Neşter Operasyonu'nun faturası memur emeklilerine kesildi. Malzemelerini 2002 fiyatları ile temin etmeye çalışan Emekli Sandığı, kalp pili alamaz hale geldi.
SSK'daki tıbbi malzeme yolsuzluğunun ortaya çıkarıldığı Neşter Operasyonu'nun faturası vatandaşa kesildi. Operasyonun ardından SSK'nın yeni iç düzenlemeleri nedeniyle, Türkiye'nin belli başlı kardiyoloji firmaları iş yapamaz hale gelince, stentte yaşanan sıkıntı bu kez kalp piline taşındı.
Emekli Sandığı, Neşter Operasyonu sonucu firmalardan istenen 7.8 milyon dolarlık alacağa mahsuben nakit ödemelerini kesti. Bu arada yüzde 65 fiyat kırarak firmaların '5 - 10 bin dolar arasında' dediği kalp piline 1.800 dolar fiyat biçti. Firmalar satışı kesince, acil durumlarda sadece 48 saatlik ömrü olan geçici pil takılan hastalar bile ölüm riski ile baş başa kaldı.
Kriz nereden patladı
Tıbbi sarf malzemesi alımlarını protokolle yapan SSK, 2002 yılındaki operasyonun ardından ihale sistemine geçti ve tek kalem mal için bile ihale açmaya başladı. Bu sistem SSK'nın alımlarında herhangi bir tıkanıklığa yol açmadı. Buna karşılık tıbbi malzeme alımında İhale Yasası'na tabi olmayan Emekli Sandığı, alımını SSK'nın 2002 yılı başında yapıp, sonra vazgeçtiği protokol fiyatlarıyla sürdürmek zorunda kaldı.
Ölümüne kırılan fiyatlar
Bu arada SSK , 5 Haziran 2003'te Emekli Sandığı'na bir yazı göndererek, firmaların 1998 tarihli protokolle yüksek fiyattan malzeme sattığının belirlendiğini bildirdi. SSK, üç sosyal güvenlik kuruluşuna iade edilmek üzere firmalara toplam 7 milyon 800 bin dolarlık fazla ödeme çıkardı. Ayrıca fiyatlarını yüzde 65 kırarak firmalardan kalp pilini 1.800 dolara satmalarını istedi.
Firmalar peşin istiyor
Bunun üzerine harekete geçen Emekli Sandığı, geri ödenmesi istenen miktardan kendi payına düşen bölümü firmalardan tahsil etmek için harekete geçti. Geri ödemeye itiraz eden firmalar, istemin iptali için mahkemeye başvurdu. Emekli Sandığı ise günlük ödemeleri kesip, alacağına mahsup etmeye başlayınca, kaynak sıkıntısına giren firmaların bir bölümü kapandı. Bir bölümü ise kaynak olmadığı için ithalat yapamaz hale geldi. Stoklarında kalp pili bulunan firmalar ise peşin satış uygulamasına yöneldi.
Firmalara göre devlet, Amerika'da 10 bin, Japonya'da 5 bin - 8 bin, Rusya'da 8 bin 500, Avrupa'da 4 bin ile 8 bin dolar arasında olan aynı kalitedeki kalp pillerini maliyetinin ve servis hizmetinin altında bir rakamla almak istiyor. Firmalar, 'Maliyeti kurtarmıyor. Bu rakamlarla mal satmamız mümkün değil' derken; Emekli Sandığı da gümrüklere bir yazı yazarak her firmanın kalp pili giriş fiyatını araştırmaya başladı.
Emekli Sandığı krizi doğruladı
Firmalara DGM'lik oldukları için ödeme yapamayacaklarını belirten Emekli Sandığı yetkilileri, 'Kalp pili konusunda sorun yaşıyoruz. Kalp pili fiyatları çok yüksek. SSK ihale ile alırken biz protokole bağlı kalmak zorundayız. Parası olan emekli, firmaya peşin para ödeyerek alıyor. Ama maalesef para bulamayan emeklilerimiz sıkıntı içinde. Hastaneler geçici kalp piliyle hastaları bekletiyormuş. Biz emeklileri anlaşma olmayan firmalara yönlendiriyoruz. Sorunu çözmeye çalışıyoruz' diyerek krizi doğruladılar.
Geçici pil çözüm değil
İzzet Baysal Üniversitesi Kardiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Cihangir Uyan, 'Bize gelen Emekli Sandığı'na bağlı hastaları Yüksek İhtisas ve Siyami Ersek'e sevk etmek zorunda kalıyoruz. Geçici kalp pili, hastanın durumuna göre 24, 48 saat en fazla 1 hafta idare edebilir. Kalıcı pil takmazsak, enfeksiyon riski artar ve hasta maalesef ölüm riskiyle karşı karşıya kalır' diye konuştu.
Bu kadarla da kalmaz
Dünyanın sayılı markalarının Türkiye distürübütörü olan firmaların kepenk kapatması halinde ise kalp pili takılan emeklileri ikinci bir sıkıntı bekliyor. Çünkü kalp pili hastasının tedavisi, kalp pilinin takılmasıyla bitmiyor. Hastanın kullandığı kalp pilinin her 6 ayda bir rutin kontrollerinin yapılması ve herhangi bir sorun çıktığında firmanın uzman desteği vermesi gerekiyor. Bu işlem yalnızca pili takan firmanın uzman servisi tarafından yapılabiliyor. Bu Bu durumda, 1998 yılından bu yana satılan 2 bin 800 kalp pilini kullanan emekli risk altında kalacak.
Kalbi tekleyen hastalar aylardır sıra bekliyor
Peşin satış uygulaması nedeniyle bir çok hasta kalp pili alamıyor. Kalp pili takılamayan Fethiye Kurata isimli kadın hastanın memleketi Sinop Gerze'ye geri gönderildiği öğrenildi. 17 senedir kalp piliyle yaşamını sürdüren ve pili teklemeye başlayan Fethiye Kurata kalp pilinin hemen değiştirilmemesi halinde hayati riskle karşı karşıya kalacak. Yine, isminin açıklanmasını istemeyen bir doktor yakını, kendi imkanlarıyla kalp pilini aldığını, ancak Emekli Sandığı'ndan parasını tahsil edemediğini AKŞAM'a anlattı. 70 yaşındaki Arif Yaşkın isimli hasta da yaklaşık 1 aydır kalp pili için sırada bekliyor. Yine Havva Özmen isimli bir hastaya 3 ay bekledikten sonra kalp pili takıldığı öğrenildi. Sadiye Yunusoğlu isimli bir hastanın da 6 aydır, defibiletör cihazı için beklediği belirtildi. Basına açıklama yapmaları durumunda Emekli Sandığı'nın ödeme yapmayı iyice zorlaştırmasından ya da kalp pili takılmasının gecikmesinden endişe eden çok sayıda hasta, isimlerinin yazılmasını istemedi.
aksam