Hükümet, Kamu Yönetimi Temel Kanun Tasarısını kamuoyuna açıkladı.
''Katılımcı, saydam, hesap verebilir, insan hak ve özgürlüklerini esas alan
bir kamu yönetiminin oluşturulması'' amacıyla hazırlanan tasarıda, kamu hizmetlerinin
adil, süratli ve etkin bir şekilde yerine getirilmesi için; merkezi idare, mahalli
idareler, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının görev ve yetki dağılımları ile
teşkilatların yeniden yapılandırılmasının hedeflendiği belirtiliyor.
Tasarı yasalaşırsa, merkezi idare, görev, yetki ve sorumluluklarının önemli
bir bölümünü, yerel yönetimlere ve il özel idarelerine devredecek.
Buna göre, kamu kurum ve kuruluşlarında; görev, yetki ve sorumluluklar, hizmetten
yararlananlara en uygun ve en yakın birime verilecek.
Kamu kurum ve kuruluşları kanun ile yetkili ve görevli kılınmadıkları alanlarda
işletme kuramayacak, mal ve hizmet üretimi yapamayacak ve bu amaçla personel,
bina, araç, gereç ve kaynak tahsis edemeyecek.
MERKEZİ İDARENİN GÖREVLERİ
Tasarıda; kamu hizmetlerine ilişkin ulusal düzeyde genel ilke ve politikalar,
amaç ve hedefler ile standartları belirlemek, kamu hizmetlerinin hukuka, belirlenen
politikalar ve standartlara uygunluğu izlemek, değerlendirmek ve denetlemek,
hizmetlerin verimli ve merkezi idare ile mahalli idareler arasında koordinasyon
içerisinde yerine getirilmesini sağlamak, kamu kurum ve kuruluşları ile özel
sektör, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve sivil toplum örgütleriarasında
iletişim ve işbirliğini sağlayıcı mekanizmalar oluşturmak, hizmet ve işlev kapasitelerini
geliştirmek, kamu hizmetlerini uygun ölçek ve nitelikte olmak üzere merkezde
gerekli durumlarda yetki genişliği ilkesi çerçevesinde taşrada ve yurtdışında
örgütlere yerine koymak, merkezi idarenin kamu hizmetleri ile ilgili yetki ve
sorumlulukları arasında sayılıyor.
Adalet, savunma, güvenlik, istihbarat, dış ilişkiler, dış politika, maliye,
hazine, dış ticaret, gümrük, piyasalara ilişkin düzenleme hizmetleri, milli
eğitimde eğitim ve öğretim birliğini sağlama, müfredatı belirleme ve geliştirme
hizmetleri, diyanetle ilgili görev ve hizmetler, sosyal güvenliğe ilişkin hizmetler,
tapu kadastro, nüfus ve vatandaşlık işlemleri, acil durum yönetimi ve sivil
savunma ile ilgili ulusal düzeyde yapılması gereken hizmetler, vakıflarla ilgili
görev hizmetler, mahalli idarelere teknik ve mali yardımda bulunma, rehberlik
yapma ve eğitim desteği sağlama görev ve hizmetler de merkezi idarenin görevleri
arasında sayılıyor.
MAHALLİ İDARELERİN GELİR KAYNAKLARI
Tasarıda, merkezi idare tarafından yürütülmesi öngörülen hizmetlerden illerde
yapılması gerekenlerin, kanunlarda belirtilen istisnalar dışında, valilik ve
kaymakamlıklar tarafından gerçekleştirilmesi esas alındı.
Mahalli idarelere, yetki, görev ve sorumluluklarıyla orantılı gelir sağlanacağı
belirtilen tasarıda, mahalli idarelere genel bütçe vergi gelirleri tahsilatından
pay ayrılması öngörülüyor.
Tasarıda, payların ayrılmasına, dağıtımına ve paylardan yapılacak kesintilere
ilişkin usul ve esasların kanun ile düzenleneceği ifade ediliyor.
Merkezi idare birimlerinin, mahalli idarelerin sorumluluk alanlarına giren görev
ve hizmetler için yerel düzeyde teşkilat kuramayacakları ve doğrudan ihale ve
harcama yapamayacakları öngörülüyor.
MERKEZİ İDARENİN TEŞKİLATLANMASI
Merkezi idarenin teşkilatlanmasında, kurum ve kuruluşların görev, yetki ve sorumlulukları
tanımlanırken, benzer hizmet ve görevleri birden fazla kurum ve kuruluşa verilemeyecek.
Devlet bakanlığı sayısı en fazla 8 ile sınırlı tutulurken, en çok 3 başbakan
yardımcısı görevlendirilecek.
Başbakan yardımcıları ile devlet bakanlarının danışma ve büro hizmetlerini yürütecek
personele ait kadrolar Başbakanlık kadro cetvelinde gösterilecek.
Müsteşarın ''bakan yardımcısı'' olarak tanımlandığı tasarıda, bakanlık hizmetlerini,
bakan adına ve onun direktifleri doğrultusunda; mevzuat hükümleri, bakanlığın
amaç ve politikalarına, stratejik planlarına uygun olarak düzenleyeceği belirtiliyor.
TEŞKİLATA SAHİP OLAMAYACAK BAKANLIKLAR
Tasarıya göre, Adalet, Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Maliye
Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı dışındaki bakanlıkların taşra
teşkilatı olmayacak.
İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Sağlık ve Çalışma Sosyal Güvenlik bakanlıklarında,
temel görev ve hizmetlerinin bir gereği olarak, kırımdışı müşteri, mükellef
veya üçüncü kişi veya kuruluşlara yönelik olmak üzere, kuruluş kanunlarında
belirtilmek şartıyla ana hizmet birimi şeklinde rehberlik ve denetim birilimi
oluşturabilecek. Hakim ve savcıların denetimi için öngörülen hükümler ise saklı
tutuldu.
Bakanlıkların merkez teşkilatlarında ve bağlı kuruluşlarında ihtiyaca göre,
Strateji Geliştirme Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği, Basın ve Halkla İlişkiler
Müşavirlikleri kurulabilecek.
YURTDIŞI HİZMETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ
Dışişleri Bakanlığı ile Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA)
hariç, bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşları yurtdışında teşkilat kuramayacak.
Bakanlık ve kamu kurum ve kuruluşlarından hangilerinin, hangi ülkelerde yurtdışı
hizmeti sunacağı da Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek.
Belirlenecek kurum ve kuruluşlarda yapılacak hizmetlerle ilgili kurum ve kuruluş
personeli, Dışişleri Bakanlığı kadrolarına belirli süreli olarak görevlendirilecek.
Ancak, bu görevlere Dışişleri Bakanlığı personeli atanmayacak ve görevlendirilemeyecek.
Tasarı ile bakanlıklarda, bakanlık stratejilerinin, amaç ve politikalarının
belirlenmesine, bakanlık hizmet ve teşkilatının geliştirilmesine, bakanlık faaliyetlerinin
performans sonuçlarının değerlendirilmesine yardımcı olmak üzere Strateji Geliştirme
Kurulu oluşturulmasına imkan tanınıyor.
HİYERARŞİK KADEMELER VE UNVANLAR
Tasarıda, bakanlık merkez ve taşra teşkilatları ile bağlı ve ilgili kuruluşların
hiyerarşik kademeleri ve unvanları da düzenlenirken, merkez teşkilatında müsteşarlık,
genel müdürlük, kurul başkanlığı veya daire başkanlığı ve şube müdürlüğü olacak.
Dışişleri Bakanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, Milli İstihbarat
Teşkilatı Müsteşarlığı ile ilişkili kuruluşlar hiyerarşik kademe ve unvanlara
ilişkin hükümlere tabi olmayacaklar. Bunların hiyerarşik kademe ve unvanları,
kuruluş kanunları ile düzenlenecek.
DENETİM VE DANIŞMA
Teftiş ve denetimin, hukuka, kamu yönetiminin temel ilkelerine, belirlenen yıllık
amaç ve hedeflere, performans göstergelerine, hizmet, kalite standartlarına
göre yapılması öngörülürken, eğitim ve rehberlik boyutuna önem verilecek ve
raporlar kamuoyuna duyurulacak.
Kamu kurum ve kuruluşlarında iç ve dış denetim yapılacak.
Buna göre, merkezi idareye dahil kurum ve kuruluşlarla ili özel idareleri, belediyeler
ve buna bağlı kuruluşlar ve mahalli idare birliklerini dış denetimi Sayıştay
tarafından veya Sayıştay'ca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yapılacak.
Köyler ile köylerin kendi aralarında kurdukları birlikler, mülki idare eliyle
denetlenecek.
MEMUR ALINMINDA SINAV, EHLİYET VE LİYAKAT
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin işe alınmaları ve görevde yükselmeleri, ehliyete dayalı seçme sınavı ve liyakat esasına göre yapılacak.
Tam zamanlı veya kısmi zamanlı çalışan diğer kamu görevlileri ve işçiler kadro
esasına dayalı olmaksızın, sözleşmeye dayalı olarak istihdam edilecek.
Sözleşmede ilgili personelin görevleri, hak ve yükümlülükleri ile performans
göstergeleri yer alacak.
MÜSTEŞARLAR, GENEL MÜDÜRLER HÜKÜMETLE GİDECEK
Tasarıya göre, hükümetin görevi sona erdiğinde müsteşarlar ile başkanlık ve
genel müdürlük şeklinde kurulan bağlı ve ilgili kuruluşlarda başkan ve genel
müdürlerin görevleri kendiliğinden sona ermiş olacak.
Bu şekilde görevi sona erenler, özlük hakları saklı kalmak üzere kadro şartı
aranmaksızın bakanlık müşavirlik kadrolarına atanacaklar.
Karayolları Trafik Kanunu ile Emniyet Genel Müdürlüğü'ne verilmiş olan trafik
hizmetlerinin denetimi, yönetimi ve düzenlenmesi görevlerinin tamamı veya bir
kısmı, belediye meclislerinin kararına istinaden yapılacak talep üzerine, İçişleri
Bakanı'nın onayı ile belediyelere devredilebilecek. Bu hizmetler, belediyelerle
koordineli olarak yürütülecek.
KALDIRILAN HÜKÜMLER VE KURULUŞLAR
Tasarıya göre, savunma sekreterlikleri kurulmasına dair kanun ile Başbakanlık
Yüksek Denetleme Kurulu'nun kuruluş ve görevleri hakkında kanun hükmünde kararname
yürürlükten kaldırıldı. Ayrıca, Köy Hizmetleri Genel Müdürlükleri de kaldırılıyor.
Dışişleri Bakanlığı ile TİKA hariç bakanlıkların ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının
yurtdışı teşkilatları kaldırılacak ve kadroları iptal edilecek.
OKUL VE HASTANELER İL ÖZEL İDARESİNE DEVREDİLİYOR
Tasarıdaki geçici maddeye göre, Milli Eğitim Bakanlığı taşra teşkilatının görev
ve yetkileri ile bina, okul, araç-gereç, taşınır ve taşınmaz malları, alacak
ve borçları, bütçe ödenekleri ve kadrolarıyla birlikte olmak üzere il özel idarelerine,
Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatının görev ve yetkileri, eğitim hastaneleri hariç,
sağlık evi, sağlık ocağı, sağlık merkezi, dispanser ile hastanelerin araç-gereç,
taşınır-taşınmaz, alacak ve borçları, bütçe ödenekleri ve kadrolarıyla birlikte
olmak üzere personeli, il özel idarelerine devredilecek.
Kültür ve Turizm, Çevre ve Orman, Tarım ve Köyişleri bakanlıklarının taşra teşkilatları
belediye sınırları içinde belediyelere, belediye sınırları dışında ise il özel
idarelerine devredilecek.
SHÇEK ve GSGM genel müdürlüklerinin taşra teşkilatları, görev ve sorumlulukları
kadrolarıyla birlikte olmak üzere, belediye sınırları içinde belediyelere, belediye
sınırları dışında ise il özel idarelerine devredilecek.
KADEMELİ 5 YIL İÇİNDE YAPILACAK
Milli Eğitim Bakanlığı dışındaki bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarına
bağlık sağlık, tarım, adalet, tapu kadastro ve Anadolu meteoroloji meslek liseleri
bina, araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları ile bunlara ait bütçe ödenekleri
Milli Eğitim Bakanlığı'na devredilecek.
Devir ve tasfiye işlemleri, Bakanlar Kurulu tarafından yürürlüğe konulacak esas
ve usullere göre en geç bir yıl içinde gerçekleştirilecek.
Kadroların ve taşra teşkilatının bunlara ilişkin görev ve yetkilerinin devri
ise yine Bakanlar Kurulu'nca konulacak esaslara göre 5 yıl içinde yapılacak.
İSTANBUL İLİ İÇİN FARKLI UYGULAMA
Bu süre içinde devredilmeyen kadrolara ait atamalar ilgisine göre Milli Eğitim
Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmaya devam edilecek.
Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün görev ve yetkileri, araç ve gereçleri, her
türlü taşınır ve taşınmaz malları, bunlara ait ödenekler ile birlikte İstanbul
dışında il özel idarelerine, İstanbul ilinde ise bu hizmetleri il sınırlarında
yapmak üzere İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne devredilecek.
Yüksek Denetleme Kurulu'nun personeli, araç, gereç ve her türlü taşınır ve taşınmaz
malları ve bütçesi Sayıştay'a devredilecek.
hürriyet