Kadroya geçecek olan sözleşmelinin emekliliği
Kadroya geçecek olan sözleşmelilerin emekliliğine ilişkin açıklama
2011 yılında 632 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa yapılan ekleme madde ile Kamu Kurumlarında 4 B statüsünde sözleşmeli çalışanlara Devlet memurluğu kadrolarına geçme imkanı verilmiş, bu imkanı kullanarak Devlet memurluğu kadrolarına geçenlerin durumlarına ilişkin bilgilere yer vermiştik.
Aynı şekilde, 6495 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Madde 9 hükmü ile Kamu idarelerinde sözleşmeli statüde SSK.lı olarak çalışanlar isterlerse Devlet Memurluğu kadrosuna geçebileceklerdir. (6495 sayılı Kanun 2 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış, yürürlüğe girmiştir. )
Yeni verilen bu fırsat ile Devlet memurluğuna geçiş tercihini kullanmak isteyen kişilerin emeklilik şartları nasıl olacaktır, emekli aylıkları nasıl hesaplanacaktır, prim ödeme şekilleri hangi esaslar üzerinden yapılacaktır. Bu konuları ilgilileri açısından bilgilendirme amaçlı izah etmekteyiz.
6495 sayılı Kanun Madde 9 hükmü için tıklayınız.
Kanunla ilgili ayrıntılı değerlendirme için tıklayınız.
HİZMET VE YAŞ HESABI AÇISINDAN
BİRİNCİ BÖLÜM
(2008 ÖNCESİNDE BİR ŞEKİLDE MEMURLUK HİZMETİ OLANLAR)
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlük tarihinden önce (2008 yılı Ekim ayı başından once) yedek subaylık, vekil öğretmenlik süreleri dahil Devlet Memurluğu hizmeti olanlar hakkında 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
Sözleşmeli statüde SSK.lı çalışmakta iken memur kadrosuna atananlardan 2008 yılı Ekim ayı başından önce Devlet memurluğu hizmeti olanlar veya Devlet memurluğu hizmetinde değerlendirilen yedek subaylık, vekil öğretmenlik gibi hizmet süreleri bulunan kişiler hakkında emeklilik koşullarının tamamen 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine gore hesaplanması gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Bu halde bulunanlardan;
- 8 Eylül 1999 tarihinden önce Devlet memurluğu, SSK.lı veya Bağ-Kurlu hizmeti bulunanlar için 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Geçici Madde 205 de belirtilen kademeli geçişte belirtilen durumlarına uygun yaş grubuna dahil olacaklarını ve kadın ise 20, Erkek ise 25 hizmet yıllarını doldurduklarında isterlerse emekli talebinde bulunabileceklerini, istemezler ise 65 yaşlarını dolduracakları tarihe kadar görevlerini yapabileceklerini söyleyebiliriz. Emeklilik aylığının bağlanmasında da 2008 yılı Ekim ayı başından once Devlet memurluğu hizmetleri olanlar için, derece, kademe, ek gösterge, taban aylığı, kıdem aylığı gibi kalemler esas alınarak hesaplanan, emekli aylığı bağlanması sistemine dahil olacaklardır.
- 8 Eylül 1999 tarihinden önce Devlet memurluğu, SSK.lı veya Bağ-Kurlu hizmeti bulunmayan, ancak 8 Eylül 1999 tarihi ile 1 Ekim 2008 tarihi arasında Devlet memurluğu, SSK.lı veya Bağ-Kurlu hizmeti olanlar için de 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Madde 39 hükmü uygulanması gerekecektir. Bu gruba dahil olanlardan Kadın ise 58 yaşını, Erkek ise 60 yaşını doldurmaları ve her ikisi için de 25 hizmet yıllarını tamamlamaları gerekecek, bundan sonra emekli aylığı talebinde bulunabileceklerdir.
- Emeklilik aylığının bağlanmasında 2008 yılı Ekim ayı başından once Devlet memurluğu hizmetleri olanlar için, derece, kademe, ek gösterge, taban aylığı, kıdem aylığı, 5434 sayılı Kanun ek madde 70 de yer alan oranları oluşturan kalemler esas alınarak, memur maaş katsayısı üzerinden hesaplanan, emekli aylığı bağlanması sistemine dahil olacaklardır.
- Kurumlarınca Sosyal Güvenlik Kurumuna prim ödeme şekli, emekli keseneğine esas aylık tutarları üzerinden hesaplanmakta, % 20 Kurum Karşılığı, % 16 da şahıs keseneği olarak Kurumlar tarafından kişiler adına gönderilmektedir.
İKİNCİ BÖLÜM (2008'DEN ÖNCE MEMURLUK HİZMETİ OLMAYAN SSK'LI VEYA BAĞ-KUR'LU HİZMETİ OLANLAR)
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlük tarihinden once (1 Ekim 2008 tarihinden önce) yedek subaylık, vekil öğretmenlik süreleri dahil Devlet Memurluğu hizmeti hiç bir şekilde bulunmayan, yalnızca Bağ-Kurlu veya SSK.lı süresi olanlardan 1 Ekim 2008 tarihinden sonra Devlet memurluğu kadrosuna geçenler hakkında 5510 sayılı Kanun Geçici Madde 2 hükmü kapsamında olacaklardır.
Bu maddede; hizmet ve yaş tespitinde 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu hükümlerinin dikkate alınması gerektiği belirtilmektedir. Bunun anlamı ise bu durumdaki kişiler hakkında, ya 5434 sayılı Kanunun geçici madde 205 hükmü, ya da 5434 sayılı Kanunun Madde 39 hükmünün uygulanacağı anlamına gelmektedir.
Geçici Madde 205 kapsamına girdiklerinde, yaş tespitinde 23.5.2002 tarihini takip eden aybaşına kadar olan hizmetlere göre yaş, ayrıca kadın ise 20, erkek ise 25 hizmet yıllarını tamamlamaları gerekecektir.
5434 sayılı Kanunun 39. maddesi kapsamına girmeleri halinde ise, kadın ise
58, erkek ise 60 yaşını doldurmaları ve her ikisi için de hizmet sürelerinin
25 yıl olması gerekmektedir. (39. madde 1999'dan sonra göreve giren personeli
kapsamaktadır.)
EMEKLİ AYLIĞI AÇISINDAN
Devlet memurluğu kadrosuna geçtikten sonra hizmet ve yaş hesabı BİRİNCİ ve İKİNCİ bölümde açıkladığımız şekilde olacaktır. Ancak, emekli aylığı bağlanmasında bunlar açısından 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu hükümlerinin uygulanamayacağını belirtebiliriz. Bu durumda olanlar hakkında 5510 sayılı Kanuna göre yaşlılık aylığı bağlanabilecektir. Yaşlılık aylığı da;
AYLIK = Ortalama Aylık Kazanç x Aylık Bağlama Oranı
formülü ile hesaplanmaktadır.
Kurumlarınca Sosyal Güvenlik Kurumuna prim ödeme şekli, görev aylıkları üzerinden yani prime esas kazançlar üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumuna kişiler adına gönderilmektedir.
VEBrinci ve İkinci Bölümde açıklanan grup için emeklilik esnasında haklarında uygulanacak olan Kanun Hükmü;
Bu durumda olan ve kadroya geçen sözleşmeliler hakkında 2829 sayılı Hizmetlerin bütünleştirilmesini sağlayan Kanun uyarınca son 7 yıl içerisindeki çalışma statülerine gore emeklilik işlemlerinde dikkate alınacak Kanun belirlenmektedir. Devlet memurluğuna geçmek isteyen kişiler 3 yıl 6 ay veya daha fazla süre ile Devlet memuru olarak çalıştıklarında Devlet memurluğu statüsünde emekli olacaklardır. Daha az çalışmaları halinde ise SSK. Statüsünde emekli olacaklardır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM (2008'DEN ÖNCE MEMURLUK, SSK'LI VEYA BAĞ-KUR'LU HİZMETİ OLMAYANLAR)
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlük tarihinden once (1 Ekim 2008 tarihinden önce) yedek subaylık, vekil öğretmenlik süreleri dahil Devlet Memurluğu hizmeti, Bağ-Kurlu, SSK.lı hizmeti olmayan ve ilk defa 1 Ekim 2008 tarihinden sonra sigortalılık kapsamına giren kişilerden Devlet Memurluğuna geçmek isteyenler hakkında tamamen 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanacaktır. Bunların emeklilik yaş ve hizmet gruplarında 5510 sayılı Kanunun 28 nci maddesinin esas alınması gerekecektir. Buna göre de 9000 gün çalışmaları ve kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını da doldurmuş olmaları da gerekmektedir.
Ancak, 58 veya 60 yaş koşulu;
- 1/1/2036 ilâ 31/12/2037 tarihleri arasında kadın için 59, erkek için 61,
- 1/1/2038 ilâ 31/12/2039 tarihleri arasında kadın için 60, erkek için 62,
- 1/1/2040 ilâ 31/12/2041 tarihleri arasında kadın için 61, erkek için 63,
- 1/1/2042 ilâ 31/12/2043 tarihleri arasında kadın için 62, erkek için 64,
- 1/1/2044 ilâ 31/12/2045 tarihleri arasında kadın için 63, erkek için 65,
- 1/1/2046 ilâ 31/12/2047 tarihleri arasında kadın için 64, erkek için 65,
- 1/1/2048 tarihinden itibaren ise kadın ve erkek için 65,
olarak uygulanmaktadır ve bu yaş hadlerinin uygulanmasında 9000 gün çalışma şartının doldurulduğu tarihteki geçerli olan yaş hadleri esas alınarak uygulanmaktadır.
Kademeli yaş grubuna ait ÖRNEK YAŞ DURUMLARI:
- 2.10.2012 tarihinde göreve başlayan 1.1.1987 doğumlu erkek memur, 9000 günü 12.3.2037 tarihinde tamamlamakta olacağından, kişi 5510 sayılı Kanunun 28. maddesindeki kademeli geçiş grubunda sayılan 61 yaşını dolduracağı tarihte yaşlılık aylığı bağlanabilecektir
- 12.3.2016 tarihinde göreve başlayan 1.1.1987 doğumlu erkek mühendis, 9000 günü 12.3.2041 tarihinde tamamlamakta olacağından, kişi 5510 sayılı Kanunun 28. maddesindeki kademeli geçiş grubunda sayılan 63 yaşını dolduracağı tarihte yaşlılık aylığı bağlanabilecektir.
Emeklilik esnasında haklarında uygulanacak olan Kanun Hükmü ve primleri;
Bu durumda olan ve kadroya geçen sözleşmeliler hakkında 5510 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi uygulanacak ve çalışma süreleri içerisinde fazla olan çalışma şekilleri, yani işçi veya devlet memuru şeklindeki çalışma süreleri içerisinde fazla olan çalışma statüleri esas alınacaktır. Hangi statüde fazla geçmiş süre var ise o çalışma statüsü esas alınacak, işçi olarak çalışılan süre fazla ise işçi statüsüne gore, memur olarak çalışılan süre fazla ise memur statüsüne gore emekli olabilecektir.
Kurumlarınca Sosyal Güvenlik Kurumuna prim ödeme şekli, görev aylıkları üzerinden yani prime esas kazançlar üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumuna kişiler adına gönderilmektedir.
NOT ; Bu değerlendirmelerimiz dikkate alınarak kişilerin tercihlerini yapmalarında ayrıca maddede belirtilen müracaat sürelerini geçirmemelerini tavsiye etmekteyiz.