Hükümetin üst kurulları standarda bağlamak için hazırladığı taslak, haklarında dava açılan başkan ve üyelerin görevden alınmalarına olanak tanıyor.
Üst kurulları bir standarda bağlamak isteyen hükümet ile 'Tek tip elbiseye
sığmayız' gerekçesiyle buna karşı çıkan üst kurullar arasında yapılan uzun toplantılar
sonucu hazırlanan uzlaşma metni nihayet tamamlandı. Hükümet, üst kurulların
haklı bazı itirazlarını dikkate almakla birlikte istediği düzenlemelerden de
fazla taviz vermedi.
Başbakanlık Müsteşarı Ömer Dinçer başkanlığında eylül ayında üst kurul başkanlarıyla
yapılan toplantılarda alınan ilke kararları uyarınca hazırlanan 'düzenleyici
ve denetleyici kurumlar hakkında kanun tasarısı' taslağına son şekli verildi.
Geçici üç madde ile birlikte 26'dan 31 maddeye çıkan Taslağa göre, üst kurullar
yedi üyeden oluşacak. Böylece, Rekabet Kurumu'nda dört, Kamu İhale Kurumu'nda
üç, RTÜK'te ise iki üyelik iptal edilecek. Üye sayısı fazla olan kurullarda
sayı yediye düşünceye kadar, görev süresi biten üyelerin yerine atama yapılmayacak.
Hükümet, üst kurul başkan ve üyelerinin maaşlarını Başbakanlık Müsteşarı'nın
maaşı ile sınırlama konusunda geri adım atarken, maaşların belirlenmesinde yetkili
olma konusundaki kararlılığını sürdürdü. Kurulların dış denetimini Sayıştay
gerçekleştirecek ve bütçeleri TBMM'nin onayından geçecek. Kurulların kendi kanunlarında
Çerçeve Kanun'a uygun değişiklikler için öngörülen süre de üç aydan altı aya
çıkarıldı.
Hazırlanan üst kurullar çerçeve yasa tasarı taslağında getirilen yeni düzenlemeler
ise şöyle:
KURULLAR YEDİ ÜYEDEN OLUŞACAK: Yedi kişiden oluşacak kurul üyeliklerine
Üniversitelerarası Kurul ve TOBB'dan temsilci almaktan vazgeçildi. Kurullarda
başkan ve ikinci başkanları Bakanlar Kurulu atayacak. Başkan yardımcısı sayısı
ise ikiyi geçemeyecek. Yediden fazla kurul üyesi bulunan kurumlarda, üye sayısı
yediye düşünceye kadar yerlerine yeni atama yapılmayacak.
GÖREVDEN ALINABİLECEK: Başkan ve üyelerin görev süresi altı yıl olacak.
Süresi biten üyeler, yeniden seçilemeyecek. Suç işledikleri iddiasıyla haklarında
ceza davası açılan kurul başkan ve üyeleri, davanın açıldığı mahkeme tarafından
görevden uzaklaştırılabilecek. Hâlâ uygulamada bulunan yasada, görevden alma
için suçun sabit olması gerekiyor.
ÜCRETLERE SINIRLAMA: Kurul başkan ve üyelerinin ücretleri ile diğer mali
ve sosyal hakları, Başbakanlık Müsteşarı'nın her türlü ödemeler dahil aylık
net ücretinden az olmamak ve iki katını geçmemek üzere Başbakan'ın teklifi üzerine
Bakanlar Kurulun'ca belirlenecek. Hükümet, daha önce hazırladığı taslakta kurul
başkan ve üyelerinin maaşlarını Başbakanlık Müsteşarı'nın maaşıyla sınırlamak
istemişti.
MAL BEYANI ZORUNLU: Kurul üyeleri göreve atandıkları ve görevlerinin
sona erdiği tarihten itibaren bir ay içinde mal beyanında bulunacaklar.
BAŞBAKANIN VETO YETKİSİ ÇIKARILDI: Kurulların çıkaracağı yönetmelik ve
tebliğlerin gerekirse Başbakan tarafından veto edilebileceğine ilişkin hüküm,
taslak metninden çıkarıldı. Buna karşılık, bu düzenlemeler çıkarılırken DPT'den
görüş alınacağına ilişkin hüküm korundu. Ancak, DPT görüşünü 30 gün içinde kurula
bildirmezse, görüşün olumlu olduğu varsayılacak.
BÜTÇEYE MECLİS DENETİMİ: Kamu mali yönetim ve kontrol kanunu tasarısında
öngörülen bütçe birliği ilkesine uygunluk sağlamak amacıyla kurulların bütçelerinin
de Bütçe Kanunu ile birlikte TBMM'nin onayından geçmesi hükmü getirildi.
SAYIŞTAY'DAN DENETİM: Kurumların iç denetimi, başkan tarafından hukuka
uygunluk ve performans denetimi olarak; dış denetimi ise Sayıştay tarafından
yıllık hesaplar, gelirler ve harcamalara ilişkin iş ve işlemler ile malların
denetimi olarak yapılacak. Kurumun yıllık faaliyet raporu, mali tabloları ve
bütçe kesin hesapları TBMM'ye sunulacak.
EMİR VE TALİMAT VERİLEMEYECEK: Hiçbir organ, makam, merci ve kişi kurulların
kararını etkilemek amacıyla emir ve talimat veremeyecek.
PERSONELE SINIRLAMA: Üst kurullarda, meslek personeli sıfatına haiz olmayan
personelin oranı, toplam personelin yüzde 25'ini geçemeyecek. Ancak, meslek
personeli sayısının yüzde 10'unu geçmeyecek şekilde ilgili alanda doktora yapmış
kişilere uzman olarak istisnai kadro verilebilecek. Getirilen bu yeni düzenlemeyle
bazı düzenleyici kurumlarda personel sayısının yarı yarıya azaltılması bekleniyor.
ŞEKER KURUMU GİDİCİ: Gereksiz olduğu düşüncesiyle Şeker Kurumu'nun görevlerini
Rekabet Kurumu'na aktarmaya hazırlanan hükümet, ilk adımı taslakta atarak, kanun
tasarısının kapsadığı kuruluşlar arasından bu kurumu çıkardı. Kanun kapsamına
giren üst kurullar BDDK, EPDK, RTÜK, SPK, Kamu İhale Kurumu, Rekabet Kurumu,
Telekomünikasyon Kurumu ve Tütün-Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu olarak
belirlendi.
radikal