Görme engellilere müjde
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Göz Kliniği'nden Doç. Dr. Hakkı Birinci, retinal protez uygulamasının görme engellilerin yeni umudu olduğunu söyledi.
Retinal protezlerin şu anda sınırlı merkezlerde özel izinle hastalara uygulanabildiğini belirten Doç. Dr. Hakkı Birinci, fonksiyonel görme sağlayabilecek implantların geliştirilmesinin çok da uzak olmadığına dikkat çekti. Türkiye'de her 30 dakikada 1 kişinin görmesini geri dönülemez bir şekilde kaybettiğini dile getiren Doç. Dr. Birinci, körlüğün çocuk ve gençlerde günlük yaşamı her yönüyle etkiyen bir engellilik olduğunu vurguladı.
Birinci, "Yeni doğmuş bebeğin yapısal sebeplerle az görmesi, görme işlevinin gelişmesini önleyerek ileride derin körlüğe yol açabilir. Ülkemizde akraba evliliği oranının yüzde 20 olması, kalıtsal göz hastalıklarının sık ortaya çıkmasına sebep oluyor. Batı ülkelerinde hiç akraba evliliği yoktur ve körlük bize oranla çok daha azdır. Anneden doğma 'katarakt', 'tavuk karası' diye bilinen retinitis pigmentoza, doğmalık göz tansiyonu hastalığı gibi bazı kalıtsal hastalıklar, akrabalık sebebiyle 50 kat kadar artmaktadır. Hiç ışık görmeyen körlük, ülkemizde bilinen total körlük tipidir. Bu körlerin sayısı 10 bin kadardır. Işık, şekil, hareket görebildiği halde günlük aktivitelerini yerine getiremeyen düşük görmeye, az gören (low vısıon) denir. Ülkemizde kitap okuyamayan az gören sayısı 1.5 milyon kadardır. Çocuk ve eğitim çağındaki vatandaşımızın 500 bininde az görme vardır. Görme engelliler için umut ise halen güncel olarak üzerinde durulan protezli görmedir" dedi.
Yapay görme cihazları yardımıyla kişinin çevresini fark edebildiğini, protezli görmenin ise canlı sinir hücrelerinin elektriksel uyarımıyla gözün görme tabakası olan retinaya veya görme yollarına işlenmiş bilginin aktarılması olduğunu ifade eden Birinci, "Görsel protezler bir tedavi usulü olmaktan ziyade, görmesi olmayan veya görmesi çok düşük olan hastaların rehabilitasyonu açısından değerlendirilmektedir. Temel olarak görsel protezler üçe ayrılabilir. Bunlar; beyin dokusuna yerleştirilen kortikal protez, görme siniri olan optik sinirin çevresine yerleştirilen optik sinir protezi ve retina dokusuna yerleştirilen retinal protezdir" diye konuştu.
Retinal protezin sınırlı merkezlerde ve özel izne tabi olarak hastalara uygulandığını ifade eden Doç. Dr. Birinci, "Henüz rutin uygulanmamaktadır. Bilgimiz dahilinde, kısa süreli elektriksel uyarım denemeleri dışında, uzun süre gözde kalmak üzere retinal protez 9 hastaya uygulanmıştır. Çok az görmesi bulunan veya görmesini kaybetmiş hastalar için yakın gelecekte, iyi rezolüsyona sahip, fonksiyonel görme sağlayabilecek implantların gelişiminin ve implantasyonunun yaygınlaşmasının çokta uzak olmadığı ifade edilebilir" şeklinde konuştu.