'Anne kurtarma timi'

Özlem Yurtçu Karabulut

Türkiye'nin en eski kadın doğum hastanelerinden Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde oluşturulan özel bir ekip, anne ölümlerini azaltmak için kolları sıvadı. İstanbul Anadolu Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği desteği ile başlatılan pilot uygulamaya, İl Sağlık Müdürlüğü ve 112 Acil de destek veriyor. Kanama riski olan veya doğum sonrası kanama nedeniyle hayati riske giren anneleri Zeynep Kamil'e sevkedebilme imkanı veren "Maternal Anne Ölümlerini Önleme Projesi" sayesinde riskli doğumlarda hastane ya da yer bulamama sıkıntısı da ortadan kalktı. Şu ana kadar 55 anne ölümden kurtarıldı, proje uygulaması sadece Anadolu yakası için planlansa da Çorlu'dan Gebze'ye çevre illerden de vakalar kabul edildi.

Riskli gebelikler konusunda tecrübeli ekipteki doktorların hepsi, bir yandan normal görevlerini sürdürürken diğer yandan da mesai saati gözetmeksizin vaka çıktığı an soluğu hastanede alıyor ve anneleri hayata bağlıyor. Arife günü, hatta bayramda dahi vaka kabul eden ve tatil yapacağı yerde ameliyata giren 'Acil Obstetrik Kanama Müdahale Ekibi'nin başında ise Zeynep Kamil Hastane Yöneticisi Prof. Dr. Ateş Karateke var

ÖZEL ÇAĞRI MERKEZİ DEVREDE

Tamamı gönüllülük ilkesiyle bu göreve gelen Dr. Mesut Polat, Dr. Mehmet Küçükbaş, Dr. Mehmet Baki Şentürk, Dr. Çetin Kılıççı, Dr. İlhan Şanverdi ve Dr. Taylan Şenol'un yer aldığı ekibi yöneten Prof. Dr. Ateş Karateke "İstanbul Anadolu yakası diye yola çıktık ama çevre illerden dahi vaka kabul ettik" diyor. Riskli vakalarda ekibe ulaşılabilmesi için 7/ 24 hizmet veren 0216 391 06 80 ve 0542 402 14 83 numaralı telefonlarla özel bir çağrı merkezi de hazırlandı.

BULUNDUKLARI YERE DE GİTTİK

Prof. Dr. Karateke, uygulamanın tüm Türkiye'de yaygınlaştırılması gerektiğini belirtiyor:"Riskli gebeyi takip eden hekim gerekli görmesi halinde çağrı merkezimizi arıyor, genel durum hakkında bilgi verip hastayı hastanemize yönlendirebiliyor. 112 Acil ekipleri de hastanın nakli için devreye giriyor. Ayrıca yine doğum esnasında ani gelişen kanamalarda operasyonu yapan hekimden talep gelmesi durumunda, biz de vakaya gidebiliyoruz. 55 hastanın 9'unda biz vakaya gittik mesela. Acil kan nakli gerektiğinde ise kan merkezimiz hızlı bir şekilde devreye giriyor"

GELİŞMİŞLİK GÖSTERGESİ

"Benzer uygulamalar gelişmiş ülkelerde de var. Pilot uygulamamız umarım iyi bir örnek olur bu konuda" diyen Prof. Dr. Prof. Dr. Karateke, anneleri hayata bağlamakta kararlı: "Bir ülkenin gelişmişliğinin en önemli göstergelerinden biri anne bebek ölümleri. Gelişmiş ülkelerde anne ölüm oranları 100 binde 10'un altında. Bizde ise 100 binde 16 civarı. Bunların da yaklaşık yarısı doğum sonrası kanamalar nedeniyle oluyor. Önlenebilir ölümler aslında. Proje ile bu ölümleri önleyeceğiz"

ARTIK TRAFİKTE, HASTANE YOLUNDA ÖLMÜYORLAR

Prof. Dr. Ateş Karateke, doğum sonrası ölümcül kanama sebeplerinin başında rahimdeki kasılamama ile plasenta yapışıklığının geldiğini, sezaryen artışının bu vakaları tetiklediğine vurguluyor: "İlk doğumu sezaryenle yapan annelerin ikinci hamileliklerinde bu sorunlarla karşılaşma riski normal doğum yapanlara göre çok daha yüksek. Vakaların çoğu özel hastanelerden geliyor genellikle. Bu kadar acil ve komplike hastaların üstesinde gelebilecek ekip sayısı çok az. Sistematik bir organizasyon olmadığında İstanbul gibi bir metropolde zaman kaybediliyor ve kanaması olan bir hasta için zaman kaybı ölüm riskini artırıyor. Anne ya yolda ölüyor ya uygun hastane aranırken kaybediliyor ya da yer bulunamadığı için hayatından oluyor. Bu proje ile bu işi bir sisteme bağlamış olduk.