Atatürk'ün kurduğu un fabrikası sanayi müzesi oluyor

1996 yılında üretimin durduğu ve 2000'li yıllarda Özelleştirme idaresi kapsamında Aksaray Belediyesi'ne devredilen fabrika, Türkiye'nin çalışır halde olan tek tarihi fabrikası özelliğini de taşıyor.

Tarihi Kentler Birliği'nin, 'Azmi Milli Sanayi ve Bilim Müzesi Projesi' ile 'Süreklilik Ödülü'ne layık gördüğü Aksaray Belediye Başkanı Nevzat Palta, fabrikanın 1920'li yıllarda Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Atatürk'ün aldığı karar ile kurulduğunu belirterek, "Azmi Milli Un Fabrikası 1996 yıllarına kadar hizmet vermiş bir fabrika. Fabrikamızın kuruluş tarihi gerçekten çok önemli. 1920'li yıllarda Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Mustafa Kemal Atatürk bir konuşma yapıyor. Konuşmasında ordunun savaştan çıktığını ve hükümetin de una ihtiyacı olduğunu söylüyor. O zamanın Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde milletvekili olan Aksaraylı Vehbi Çorakçı ise kurulacak bir un fabrikasının hem orduya yardımcı olabileceğini, hem de hükümete yardımcı olabileceğini söylüyor. Akabinde Atatürk de, 'Vehbi Bey sizin bir ihtiyacınız var mı' veya 'Sizin bir isteğiniz var mı' diye soruyor. Vehbi Bey de Paşam diyor, 'Şehrimiz Aksaray'ın vilayet olmasını istiyoruz' ve 'Aksaray'a bir un fabrikası kurulmasını istiyoruz' diyor ve orada karar alınıyor. Atatürk talimat vererek Aksaray'ın vilayet olması ve Aksaray'a bir un fabrikası kurulmasını söylüyor. Vehbi bey Aksaray'a geliyor ve Aksaray'da 250 bin liralık bir sermaye ile bir şirket kuruluyor. Şu anki Azmi Milli Anonim Şirketi diye bir şirket kuruluyor. ve ortakları da Aksaray Belediyesi, Aksaray Vilayeti, Sümerbank olmak üzere ve milletin azmi anlamında olan, milletin de ortaklığı ile beraber 250 bin liralık sermaye ile bir şirket kuruluyor" dedi.

TÜRKİYE'NİN VE ORDUNUN UN İHTİYACINI KARŞILADI

Fabrikanın bir özelliğinin de kendi enerjisini kendisinin üretmesi olduğunu belirten Başkan Nevzat Palta, "Belki kendi enerjisini kendi üreten ilk ve tek fabrikamız. Mamasun Barajı'nın altında kendi elektrik santrali var. Orada elektriğini kendi üretiyor ve fabrikayı aldığı enerji ile faaliyete sokuyor. Aynı zamanda da fazla enerji Aksaray'ın aydınlatılmasında kullanılıyor. Azmi Milli Un Fabrikası, o yıllarda uzun süre Türkiye'nin ve ordunun un ihtiyacını karşılıyor. Daha sonra ilaveler yapılıyor, yanlarına fabrikalar yapılıyor ve soğutma üniteleri oluşturuluyor. Bu şekilde epey bir ihtiyaç karşılanıyor. Tabii daha sonra da 90'lı yıllarda faaliyeti durduruluyor. Şu anda da belki yaşayan en önemli sanayi tesislerimizden bir tanesi. Türkiye'de bu şekilde sanayi tesisi olarak müze halinde olan Eskişehir, Bursa, İstanbul'da birçok fabrika var ama bu fabrikanın en büyük özelliği çalışır vaziyette olması. Belki de Türkiye'de bir ilk." şeklinde konuştu.

Fabrikanın çalışan ilk Bilim ve Sanayi Müzesi olacağını ve projelerinin yapıldığını sözlerine ekleyen Başkan Palta, "Azmi Milli Bilim ve Sanayi Müzesi olarak buranın projelerini yaptırdık. İnşallah önümüzdeki günlerde de burayı hem restorasyon anlamında olsun, hem de diğer anlamda çalışmalarını inşallah yapacağız. Burayı sadece Bilim ve Sanayi Müzesi olarak değil, aynı zamanda da çevresi ile beraber güzel bir şekilde halkımızın hizmetine sunacağız." diye konuştu.