Öğretmenlere İlişkin Üç Soru Üç Cevap

SORU: Liselerde yapılan ortalama yükseltme ve sorumluluk sınavlarında oluşturulan sınav komisyonuna aynı anda iki ayrı sınavın soruları hazırlatılarak tek komisyon ücreti ödenebilir mi? Örneğin oluşturulan sınav komisyonuna aynı saatte hem Tarih I, hem de Osmanlı Tarihi dersinin sınav sorularını hazırlattırılıp, tek komisyon ücreti ödenebilir mi?

CEVAP: Ek ders ücretlerine ilişkin yönetmeliğin "Sınav Görevi" başlıklı 12'inci maddesinde "a) Her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ilgili mevzuatı gereğince yapılan bekleme, sorumluluk, dışardan bitirme, final, ortalama yükseltme, seviye tespiti, mesleki formasyon, adaylık eğitimi ve beceri yarışması sınavlarında görevlendirilen öğretmenlere her bir sınav komisyon üyeliği için 6, her bir sınav gözcülüğü için 3 saat ek ders ücreti ödenir.
Sınav komisyonu üyeliğinde ve sınav gözcülüğünde görevli bulunanlardan;
1) Bir öğretim yılında bir kişiye 12'den fazla sınav komisyonu üyeliği ve 15'den fazla sınav gözcülüğü görevleri,
2) Bir sınavda aynı kişiye hem sınav komisyonu üyeliği hem de sınav gözcülüğü,
3) Yöneticiler
için ücret ödenmez.
Ancak, mesleki ve teknik örgün ve yaygın eğitim kurumları ile çok programlı liselerde atölye ve laboratuvar dersleri için yapılan sınavlarda öğretmen yetersizliği nedeniyle sınav komisyonunun oluşturulamaması durumunda, bu maddenin (a) fıkrasındaki "Bir öğretim yılında bir kişiye 12'den fazla sınav komisyonu üyeliği görevi için ücret ödenmez." hükmü uygulanmaz."

Yukarıdaki hükme göre her sınav komisyonu bağımsız olmalı ve her biri için ayrı ücret ödenmelidir.

SORU: Ben 2003 yılında sınıf öğretmeni olarak atandım. Fen-edebiyat fakültesi tarih bölümü mezunuyum. Bu sene LES'e girdim. Tezsiz yüksek lisans yapmak için başvuruda bulunacağım. Yüksek lisansımı mezun olduğum tarih alanından yapacağım. Yüksek lisansımı tamamladığımda sınıf öğretmeni olarak görev yaptığım sürece ek ders ücretimi %25 zamlı alabilir miyim? Teşekkür ederim.

CEVAP: Sorunuz için aşağıdaki açıklamaları dikkatle okuyunuz.

657 sayılı kanunun degişik 176 maddesinde alanlarında master derecesini almış öğretmenlere, ders görevi ücretlerinin % 25, alanlarında doktora derecesini almış olan öğretmenlere ise % 40 fazlasıyla ödeneceği belirtilmiştir.

Milli Eğitim Bakanlığının 1998/127 nolu genelgesinde ise şu açıklamaya yer verilmiştir.

"(c) bendinde yer alan "Alanlarında master derecesini almış olan öğretmenler" ibaresinden, eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfında öğretmen kadro unvanında bulunanlar anlaşılacaktır. Bu hizmet sınıfında olmakla birlikte öğretmen kadro unvanında görevli olmayan ilköğretim müfettiş ve yardımcıları ile genel idare hizmetleri sınıfında olup Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatında yönetim görevi karşılığı ek ders ücretinden yararlanmakta olanlar (öğretmenlere ikinci görev olarak verilen okul müdürü, müdür baş yardımcısı, müdür yardımcısı gibi yöneticilikler hariç) ücretleri bakımından bu öğrenimlerinden dolayı % 25 fazla ödemeden yararlanamayacaklardır. % 25 fazla ödemeden yararlanacak master derecesini almış öğretmenlerimizin bu öğrenimlerini alanlarında yapmış olmaları gerekmektedir. Alan ibaresinden ise öğretmenliğe atanmalarına esas olan branşları ile pedagoji, eğitim yönetimi, eğitim denetimi gibi dallar anlaşılmalıdır. Okul ve kurum yöneticileri bakımından ayrıca TODAİE'de yapılan master eğitimi de bu kapsamda değerlendirilecektir.

Mezun oldukları yükseköğretim programı itibariyle herhangi bir branşın öğretmeni olmayan ancak, yoğun ihtiyaçtan dolayı öğretmenliğe atanmış olanların lisans öğrenimlerine dayalı gördükleri master (yüksek lisans veya lisansüstü) öğrenimleri öğretmenlikle ilgili olmadığından alanı kapsamında değerlendirilmeyecektir.

Örnek 5- Ziraat Fakültelerinin bahçe bitkileri bölümü temelde öğretmen yetiştiren bir yüksek öğretim kurumu değildir. Buna karşın sınıf öğretmenliğindeki yoğun ihtiyaç nedeniyle bu alandan mezun olanlar bir defaya muhsus olmak üzere sınıf öğretmeni olarak atanmışlardır. Bu öğretmenlerimizin ziraat fakültelerinde görmüş oldukları lisans öğrenimlerine dayalı ya da bu alan kapsamındaki master öğrenimleri % 25 fazla ödeme bakımından gerekçe oluşturmayacaktır. Ancak, bu öğretmenlerimizin öğretmenlik mesleğini ilgilendiren pedagoji, eğitim yönetimi, eğitim denetimi gibi bir konuda lisansüstü öğrenim görmeleri halinde % 25 fazla ödemeden yararlanacaklardır.

Doktora derecesini almış öğretmenlerimiz bakımından ödenecek % 40 ödemede de alan sınırlaması yukarıda belirtildiği biçimdedir. Ancak alanlarında hem master, hem doktora derecesini almış olanlar, fazla ödemeye ilişkin oranlardan ayrı ayrı değil, daha fazla ödemeyi gerektiren doktora öğrenimi için öngörülen orandan yararlanacaklardır. Bu fıkra uygulamasında dikkat edilmesi gereken bir diğer durum ise fazla ödemeden birden fazla yararlanılamayacağıdır.

Örnek 6- Hizmetiçi eğitim faaliyetlerinde öğretim görevlisi olarak görevlendirilen bir öğretmen veya memur bu görevinden dolayı % 25 fazla ödemeden yararlanacaktır. Bu görevlinin master öğrenimli olması halinde ayrıca % 25 fazla ödemeden yararlanamayacak, ancak doktora öğrenimli olması halinde daha fazla ödemeyi gerektirdiği için sadece % 40 ödemeden yararlanacaktır.

Örnek 7- Özel Eğitim okulunda görevli bir öğretmen % 25 fazla ödemeden yararlanacaktır. Bu öğretmen master öğrenimli olması halinde ayrıca % 25 fazla ödemeden yararlanamayacak ancak, doktora öğrenimli olması halinde daha fazla ödemeyi gerektirdiği için sadece fazla olan % 40 ödemeden yararlanacaktır"

Milli Eğitim Bakanlığının 1999/50 nolu genelgesinde ise şu açıklamalar yer almıştır.

"7- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4359 Sayılı Kanunla değişik 176 ncı maddesinde master derecesi nedeniyle % 25, doktora derecesi için % 40 fazla ek ders ücreti ödenmesi öngörülürken master veya doktora derecesindeki bu öğrenimlerini alanlarında yapmış olmaları yönüyle sınırlama yapılmış, ancak okutacakları derslerin alanlarında olması yönüyle bir sınırlandırma yapılmamıştır. Bu durumda, alanlarında master veya doktora öğrenimlerini tamamlayan öğretmenlere bu Esaslar kapsamında kendilerine ödenmesi gereken ek ders ücretlerinin master veya doktora öğrenimlerine göre belirlenen oranların dikkate alınarak ödenmesi gerekmektedir."

Bakanlığın yayımladığı konuya ilişkin görüşler şu şekildedir:

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU'NUN 176 NCI MADDESİ-
Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Anabilim Dalında veya alanlarında tezsiz yüksek lisans eğitimi görmüş bulunan öğretmenlerin ek ders ücretlerinin, bu eğitimlerine bağlı olarak % 25 fazlasıyla ödenip ödenmeyeceği hakkında.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4359 sayılı Kanunla değişik 176 ncı maddesinde; ek ders ücretlerinin, alanlarında master derecesi almış öğretmenlere % 25, alanlarında doktora derecesini alan öğretmenlere ise % 40 fazlasıyla ödeneceği hüküm altına alınmış olup, bu fazla ödemeden yararlanma bakımından yüksek lisans eğitiminin tezli veya tezsiz yapılmış olması yönünde herhangi bir sınırlama getirilmemiştir.

Bakanlığımızın 25/12/1998 tarih ve B.08.0.PGM.0.23.01.03-4/3098-158351 (1998/127) sayılı Genelgesinde de; % 25 fazla ödemeden yararlanacak master derecesini almış öğretmenlerin bu öğrenimlerini alanlarında yapmış olmaları, alan ibaresinden ise öğretmenliğe atanmalarına esas olan branşları ile pedagoji, eğitim yönetimi ve eğitim denetimi gibi dalların anlaşılması gerektiği belirtilmiştir.

Bu itibarla, pedagojik formasyonu da kapsayan Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Anabilim Dalında veya alanlarında tezsiz yüksek lisans eğitimi görmüş bulunan öğretmenlerin ek ders ücretlerinin, bu eğitimlerine bağlı olarak % 25 fazlasıyla ödenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU'NUN 176 NCI MADDESİ

Öğretmenliğe atandıkları alanları dışında master ve doktora derecesi alan öğretmenlere, bu öğrenimlerine bağlı olarak ek ders ücretlerinin %25 veya %40 fazlasıyla ödenip ödenemeyeceği hakkında.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4359 sayılı Kanunla değişik 176 ncı maddesinde; ek ders ücretlerinin alanlarında master derecesi almış öğretmenlere % 25, alanlarında doktora derecesini alan öğretmenlere ise % 40 fazlasıyla ödeneceği hüküm altına alınmıştır.

Bakanlığımızın 16/06/1999 tarih ve B.08.0.PGM.0.23.01.03.4.1491/48872- (1999/50) sayılı Genelgesinde de; master derecesini almış öğretmenlerin % 25, doktora derecesini almış öğretmenlerin % 40 fazla ödemeden yararlanabilmeleri için lisans üstü öğrenimlerini alanlarında yapmış olmaları, alan ibaresinden ise öğretmenliğe atanmalarına esas olan branşları ile pedagoji, eğitim yönetimi ve eğitim denetimi gibi dalların anlaşılması gerektiği belirtilmiştir. Bu nedenle, öğretmenliğe atandıkları alanlar veya pedagoji, eğitim yönetimi ve eğitim denetimi gibi dalların dışında master ve doktora derecesi alan öğretmenlere, bu öğrenimlerine bağlı olarak ek ders ücretlerinin %25 veya %40 fazlasıyla ödenmesi mümkün bulunmamaktadır.

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU'NUN 176 NCI MADDESİ

Öğretmenliğe atandıkları alanlarda master derecesini almış öğretmenlere, branşları dışında okuttukları derslere bağlı olarak ödenecek ek ders ücretinin de % 25 fazlasıyla ödenip ödenmeyeceği hakkında

Bakanlığımızın 16/6/1999 tarih ve B.08.0.PGM.0.23.01.03-4-1491/48872 (1999/50) sayılı Genelgesinde de belirtildiği gibi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun değişik 176 ncı maddesinde; ek ders ücretlerinin, alanlarında master derecesini almış öğretmenlere %25, alanlarında doktora derecesini almış öğretmenlere ise %40 fazlasıyla ödenmesi öngörülürken, bu öğrenimlerini alanlarında yapmış olmaları yönüyle sınırlama yapılmış, ancak okutacakları derslerin veya ek ders görevinden sayılan görevlerin alanlarında olması yönüyle bir sınırlandırma yapılmamıştır. Bu nedenle, öğretmenliğe atandıkları alanda master derecesini almış öğretmenlere, Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar kapsamında ödenmesi gereken ek ders ücretlerinin, hiçbir ayrım yapılmaksızın %25 fazlasıyla ödenmesi gerekmektedir.

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU'NUN 176 NCI MADDESİ-

İlköğretim okulu özel sınıfında resim, müzik ve beden eğitimi derslerini okutan branş öğretmenlerinin ek ders ücretlerinin %25 fazlasıyla ödenip ödenemeyeceği hakkında.

Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esasların 5 inci maddesinde; genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenlerinin branşlarında aylıkları karşılığında haftada 15 saat ders okutmakla yükümlü oldukları, 6 ncı maddesinde de; bunlara haftada 6 saati zorunlu olmak üzere 15 saate kadar branşlarında ek ders görevi verilebileceği hükmüne yer verilmiştir.

Diğer taraftan, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 49 uncu maddesinde; sınıf öğretmenliğinin esas olduğu özel eğitim sınıflarında resim, müzik, beden eğitimi gibi özel beceri gerektiren derslerin; branş öğretmenleri, kurstan geçerek branşlaşmış sınıf öğretmenleri veya ek branşı uygun olan özel eğitim öğretmenleri tarafından verilebileceği hükme bağlanmıştır.

Öte yandan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 176 ncı maddesinin (a) bendinde; özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitim ve öğretim gördüğü kurumlarda görevli öğretmen ve yöneticiler ile bu öğrencilere yönelik olarak açılan özel sınıflarda görev yapan öğretmenlerin ek ders ücretlerinin %25 fazlasıyla ödeneceği hüküm altına alınmıştır. Bu çerçevede; özel sınıflarda görevlendirilen söz konusu branş öğretmenlerinin, branşları kapsamında aylık karşılığı okutmaları gereken ders saati miktarı üzerinde okuttukları dersleri ek ders ücreti karşılığı okutmaları ve özel sınıflara isabet eden ücretlerinin %25 fazlasıyla ödenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

SORU: Yozgat E.M.L'de elektrik öğretmeni olarak çalışmaktayım. 2005 Yılı haziran ayında okulumuzda yaz staj çalışmalarında görevli iken 20-24 haziran tarihleri arasında İstanbul Tuzla E.M.L' de Hizmetiçi eğitime katıldım. Staj sonunda okulumuz tarafından yatırılan ücrette hizmetiçi eğitimde olduğum tarihler arasındaki ücretim kesilmiş. Benimle beraber kursda olupta yaz stajında görevli olan arkadaşlarımın staj ücretlerinde herhangi bir kesinti olmadığını öğrendim.(staj ücretlerini tam almışlar) Durumu okul müdürümüze bildirdim, ücretimin kesildiğini, yaz stajının normal ders zamanı gibi değerlendirilmeyeceğini söyledi. Özetle yaz stajında görevli bir öğretmen Hizmetiçi eğitime katıldığı zaman ücreti kesilirmi yoksa görevli izinli sayılıp ücretinin tamamınımı alır öğrenmek istiyorum. Vereceğiniz bilgiler için

CEVAP: Ek derse ilişkin yönetmeliğin "Ders Görevinin Yapılmış Sayılacağı Haller" başlıklı 21 maddesinde

" Bu Esaslar kapsamına giren öğretmen ve yöneticiler;
a) Millî ve mahalli bayramların hazırlık çalışmalarına öğrencilerle birlikte katıldıkları taktirde bu günlerde,
b) (Değişik 15.4.1999-BKK.-99/12775/6 md.) İl düzeyinde bayram kutlamaları için kurulan hazırlık komitelerinde yılda; Ankara, İstanbul ve İzmir illerinde 90, diğer illerde 45 günü geçmemek üzere görevlendirildikleri günlerde (Ankara, İstanbul ve İzmir illeri ile Devlet Töreni yapılmasına karar verilen diğer illerde bu sürelerin yeterli olmaması halinde sürenin 30 güne kadar uzatılmasına valiler yetkilidir.),
c) (Değişik 15.4.1999-BKK.-99/12775/6 md.) 18 inci maddede belirtilen haller dışında;
1) Bakanlık merkez ve taşra teşkilatında geçici görevle görevlendirilenler,
2) Her türlü eğitsel gezi, konferans, kurs ve seminerlerde görevlendirilenler,
bir yılda 6 ayı geçmemek üzere bu görevleri süresince, aylık karşılığı ders, ek ders, ders niteliğinde yönetim ve ders dışı hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılırlar." hükmü

"Görevin Fiilen Yapılması" başlıklı 23'üncü maddesinde

" (Değişik 15.4.1999-BKK.-99/12775/7 md.) Bu Esaslar kapsamında ek ders ücreti ödenebilmesi için, ek ders görevinin fiilen yapılmış olması, ek ders görevinden sayılan veya ek ders görevinin yapılmış sayılacağı haller bakımından ise bu Esaslarla belirlenen koşulların oluşması şarttır.
Ödemelerde tahakkuk ve ita amirleri müteselsilen sorumludur.
Yapılan inceleme sonucunda fiilen yapılmadan ve gerekli koşullar oluşmadan ödendiği anlaşılan ek ders ücretleri ilgililerden yasal faizi ile birlikte geri alınır ve kamu davası açılması yolunda işlem yapılır." hükmü,
yer almaktadır.

Milli Eğitim Bakanlığının konuya ilişkin görüşlerinde yer alan iki örnek ise şu şekildedir:

MADDE 12- Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esasların 12 nci maddesi (a) bendi kapsamında, aynı günde birden fazla sınavda komisyon üyesi veya gözcü olarak görevlendirilen öğretmenlere bu görevlerine bağlı olarak ne şekilde ek ders ücreti ödeneceği hakkında.

Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esasların 12 nci maddesinin (a) bendinde; her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ilgili mevzuatı gereğince yapılan bekleme, sorumluluk, dışardan bitirme, final, ortalama yükseltme, seviye tespiti, mesleki formasyon, adaylık eğitimi ve beceri yarışması sınavlarında; her bir sınav komisyon üyeliği için 6, her bir sınav gözcülüğü için 3 saat ek ders ücreti ödeneceği, ancak, bir ders yılında 12'den fazla sınav komisyon üyeliği, 15'den fazla sınav gözcülüğü görevleri için ücret ödenmeyeceği ile aynı kişiye bir sınavda, komisyon üyeliği ve gözcülük ücretinin birlikte ödenmeyeceği hükme bağlanmıştır.

Görüldüğü gibi, madde hükmünde sınav türleri tek tek sayılarak bu sınavlarda görevlendirilen öğretmenlere her bir sınav komisyon üyeliği için 6, her bir sınav gözcülüğü için 3 saat ek ders ücreti ödenmesi, aynı kişiye bir sınavda komisyon üyeliği ve gözcülük ücretinin birlikte ödenemeyeceği belirtilmiş, ancak bir günde birden fazla sınav komisyon üyeliği veya gözcülüğü görevleri için ayrı ayrı ek ders ücreti ödenmeyeceğine dair bir sınırlandırmaya yer verilmemiştir. Bu nedenle, Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esasların 12 nci maddesinin (a) bendi kapsamında, aynı sınavın devamı olmaması kaydıyla aynı günde birden fazla sınavda görevlendirilen öğretmenlerin ek ders ücretlerinin, bu görevleri ayrı ayrı değerlendirilerek ödenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

MADDE 21- Temel ve hazırlayıcı eğitim kursuna kursiyer olarak katılan aday öğretmenlere, bu sürelerde ek ders ücreti ödenip ödenemeyeceği hakkında.

Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esasların değişik 21 inci maddesinin (c/2) bendinde; 18 inci maddede belirtilen haller dışında, her türlü eğitsel gezi, konferans, kurs ve seminerlerde görevlendirilenlerin, bir yılda 6 ayı geçmemek üzere bu görevleri süresince aylık karşılığı ders, ek ders, ders niteliğinde yönetim ve ders dışı hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılacakları hükme bağlanmıştır.

Bakanlığımızın 16/6/1999 tarih ve B.08.0.PGM.0.23.01.03.1491/4872 (1999/50) sayılı Genelgesinde de belirtildiği gibi bu hükümle; hizmet içi eğitim, kurs ve seminerlere kursiyer olarak katılmak üzere görevlendirilenlerin, bu görevlendirme nedeniyle herhangi bir mağduriyetlerine neden olunmaması bakımından varsa, görevlendirildikleri tarihte kadrolarının bulunduğu okul veya kurumda aylık karşılığı ders, ek ders, ders niteliğinde yönetim ve ders dışı hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılarak karşılığında ek ders ücretinden yararlandırılmaları amaçlanmıştır. Yoksa bu görevlerine bağlı olarak ayrıca ek ders ücretinden yararlandırılmaları söz konusu edilmemiştir. Bu çerçevede, temel ve hazırlayıcı eğitim kursuna kursiyer olarak katılan aday öğretmenlerin, söz konusu kurslarda görevlendirildikleri tarihte üzerlerinde ek ders görevi bulunması halinde, fiilen yerine getirip getirmediklerine bakılmaksızın kursa devam ettikleri süre içerisinde bu görevlerini yapmış sayılarak karşılığında ek ders ücretinden yararlandırılmaları gerekmekte olup, katıldıklara kursa bağlı olarak ayrıca ek ders ücretinden yararlandırılmaları mümkün bulunmamaktadır.