Gümrük Müsteşarlığı Teftiş Kurulu Tüzüğü
Karar Sayısı : 2006/10757
Ekli ?Gümrük Müsteşarlığı Teftiş Kurulu Tüzüğü?nün yürürlüğe konulması; Devlet
Bakanlığı'nın 22/11/2005 tarihli ve 10507 sayılı yazısı üzerine, 485 sayılı
Gümrük Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin 12 nci maddesine göre, Bakanlar Kurulu'nca 17/7/2006 tarihinde
kararlaştırılmıştır.
GÜMRÜK MÜSTEŞARLIĞI TEFTİŞ KURULU TÜZÜĞÜ
BİRİNCİ BÖLÜM
Kapsam, Tanımlar ve Kuruluş
Kapsam
MADDE 1 ? (1) Bu Tüzük; Gümrük Müsteşarlığı Teftiş Kurulunun kuruluş ve
görevleri ile Kurul Başkanı, müfettiş ve müfettiş yardımcılarının atanma
koşullarını, görev, yetki ve sorumluluklarını, çalışma usul ve esasları ile
denetlenenlerin yükümlülüklerini kapsar.
Tanımlar
MADDE 2 ? (1) Bu Tüzükte geçen;
a) Bakan: Gümrük Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanı,
b) Müsteşarlık: Gümrük Müsteşarlığını,
c) Müsteşar: Gümrük Müsteşarını,
ç) Başkanlık: Gümrük Müsteşarlığı Teftiş Kurulu Başkanlığını,
d) Kurul: Gümrük Müsteşarlığı Teftiş Kurulunu,
e) Kurul Başkanı: Gümrük Müsteşarlığı Teftiş Kurulu Başkanını,
f) Müfettiş: Gümrük başmüfettiş ve gümrük müfettişlerini,
g) Müfettiş yardımcısı: Resen teftiş, inceleme ve soruşturmaya yetkili ya da
yetkisiz gümrük müfettiş yardımcılarını
ifade eder.
Kuruluş ve bağlılık
MADDE 3 ? (1) Kurul, müfettiş nitelik ve yetkisine sahip bir Başkan ile
başmüfettiş, müfettiş ve müfettiş yardımcılarından oluşur.
(2) Kurul doğrudan Müsteşara bağlı olup Müsteşar adına görev yapar.
(3) Kurulun yazı, hesap, arşiv ve benzeri işleri Başkanlığa bağlı şube müdürlüğü
tarafından yürütülür.
Kurulun merkezi
MADDE 4 ? (1) Kurulun merkezi Ankara'dadır. Gerektiğinde Kurul Başkanının
teklifi ve Müsteşarın onayı ile Ankara dışında da çalışma merkezleri ve bunlara
bağlı bürolar kurulabilir ve aynı yolla kaldırılabilir.
(2) Müfettişlerin çalışma merkezleri, Kurul Başkanının teklifi ve Müsteşarın
onayıyla belirlenir.
(3) Başkanlıktan gönderilen genel nitelikli yönergelerin müfettişlere
iletilmesini, bazı konularda müfettişlerin görüş ve önerilerinin alınmasını,
müfettişlerin temsili ve büro hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak için çalışma
merkezlerinde Başkanlıkça başmüfettişlerden biri görevlendirilebilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Görev, Yetki ve Sorumluluklar
Kurulun görev ve yetkileri
MADDE 5 ? (1) Kurul, Müsteşarın emri veya onayı üzerine aşağıdaki görevleri
yapar;
a) Müsteşarlık teşkilatının ve Müsteşarlığa bağlı ve ilgili kuruluşların her
türlü faaliyet ve işlemleriyle ilgili olarak teftiş, inceleme ve soruşturma
yapmak,
b) Müsteşarlık teşkilatı ile Müsteşarlığın bağlı kuruluşlarının denetimi
altındaki her türlü kuruluşun faaliyet ve işlemleri ile ilgili olarak
Müsteşarlığın görev ve yetkileri çerçevesinde teftiş, inceleme ve soruşturma
yapmak,
c) Müsteşarlığın amaçlarını daha iyi gerçekleştirmek, mevzuata, plan ve programa
uygun çalışmasını sağlamak üzere gerekli önerileri hazırlamak ve Müsteşara
sunmak,
ç) Mevzuatın Müsteşar veya müfettişlere tanıdığı teftiş, inceleme ve soruşturma
yetkilerini kullanmak,
d) Türkiye Gümrük Bölgesine giren ve çıkan taşıtları, bunların yük ve eşyasını,
personel ve yolcularını; posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen, Türkiye
Gümrük Bölgesinden gönderilen, yurt dışına yollanıp da herhangi bir nedenle geri
gelen ya da yabancı bir ülkeden gelip de herhangi bir nedenle çıkış yerine geri
gönderilen eşya, posta çantaları ve kolilerini muayene etmek; Müsteşarlığın
denetimine tabi geçici depolama yerleri, gümrük antrepoları, serbest bölge ve
yerlerde mevcut mallar ile bunların kayıtlarını incelemek, teftiş etmek ve
gerektiğinde idarenin haklarını koruyacak önlemlerin alınmasını sağlayıcı
önerilerde bulunmak, acil ve gecikmesinde sakınca bulunan hallerde idare ve
Hazinenin haklarını koruyucu önlemler almak,
e) Teftiş, inceleme ve soruşturma sırasında, eşyanın ilgilisine tesliminden
sonra beyannamedeki bilgilerin doğruluğunu saptamak amacıyla, eşyanın ithal veya
ihraç işlemlerini veya sonraki ticari işlemlere ilişkin ticari belge, bilgi ve
verileri kontrol etmek, bu kontrolü beyan sahibine, söz konusu işlemler ile
doğrudan ya da dolaylı olarak ticari yönden ilgili diğer kişilere veya belge,
bilgi ve verileri ticari amaçla elinde bulunduran diğer kişilere ait yerlerde
yapmak,
f) Kaçakçılığın önlenmesi, izlenmesi ve soruşturulması görevlerini yerine
getirmek amacıyla, gümrük kapı ve bölgelerinde, serbest bölge ve yerler ile
antrepolarda ve iç gümrük sahalarında doğrudan, diğer yer ve sahalarda
gerektiğinde ilgili kuruluşlarla işbirliğinde bulunarak, kaçakçılar hakkında
soruşturma yapmak, usulüne uygun olarak yetkili birimlerle birlikte arama
yapılmasını ve kaçak eşyaya el konulmasını sağlamak, Hazine haklarını koruyucu
önlemler almak,
g) Müsteşar tarafından verilen diğer görevleri yapmak.
Kurul Başkanının görev ve yetkileri
MADDE 6 ? (1) Kurul Başkanının görev ve yetkileri şunlardır:
a) 5 inci maddede belirtilen görevlerin yürütülmesini sağlamak,
b) Kurulu yönetmek, Kurulun çalışmalarını düzenlemek ve denetlemek,
c) Müsteşardan alınan teftiş, inceleme ve soruşturma emirleri üzerine
müfettişleri görevlendirmek ve bu emirlerin uygulanmasını izlemek,
ç) Gerektiğinde müfettiş sıfatıyla teftiş, inceleme ve soruşturma yapmak,
d) Yıllık teftiş ve çalışma programları hazırlamak, Müsteşarın onayından sonra
bunların uygulanmasını sağlamak,
e) Müfettişlerden gelen cevaplı rapor, genel durum raporu ve basit raporlar ile
idari karar ya da disiplin yaptırımlarına ilişkin soruşturma raporlarını usul ve
esas yönünden inceleyerek, göreceği eksiklikleri tamamlattırdıktan sonra ilgili
mercilere verilmesini ve bu raporlar üzerine idarece alınacak karar ve yapılacak
işlemlerin yerine getirilmesini takip etmek,
f) Müfettişlerce düzenlenen ve doğrudan yetkili mercilere verilen soruşturma
raporlarının Müsteşarlığa sunulan örneğini incelemek, usul ve esas yönünden
göreceği eksiklikleri tamamlattırmak ve mercilerine ek soruşturma raporu
gönderilmesi için müfettişlere yazılı emir vermek,
g) Müfettişlerce düzenlenen ön inceleme raporlarının asıllarını incelemek, usul
ve esas yönünden göreceği eksiklikleri müfettişlere yazılı talimat vererek
tamamlattırmak ve bunların yetkili merciine iletilmesini sağlamak,
ğ) Müfettişler ya da müfettişlerle idare arasında mevzuatın değişik yorumlandığı
durumlarda, görüş ve uygulama birliğinin sağlanması amacıyla gerekli
girişimlerde bulunmak,
h) Teftiş, inceleme ve soruşturma sonuçlarına göre gerekli işlem ve önlemler
için Müsteşarlığa öneride bulunmak,
ı) Müfettiş yardımcılığı giriş ve yeterlik sınavlarının yapılmasını sağlamak,
müfettiş yardımcılarının yetiştirilmelerine ilişkin programlar düzenlemek ve
uygulanmasını denetlemek,
i) Kurulun çalışması, Müsteşarlığın genel durumu, mevzuatın uygulanması
konusunda, gerektiğinde öneriler de içeren yıllık raporlar düzenlemek ve
Müsteşara sunmak,
j) Mevzuat uyarınca, Kurulun özlük işleri ile ilgili işlemlerinin yürütülmesini
sağlamak ve gerektiğinde Müsteşarlığa öneride bulunmak,
k) Müsteşar tarafından veya mevzuatla verilen diğer görevleri yapmak.
Başkana yardım
MADDE 7 ? (1) Kurul Başkanı, kendisine yardımcı olmak üzere yeter sayıda
müfettişi, Müsteşar onayı ile görevlendirebilir.
Müfettişlerin görev ve yetkileri
MADDE 8 ? (1) Müfettişler, Müsteşarın emri veya onayı üzerine Kurul Başkanından
aldıkları emir ve talimatla aşağıdaki görevleri yapar;
a) Müsteşarlık teşkilatı ile Müsteşarlığa bağlı ve ilgili kuruluşların her türlü
faaliyet ve işlemleriyle ilgili olarak teftiş, inceleme ve soruşturma
işlemlerini yürütmek,
b) Müsteşarlık teşkilatının ve Müsteşarlığın bağlı kuruluşlarının denetimi
altındaki her türlü kuruluşun faaliyet ve işlemleriyle ilgili olarak,
Müsteşarlığın görev ve yetkileri çerçevesinde teftiş, inceleme ve soruşturma
yapmak,
c) Türkiye Gümrük Bölgesine giren ve çıkan taşıtlar ile bunların yük ve
eşyasını, personel ve yolcularını; posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen,
Türkiye Gümrük Bölgesinden gönderilen, yurt dışına yollanıp da herhangi bir
nedenle geri gelen ya da yabancı bir ülkeden gelip de herhangi bir nedenle çıkış
yerine geri gönderilen eşya, posta çantaları ve kolilerini muayene etmek;
Müsteşarlığın denetimine tabi geçici depolama yerleri, gümrük antrepoları,
serbest bölge ve yerlerde mevcut mallar ile bunların kayıtlarını incelemek,
teftiş etmek ve gerektiğinde idarenin haklarını koruyacak önlemlerin alınmasını
sağlayıcı önerilerde bulunmak, acil ve gecikmesinde sakınca bulunan hallerde
idare ve Hazinenin haklarını koruyucu önlemler almak,
ç) Teftiş, inceleme ve soruşturma sırasında, eşyanın ilgilisine tesliminden
sonra beyannamedeki bilgilerin doğruluğunu saptamak amacıyla, eşyanın ithal veya
ihraç işlemlerini veya sonraki ticari işlemlere ilişkin ticari belge, bilgi ve
verileri kontrol etmek, bu kontrolü beyan sahibine, söz konusu işlemler ile
doğrudan ya da dolaylı olarak ticari yönden ilgili diğer kişilere veya belge,
bilgi ve verileri ticari amaçla elinde bulunduran diğer kişilere ait yerlerde
yapmak,
d) Kaçakçılığın önlenmesi, izlenmesi ve soruşturulması görevlerini yerine
getirmek amacıyla, gümrük kapı ve bölgelerinde, serbest bölge ve yerler ile
antrepolarda ve iç gümrük sahalarında doğrudan, diğer yer ve sahalarda
gerektiğinde ilgili kuruluşlarla işbirliğinde bulunarak, kaçakçılar hakkında
soruşturma yapmak, usulüne uygun olarak yetkili birimlerle birlikte arama
yapılmasını ve kaçak eşyaya el konulmasını sağlamak, Hazine haklarını koruyucu
önlemler almak,
e) Teftiş, inceleme ve soruşturma sırasında öğrenmiş oldukları yolsuzluklar
hakkında soruşturma izni istemek, gecikmesinde sakınca görülen durumlarda derhal
soruşturmaya başlamak ve durumu süratle Başkanlığa bildirmek,
f) Mevzuatın Müsteşar veya müfettişlere tanıdığı teftiş, inceleme ve soruşturma
yetkilerini kullanmak,
g) Mevzuatın uygulanmasına ilişkin olarak ortaya çıkan aksaklıkların giderilmesi
ve işlemlerin istenen düzeyde yürütülmesiyle ilgili önlem ve önerilerini raporla
Başkanlığa bildirmek,
ğ) Müsteşarlığın amaçlarını daha iyi gerçekleştirmek, mevzuata, plan ve programa
uygun çalışmasını sağlamak amacıyla önerilerde bulunmak ve Başkanlığa sunmak,
h) Görevlendirileceği konularla ilgili olarak gerektiğinde yurt dışında da
inceleme, araştırma ve soruşturma yapmak ya da benzeri çalışmalara katılmak,
ı) Kurul Başkanı tarafından verilecek diğer görevleri yapmak.
Görevden uzaklaştırma
MADDE 9 ? (1) Görevden uzaklaştırmada aşağıdaki usuller uygulanır:
a) Müfettişler; teftiş, inceleme ve soruşturmanın her aşamasında; kaçakçılık,
rüşvet, irtikap, zimmet eylemleri ya da işlemlerinde önemli yolsuzluğu görülen
ya da istenilen belgeleri vermeyen memurları, Müsteşarlık teşkilatı veya bağlı
ya da Müsteşarlıkla ilgili kuruluşlardan iseler, görevden uzaklaştırmaya
doğrudan yetkilidirler. Bu memurlar diğer kuruluşlardan iseler, müfettişin
önerisi üzerine kurumlarınca görevlerinden uzaklaştırılabilirler.
b) Görevleri başında kalmaları teftiş, inceleme ya da soruşturmayı
güçleştireceği kanısına varılan Müsteşarlık teşkilatı ve bağlı kuruluşlarının
memurları, müfettişin önerisi üzerine Müsteşar tarafından; haklarında aynı
kanıya varılan diğer kuruluşların görevlileri ise müfettişin önerisi üzerine
yetkililerince görevlerinden uzaklaştırılabilirler.
(2) Görevden uzaklaştırma işlemi, müfettiş tarafından gerekçesiyle birlikte
görevden uzaklaştırılan kişiye, birinci derecedeki amiri ile atamaya yetkili
amirine, Müsteşarlığa ve diğer ilgililere yazıyla derhal bildirilir.
(3) Teftiş ya da soruşturma sonucunda, suçun işlendiğinin kanıtlanamadığı,
yeterli kanıt bulunamadığı, disiplin nedeniyle memurluktan ya da meslekten
çıkarılmasına veya cezai işlem uygulanmasına gerek kalmadığı anlaşılanlar için
alınmış olan görevden uzaklaştırma tedbiri, atamaya yetkili amirler tarafından
kaldırılarak görevine başlatılır.
Müfettişlerin sorumlulukları
MADDE 10 ? (1) Müfettişler; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 485 sayılı Kanun
Hükmünde Kararname ile diğer mevzuat ve bu Tüzükte öngörülen yetkilerini
kullanmaktan ve görevlerini eksiksiz yerine getirmekten sorumludurlar.
Müfettişlerin bilgi ve belge isteme yetkisi
MADDE 11 ? (1) Müfettişler; yürüttükleri hizmet yönünden gerekli gördükleri
bilgileri, defter, evrak ve belgeleri, denetleme, inceleme ve soruşturma
yaptıkları birim ve kuruluşlardan istemek ve görmek, bunların onaylı
örneklerini, bir yolsuzluğun kanıtını oluşturanların asıllarını almak, inceleme
ve sayma işlerinde yardım isteminde bulunmak, gerektiğinde diğer kamu idare ve
kurumlarıyla gerçek ve tüzel kişilerden bilgi ve belge istemek yetkisine
sahiptirler. Yasal engel olmadıkça bu isteğin yerine getirilmesi zorunludur.
(2) Asılları alınan belgelerin Müfettişlerin mühür ve imzasıyla onanmış
örnekleri, dosyasında saklanmak üzere alındığı yere verilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Atanma, Yetiştirilme ve Yükselme
Başkanlığa atanma
MADDE 12 ? (1) Kurul Başkanlığına; Kurulda görevli başmüfettişler arasından
müşterek kararla atama yapılır. Kurulda başmüfettiş unvanı aldıktan sonra
Müsteşarlık merkez teşkilatında görev yapmakta olanlar arasından da Kurul
Başkanlığına atama yapılabilir.
(2) Kurul Başkanının herhangi bir nedenle geçici olarak görevden ayrılması ya da
Başkanlık kadrosunun boşalması durumunda Başkanlığa atanma koşullarını
taşıyanlardan biri, Bakan tarafından Başkan vekili olarak görevlendirilir.
Müfettiş yardımcılığına giriş sınavı ve atanma
MADDE 13 ? (1) Kurula müfettiş yardımcısı olarak girilir. Müfettiş yardımcılığı
giriş sınavı yazılı ve sözlü olarak yapılır.
(2) Sınava katılabilmek için;
a) 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesindeki genel koşulları taşımak,
b) En az dört yıllık lisans eğitimi veren hukuk, iktisat, siyasal bilgiler,
işletme, iktisadi ve idari bilimler fakülteleriyle bunlara denkliği yetkili
makamlarca kabul olunan yurt içi ya da yurt dışındaki öğrenim kurumlarından
birini bitirmiş olmak,
c) Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel
Yönetmelik gereğince yapılacak Kamu Personeli Seçme Sınavında Başkanlıkça tespit
ve ilan edilecek yeterli puanı almış olmak,
ç) Bu sınava daha önce birden fazla katılmamış olmak,
d) Sınavın açıldığı yılın Ocak ayının birinci günü itibarıyla otuz yaşını
doldurmamış olmak,
e) Sağlık durumu, yurdun her yerinde görev yapmaya ve her türlü iklim ve
yolculuk koşullarına elverişli olmak,
f) Başkanlıkça yapılacak inceleme ve araştırma sonucunda, müfettişlik özyapı ve
niteliklerini taşıdığı anlaşılmış olmak,
gerekir.
(3) Yönetmelikle belirlenen usul ve esaslara göre yapılacak giriş sınavını
kazananlar, başarı sırasına göre müfettiş yardımcısı olarak atanırlar. Sınav
sonuçları atanamayanlar için kazanılmış hak sayılmaz.
Müfettiş yardımcılarının yetiştirilmesi ve yeterlik sınavı
MADDE 14 ? (1) Müfettiş yardımcıları en az üç yıl süre ile yönetmelikle
belirlenen usul ve esaslara göre yetiştirilerek, bu sürenin sonunda yeterlik
sınavına tabi tutulurlar.
(2) Müfettiş yardımcılığı döneminde; müfettişlik mesleği ile bağdaşmayacak tutum
ve davranışları bir rapor ile saptananlar ya da yanında çalıştığı müfettişler ve
Kurul Başkanından olumsuz sicil alanlardan memurlukta adaylık süresini
doldurmamış olanların memuriyetle ilişikleri kesilir; dolduranlar ise yeterlik
sınavı beklenilmeksizin Müsteşarlık teşkilatında durumlarına uygun kadrolara
atanabilirler.
Giriş ve yeterlik sınav kurulları
MADDE 15 ? (1) Müfettiş yardımcılığı giriş sınavı ile yeterlik sınavı; Kurul
Başkanının başkanlığında, Kurul Başkanının önerisi ve Müsteşarın onayı ile
belirlenecek dört müfettişten oluşan bir kurul tarafından yapılır. Ayrıca
müfettişler arasından aynı usulle iki yedek üye belirlenir.
Müfettişliğe atanma
MADDE 16 ? (1) Müfettiş yardımcılığında en az üç yıl çalışıp yeterlik sınavını
başarmış olanlar, bu sınavdaki başarı sırasına göre müşterek kararla
müfettişliğe atanırlar.
(2) Yeterlik sınavına girip başarılı olamayanlar ile haklı ya da zorlayıcı bir
neden olmaksızın bu sınava girmeyenlerin Kurulla ilişikleri kesilir. Bunlar,
Müsteşarlık teşkilatında durumlarına uygun kadrolara atanırlar.
Başmüfettişliğe atanma
MADDE 17 ? (1) Kurulda en az on yıl çalışmış olan müfettişler, kıdem, mesleki
yetenek ve başarı durumları göz önünde tutularak, Kurul Başkanının önerisi
üzerine müşterek kararla başmüfettişliğe atanırlar.
Müfettişliğe yeniden atanma
MADDE 18 ? (1) Kuruldan istifa ederek ya da naklen ayrılmış, müfettişlik özyapı
ve niteliklerini kaybetmemiş olanlar, Kurul Başkanının olumlu görüşü bulunması
koşuluyla yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yeniden
müfettişliğe atanabilirler.
(2) Ancak, Kuruldan ayrıldıktan sonra ticaret ya da serbest meslek faaliyetiyle
uğraşanlar ile özel ticari ya da sınai kuruluşlarda görev alanlar yeniden
müfettişliğe atanamazlar.
Kıdem
MADDE 19 ? (1) Kıdem; dönemi aynı olan müfettiş yardımcıları arasında giriş
sınavındaki, müfettişler arasında yeterlik sınavındaki başarı sırasına göre;
dönemleri farklı müfettişler ve müfettiş yardımcılarında ise dönemleri
arasındaki sıraya göre belirlenir.
(2) Müfettişlik sıfatını kazandıktan sonra görevinden ayrılanlardan tekrar
müfettişliğe dönenlerin kıdemi kendi dönemlerinin sonunda; bu dönemden kimse
kalmamış ise, bir önceki dönemin sonunda olacak şekilde belirlenir.
(3) Kurul Başkanlığı yaptıktan sonra müfettişliğe dönenler dönemlerinin en
kıdemlisi sayılır. Aynı dönemde bu durumda birden fazla müfettiş var ise,
bunların kıdem sırasının tespitinde ayrıca kendi aralarındaki kıdem esas alınır.
DÖRDÜNCU BÖLÜM
Teftiş Kurulunun Çalışma Esasları
Görevlendirme
MADDE 20 ? (1) Müfettişler, Müsteşarın emri ya da onayı üzerine Kurul
Başkanından aldıkları talimatla görev yapar, sonucunu Başkanlığa bildirirler.
Müfettişlerin çalışmaları
MADDE 21 ? (1) Müfettişlerin yıllık teftiş program ve çalışmaları, turne esasına
göre düzenlenir. Bu esas, müfettişlerin her yıl bir başka bölgede
görevlendirilmesi şeklinde uygulanır. Başkanlıkça gerekli görülen durumlarda
farklı uygulama da yapılabilir. Teftiş dışındaki diğer çalışmalarda turne usulü
ve teftiş bölgesi esası uygulanmaz.
(2) Müfettişlerin turne bölgeleri, Kurul Başkanının önerisi üzerine Müsteşar
tarafından belirlenir.
(3) Müfettişlerin kıdemlerine göre tabi olacağı turne süresi yönetmelikle
belirlenir.
Müfettiş yardımcılarının çalışmaları
MADDE 22 ? (1) Müfettiş yardımcıları; üç yıllık yetiştirilme süresinin ilk iki
yılında, turne bölgesi ve süre kaydına bakılmaksızın, Başkanlıkça belirlenecek
çalışma programına göre müfettiş yanında çalıştırılırlar.
(2) Müfettiş yardımcıları, belirtilen sürede görevlerini müfettişin
talimatlarına göre yerine getirirler. Müfettiş yardımcıları, bu sürede teftiş,
inceleme ve soruşturma yapamaz ve adlarına rapor düzenleyemezler.
(3) Müfettiş yardımcılığında iki yılını dolduranlardan; Başkanlıkça yapılacak
değerlendirme sonucu yeterli olduğu anlaşılanlara, Kurul Başkanının önerisi
üzerine Müsteşarın onayıyla üçüncü yılda, resen iş görme yetkisi verilebilir.
(4) Yeterli oldukları anlaşılan müfettiş yardımcılarına gerektiğinde,
yetiştirilme dönemlerinin ikinci yılında da aynı usulle resen iş görme yetkisi
verilebilir.
(5) Usulüne göre yetkili kılınan müfettiş yardımcıları, 8 inci maddede sayılan
müfettiş görev ve yetkilerini kullanırlar.
Çalışma biçimi
MADDE 23 ? (1) Müfettişler görevlendirildikleri konularda müstakilen çalışırlar.
Ancak, gerekli görülen durumlarda teftiş, inceleme ve soruşturma işlemlerinin
birden fazla müfettiş tarafından birlikte yürütülmesi de mümkündür. Bu tür
çalışmalarda en kıdemli müfettiş iş bölümünü yapmak, işlerin sağlıklı ve süratle
sonuçlandırılmasını sağlamak ve Başkanlıkla haberleşmeyi yürütmekle görevli ve
yetkilidir.
İşin devamlılığı ve devri
MADDE 24 ? (1) Müfettişler, başladıkları işleri ara vermeden bizzat yapıp
bitirmek zorundadırlar. Geri bırakma veya devir zorunluluğu doğarsa, ellerindeki
işleri Kurul Başkanından izin alarak geri bırakır veya devredebilirler.
Müfettişlerin uyacakları hususlar
MADDE 25 ? (1) Müfettişler, mesleğin ve sıfatlarının gerektirdiği saygınlığı ve
güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunamazlar. Ayrıca
müfettişler;
a) İşin niteliğinin ivedi bir önlem alınmasını ya da Hazine haklarının
korunmasını gerektirdiği durumlar dışında, idari işlere karışamaz ve yürütme
nitelikli emir veremezler.
b) İnceledikleri belge ve defterlerde, işlemlerin denetlendiğini gösterir gün ve
imza dışında açıklama ve düzeltme yapamazlar.
c) Teftiş, inceleme ve soruşturma için gidecekleri yerleri, yapacakları işleri
ve öğrendikleri sırları açıklayamazlar.
ç) Teftiş, inceleme ve soruşturmalarda; görevliler, iş sahipleri, şüpheli ve
tanıklarla yansızlıklarından kuşku uyandıracak biçimde ilişki kuramazlar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Denetlenenlerin Yükümlülük ve Sorumlulukları
Denetime yardımcı olunması
MADDE 26 ? (1) Teftişe tabi daire ve kuruluşların görevlileri, istendiğinde para
ve para hükmündeki evrak ile geçici depolama yeri ve gümrük antrepolarında
bulunanlar da dahil her türlü eşyayı, gizli de olsa bütün defter, belge ve
verileri müfettişe hemen göstermek, saymasını ve incelemesini kolaylaştırmak
zorundadırlar.
(2) Eşya sahipleri ile bunlar adına hareket edenler, tutmak ve muhafaza etmek
zorunda oldukları ticari veya kanuni defterler ile belge ya da verileri,
mevzuatla tanınan yetkiler çerçevesinde müfettişe göstermeye, saymasına ve
incelemesine yardım etmeye ve yazılı istek halinde bunları vermeye mecburdurlar.
(3) Denetlenenler, müfettişçe sorulan sözlü ve yazılı soruları da geciktirmeden
yanıtlamak zorundadırlar.
Çalışma yeri sağlanması
MADDE 27 ? (1) Teftiş, araştırma, inceleme ve soruşturma yapılan kurum ve
kuruluşların yöneticileri, hizmetin gereği gibi yürütülmesi için, müfettişlere
görevleri süresince konumlarına uygun bir yer sağlamak ve diğer gerekli
önlemleri almak zorundadırlar.
Denetlenenlerce izin kullanılması
MADDE 28 ? (1) Denetlenen kuruluş görevlilerinin, hastalık ve benzeri zorunlu
nedenler dışında, izne ayrılmasından önce müfettişin olumlu görüşü alınır; izin
kullanmaya başlamış olan görevliler, zorunluluk bulunmadıkça geri çağrılamaz.
Rapor kayıt defteri ve dosyası
MADDE 29 ? (1) Teftiş edilen idarelerde rapor kayıt defteri ile her rapora
ilişkin bir dosya tutulur. Bu defter ve raporların biçimi, izlenmesi ve
saklanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
ALTINCI BÖLÜM
Teftiş, İnceleme ve Soruşturma İşlemleri
Teftiş ve inceleme raporları
MADDE 30 ? (1) Müfettişler yaptıkları teftiş ve inceleme işlemleri sonucunda,
duruma göre; cevaplı rapor, genel durum raporu ya da basit rapor düzenlerler.
(2) Müfettişlerce, teftiş edilen görevlilerden haklarında olumlu ya da olumsuz
kanıya varılanlar için ayrıca Gizli Değerlendirme Belgesi düzenlenerek gereği
için doğrudan Personel Dairesi Başkanlığına gönderilir.
Ön inceleme ve soruşturma raporları
MADDE 31 ? (1) 4483 sayılı Kanuna göre düzenlenen ön inceleme raporlarının
asılları yetkili merciine iletilmek üzere Başkanlığa gönderilir.
(2) Soruşturma raporlarının asılları, müfettiş tarafından doğrudan yetkili
merciine gönderilir.
(3) Disiplin yaptırımı ya da idari karar alınmasına esas olan soruşturma
raporları yetkili merciine iletilmek üzere Başkanlığa gönderilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Yolluk ve diğer hakların alınması
MADDE 32 ? (1) Müfettiş ve müfettiş yardımcıları 6245 sayılı Harcırah Kanununun
33 üncü maddesinin (b) bendi hükmünden yararlanırlar.
Çalışma ve hakediş çizelgeleri
MADDE 33 ? (1) Müfettişler; her ay düzenleyecekleri çalışma çizelgelerinde
teftiş, inceleme ve soruşturma işlerini, hakediş çizelgelerinde ise yolluk ve
diğer haklarını gösterirler.
Yazışma
MADDE 34 ? (1) Müfettişler, görevlerine ilişkin konularda kamu kurum ve
kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerle doğrudan yazışma yapabilirler. Ancak,
Başbakanlık ve bakanlıkların merkez ve yurt dışı kuruluşları ile yabancı
ülkelere yönelik yazışmalar Başkanlık aracılığıyla yapılır.
Kimlik belgesi ve mühür
MADDE 35 ? (1) Müfettiş ve müfettiş yardımcılarına, beratıyla birlikte resmi bir
mühür ile Bakan, Müsteşar ve Kurul Başkanı tarafından imzalanmış fotoğraflı bir
kimlik belgesi verilir. Bu belgede müfettişlerin yetkileri açıkça belirtilir.
Yurt dışına gönderilme
MADDE 36 ? (1) Yeterlik sınavını başardıktan sonra Kurulda fiilen en az üç yıl
görev yapmış olan müfettişler, gerekli görülecek konularda mesleki bilgi, görgü
ve uzmanlıklarını artırmak, Müsteşarlığı ilgilendiren konuların işleyişini
yerinde görmek ve çalışmalarda bulunmak üzere, kıdem esasına göre bütçenin
ilgili tertibindeki ödenekten yararlanılarak bir yıldan fazla olmamak üzere yurt
dışına gönderilir.
(2) Kurul Başkanı da, Müsteşarlık Makamınca belirlenecek konularda inceleme ve
araştırma yapmak için aynı ödenekten yararlanılarak yurt dışına gönderilebilir.
(3) Yurt dışına gönderilenler, inceleme ve araştırmalarına ilişkin olarak
düzenleyecekleri raporu, döndükleri günden itibaren üç ay içinde Başkanlığa
sunarlar.
Müfettişlik güvencesi
MADDE 37 ? (1) Müfettişler, müfettişlik görevinin gerektiği gibi yürütülmesini
engelleyecek sıhhi, ahlaki veya mesleki yetersizlikleri bulunduğu saptanmadıkça
görevlerinden alınamaz ve kendi istekleri dışında idari görevlere atanamazlar.
Şifre anahtarı
MADDE 38 ? (1) Çok gizli ve acele işler için, müfettişlerin birbirleriyle ya da
Başkanlıkla haberleşmelerinde şifre anahtarı kullanılabilir.
(2) Şifre anahtarı müfettişlere, Müsteşarın izni ile imza karşılığında verilir.
Kurul şube müdürlüğü
MADDE 39 ? (1) Kurul şube müdürlüğü, bir şube müdürü ile yeter sayıda
personelden oluşur. Bunlar, büro işlerini gereği gibi yürütmekten Kurul
Başkanına karşı sorumlu olup şube müdürü Kurul Başkanının emirleri doğrultusunda
büroyu yönetmekle görevli ve yetkilidir.
(2) Şube müdürlüğü, Kurulda ve büroda görevli olanların özlük işlerini, yazı,
kayıt, dosya, hesap, arşiv, demirbaş ve diğer büro işlerini yerine getirir.
(3) Büroda çalışanlar, görevleri dolayısıyla öğrendikleri bilgileri
açıklayamazlar. Her çeşit evrak, defter ve raporu Başkanın izni olmaksızın hiç
kimseye gösteremez ve veremezler.
Yönetmelik
MADDE 40 ? (1) Bu Tüzüğün uygulanması ile ilgili hususlar yönetmelikle
düzenlenir.
Yürürlük
MADDE 41 ? (1) 485 sayılı Gümrük Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesine göre hazırlanıp Danıştay'ca
incelenmiş olan bu Tüzük hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 42 ? (1) Bu Tüzük hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.