Yardımlarda kız öğrencilere pozitif ayrımcılık yapıyoruz
3 Kasım 2002 seçimlerinin ardından tek parti iktidarıyla siyasi ve ekonomik alanda yakalanan istikrar, etkilerini sosyal hayatta da göstermekte gecikmedi.
Sosyal Yardımlaşma Fonu, 81 ildeki 931 vakıf aracılığıyla eğitimden sağlığa her alanda yoksullara yardım yağdırıyor.
Hükümet eğitimden sağlığa, kitaptan kömüre kadar birçok temel ihtiyaçta krizlerden en çok etkilenen yoksul kesimlere destek oluyor. Halk arasında Fak-Fuk-Fon olarak da bilinen Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu kaynaklarıyla en düşük gelir grubuna ait yaklaşık 2 milyon aileye ulaşan yardımların miktarı 1,5 milyar yeni liraya yaklaşıyor. Devlet Bakanı Beşir Atalay, "Hiçbir ayrıcalık, ayrımcılık yapılmadan ihtiyaç sahibi her insanımıza yardım yapıldı. Devletin bir kuruşu bile heba edilmedi." diyor. Bakan 'ayrımcılık yapılmıyor' dese de, özellikle kız öğrencilere yönelik pozitif ayrımcılık uyguladıklarına da dikkat çekiyor. Meselâ yardımlarında yoksul oldukları için okuyamayan ilkokul öğrencisi erkeklere 18 YTL verilirken, kız çocuklara 22'şer lira veriliyor. Ortaöğretimde ise söz konusu yardım erkek öğrencilerde 28, kız öğrencilerde ise 39 YTL'ye yükseliyor. Beşir Atalay, sorumluluğu altındaki birim ve faaliyetleri hakkında Zaman'a bilgi verdi. Merhum Turgut Özal'ın başbakan, Cemil Çiçek'in ise devlet bakanı olduğu 1986'da kurulan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu, AK Parti hükümeti tarafından genel müdürlük haline getirildi. Türkiye'nin en kapsamlı yardım kuruluşu olan Fon, 81 il ve 850 ilçede kurulan 931 vakıf aracılığıyla kapsamlı bir tarama yürüterek, Türkiye'nin 'yoksulluk haritası'nı çıkardı.
İllerde vali, ilçelerde de kaymakamların başkanlığındaki fon yönetiminde muhtarlar ve sivil toplum örgütü yöneticileri de yer alıyor. Atalay, 2001'de fon gelirinin 890 milyon 217 YTL olduğunu, bu miktarın 609,5 milyon liralık kısmının ihtiyaç sahiplerine kullanılırken, 280,7 milyon liralık kısmının ise faiz ödemesi ve memur maaşı gibi kalemler için bütçeye aktarıldığını anlatıyor. AK Parti hükümeti döneminde ise gelirlerin tamamı ihtiyaç sahiplerine dağıtılmaya başlandı. Yardım miktarları da yüzde 100'e yakın artış gösterirken, 2004'te 1,35 milyar, 2005'te de 1,31 milyar yeni liralık kaynak, yoksul kesimlere ayni ve nakdi yardımlar suretinde aktarıldı. Hükümet bu yıl da 1,3 milyar yeni lirayı aşmayı plânlıyor. Devlet yoksul vatandaşlarına pek çok alanda yardım ulaştırıyor. Bunlar arasında son 3 yılda 731 bin 784 çocuğun faydalandığı 'Şartlı Sağlık Yardımı' önemli bir yer tutuyor. Nüfusun en yoksul kesimindeki ailelerin 0-6 yaş grubundaki çocuklarını düzenli olarak sağlık kontrolüne götürmeleri için verilen söz konusu yardımda devlet 12 ay boyunca her çocuk için 17 YTL veriyor.
Paralar annelere veriliyor
Hastanede yapılan doğumlar için de çocuk başına 55 lira verilirken paralar babalar yerine annelere teslim ediliyor. Taşımalı Eğitim Yardımı ile de devlet 600 bin kadar öğrenciyi her gün köyünden okuluna taşırken, öğle yemekleri de yine fondan karşılanıyor. Fon ayrıca üniversitede okuyan yoksul öğrencilere aylık 130 yeni lira burs sağlarken, özürlüler için bu miktar 150 yeni liraya çıkıyor. İhtiyaç sahibi ilk ve ortaöğretim çocuklarına kırtasiye, önlük gibi temel okul ihtiyaçlarını sağlayan devlet, zihinsel engelli veya otistik 16 bin 171 çocuğu da okullarına her gün ücretsiz taşıyor. Kömür yardımları da sosyal destekler arasında özellikle dikkat çekiyor. 500 kg'lık paketlere modern bir şekilde torbalanan kömürler evlere kadar teslim edilirken, nakliye ücreti de alınmıyor. Kömür yardımından 2003'te 1 milyon 96 bin, 2004'te 1 milyon 610 bin, 2005 yılında ise 1 milyon 844 bin kişi yararlandı. Bu yılın ilk 9 ayında ise 1 milyon 774 bin aileye kömür dağıtıldı. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, yoksul kesimleri iş sahibi yapacak projelere de önem veriyor. Bunun için özellikle kırsal kesimlerde proje destekleri uygulanıyor. Son üç yılda 60 bine yakın kişi bu sayede iş sahibi oldu. En dikkat çekici projeler arasında yer alan 'Bilişim Çırakları Projesi'nde lise mezunu işsiz gençlere dış ticaret, yabancı dil bilgisi eğitimi verilerek, KOBİ'lerde istihdamı hedefleniyor. Şu ana kadar Kayseri, Gaziantep, Denizli gibi illerden bin 6 genç bu uygulamadan yararlandı. İstihdama Yönelik Beceri Kazandırma projeleri kapsamında ise Çocuk-Yaşlı-Hasta Bakımı ve Refakatçi Yetiştirme Eğitimi gibi alanlarda meslekler yaşatılıyor.
'Asıl hedefimiz balık tutmayı öğretmek'
Devlet Bakanı Beşir Atalay, toplumun yüzde 25'lik kesiminin ortalamanın altında standartlarda yaşadığını söyleyerek, yoksullukla mücadeleye büyük önem verdiklerini söylüyor. Fak-Fuk-Fon'un bu konuda en organize ağ haline geldiğini belirten Atalay, "Ramazan ayında yapılan bütün yardımları toplasanız bizim yaptığımız yardımların onda biri etmez." sözleriyle yapılanların büyüklüğüne işaret ediyor. "Asıl hedefimiz balık tutmayı öğretmek." diyen Atalay, sözlerini şöyle sürdürüyor: "Krizin oluşturduğu travmayı tedavi etmeye, yoksul insanlarımızın yaralarını sarmaya çalışıyoruz. Bu yüzden fon kaynağının yüzde yüzü fakirlere kullanıldı."
Yardımı bekletene sonraki ay para yok
Anayasa'da Türkiye'nin 'sosyal bir devlet' olduğunun özellikle vurgulandığını dile getiren Bakan Beşir Atalay, Fon'un bu kimliğin gereklerini yerine getirmede önemli bir rol oynadığını söylüyor. Bu kapsamda yoksullara değişik adlar altında yardımlar sunuluyor. Bunların arasında Periyodik Yardımlar, belli ailelere aylık yapılan ödemeleri içerirken söz konusu ödemelerin toplamı 2002'de 9 milyon YTL iken, 2005 itibarıyla 22,5 milyon yeni liraya ulaşmış. Vakıflardan gönderilen miktarı mutlaka o ay içinde harcaması isteniyor. Aksi takdirde bir sonraki ay para gönderilmeyeceği bildiriliyor.