Sorun Belli... Çözüm De Belli

KPSS-B Grubu kadrolarına yerleştirmesi yapılıp da askerde olmaları nedeniyle ataması yapılamayanların ne yapması gerektiği hususunda daha önce geniş açıklamalarda bulunmuş ve yargının bu konudaki net tavrını yerleşik kararlarından örnekler vererek açıklamıştık.

Bu bağlamda da Danıştay 12. Dairesinin 21.10.1997 tarihli ve E: 1995/10371, K: 1997/2304 nolu kararında yer alan aşağıdaki özeti yayınlamıştık. Özetle bu kararda; "Dava, Sağlık Bakanlığınca açılan personel seçme sınavına sağlık memurluğu alanında katılarak başarılı olan, çekilen kura üzerine 27.12.1993 tarihli bakanlık işlemi ile ... sosyalleştirme Bölgesi emrine açıktan aday olarak atanan davacının görevine başlamadığı gerekçesiyle atama onayının iptal edilmesine ilişkin 10.8.1994 tarihli işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
Ankara 2. İdare Mahkemesinin 8.6.1995 günlü, E:1994/1518, K.1995/919 sayılı kararıyla: 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 63. maddesinde, bir göreve ilk defa veya yeniden atananların, belge ile ispatı mümkün zorlayıcı sebepler nedeniyle göreve başlayamama hali iki ayı aştığı takdirde atama işleminin atamaya yetkili amirlerce iptal edileceğinin hükme bağlandığı, Sağlık Bakanlığınca açılan personel alımı sınavında başarılı olan davacının 27.12.1993 günlü atama onayı ile ... Sosyalleştirme Bölgesine sağlık memuru olarak atandığı, ancak, askerde bulunması ve terhisinin ertelenmesi nedeniyle yasada öngörülen sürede göreve başlayamadığı için atama işleminin iptal edildiğinin dosya içeriğinden anlaşıldığı, anılan yasa maddesi karşısında yasada öngörülen sürede göreve başlamadığı tartışmasız olan davacı hakkında tesis edilen işlemde mevzuata aykırılık görülmediği gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
?657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 63. maddesinde, "Bir göreve ilk defa veya yeniden atananlardan belge ile ispatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın 62'nci maddedeki süre içinde işe başlamayanların atamaları iptal edilir ve bunlar bir yıl süreyle devlet memuru olarak istihdam edilemezler. Bunların belge ile ispatı mümkün zorlayıcı sebepler nedeniyle göreve başlamama hali iki ayı aştığı takdirde atama işlemi atamaya yetkili makamlarca iptal edilir." hükmü yer almaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden, sağlık meslek liseleri tamamlama programından 1991-1992 öğretim yılında mezun olan davacının Sağlık Bakanlığınca açılan personel seçme sınavına katıldığı, sınavda başarılı olması üzerine çekilen kura sonucu 27.12.1993 tarihli bakanlık işlemi ile ... Sosyalleştirme Bölgesi emrine aday sağlık memuru olarak açıktan atandığı, Sağlık Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğüne verdiği 14.1.1994 tarihli dilekçesiyle, askerlik görevini yaptığını belirttiği ve terhislerin Bakanlar Kurulu kararı ile durdurulması nedeniyle atamasının terhis oluncaya kadar durdurulmasını istediği, ancak ... Valiliğinin 20.7.1994 tarih ve 7029 sayılı yazısında, adı geçenin 657 sayılı Yasanın 62. maddesinde öngörülen süre içinde göreve başlamadığının belirtilmesi üzerine atama onayının iptaline ilişkin 10.8.1994 günlü dava konusu işlem tesis edilerek 19.8.1994 tarih ve 08542 sayılı yazı ile, kendisine bildirildiği, 11.9.1994 tarihinde de davacının terhis olduğu anlaşılmıştır.Anayasanın 72. maddesinde vatan hizmetinin her Türk'ün hakkı ve görevi olduğu belirtilmekle bu hizmetin ödev niteliği vurgulanmıştır.
Her ne kadar davacı vekili dava konusu işlemin tebliği sırasında Tebligat Kanunu hükümlerine uyulmadığını öne sürmekte ve 7201 sayılı Tebligat Kanununun "Askeri Şahıslara Tebligat" başlıklı 24. maddesinde, "Astsubaylar hariç olmak üzere erata yapılacak tebliğler kıta kumandam ve müessese amiri gibi en yakı üste yapılır." hükmü yer almakta ise de anılan kanun hükmüne uygun olarak tebliğ edilmemiş olan dava konusu işlemin iptali istemiyle dava açma süresi İçerisinde bakılan davanın açıldığı dosya içeriğinden anlaşılmıştır.
Olayda, zorunlu bir devlet hizmetinin ifası ve uzaması nedeniyle atandığı yerde göreve başlayamadığını, askerlik görevini yaptığına ilişkin belgeyi eklemek suretiyle 14.1.1994 tarihli dilekçesiyle davalı idareye bildiren davacının, kazandığı sınavın saklı tutulması ve askerlik görevinin bitiminde atandığı göreve başlatılması gerekirken askerlik hizmetinin diğer zorlayıcı sebeplerle aynı nitelikte olduğu kabul edilerek hakkında 657 sayılı Yasanın 63. maddesi hükmü uygulanmak suretiyle atama onayının iptal edilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığından idare mahkemesince davanın reddi yolunda verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir."

Görüleceği üzere Yüksek yargı organı atamasının yapıldığı esnada askerde olanların askerde olduklarını bildirmeleri üzerine idarece iki aylık süre sonunda göreve başlamayanların atamalarının iptal edilmesine ilişkin işlemleri hukuka uygun bulmamaktadır. Bu karar çerçevesinde idarelerin atamalarının yapıldığı esnada askerde olanların atamalarını iptal ederek yeni uyuşmazlıklara sebep olmamaları gerekmektedir. Aksi takdir de yargı organlarından yapılan idari işlemler geri dönecektir. Özellikle yeni atama dönemlerinde bu hususa idarelerce dikkat edilmelidir.

Ancak, 2005 Kamu Personel Tercih Kılavuzunun Kamu Kurum Ve Kuruluşlarının Kadrolarına Atanmayı düzenleyen 7'nci maddesinde;
"7.1 Adayların, ÖSYM'ce yerleştirildikleri kamu kurum ve kuruluşlarına atanmak üzere başvuracakları son tarih, adaylara gönderilecek yerleştirme sonuç belgesinde ve Merkezimizin internet adresinde yer alacaktır. Adayların bu tarihe kadar yerleştirildikleri kurum ve kuruluşlara başvurmaları zorunludur.
7.2 ÖSYM tarafından yerleştirilen adaylar, başka bir sınav veya mülakat yapılmaksızın, yerleştirme yapılan kadro ve pozisyonlara kamu kurum ve kuruluşlarınca doğrudan atanacaklardır. 7.3 Atama için öngörülen niteliklere sahip olmayan veya gerekli belgeleri süresi içinde getiremeyen adayların atamaları yapılmayacaktır.
7.4 Kamu kurum ve kuruluşlarının atama için öngördükleri niteliklere sahip olmayan adaylar yerleştirmeden doğan tüm haklarını kaybedeceklerdir. "ifadesine yer verilmiştir.

Diğer yandan, Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik'in KPSS'nin usul ve esaslarını düzenleyen 6'ncı maddesinde;"KPSS'nin usul ve esasları, içeriği, yapılacağı yer ve zamanı, sınavın duyurulması, KPSS'de yer alacak konular ile testler ve bunların ağırlıkları, puan türleri ve hesaplama yöntemi, başvuru yapacakların öğrenim düzeyi, adayların başvurusu, sınavdan elde edilecek puan türlerinin yerleştirmede ve giriş sınavına çağrıda kullanılmasına ve KPSS sonuçlarının adaylara ve kurumlara bildirilmesine ilişkin esaslar, DPB ve ÖSYM tarafından müştereken belirlenir. Bu usul ve esaslara uygun olarak ÖSYM'ce bir KPSS Kılavuzu ve Başvuru Belgesi hazırlanır." hükmü, KPSS Kılavuzunu düzenleyen 8'inci maddesinde ise; "KPSS Kılavuzu'nda; personel alımı, başvuru, genel sınav, alan sınavları ve değerlendirme işlemlerine ilişkin gerekli bilgi ve kurallar ile kadrolarına usulüne uygun açıktan atama izni alınmış veya bir yıl içinde personel alınması planlanmış olan kamu kurum ve kuruluşlarının adları, kadro sayıları bunların adaylarda aradıkları nitelikler ile adayların sınav öncesi bilmesinde yararlı olabilecek diğer bilgiler yer alır." hükmü yer almaktadır.

Yine adı geçen Yönetmeliğin 25'inci maddesinde ise; "Adaylar, yerleştirildikleri kamu kurum ve kuruluşlarına, Tercih Kılavuzu'nda yazılı olan belgeler ve KPSS Sınav Sonuç Belgesi ile birlikte atanmak üzere süresi içinde başvururlar. Kamu kurum ve kuruluşları, atamaya yetkili amirin onayı ile beş kişiden oluşan bir sınav değerlendirme komisyonu kurar. Bu komisyon, atanmak üzere bildirilen adayları, aranılan nitelikler yönünden inceleyerek, nitelikleri uyanların atamalarının yapılmasını teklif eder. ÖSYM tarafından yerleştirilen adaylar, başka bir sınav veya mülakat yapılmaksızın, ilan edilmiş kadrolara doğrudan atanır.Ancak, atama için öngörülen koşullara uymayan veya gerekli belgeleri süresi içinde getiremeyen adayların atamaları yapılmaz." hükmü yer almaktadır.

657 sayılı Kanunun İşe Başlamama Halinde Yapılacak İşlemi düzenleyen 63'üncü maddesinde; "Bir göreve ilk defa veya yeniden atananlardan belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın 62 nci maddedeki süre içinde işe başlamayanların atanmaları iptal edilir ve bunlar 1 yıl süreyle Devlet memuru olarak istihdam edilemezler. Bunların belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler nedeniyle göreve başlamama hali iki ayı aştığı takdirde atama işlemi atamaya yetkili makamlarca iptal edilir. .." hükmü yer almaktadır.

Sonuç olarak, adaylar kurumlara askerde olduklarını bir dilekçe ile bildirerek atanmalarının asker dönüşüne kadar ertelenmesini talep etmektedirler. Bu husus nasıl çözülecektir? Öncelikle Yönetmelikteki mezkur hüküm ve KPSS klavuzunda yer alan hükme göre atama işlemi yapılamayacağı yönünde adaylara bilgi verilmesi halinde yeni davaların ortaya çıkacağı aşikardır. Halbuki 657 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinde yer alan husus atamaya ilişkin bir husus olup, mazeret nedeniyle eksik belgeye dayalı atama yapılamayanların durumunu kapsamamaktadır. Yine, Devlet Personel Başkanlığı Yönetmelikteki gerekli değişikliği yapabilir veya kurumlara vereceği görüşle ve KPSS Klavuzundaki ifadeleri düzeltmekle mevcut sıkıntıyı ortadan kaldırabilirdi. Ancak, bu Başkanlığın böyle bir niyetinin olduğu yönünde kuşkularımız vardır. Sayın Mehmet Ali ŞAHİN'in ortaya çıkacak yüzlerce davayı ortadan kaldırma adına bir girişimde bulunacağı kanaatindeyiz... Sorun belli, çözüm belli, sorunu çözecek belli, kimse çözümü başka yerde aramasın. B