Siz işteyken arabanız şarj olsun

Genç mühendislere, güneş enerjisiyle çalışan araçlarının sırrını sorduk; trafiğe çıkabilen SOKRAT üretmeye çalıştıklarını öğrendik.

İSTANBUL Üniversitesi (İÜ) Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyeleri Prof. Dr. İlhan Kocaarslan'ın proje yürütücülüğü ve Yrd. Doç. Dr. Erkan Atmaca'nın proje danışmanlığında yarışlara hazırlanan SOCRAT (Solar Car Racing Team) ekibinin aslında yarışlarda kazandığı ilk birincilik bu değil. Dördüncü kez üst üste birinci olan ekibin 2011'de Avustralya'da yapılan Dünya Şampiyonası Veolia World Solar Challenge'ta da sekizincilikleri var.

Hem ekibin başarısını konuşmak hem de güneş enerjisiyle çalışan bir aracın sistemini tanımak amacıyla İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kampüsü'nde ekibi ziyaret ettik. SOCRAT ekibinden öğrendik ki, yakın zamanda aracı yarış formatından binek araç formatına dönüştürerek trafiğe çıkarmaya hazırlanıyorlar. Biz de araçlar trafikte boy göstermeden, işleyişi hakkında ayrıntılı bilgi aldık.

- SOCRAT NASIL ÇALIŞIYOR?: Güneşten ışığı alıyor ve bunu enerjiye çeviriyor. Çevirdiği enerjiyi de pillere depoluyor. Motor da pillerden gücünü alarak aracı hareket ettiriyor. Temel işleyişi bu. Diğer mekanik kısımları, normal araçlarda ne kullanılıyorsa o.

- TRAFİĞE ÇIKAR MI?: Bu bir yarış aracı. Bunu dört kişilik bir binek araca çevirmek çok da zor değil. Mekanik olarak yapısı hazır. Sadece biraz daha kuvvetlendirilmesi gerek. 2 kişinin binebildiği 4 tekerli bir araç yapma hazırlığı içindeyiz. İki araç arasındaki en önemli ayrım, aerodinamik. Normal araçlarda 80 kilometreden sonra harcadığınız enerjinin 2 katını sırf rüzgârı yenmek için harcarsınız. Bu araçlarda böyle bir problem yok.

- PEKİ YA BOYUT: Güneş enerjili 4 kişilik bir aracın boyu daha uzun olabilir. Panellerin boyutu ne kadar küçültülürse araçların boyu da o kadar kısalabilir.

- NE KADAR ENERJİ DEPOLAR?: Anlık olarak öğlen güneşinde 1400 watt saatlik bir enerji alıyor ama bu anlık. Full bataryayla gece vakti 150-200 kilometreye yakın yol kat edebilir. Pilini ne kadar fazla doldurursanız mesafe o kadar artar. Gündüz güneş enerjisini kullanabildiğiniz sürece pilden pek fazla bir şey harcamıyor. İşe giderken sırf güneşi kullanarak işe gidebilir akşam da zaten depolanmış enerjiyi kullanabilirsiniz.

BEDAVA YOLCULUK

PİLİN ÖMRÜ NE KADAR?

Bizim yarış için kullandığımız pillerin ömrü 2 yıl. Halkın kullanımına açılacak bir araçta kullanılacak pilin yaklaşık ömrü 10-15 yıl civarında olur.

NE KADAR EKONOMİK?

Avustralya'daki yarışmaya götürdüğümüz araç, İstanbul-Ankara arasını güneş enerjiyle bedavaya gitti. (Benzinli araçta bu yaklaşık 250 TL)

YOLDAKİLERİN TEPKİSİ..

Araçlar, bizi solladıktan sonra sağa çekip durup, tekrar solamaya başladılar. Bu şekilde bir döngü vardı. Sürekli sollayıp durup fotoğraf çekip tekrar soluyorlardı. Bolu Dağı'nı tırmanırken bize yetişmeleri zor oldu. Çünkü biz 110'la tırmanıyorduk. Hiçbir içten yanmalı motorlu araç, Bolu Dağı'nı o ivmeyle tırmanamaz. Fakat bu araç kullandığı enerjinin yüzde 97'sini ivmeye veriyor. Aracımızın önünde eskort olarak giden normal bir binek araç vardı. O dağı çıkamadı ve biz aracın hızını kesmek zorunda kaldık.

110'U GÖRÜYORUZ:

Şu anki motorumuzla 110'u net görebiliyoruz. Örneğin otomobillerde 240 vardır ama 240'a hiç ulaşamazsınız. Motorunuzu biraz daha modifiye ederseniz 160'a kadar yolu var. Elektrik motorlarında son hız o kadar önemli değildir. Hızı ne kadar efektif kullandığınız önemli.

NE ZAMAN TRAFİKTE OLUR?

Güneş enerjisi aracı da aslında bir çeşit elektrikle çalışır. Sadece paneller eklendiği zaman güneş enerjisiyle de çalışır. Yani enerjisini güneşten alır. Panellerin fiyatının düşmesi ve boyutlarının küçülmesi halinde çok yakın bir tarihte trafikte güneş enerjisiyle çalışan araçları görmeye başlayacağız.

ARAÇ YOLDA KALIRSA.

Bu pek mümkün değil. Hep güneş enerjisi diye telaffuz ediyoruz ama araç aydınlık olduğu müddetçe kendi kendini şarj edebilir.

ŞARJI AZALDIKÇA HIZ AZALIR MI?

Maksimum hızı azalır. 110'u bulamasanız da 90'la gidersiniz.

ÇOK ÇEVRECİ:

Küresel ısınmanın temel sebebi egzoz gazları. Normal araçların piyasadan kalkıp sırf bu araçların kullanılması durumunda şu an verdiğimiz tahribatı yüzde 50 oranında kesecektir. Bu araçlar herhangi bir karbon salınımı yapmıyor. Enerjisini üretmek için bir santrale de ihtiyacı yok. Kendi enerjisini kendi ürettiği için ve bu enerjiyi de güneşten temin ettiği için doğaya bir zararı yok. Bunun yanı sıra çok sessiz.

TAMAMEN TÜRKİYE'DE ÜRETİLİR Mİ?

Batarya, güneş paneli ve motor kısmı Türkiye'de de üretilebilir, bunu üreten firmalarda var. Fakat biz yarışa katıldığımız için en iyisini kullanmak zorundayız. Yüzde yüz yerli malı olabilir.

SOCRAT'LA KAZA OLDU MU?

Avustralya'da yarış öncesi pisti deneme turları yapıyorduk. Aracın son limitlerini denemeye karar verdik. 30'la dönülmesi gereken bir virajı biz 70'le dönünce araç takla attı. Yarıştan yaklaşık 4 gün önce. Araçta çok büyük hasarlar oluştu. Malzemelerimiz yanımızda olduğu için 1 gecede tekrar ürettik aracımızı.