'Hayalet Avcılığın" önüne ameliyat ipiyle geçilecek

Mehmet Bayer - Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Su Ürünleri Fakültesi'ndeki yürütülen proje kapsamında, balık avında yararlanılan sepetlerde ameliyat ipi kullanılarak, sepetlerin olası kaybında hayalet avcılık yapmasının önüne geçilmesi hedefleniyor.

Projenin yürütücüsü ÇOMÜ Su Ürünleri Fakültesi Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Adnan Ayaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, TÜBİTAK tarafından desteklenen "Kuzey Ege'de Doğal Resif Alanlarında Sepet Balıkçılığının Uygulanabilirliği" adlı projesini hayata geçirebilmek için uzun yıllardır düşüncesinin bulunduğunu söyledi.

Deniz ve iç sularda avlanma sırasında çeşitli nedenlerle kopan, bulunamayan ve "hayalet avcılık" olarak tabir edilen av araçlarının, kaybedildikten sonra bile su canlılarını yakalamaya devam ettiğini dile getiren Ayaz, avcılığa alternatif bir yöntem getirip, "uzatma ağ avcılığını ortadan kaldırabilir miyiz-" ya da "balıkçılara av bölgelerinde yeni bir av aracı getirebilir miyiz-" şeklinde düşündüğünü, projenin çıkış noktasını bu soruların oluşturduğunu bildirdi.

Ayaz, 2007 yılında alınan bir karar gereği balık sepetleriyle ilgili yapılacak her türlü çalışmanın AB tarafından destekleneceğinin açıklandığını anımsatarak, "Böyle bir karar niye alındı- Sepet, ekolojiyle dost bir av aracıdır. Sepetle yakalanan ürün, bu malzemenin içinde canlı kalır" dedi.

Sepetle avcılığın yemli bir tuzak çeşidi olduğuna işaret eden Ayaz, "Sepeti kaldırırsınız, içinden istediğiniz balığı alırsınız. Geriye kalanlar canlı olduğu için denize iade edebilirsiniz. Balıkçılıkta en büyük problemlerden biri denize yeniden atılan avdır. Ağ balıkçılığında bir balığı alırız, 5 tanesini ölü olarak denize atarız. Sepetle avcılıkta ise doğru yapıldığı takdirde istediğimizi alırız, diğerlerini hiç öldürmeden denize bırakırız. Dolayısıyla bu tür yapılan avcılık ekolojiye en az zarar veren türdür" diye konuştu.

-"Sepetlerde kaybolduğunda hayalet avcılığı sürdürür"-

Doç. Dr. Adnan Ayaz, avda kullanılan sepetlerin de deniz içinde kaybolduğu durumlarda hayalet avcılığa devam edebileceğine işaret etti.

Sepetin mataryeline göre hayalet avcılığın su altında 15 yıla kadar sürebileceğini vurgulayan Ayaz, "Sepet plastikse 15 yıla kadar avcılık yapabilir. Metal ise 7-10 yıl arasında değişir" dedi.

Ayaz, projesinde sepetin imal edileceği mataryeller ile bunlarda kullanılacak yemlerde deneme yapacağını belirterek, şunları söyledi:

"Birçok sepet tipi var. Bunun yanında sepetin yapabileceği hayalet avcılığa karşı önlem geliştirdik. Nedir bu- Sepete balığın toplandığı bir alana pencere yaparak, bu pencerenin bir tarafını sabitleyeceğiz, diğer tarafı da ameliyat ipiyle ya da eriyebilir bir lifle bağlayacağız. Ameliyat iplerinin vücutta eridiğini biliyoruz. Bu projede çok basit düşündük. Sepetin doğal ortama bağlantısını sağlayacak kapağını ameliyat ipiyle bağlayacağız. İp zaten belirli bir süre sonra eriyip, yok olacak. İp eridiğinde kapak açılacak ve sepetteki balık canlı olarak rahatlıkla dışarıya çıkabilecek. Daha önce yaptığım bir çalışmada sepetlerin içindeki balıkların 30 güne kadar canlı kalabildiğini tespit ettim. Dolayısıyla olası bir durumda sepet denizde kaybolduğunda, bu sistem sayesinde hayalet avcılık yapmayacak."

İnsan vücudunda ameliyat iplerinin yaklaşık 1 haftada eriyebildiğini, ama ipin denizin kimyasında ne kadar sürede eriyeceğini deneme yanılma yoluyla göreceklerini anlatan Ayaz, "Sadece ameliyat ipine kilitlenmedik. Pamuk ipliğini de proje kapsamında deneyeceğiz. Sonucu belirleyince diyeceğiz ki 'sepetlerde şu malzemeden bir kapak yapılacak'. Kapağın açılım süresine bakacağız ve süresi 10 gün olan malzemeyi tercih edeceğiz. Bunu 2 yıl denedikten sonra standart bir sepet modeli belirleyip, balıkçılığa önereceğiz" diye konuştu.

Ayaz, 3 yıl sürecek projenin sonuçlarını dönem dönem kamuoyuyla paylaşacaklarını, balıkçıların ayağına giderek sepet modellerini tanıtacaklarını ve neden böyle bir şeyi kullanmaları gerektiğini anlatacaklarını kaydetti.