Proje Okulu Davası Anayasa Mahkemesinde mi?

Proje okulu olarak belirlenen okullara öğretmen ve müdür atamalarının bakan onayı ile yapılmasına ilişkin 652 sayılı KHK maddesi şöyle:

(9) (Ek: 1/3/2014-6528/22 md.) Yurt içi veya yurt dışında, yerli veya yabancı kurum ve kuruluşlarla veya başka ülkelerle işbirliği anlaşması çerçevesinde kurulan ve ulusal veya uluslararası proje yürüten okul ve kurumlar, Bakan onayı ile proje okulu olarak seçilen ve belirli eğitim reformu ve programları uygulanan okul ve kurumlar ile Bakan onayıyla doğrudan Bakanlık merkez teşkilatına bağlanan kurumlara yapılacak öğretmen atamaları ve yönetici görevlendirmeleri Bakan tarafından yapılır.

(10) (Ek: 1/3/2014-6528/22 md.) Öğretim üyeleri ile Bakanlıkta görev yapmakta olan öğretmenlerin dokuzuncu fıkra kapsamındaki kurumlara atanma ve görevlendirilmelerinde bu Kanun Hükmünde Kararname, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve diğer mevzuatın sınavlar ve atanmaya ilişkin hükümleri uygulanmaz. Dokuzuncu fıkra kapsamındaki kurumlara yönetici görevlendirmeleri özlük hakları, atanma ve terfi yönünden kazanılmış hak doğurmaz.

Bu değişiklikten sonra bir çok okul bakan onayı ile proje okulu yapılmıştır. Bu okullara da hiçbir kriter olmadan yönetici ve öğretmen ataması yapılmış, bu okullarda görevli öğretmenlerin görevlerine son verilmişti. Öğretmenlerin açtığı davalar sonucu mahkemeler hiçbir kritere bağlı olmadan keyfi atamaları iptal etmişti.

Bu kez de MEB hem proje okulu belirleme hem de bu okullara yapılacak atamalarla ilgili bir yönetmelik yayımladı.

1 Eylül 2016 da Resmi Gazetede yayımlanan yönetmeliğin adı: Milli Eğitim Bakanlığı Özel Program Ve Proje Uygulayan Eğitim Kurumları Yönetmeliği.

Bu yönetmelik bir çok sendika tarafından yargıya taşınmıştır.

Derken Eğitim Sen tarafından açılan bir dava sonrasında Proje Okullarına ilişkin düzenlemeyi Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun(İDDK) Anayasa Mahkemesine(AYM'ye) taşıdığı haberleri çıktı.

Yönetmelik henüz 1 Eylül 2016 da yayımlanmışken bu kadar kısa sürede Danıştay'dan dönüp İDDK ya gelmesi ve AYM'ye taşıması mümkün değildi.

İşin içeriği incelendiğinde AYM ye giden hususun 1 Eylül 2016 tarihli yönetmelik değil, 2015 yılında yayımlanan "Milli Eğitim Bakanlığı Doğrudan Merkez Teşkilatına Bağlı Kurumlara Yönetici Görevlendirilmesine Ve Öğretmen Atamasına İlişkin Yönerge" olduğu anlaşıldı.

Dava konusu olan bu yönetmelik ve doğrudan bakanlığa bağlama işlemi de yine 652 sayılı KHK'ya göre yapıldı.

Bu düzenlemeden hareketle İDDK 652 sayılı KHK da Proje okullarını da düzenleyen;

(9) (Ek: 1/3/2014-6528/22 md.) Yurt içi veya yurt dışında, yerli veya yabancı kurum ve kuruluşlarla veya başka ülkelerle işbirliği anlaşması çerçevesinde kurulan ve ulusal veya uluslararası proje yürüten okul ve kurumlar, Bakan onayı ile proje okulu olarak seçilen ve belirli eğitim reformu ve programları uygulanan okul ve kurumlar ile Bakan onayıyla doğrudan Bakanlık merkez teşkilatına bağlanan kurumlara yapılacak öğretmen atamaları ve yönetici görevlendirmeleri Bakan tarafından yapılır.

(10) (Ek: 1/3/2014-6528/22 md.) Öğretim üyeleri ile Bakanlıkta görev yapmakta olan öğretmenlerin dokuzuncu fıkra kapsamındaki kurumlara atanma ve görevlendirilmelerinde bu Kanun Hükmünde Kararname, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve diğer mevzuatın sınavlar ve atanmaya ilişkin hükümleri uygulanmaz. Dokuzuncu fıkra kapsamındaki kurumlara yönetici görevlendirmeleri özlük hakları, atanma ve terfi yönünden kazanılmış hak doğurmaz.

Fıkraların Anayasaya aykırılıktan iptalini istemiştir.

İDDK tüm proje okul/kurumlarındaki durumu göz önüne almış ve iptal edilmesini talep etmiştir. Bu önemli bir gelişme idi ve kamuoyunda da heyecan uyandırdı.

AYM'ye gelen dosya gündeme alınmış ve gündem sonrasında;

Mahkemenin yaptığı görüşmede çıkan bu kararı özetlersek;

İDDK Proje Okullarının da iptalini istediği halde,

AYM gelen davanın bakanlığa doğrudan bağlı kurumları kapsadığı bu nedenle proje okulları ile ilgili bir talebin dava dilekçesinde de yer almadığından bu konuda karar verilmeyeceğine ve bu yönden davanın reddine karar vermiştir.

Yani dava edilen yönerge (o dönemde Proje okulları ile ilgili bir yönetmelik yada yönerge olmadığından) doğrudan bakanlığa bağlı kurumlara ilişkin olduğundan Proje okullarına yapılacak atamalar dava kapsamı dışında kalmıştır.

AYM, KHK'da yer alan;

(9) (Ek: 1/3/2014-6528/22 md.) Yurt içi veya yurt dışında, yerli veya yabancı kurum ve kuruluşlarla veya başka ülkelerle işbirliği anlaşması çerçevesinde kurulan ve ulusal veya uluslararası proje yürüten okul ve kurumlar, Bakan onayı ile proje okulu olarak seçilen ve belirli eğitim reformu ve programları uygulanan okul ve kurumlar ile Bakan onayıyla doğrudan Bakanlık merkez teşkilatına bağlanan kurumlara yapılacak öğretmen atamaları ve yönetici görevlendirmeleri Bakan tarafından yapılır.

Fıkrasının;

"Yurt içi veya yurt dışında, yerli veya yabancı kurum ve kuruluşlarla veya başka ülkelerle işbirliği anlaşması çerçevesinde kurulan ve ulusal veya uluslararası proje yürüten okul ve kurumlar, Bakan onayı ile proje okulu olarak seçilen ve belirli eğitim reformu ve programları uygulanan okul ve kurumlar ile" Bölümünü görüşmeyecek,

Sadece; "Bakan onayıyla doğrudan Bakanlık merkez teşkilatına bağlanan kurumlara" Bölümünü görüşecek.

AYM, Danıştay'a oradan da İDDK'ya gelen dosyanın içeriğinin bu yönde olması nedeniyle böyle bir karar vermiştir.

MEB Proje Okulları İle İlgili olarak 1 Eylül 2016 tarihinde yayımladığı yönetmelik sonrası açılan davaların da AYM ye gitmesi muhtemel olup bu durumda AYM proje okulları ile ilgili maddeyi de görüşecektir.

Tekrar hatırlatalım:

Proje okulları ile ilgili düzenleme Dershaneler yasası ile beraber yapılmıştı.

Yasalar AYM'ye Ana muhalefet partisi ya da 110 milletvekilinin imzası ile gidebiliyor. Bu noktada bir başvuru söz konusu olmadı.

Ayrıca mahkemelerde kendilerine gelen davalarda yapacakları tespitler sonrasında da yasa maddesinin iptali için AYM'ye gidebiliyorlar. Bunun için de bir dava açılmış olması gerekiyor. İşte bu yazıda açıkladığımız konu bu şekilde açılan bir davaya ilişkin.

Maksut BALMUK