KPSS'de Yaş Şartından Mağdur Olanlar İçin Örnek Dilekçe

DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI "30 YAŞINDAN GÜN ALMAMIŞ OLMAK" ŞARTINI ENGELLEYEBİLİR:

Bilindiği gibi memurlar.net sitesi olarak memur adaylarının memurluğa başvuru sürecinde karşılaştıkları haksızlıklar ve yanlışlıklarla ilgili olarak pek çok yayın yaptık, adayların girişimleri etkili oldu ve bu yanlışlıklardan vazgeçildi. Bu konuda Devlet Personel Başkanlığı veya ilgili kurumlar düzenlemeler yaparak memur adaylarının mağduriyetini önlediler.

Mesela ek yerleştirme sonucu boş kalan kontenjanlar oluyordu, bunun sebebi ise ilk yerleştirmede o kontenjan için oluşan minimum giriş puanı ek yerleştirmede de o kadroya giriş için şart koşuluyordu. Bu konuda Devlet Bakanı Mehmet Ali Şahin'e adayların dilekçe göndermelerini önermiştik. Yapılan müracatlar sonucu bu konuda değişikliğe gidildi. Artık ek yerleştirmede ilk yerleştirmede oluşan minimum puanı almış olmak şartı aranmıyor.Aranmadığı için eskisi gibi ek yerleştirme kontenjanları boş kalmıyor.

Yine bazı kurumlar kadroları için hiç gerekmediği halde "erkek olma" şartı getiriyor cinsiyet ayırımcılığına yol açıyorlardı, bu konuda yayınlar yaptık yazılı basında da parelel yazıların çıkması üzerine "Personel Temininde Eşitlik İlkesine Uygun Hareket Edilmesi" ni düzenliyen 2004/7 sayılı Başbakanlık genelgesi çıktı. Bu genelge ile tüm kamu kurumlarının bu tür ayırımcılığa gitmemeleri istenmiştir. DPB'da kurumlardan cinsiyet ayırımcılığı yapılmamasını şayet hizmetin gerekleri sadece bir cinsiyetten eleman alımını zorunlu kılıyorsa kurumların bunu gerekçeleri ile birlikte kendilerine bildirmelerini istemiştir.

Bu konuda adayların ısrarlı takipleri ile çözülmüştür.

Yine Devlet Personel Başkanlığı 04/04/2005 tarihinde kamu kurumlarının memur alımı talebinde bulunurken uyması gereken esasları yeniden belirlemiş ve hizmetin yürütülmesi için "Herhangi bir mesleki veya teknik öğrenim görmüş olma" şartı gerekmemesine rağmen bazı kamu kurumlarının gereksiz bölüm sınırlamamasına gitmemesini istemiştir. DPB kurumlardan memur, ambar memuru, Santral memuru vb kadroları için personel talebinde bulunurken Lisans Mezunları için 4001 "4001 (HER HANGİ BİR LİSANS PROGRAMINDAN MEZUN OLMAK.)" kodunu, Önlisans mezunları için "3001 (MESLEK YÜKSEKOKULLARININ HERHANGİ BİR PROGRAMINDAN MEZUN OLMAK)" kodunu, Ortaöğretim mezunları için "2001 (ORTAÖĞRETİM KURUMLARININ HERHANGİ BİR ALANINDAN MEZUN OLMAK)" kodunu kullanmalarını istemiştir.

Yine kurumlardan 657 sayılı yasaya aykırı olarak askerlik hizmetini yapmış olma şeklinde şartı aramamalarını, bu şartı arayanların mevzuattan bu şartı aramalarına neden olan hükmü göstermelerini istemiştir.

Memur adaylarının en çok şikayet ettiği sorunlardan birisi de hizmetin gerekleri ile hiçbir ilgisi olmadığı halde birçok kamu kurumunun, bir de sanki en gerekli şart imişçesine ilk sıraya yazdıkları "30 yaşından gün almamış olmak" şartıdır.Geçtiğimiz günlerde bu şartın Anayasanın dört ayrı maddesine aykırı olduğuna dair bir değerlendirme yazısı yayımladık.

Bu konuda Devlet Personel Başkanlığının tutumu nedir?

Sitemiz ziyaretçileri bu konuda DPB'ye Bilgi Edinme Yasası çerçevesinde başvuruda bulunarak bu şartın anayasaya aykırı olduğunu anlattıklarını, DPB'nin bu dilekçelere kurumların yaş şartını kendilerinin belirlediğini ve bu konunun kurumların takdir yetkisinde olduğu şeklinde cevap verildiğini belirtmişlerdir. Ancak kurumların belirledikleri özel şartlar bir üst hukuki metin olan anayasaya aykırı olamaz.

Bu çerçevede Devlet Personel Başkanlığına daha önce cinsiyet ayırımcılığı, askerliğini yapmış olma şartı aranamayacağı ve belli bölüm mezunu olma şartı konusundaki tutumlarını üst yaş sınırı içinde aynen sürdürmesi çağrısında bulunuyoruz.

Devlet Personel Başkanlığı daha önce nasıl cinsiyet ayırımcılığının önüne geçmişse, kurumların gerekmediği halde belli bir bölüm arama şartına nasıl sınırlama getirmişşse, üst yaş sınırı konusunda da aynı yolu takip edebilir. Kural olarak üst yaş sınırı konulmasını yasaklayabilir. Ancak mesleğin gerektirdiği bir nedenle (Polislik gibi) durumlarda üst yaş sınırı konuluyorsa bunu ilgili kurumdan gerekçelendirmesini isteyebilir.

DPB'yi üst yaş sınırı konusunda "Kurum takdirindedir" şeklindeki tutumundan vazgeçmeye çağırıyoruz. Çünkü hiçbir kurum anayasaya aykırı şart öne süremez. Ayrıca Devlet Personel Başkanlığı Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin'e bağlı bir kurum olması nedeniyle adayların bu konuda hazırladığımız örnek dilekçeleri de M:Ali Şahin'e göndermeleri de son derece faydalı olacaktır.Öncelikle adaylara bu konuda kendi görüşlerini kendi cümleleri ile yazmalarını öneriyoruz.Ancak bunu yapamıyacak olanlar için de örnek bir dilekçe hazırladık. Bu örnek dilekçeye kendi görüşlerinizi de ekliyebilirsiniz. Dilekçeyi APS yada İadeli tahhütlü olarak aşağıdaki adrese göndebilirsiniz.

Çözümleri Devlet Personel Başkanlığı veya ÖSYM'den beklemek bu uygulamanın yıllar boyu devamı anlamına gelir. Bu nedenle tüm adayları, başkası yapar düşüncesine kapılmadan, konuya duyarlı bir şekilde yaklaşmaya davet ediyoruz.

İŞTE ÖRNEK DİLEKÇE

Sayın Mehmet Ali ŞAHİN

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı

Başbakanlık/ Ankara

Sayın Bakanım:

Memurluğa girişte kurumların aradıkları;
- "28 Yaşından Gün Almamış Olmak"
- "30 Yaşından Gün Almamış Olmak"
- "32 Yaşından Gün Almamış Olmak"
- "35 Yaşından Gün almamış Olmak" gibi şartlar,
görevin gerekleri ile hiçbir ilgisi olmayan, yaş ayırımcığı yapan ve her Türk vatandaşına anayasa 70. maddesi ile tanınan memur olma hakkını gaspeden, yasal bir dayanağı olmıyan keyfi düzenlemelerdir.Bu yaş şartının anayasaya aykırılığı aşağıda kısaca izah ettim:

BU ŞART ANAYASA 70.MADDEYE AYKIRIDIR:

Bu madde ile aynen 'Her Türk, kamu hizmetine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada görevin gerektirdiği niteliklerden başka bir ayrım gözetilemez' denmektedir. Bu madde çok açıktır, memurluğun anayasal bir hak olduğu ve memurluk mesleğine girebilmek için aranacak şartların 'görevin gerektirdiği niteliklerle' ilgili olmasını emretmektedir. Bu maddeye göre görevin gerektirmediği bir şart ileri sürülemeyecektir. Örneğin bir kurum avukat alacaksa tabidir ki hukuk fakültesinden mezun olma şartını koyacaktır. Bunun yanı sıra 'Ayrıca ikinci bir fakülte bitirenler tercih sebebidir' gibi bir ibare konursa bu Anayasa 70.maddeye aykırıdır. Çünkü avukatlık yapmak için Hukuk Fakültesi'ni bitirmek yeterlidir. İkinci bir fakülte bitirmek 'görevin gerektirdiği bir nitelik' değildir. İdare Hukuku Profesörü Tayfun Akgüner'in 'Kamu Personel Yönetimi' isimli kitabında bu madde ile memuriyete girişte 'Görevin gerektirdiği niteliklerden başka nitelikler aranmaması" ilkesinin getirildiği belirtilmiştir.Şimdi sizler memuriyete girişte '30 yaşından gün almamış olmak' şartının görevin gerektirdiği nitelikler arasında olduğunu söyleyebilir misiniz? 30 yaşını geçenler memurluk yapamayacaksa o zaman kamuda çalışan ve 30 yaşını geçen tüm memurların işine son verilsin.

Memurluk bedensel değil zihinsel bir faaliyettir ve insan beyni ortalama bir rakamla 65 yaşına kadar gençtir. Bir kurumun '30 yaşından gün almamış olmak' şartını koyabilmesi için, Anayasa'nın 70.maddesine göre o iş 30 yaşından büyüklerin yapamıyacağı bir iş olmalıdır. O zaman bu 30 yaş şartı Anayasa'nın ifadesi ile 'görevin gerektirdiği bir nitelik' olur.

Mesela Milli takıma yetiştirmek için futbolcu adayı aranırken bu şart çok rahat anlaşılır. Çünkü profesyonel anlamda futbolculuk yapabilmek için 30 yaşına girmemiş olmak gerekir. Futbolculuk mesleğini ifa edebilmek için 30 yaşından gün almamış olmak şartı o mesleğin gerektirdiği niteliklerle ilgilidir. Ama bir memur alımı için bu şart görevin gerektirdiği niteliklerle ilgisi olmayan bir şarttır. Çünkü hiç kimse 30 yaşını geçen birisinin memurluk görevini yapamayacağını iddia edemez.

BU ŞART ANAYASA 10.MADDEYE AYKIRIDIR:

Anayasa 10. madde 3. fıkra aynen 'Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadır.' demektedir. Görevin gerektirdiği niteliklerle hiçbir ilgisi olmayan bu '30 yaşından gün almamış olmak' şartı ile kişiler arasında haksız olarak yaş ayrımcılığı yapılmakta, 30 yaşını geçenlere kamu hizmetine girme yolu kapatılarak onların 'Kamu hizmetlerine girme' şeklindeki anayasal hakları ellerinden alınmaktadır. Halbuki 30 yaşını, 40 yaşını geçenlerin memurluk görevini hakkıyla yapamayacaklarına dair hiçbir bilimsel tespit yoktur.

BU ŞART ANAYASA 123.MADDEYE AYKIRIDIR:

Bu madde ile idarenin bütünlüğü ilkesine vurgu yapılmakta ve aynen 'İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür' denmektedir. Bu ilke ile aynı durumlarda bütün kurumların aynı işlemi yapması gerektiği anlatılmaktadır. Bunun konumuzla ilgisine gelince, kamu kurumları aynı memur kadroları için farklı üst yaş sınırları tespit ederek, aynı durumda farklı uygulamaya gitmekte, idarenin bir bütün olduğunu belirten 123. maddeye aykırı davranmaktadırlar.Kimi kurum üst yaş sınırı olarak "30 Yaşından Gün Almamış Olmak" şartını ararken kimi kurum "31 Yaşından Gün Almamış Olmak" kimi kurum "32 Yaşından Gün Almamış Olmak", kimi kurum "33 Yaşından Gün Almamış Olmak", kimi kurum "35 Yaşından Gün Almamış Olmak" gibi farklı üst yaş sınırları tespit etmektedirler.

Halbuki işlem aynı: 'Memur alımı'. Aynı memur kadrosu için bu farklı yaş tespitleri her kurumun kendi kafasına göre bir üst yaş sınırı koyduğunu gösteriyor ve bu farklı üst yaş sınırları 'İdarenin bütünlüğü' ilkesine de aykırı. Bazen aynı kurum farklı yaş sınırları tespit ediyor. Mesela Marmara Üniversitesi 2004 yılında ortaöğretim mezunu şoför alırken '35 yaşından gün almamış olmak' şartını ararken, 2005 yılında yaptığı şöfor alımın da '31 yaşından gün almamış olmak' şartını aradı. Görüldüğü gibi kurum üst yaş sınırını tamamen keyfi olarak değiştirebiliyor ve DPB' da her Türk vatandaşına Anayasa 70.madde ile tanınan kamu hizmetlerine girme anayasal hakkını kısıtlayan bu farklılıklara karşı şu an için hiçbir şey yapmıyor.

Kurumların memurluk için farklı üst yaş sınırı koymaları farklı işlem yapmaları anlamına gelir ve Anayasa'nın 123. maddesinde yerini bulan idarenin bütünlüğü ilkesine aykırıdır. Şayet bir üst yaş sınırı konulacaksa bu her kurum için aynı olmalı ve bu sınır yapılacak görevin nitelikleri ile ilgili ve haklı bir sınır olmalıdır. 30, 35, 40, 50 gibi yaşlar memurluk yapmaya engel yaşlar değildir. Değil 30 35, 50 55 yaşındaki bir insanın bile memurluk yapamayacağına ilişkin hiçbir bilimsel tespit yoktur. Üst yaş sınırı belirlenmesine de gerek yoktur çünkü belli bir yaşa gelenler zaten zorunlu olarak emekli ediliyor, sağlık durumu bozulup memurluk hizmetini yürütemeyecek olanların durumu da heyet raporu ile tespit edilip memurluk görevine son verilebiliyor.

BU ŞART ANAYASA 50.MADDEYE AYKIRIDIR:

Anayasa.'nın 50.maddesi aynen 'Kimse yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz.' demektedir. Bu hüküm sadece kamuyu değil, özel sektörü de bağlamaktadır. 'kimse yaşına uymayan işlerde çalıştırılamaz' hükmü gereği bir kimsenin yaşı nedeni ile memur olamaması için, ancak o yaşın memurluk yapmaya elverişli bir yaş olmaması lazımdır. Memurluğun o yaşa uymaması lazım. Mesela 30 yaş sınırı koyan bir kurum, 'Anayasa 50. maddesi insanların yaşına uymayan işlerde çalışmasını yasaklıyor. 31, 32 ve daha üst yaşlardakiler bu yaşları ile memuriyet yapamazlar, çünkü memurluk 31, 32, 33 yaşındakilerin yapabileceği bir iş değildir' diyebilmeli. Ama hiçbir kurum böyle diyemez, çünkü o kurumda da 30 yaşını geçen bir çok çalışan var ve zaten böyle bir iddiayı hiçbir akıl ve insaf sahibi kabul etmez. Anayasa 50. ve 70. maddeleri birbirleri ile tam bir uyum içerisindedir. Bu maddelere göre memurluğa girişte aranacak şartlar görevin nitelikleriyle ilgili olmalı ve yapılacak iş kişinin yaşına uygun olmalı. Ağırlıklı olarak zihinsel faaliyetlerle yürütülen memurluk için şu an konan yaş sınırlarının hiçbir makul sebebi yok.

Sayın bakanım, bakanlığınıza bağlı olan bağlı olan Devlet Personel Başkanlığı bu haksız yaş şartı ile ilgili hiçbirşey yapmamakta, bu konudaki müracatlarımıza "kurumların takdiridir" şeklinde cevap vermektedir.Halbuki hiçbir kurum anayasaya aykırı bir şart öne süremez, anayasa ile tanınan memur olma hakkımızı yersiz şartlarla engelleyemez.Yüksek puan aldığı halde yaş şartı yüzünden memur olamıyan arkadaşlarımız var.Ayrıca Avrupa Birliğine girme sürecince bu üst yaş şartı Avrupa'da değil kamuda, özel sektörde bile aranmamaktadır.

Sayın Bakanım, basit bir memur olabilmek için 30 yaşını geçmemek gerekiyorsa, o zaman bu mantıkla 30 yaşını geçenler daha önemli görev olan milletvekili, belediye başkanı, bakan gibi görevleri de yapamamaları lazım.Sadece bu örnek bile "30 Yaşından gün almamış olmak" şartının haksızlığını anlatmaya yeter. Kurumların mevzuata aykırı şartlar koymasını engellemekle görevli Devlet Personel Başkanlığı'nı bu haksız üst yaş şartı ile ilgili olarak görevini yapması konusunda uyarmanızı ve bu konuda yazılı bir cevap vermenizi diler, saygılar sunarım.

Adım Soyadım:
Adresim:
İmza: