygulamasında görevli gelir idaresi personeline, vergi incelemesinde görevli personele ve Fonun kullanılmasına ilişkin hizmetlerde görevlendirilen personele fazla mesai ve yolluk ödenmesinde kullanılacağının hükme bağlandığı, 3418 sayılı Yasa ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı Personeline, Gelir İdaresi Geliştirme Fonundan yapılacak ücret ödemelerine ilişkin yetkinin Bakanlar Kurulu'na verildiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan 6.8.1988 gün ve 88/13207 sayılı Kararnamenin 1/1. maddesinin 2. paragrafında, kınama cezası alanlara altı ay süreyle ek ücret ödemesi yapıiamayağı hükmüne yer verildiği, 26.12.1993 gün ve 3946 sayılı Kanunun 2. maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ek 13. maddesi değiştirilerek yapılacak ek ödemelerin farklı miktarları ve ödemeye ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanı tarafından tespit edileceğinin hükme bağlandığı 1.7.1998 tarihinde yürürlüğe giren Gelir İdaresini Geliştirme Fonundan Yapılacak Ek Ücret ödemesine İlişkin Usul ve Esasların 4. maddesinin (c) fıkrasında, olumsuz sicil alanlara bir yıl süreyle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125. maddesine göre cezalandırılanlardan, uyarma cezası alanlara bir ay, kınama cezası alanlara üç ay, aylıktan kesme cezası alanlara altı ay süreyle, kademe ilerlemesi durdurulması cezası alanlara, kademe ilerlemesinin durdurulması sürecinde ek ücret ödemesi yapılamayacağının belirtildiği, bu itibarla, anılan düzenlemelere göre personele yapılan ödemelerin genel bütçeden yapılan maaş ödemelerinin eklentisi niteliğinde olmadığı, ek ödemelerin amacının verimli ve etkin çalışmayı teşvik etmek ve sağlamak olduğu sonucuna varıldığı öte yandan, disiplin cezaları, kamu hizmetlerinin yürütülmesi ve kamu yararının devamlılığının sağlanması amacıyla kamu görevleri için görev, yetki ve sorumlulukları bakımından yasal olarak düzenlenmiş yaptırımlar olduğu, disiplin cezalarının kamu hizmetlerinin en iyi şekilde yürütülmesi, kamu yararının devamlılığı bakımından gerekli görüldüğü, bu hizmetleri yürüten kamu görevlilerinin görev anlayışları, yetkileri ve sorumlulukları kamu hizmeti ve hizmet gerekleri ile sınırlandırıldığı, bu sınırlar dışına çıkanların ise disiplin cezalan ile cezalandırılmalarının öngörüldüğü, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 124. maddesinde, kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacı ile kanunların, tüzüklerin ve yönetmeliklerin devlet memurları olarak emrettiği ödevleri yurt içinde ve yurt dışında yerine getirmeyenlere, uyulmasını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara, yasakladığı işleri yapanlara durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre, 125. maddede sıralanan disiplin cezalarından birinin verileceği hükmünün yer aldığı, anılan 125. maddede ise disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller sayılarak maddenin (B) bendinde de kınama cezasının düzenlendiği, buna göre disiplin cezalarıyla getirilen müeyyidelerle sağlanmak istenen amacın, gelir idaresini geliştirme fonundan yapılan ek ödemelerle güdülen amaç gibi, kamu personelinin daha etkin ve verimli çalışmasını sağlayarak kamu hizmetinin rasyonel şekilde yerine getirilmesi olması nedeniyle dava konusu düzenlemede mevzuata aykırılık görülmediği gerekçesiyle, davanın, Gelir idaresinin Fonundan Yapılacak Ek Ücret Ödemesine İlişkin Usul ve Esasların 4. maddesinin, (c) fıkrasında kınama cezası ile ilgili hükmü dışındaki kısmının ehliyet yönünden reddine, kınama cezası alanlara üç ay süreyle ek ödeme yapılmayacağına ilişkin kısmının ise esastan reddine karar verilmiştir.
Davacı, dava konusu işlemin yasal dayanağının olmadığını, tek bir fiilden birden
fazla ceza verildiğini belirterek kararı temyiz etmekte ve bozulmasını istemektedir.
Kararın, dava konusu Esasların 4. maddesinin (c) fıkrasının kınama cezası ile
ilgili kısmı dışındaki hükmünün iptalini istemesinde davacının menfaatinin bulunmadığına
ilişkin kısmında hukuk ve usule aykırılık bulunmamaktadır.
Dava konusu Esasların 4. maddesinin (c) fıkrası yönünden ise;
26.12.1993 günlü, 3946 sayılı Kanunun 2. maddesi ile değişik 213 sayılı Vergi
Usul Kanununun Ek 13. maddesinde Maliye Bakanlığı Personel Gelir idaresi Geliştirme
Fonundan yapılacak ek ödemeye ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığı tarafından
tespit edileceğini hükme bağlamıştır.
Bu hükümle personelin verimli çalışmasının sağlanması ve böylece kurumun üstlendiği
kamu hizmetlerinin daha iyi yürütülmesi amaçlanmıştır. Yasanın anılan hükmüne
dayanılarak Kurum personeline aylıkla birlikte verilen ek ödemeler genel nitelikte
olup, bu ödeme sadece belli bir başarı veya performans gösterenlere değil aynı
konumda olan personele, unvanları ve çalıştıkların yerin özelliği ile işin niteliği
gözönüne alınarak farklı oranlarda ödenmektedir.
657 sayılı Kanunun ilgili maddelerinde işlenilen eyleme yine Yasada öngörülen disiplin cezası verilmesi esası getirilmiştir. Bu cezalar arasında aylıktan kesme cezası da bulunmaktadır.
1.7.1998 tarihinde yürürlüğe giren, Gelir İdaresini Geliştirme Fonundan Yapılacak Ek Ücret Ödemesine ilişkin Usul ve Esasların 4. maddesinin (c) bendinde "Olumsuz sicil alanlara bir yıl süreyle, 657 sayılı Devlet Memurlara Kanunu'nun 125 nci maddesine göre cezalandırılanlardan, uyarma cezası alanlara bir ay, kınama cezası alanlara üç ay, aylıktan kesme cezası alanlara altı ay süreyle, kademe ilerlemişinin durdurulması cezası alanlara kademe ilerlemesinin durdurulması süresince ek ücret ödemesi yapılmaz" düzenlemesine yer verilmiştir.
Bu düzenlemeyle herhangi bir disiplin cezası alanlara ayrıca bir de aylıktan kesme cezası niteliği taşıyan şekilde belli bir süre ek ödemeden yararlandırmama yoluna gidilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Zira disiplin cezasına konu eylemler için uygulanacak yaptırım mevzuatta belirlenmiş olup, idari düzenlemeyle disiplin cezasının yanında aynı eylemden dolayı bir de gelir mahrumiyetine yol açacak biçimde düzenleme getirilmesine olanak tanıyan bir yetki davalı idarelere tanınmamıştır.
Bu durumda; dava konusu işlem ile dayanağı düzenlemede hukuka uygunluk bulunmamakta olup; davanın reddine ilişkin temyize konu kararın bu kısmında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Danıştay Onbirinci Dairesinin 20.3.2001 günlü, E:2000/10057, K:2001/529 sayılı kararının; davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin kısmının ONANMASINA, Gelir idaresini Geliştirme Fonundan Yapılacak Ek Ücret Ödemesine İlişkin Usul ve Esasların 4. maddesinin (c) fıkrasının kınama cezası alanlara ilişkin kısmının BOZULMASINA, 1.4.2004 günü oyçokluğu ile karar verildi.
MEMURLAR.NET'İN NOTU: Yukarıdaki karar gereğince dava dosyası karar vermesi için yeniden Danıştay Onbirinci Dairesine gitmiş olup Danıştay Onbirinci Dairesince hala bir karar verilmemiştir. Bu nedenle ilgili esasları 4/c fıkrası hala yürürlüktedir. Ancak, Danıştay Onbirinci Dairesinin farklı bir karar vermesini beklemiyoruz