399'a Tabi Personelin Ücretinde Eğitim Durumuna Göre Farklılık Olabilir mi?
22.03.2006 tarihinde Danıştay 11. Dairesinin bir kararını yayımladık. Bu kararda 399/II sayılı cetvele tabi personelin ücretinde eğitim durumuna göre bir farklılaştırma olamayacağı belirtilmekteydi. Bu karar sonrasında sitemize gelen sorular doğrultusunda bazı açıklamalar yapma gereği duyuyoruz. Sitemiz editörlerinin hazırladığı özel dosya için başlığa tıklayınız.
Öncelikle şu hususu belirtmek gereği duyuyoruz. Danıştay 11. Dairesinin 2000/9670 esas no ve 2003/4400 nolu kararı Yüksek Planlama Kurulunun 9.5.1997 tarihli belirlemesine ilişkindir. Danıştay davayı YPK'nın bu belirlemesi üzerinden sonuçlandırmıştır.
Danıştay Onbirinci Dairesi 1997 yılındaki bu davayı görüşürken şu gerekçelere yer vermiştir.
?Bu durumda 399 sayılı Kanunun Hükmünde Kararnamenin 25. maddesinde (I) sayılı Cetvel dışında Kalan sözleşmeli personele uygulanacak sözleşme ücretinin; temel ücret, başarı ücreti ve kıdem ücreti toplamında oluşacağının belirtilmesi ve 26. maddesinde de temel ücretin personelin unvanı, çalışma şartları, iş yeri çalışma şartları dikkate alınarak kabul edilerek bu kriterler arasında öğrenim unsuruna yer verilmesi karşısında davalı idarece 9.5.1997 tarih ve 97/T-20 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı esas alınarak temel ücret grublarının görev, yetki ve sorumlulukları yönünden fark bulunmayan aynı unvanla aynı yerde görev yapan gar müdür yardımcılarının mevzuatta yer almayan öğrenim durumları esas alınarak belirlenmesi ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 26. maddesine ve hakkaniyet ilkelerine uyarlılık bulunmamaktadır.?
Gerçekten de, 399 sayılı KHK'nın Aylık ve Ücretleri düzenleyen 25'inci maddesinin (c) bendinde; ?Ekli 1 sayılı cetvelin dışında kalan sözleşmeli personele ödenecek sözleşme ücreti; temel ücret ile başarı ve kıdem ücretleri toplamından oluşur ve bu ücret asgari ücretin altında olamaz." ve Temel Ücreti düzenleyen 26'ncı maddesinde; ?Temel ücret tutarları, sözleşmeli personelin unvanı, iş gerekleri, işyeri ve çalışma şartları dikkate alınmak suretiyle teşebbüs ve bağlı ortaklıklarca tespit edilir. Teşebbüs ve bağlı ortaklıklar, sözleşmeli personeline unvanları itibarıyla uygulayacakları azami temel ücret miktarlarına ilişkin tekliflerini 15 Kasım tarihine kadar Devlet Personel Başkanlığına gönderirler. Bu teklifler Devlet Personel Başkanlığınca teşebbüs ve bağlı ortaklıklar arasında ücret dengesi ve uygulama birliği sağlamaya yönelik önerilerle birlikte Yüksek Planlama Kurulunun onayına sunulur.? hükmü yer almaktadır.
1997 yılındaki YPK kararı da bu hükümlere göre çıkarılmıştır.
Ancak söz konusu bu karar değişmiştir. Son değişiklik 2005 yılında yapılmıştır. 2005/1 Nolu "Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının Sözleşmeli ve Kapsam Dışı Personeli ile Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri, Denetim ve Tasfiye Kurulu Üyeleri ile Denetçilerine 2005 Yılında Uygulanacak Ücretlerin Tespitine İlişkin Tebliğin" Ekinde Sözleşmeli personel pozisyonlarına ait temel ücret grupları şu şekilde gösterilmiştir.
|
"GRUP 1 (EN DÜŞÜK TEMEL ÜCRET: 1.056-YTL.EN YÜKSEK TEMEL ÜCRET: 1.695-YTL) Amir(Banka), Asistan, Atölye Şefi, Avukat, Başasistan, Başeksper, Başkontrolör, Başmühendis, Başmimar, Baştabip, Baştabip Yardımcısı, Çözümleyici(Banka), Diş Tabibi, Eczacı, Eksper, Grup Başmühendisi, Hava Trafik Başkontrolörü, Hava Trafik Kontrolörü, Kaptan, Kılavuz Kaptan, Klinik Şefi, Kontrolör, Mimar, Müdür Yardımcısı, Mühendis, Pilot, Programcı (Banka), Muhasebeci (Banka), Sistem Analisti (Banka), Şef (Banka), Sistem Programcısı (Banka), Şehir Plancısı, Tabip, Teknik Amir, Teknik Şef, Teknik Uzman, Tekniker, Uzman (Banka), Uzman (Tebabet Uz.Tüz.'ne Göre), Uzman Tabip, Veteriner. GRUP 2 (EN DÜŞÜK TEMEL ÜCRET: 926- YTL... EN YÜKSEK TEMEL ÜCRET: 1.468- YTL) Ajans Amiri, Amir, Amir Yardımcısı(Banka), Bakteriyolog, Başdispeyçer, Başhemşire, Başrepartitör, Biyolog, Çocuk Eğitimcisi, Çözümleyici, Dekoratör, Desinatör, Çocuk Gelişimcisi, Diyetisyen, Eğitim Uzmanı, Ekonomist, Fizikçi, Fizikoterapist, Gar Şefi, İstasyon Şefi, İstatistikçi, itfaiye Şefi, Jeofizikçi, Jeolog, Jeomorfolog, Kimyager, Kontrolör Yardımcısı, Laboratuar Şefi, Koruma ve Güvenlik Amiri, Koruma ve Güvenlik Amir Yardımcısı, Koruma ve Güvenlik Grup Şefi, Makinist (TCDD), Matematikçi, Muhasebeci, Mütercim, Öğretmen, Pedagog, Programcı, Programcı Yardımcısı (Banka), Psikolog, Sağlık Eğitimcisi, Sistem Analisti, Sistem Programcısı, Sivil Savunma Amiri, Sosyal Çalışmacı, Şef, Şef Yardımcısı(Banka), Şeftren, Şube Şef Yardımcısı (TCDD), Teknik Ressam, Teknisyen(Banka), Teknisyen(Uçak Helikopter Teknisyeni-Uçucu) Tercüman, Uzman, Uzman Yardımcısı(Banka), Veznedar (Banka), Yöneylemci. GRUP 3 (EN DÜŞÜK TEMEL ÜCRET: 861-YTL...EN YÜKSEK TEMEL ÜCRET: 1.283-YTL) AIS Memuru, Amir Yardımcısı, Antrenör, Başteknisyen, Başveznedar, Bilgisayar İşletmeni, Dispeyçer, Ebe, FIC Memuru, Grafiker, Gümrük Memuru, Hemşire, Haberleşme Memuru(DHMİ), Haberleşme Teknisyeni, Konstrüktör, Laborant, Makinist, Makinist Yardımcısı(TCDD), Memur(Banka), Muhasebeci Yardımcısı, Programcı Yardımcısı, Repartitör, Ressam, Revizör, Sağlık Memuru, Sağlık Teknisyeni, Sayman, Sürveyan, Şef Yardımcısı, Teknisyen, Topograf, Uzman Yardımcısı, Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni, Veteriner Sağlık Teknisyeni, Veznedar, Unvanları 4 üncü Grupta Sayılanların Yükseköğrenimlileri. GRUP 4 (EN DÜŞÜK TEMEL ÜCRET: 801-YTL...EN YÜKSEK TEMEL ÜCRET: 1.123-YTL) Anbar Memuru, Apron Memuru, Araştırmacı, Aşçı, Ateşçi, Başdağıtıcı, Başpuantör, Daktilograf, Cer Muayene Memuru, Dağıtıcı(Posta İşletmesi), Endeks ve Faturalama Memuru, Dava Takip Memuru, Enformasyon Memuru, Gardfren, Gemi Adamı, Geçit Bekçisi(TCDD), Gişe Memuru, Haberleşme Memuru, Hostes, Hareket Memuru, İş Makinası Sürücüsü, İtfaiyeci, Kasiyer, Kondoktör, Katip (T.Şeker Fabrikaları), Koruma ve Güvenlik Görevlisi, Makasçı, Makinist Yardımcısı, Manevracı, Memur, Mutemet, Pazarlama ve Dağıtım Memuru, Pazarlamacı, Puantör, Raportör, Reyon Memuru, Sağlık Teknisyen Yardımcısı, Santral Memuru, Satınalma Memuru, Satış Memuru, Sekreter, Şoför, Tahsildar, Takip Memuru, Teknisyen Yardımcısı, Telekom Muhafızı, Tren Teşkil Memuru, Tuzla Memuru, Yol Çavuşu(TCDD), Unvanları 5 inci Grupta Sayılanların Yükseköğrenimlileri. GRUP 5 (EN DÜŞÜK TEMEL ÜCRET: 768-YTL...EN YÜKSEK TEMEL ÜCRET: 1.003-YTL) Bahçıvan, Bekçi, Çocuk Bakıcısı, Dağıtıcı, Garson, Gassal, Hastabakıcı, Hayvan Bakıcısı, Hizmetli, Kaloriferci, Kasap, Masör, Postacı,Terzi." |
Bu belirlemede görüleceği üzere; üçüncü grupta; ?Unvanları 4 üncü Grupta Sayılanların Yükseköğrenimlileri.? ve 4'üncü grupta; ?Unvanları 5 inci Grupta Sayılanların Yükseköğrenimlileri.? ifadesine yer almaktadır.
Bu düzenleme yeni bir düzenlemedir. Bu yeni düzenleme ile alt grupta olan bir sözleşmeli personel yüksek öğrenimli ise bir üst grubun ücretinden yararlanabilecektir. Bu personel lehine olan bir düzenlemedir. Fakat, şu hususu da belirtmek gerekir ki, Danıştayın yukarıda yer verilen kararı gereğince bu ifadelerin hukuki dayanağı yoktur. Ancak, bu düzenlemenin hukuken sakat olduğu yargı yerlerince saptanıncaya kadar varlığı devam edecektir.
Diğer yandan, bu konuda dava açılabilmesi ancak, hak veya menfeat kaybına uğrayanlar tarafından mümkündür. 2005 yılına ait Bakanlar Kurulunda yer alan yukarıdaki iki ifade nedeniyle hak veya menfeat kaybına uğranıldığını kimsenin iddia etmesi mümkün değildir. Zaten bu hükümlerinin iptal edilmesinin yukarıda yer verilen gruplardaki personele yarar sağlaması da söz konusu değildir.
Son söz olarak şunu şöylemek gerekirki: Bahis konusu YPK kararı değişmiştir ve yeni karar Danıştay 11. Dairesinin 2000 tarihli kararı ile uyumludur. Bu nedenle dava açılması halinde bir sonuç elde edilebileceğini düşünmüyoruz.