Maliye, yoklama fişini elektronik ortama taşıdı
20 Haziran 2015 CUMARTESİ
Resmi Gazete
Sayı : 29392
TEBLİĞ
Maliye Bakanlığından:
VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ
(SIRA NO: 453)
1. Giriş ve Yetki
Günümüzde gittikçe artan ve karmaşıklaşan mükellef ve mükellefiyete ilişkin
faaliyetlerin etkin ve hızlı şekilde kavranması ve kayıt altına alınması tüm
vergi idareleri açısından büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle yoklama faaliyetlerinin
etkinliğinin ve verimliliğinin artırılması için gelişen bilgi ve iletişim teknolojilerinin
kullanılması, bu faaliyetlerin dinamik ve organize bir yapıda yürütülmesi ve
gelişen teknolojiye uygun yeni usul ve esaslarının belirlenmesi zorunluluk haline
gelmiştir.
4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 127 nci maddesinde mükellefleri
ve mükellefiyetle ilgili maddi olayları, kayıtları ve mevzuları araştırmak ve
tespit etmek olarak tanımlanan yoklama faaliyetlerinin elektronik ortamda yapılabilmesi
ve sonuçlarının etkin bir şekilde izlenebilmesi amacıyla 27/3/2015 tarihli ve
6637 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi ile Vergi Usul Kanununa aşağıda hükümlerine
yer verilen 132/A maddesi eklenmiştir.
"Vergi Usul Kanunu Madde 132/A-
Yoklama neticeleri, yoklama yerinde bu Kanunun 131 inci maddesinde yer alan
yoklama fişi ile aynı mahiyette olan, elektronik ortamda tanzim olunan "yoklama
fişi" ile de kayıt altına alınabilir. Bu fiş, nezdinde yoklama yapılan
veya yetkilisi tarafından elektronik imza araçlarıyla imzalanır. Yoklama fişinin
elektronik imza araçlarıyla imzalanmaması durumunda yoklama fişini temsil eden
ve yoklama fiş muhteviyatının değiştirilemeyeceğini güvence altına alan benzersiz
bir kodun üzerine yazıldığı bir form imzalanır.
Maliye Bakanlığı elektronik ortamda kayıt altına alınan yoklama fişleri ile
birinci fıkrada belirtilen formların şekil ve muhteviyatını tespit etmeye, bunların
şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları konulmak suretiyle imzalanması
usul ve esaslarını belirlemeye, bunları internet de dahil olmak üzere her türlü
elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında ilgili kişilere göndermeye ve elektronik
ortamda yürütülecek yoklama faaliyetlerine ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye
yetkilidir."
Söz konusu hükümlerin Maliye Bakanlığına tanıdığı yetkilere istinaden, elektronik
yoklamaya ilişkin belirlenen usul ve esaslar aşağıda açıklanmaktadır.
2. Tanımlar ve Kısaltmalar
Bu Tebliğde geçen;
Başkanlık: Gelir İdaresi Başkanlığını,
Benzersiz Kod: Elektronik ortamda düzenlenen e-yoklama fişinin değiştirilemeyeceğini
güvence altına alan ve sadece düzenlenen fişe ait tekil numarayı,
E-Yoklama Fişi: Elektronik ortamda yapılan yoklama faaliyetleri sonucunda düzenlenen
fişi,
E-Yoklama İmza Formu: Seri-sıra numarası ihtiva eden, e-yoklama fişini temsil
eden, benzersiz kodun üzerine yazıldığı formu,
Elektronik İmza Araçları: E-yoklama fişinin nezdinde yoklama yapılan veya yetkilisi
tarafından elektronik ortamda imzalanmasını sağlayan nitelikli elektronik sertifika
veya mali mührü,
Elektronik Yoklama Sistemi: Yoklama faaliyetlerine ilişkin süreçlerin elektronik
ortamda yürütülmesini, yoklama faaliyeti sonucunda kayıt altına alınan delil
niteliğindeki verilerin (resim, video, koordinat vs. dahil) Başkanlık ve ilgilisine
elektronik ortamda iletilmesini sağlayan sistemi,
Mali Mühür: 5/3/2010 tarihli ve 27512 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 397
Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği çerçevesinde Başkanlık için TÜBİTAK-BİLGEM
KamuSM bünyesinde oluşturulan elektronik sertifika alt yapısını,
Nitelikli Elektronik Sertifika: 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik
İmza Kanununun 9 uncu maddesinde tanımlanan elektronik imzayı,
ifade eder.
3. Elektronik Yoklama Sistemi
Elektronik Yoklama Sistemi ile yoklama talebinin oluşturulması, oluşturulan
talebin yoklamaya yetkililere iletilmesi, yoklama fişinin oluşturulması, kayıt
altına alınması ve onaylanması ile yoklama fişinin ilgilisine iletilmesi işlemleri
elektronik ortamda gerçekleştirilecektir.
Yoklama fişlerinin elektronik ortamda oluşturularak kayıt altına alınması, bunların
elektronik imza araçları ile onaylanması ya da formun ıslak olarak imzalanması,
bu şekilde hazırlanacak olan bilgi ve belgelerin internet de dahil olmak üzere
her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında ilgili kişilere gönderilmesi
esas olmakla birlikte, yoklama faaliyetinin herhangi bir nedenle elektronik
ortamda yürütülememesi halinde söz konusu işlemler genel hükümler doğrultusunda
yerine getirilecektir.
3.1. E-Yoklama Fişi
3.1.1. E-Yoklama Fişinin Oluşturulması ve İmzalanarak Onaylanması
E-yoklama fişleri, yoklamaya yetkililer tarafından yoklama faaliyetinin amaç
ve içeriğine göre belirlenmiş iş kuralları çerçevesinde, mobil cihazlar aracılığıyla
elektronik ortamda oluşturulur.
Yoklama sırasında tespit edilen hususlar, nezdinde yoklama yapılana veya yetkilisine
mobil cihaz ekranında ön izleme yaptırılmak suretiyle okutulur ve doğruluğu
noktasında karşılıklı olarak mutabık kalınması halinde;
a. Nezdinde yoklama yapılanın elektronik imza aracı bulunması durumunda; nezdinde
yoklama yapılan kişi veya yetkilisi tarafından elektronik imza aracı kullanılarak
e-yoklama fişi imzalanır,
b. Nezdinde yoklama yapılanın elektronik imza aracı bulunmaması durumunda; yoklamaya
ilişkin özet bilgilerle benzersiz kodun üzerine yazıldığı e-yoklama imza formu,
tarih yazılmak suretiyle yoklamaya yetkililer ve nezdinde yoklama yapılan kişi
veya yetkilisi ile birlikte karşılıklı olarak ıslak imza ile imzalanır.
Yukarıda belirtildiği şekilde nezdinde yoklama yapılan veya yetkilisi tarafından
imzalanan e-yoklama fişi yoklamaya yetkililer tarafından elektronik ortamda
onaylanarak imzalanma süreci tamamlanır.
3.1.2. E-Yoklama Fişinin İmzalanmadan Onaylanması
Elektronik ortamda yoklama fişinin tanzimi sırasında, nezdinde yoklama yapılan
veya yetkilisi bulunmaz veya imzadan imtina ederlerse bu durum mobil cihaz üzerinde
ve e-yoklama imza formunda kayıt altına alınır. Bu durumda yoklama fişi yoklamaya
yetkili memur tarafından başka bir işleme gerek kalmaksızın tek taraflı olarak
onaylanır ve e-yoklama imza formunun bir örneği ilgilisine bırakılır.
3.2. Elektronik Yoklama Fişlerinin İletilmesi
E-yoklama fişi, internet vergi dairesi üzerinde yer alan "Elektronik Yoklama
Görüntüleme" menüsünden görüntülenebilir ve çıktısı alınabilir. Aynı şekilde
bağlı bulunulan vergi dairesi/mal müdürlüğüne mükellef ya da yetkilisi tarafından
başvurulması halinde kağıt ortamında bir örneği verilir. Elektronik ortamda
yoklama fişinin tanzimi sırasında nezdinde yoklama yapılana veya yetkilisine
ulaşılamazsa, e-yoklama fişinin çıktısı alınarak mükellefin bilinen adresine
7 gün içerisinde gönderilir.
4. Yoklama Faaliyetinin Elektronik Ortamda Yapılamaması
Yoklama faaliyetinin teknik imkansızlık ya da yapılacak işin niteliği gereği
elektronik ortamda yapılamaması halinde, yoklama fişi kağıt ortamında üç örnek
olarak düzenlenir ve nezdinde yoklama yapılana veya yetkilisine imzalatılır.
Nezdinde yoklama yapılan veya yetkilisi bulunmaz veya imzadan imtina ederse
durum fişe yazılır. Yoklama fişlerinin birinci örneği nezdinde yoklama yapılana
veya yetkilisine bırakılır. Bunlar bulunmazsa ilgilisine 7 gün içerisinde gönderilir.
5. Uygulamanın Başlama Zamanı
Elektronik Yoklama Sisteminin uygulanmasına 1/9/2015 tarihinde başlanılacaktır.
Tebliğ olunur.