Ek taşıt vergisinin Anayasa Mahmesince iptal edilmesinden sonra ortaya çıkan durumun hukuki özeti
ANAYASA Mahkemesi'nin, Taşıt Vergisi'ni iptal etmesinden sonra, Hürriyet okurlarından gelen mail ve fakslar, üniversitedeki öğrencilerim, sokakta rastladığım vatandaşlar, ısrarla şu soruyu soruyorlardı; ??Devlete ve devletin yetkililerinin açıklamalarına inanıp, Taşıt Vergisi'ni ödeyenler aptal mı?''
Evet, şu anda Taşıt Vergisi'ni itirazsız ödeyen, milyonlarca vatandaşın sorusu bu... Bir Hürriyet okuru da şunu diyor; ??Ben, devlete ve yasalara saygılı vatandaş olarak, Ek Taşıt Vergisi'ni zamanında ödedim. Arkadaşım ise ödemedi. Anayasa Mahkemesi kararına göre, arkadaşım ödemeyecek. Ben ise ödediğimi geri alamayacağım. Şimdi o arkadaşım karşıma geçmiş; ?Oğlum, bu devletin her çıkan vergisini ödemeyeceksin. Ödersen, aptal durumuna düşüyorsun' demiyor mu... İşte buna deli oluyorum'.
ŞİMDİ NE OLACAK?
Kısaca özetleyelim.
1- Ek Taşıt Vergisi'ni hiç ödemeyenler, en şanslı olanlar. Bunlardan, bir lira dahi vergi alınamayacak.
2- Vergiyi ??kaydi ihtirazi'' yani itiraz kaydı ile ödeyenler, ödedikleri tarihten itibaren 30 gün içinde ??vergi mahkemesi''ne dava açmaları halinde, ödedikleri vergiyi geri alabilecekler. Bunun için, 50-60 milyon lira civarında masraf yapılması gerekiyor. Hemen belirtelim, davanın vatandaş lehine sonuçlanacağı kesin. Bu durumda, Maliye'nin hem ödenen vergiyi hem de masrafları iade etmesi gerekiyor.
Maliye'nin hem yüzbinlerce vatandaşla üstelik de kaybedeceği bir dava nedeniyle karşı karşıya gelmesi ve yargının iş yükünü artırması, hem de trilyonlarca lira, mahkeme masrafını üstlenmesi anlamlı değil. O nedenle, yakında Maliye'nin hatada ısrar konusunda ??geri adım'' atıp, ??gerçeği kabullenmesi'' bekleniyor.
3- Vergisini İtirazsız Ödeyenler: Bu kesimde, ??en şanssız olan'' çoğunluk yeralıyor. Anayasa Mahkemesi'nin kararı geriye yürümeyeceği gerekçesiyle (Anayasa Md. 153/5), ödeyenlerin Ek Taşıt Vergisini geri alamayacakları ya da 2004 vergisine mahsup ettiremeyecekleri, yetkililerce açıklandı.
Ancak, bu birkaç nedenle doğru değil.
a) Öncelikle etik olarak doğru değil. Devlete inanmak suç olmamalı...
b) Anayasa'nın 153/5. maddesindeki, iptal kararının geriye yürümezliği, kazanılmış hakların korunması açısından geçerli (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 5 Şubat 2003 Tarih ve E.2003/21-3, K.2003/57 Sayılı Kararı. Bu konuda geniş bilgi, ayrıntılı açıklama ve kararın özeti için Bkz. Prof.Dr. Şükrü Kızılot, Vergi İhtilafları ve Çözüm Yolları, Yaklaşım Yayınları, 6. Baskı, Ekim, 2003, s. 512-513). Bu nedenle, haksız ve yasaya aykırı olarak alınan vergiler açısından, geriye yürüme mümkün.
c) Değerli Vergi Hukukçusu Dr. Bumin Doğrusöz'ün, dünkü, Dr. Veysi Seviğ'in de 30.7.2003 günü Dünya Gazetesi'ndeki yazılarında da belirttikleri gibi, ihtirazi kayıtla ödeme yapmayanların da, ödeme tarihinden itibaren 30 gün içinde dava açmaları bir başka hukuk yoludur.
Ya parayı verin ya da2004'te mahsup edin
İLK çıkan Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi Yasası, Anayasa Mahkemesi'nce iptal edildi. Ardından ikinci yasa çıktı. İlk yasaya göre ödenen ilk taksitin, ikinci yasaya göre ödenecek vergiden mahsup edileceği belirtildi.
Ancak, ikinci yasada iptal edildiğine göre, mahsup olanağı ortadan kalktı. Ödenen ilk taksitler boşlukta kaldı. Bu durumda, daha önce yatırılan yaklaşık 400 trilyon lirayı bulan ilk taksitlerin iadesi, yasal bir zorunluluk. Bu aşamada, ilk taksitlerin de dava konusu yapılması sözkonusu. Özellikle, ihtirazi kayıtla ödeme yapanların, ilk taksiti de dilekçelerinde belirtmeleri gerekiyor.
Sonuç olarak, devlete inanıp vergisini ödeyenler yine zor durumdalar. Bu konuda, Hürriyet okurları şanslılar. Çünkü, Anayasa Mahkemesi'nin ikinci Taşıt Vergisi'ni iptal edeceğini, buna rağmen vergisini ödeyecek olanların da ??ihtirazi kayıtla'' ödemeleri için uyarıda bulunmuştuk. Keşke Anayasa Mahkemesi Başkan ve bazı üyelerinin, yurtdışı toplantıları eylül sonuna rastlamasaydı, bu sorun eylülde çözümlenirdi. Bu aşamada, devlete yakışan neyse o yapılmalı ve iptal edilen vergiler, ya iade edilmeli ya da Ocak 2004 Motorlu Taşıt Vergisine mahsup edilmeli.
Aksi halde, bundan böyle vergisini ödemeyenlerin sayısı daha çok artar. Kaybeden
de, ülke ekonomisi olur.
Şükrü Kızılot