Yeni Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği, neleri değiştirdi?
Yeni Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği, 31 Aralık 2016 tarihli 3 üncü mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Peki yeni yönetmelik neleri değiştirdi?
Bilindiği üzere, öğretim elemanlarının yıl içerisinde yapmış olduğu bilimsel faaliyetler üzerinden hesaplanan puana karşılık 12 ay boyunca aylıklarına ilave olarak verilen Akademik Teşvik Ödeneğine ilişkin bu yıl başvuru döneminin yaklaştığını ve özellikle yönetmelikte bazı hususların yeniden düzenlenmesi gerektiğini 14 Kasım 2016 tarihli yazımızda gündeme taşımıştık.
Ayrıca, 30 Aralık 2016 tarihli haberimizde, akademik teşvik başvuru döneminin yaklaştığını ve yönetmeliğin halen değiştirilmediğini ifade ettik.
Bunun üzerine, Yeni Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği, 31 Aralık 2016 tarihinde 3 üncü mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi ve eski yönetmelik kaldırıldı.
Bu kapsamda, yönetmelikte getirilen yeni düzenlemeleri tek tek, eski yönetmeliğe göre değişiklik yapılan hükümlerden önemli gördüklerimizi karşılaştırmalı olarak açıklamaya çalışacağız :
1- "ALAN ENDEKSLERİ" ile ilgili eski yönetmelikte herhangi bir düzenleme yer almazken, yeni yönetmelikte alan endeksleri, "Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından hazırlanıp YÖK tarafından onaylanan doçentlik başvurusu için kabul edilen" şeklinde tanımlanmıştır.
2- Yeni yönetmelikte "ARAŞTIRMA" kavramının tanımı ile ilgili değişikliğe gidilmiş olup, aşağıdaki tabloda eski ve yönetmelik gösterilmiştir.
|
ESKİ YÖNETMELİK |
YENİ YÖNETMELİK |
|
Araştırma : Öğretim elemanının çalıştığı kurum tarafından ve araştırmanın ilgili olduğu kurumlarca önceden onaylı, başlangıcı belgelenmiş, çalışmanın sonuç raporu aynı kurumlarca tescillenmiş, herhangi bir proje kapsamında yürütülmemiş, en az üç ay süreyle yapılmış eski bilgileri test etmeye, bir problemi çözmeye veya analiz etmeye, bir teoriyi geliştirmeye, yeni bir teori ortaya koymaya, yeni bilgi, uygulama, teknoloji veya yaratıcı eser üretmeye yönelik, süreçleri raporlaştırılmış, Yükseköğretim Kurulu ve yükseköğretim kurumlan tarafından yürütülen değişim programlarının teşvik kapsamı dışında kalan ve bu Yönetmelikteki diğer faaliyet türlerine girmeyen sistematik çalışmalardır. |
Araştırma : Proje kapsamında olmamak koşuluyla; yükseköğretim kurumu ile ulusal/uluslararası kurum ve kuruluşların yazılı mutabakatı veya onayı ile başlatılmış, araştırmacıların kendi kurumu dışında bir üniversite ya da araştırma kurumunda görevlendirilmek suretiyle en az üç ay süreyle yeni bilgiler üretilmesi, teknolojik problemlerin çözümlenmesi/analiz edilmesi, yenilikçi ürün, süreç, eser veya tasarımlar geliştirilmesi amacıyla bilimsel esaslara uygun olarak yürütülmüş ve sonuç raporu ilgili kurumların yetkili mercilerince başarılı bulunarak sonuçlandırılmış ve bu Yönetmelikteki diğer faaliyet türlerine girmeyen sistematik çalışmalardır. |
3- Yönetmelikte "HAKEMLİ DERGİ"lerin tanımında düzenlemeye gidilmiş olup, eski yönetmelikte yer alan "en az beş yıl yayımlanma şartı"nda esnekliğe gidilmiştir.
|
ESKİ YÖNETMELİK |
YENİ YÖNETMELİK |
|
Hakemli dergi: En az beş yıl süreyle düzenli olarak yayımlanmakta olan hakemli dergiyi ifade eder. |
Hakemli dergi: Yılda en az bir kez olmak üzere, son üç yıldır düzenli olarak yayımlanmakta olan hakemli dergiyi ifade eder. |
4- Yönetmelikte "ÖDÜL"ün tanımında düzenlemeye gidilmiştir. Yeni yönetmeliğe göre, ödül veren kurum ve kuruluşların heyetlerinde araştırmacının alanından uzmanların da bulunması gerektiği ifade edilmiştir.
|
ESKİ YÖNETMELİK |
YENİ YÖNETMELİK |
|
Ödül: Öğretim elemanının, kadrosunun bulunduğu kuram tarafından verilenler hariç olmak üzere akademik faaliyet alanında gerçekleştirdiği faaliyetlere karşılık olarak verilmiş akademik ve sanatsal ödülleri ifade eder. |
Ödül: Öğretim elemanının, kadrosunun bulunduğu kurum tarafından verilenler hariç olmak üzere akademik faaliyet alanında gerçekleştirdiği faaliyetlere karşılık olarak, alanında faaliyet gösteren meslek organizasyonları ile kamu veya özel kuruluşlar tarafından, üyeleri arasında araştırmacının alanından uzmanların da bulunduğu bir kurulun değerlendirmesi sonucunda verilen ulusal veya uluslararası düzeyde akademik ve sanatsal ödülleri ifade eder. |
5- Yönetmelikte "PROJE" tanımında düzenlemeye gidilmiştir. Eski yönetmelikte yer alan "sosyal problemlerin çözümlenmesi için" ifadesi madde metninden kaldırılmıştır. Buna göre sadece teknolojik problemlerin çözümlenmesine yönelik yapılan projeler akademik teşvikte dikkate alınacaktır.
|
ESKİ YÖNETMELİK |
YENİ YÖNETMELİK |
|
Proje : Konusu, amacı, kapsamı, süresi, özel şartları ve bütçesi belirlenmiş;
yeni bilgiler üretilmesi ve bilimsel yorumlarının yapılması veya teknolojik/ |
Bilimsel değerlendirme süreci sonucunda ulusal veya uluslararası kurumlarca onaylanarak bütçe desteği sağlanmış olup, yeni bilgiler üretilmesi, bilimsel yorumların yapılması veya teknolojik problemlerin çözümlenmesi için bilimsel esaslara uygun olarak yürütülmüş ve sonuç raporu yetkili mercilerce başarılı bulunarak kapatılmış araştırma çalışmalarını ifade eder. |
6- Yönetmelikte "TASARIM" tanımında düzenlemeye gidilmiştir. Yeni yönetmeliğe göre bir çalışmanın tasarım olarak akademik teşvikte dikkate alınabilmesi için "öğretim elemanının akademik faaliyet alanında" olması şartı getirilmiştir.
|
ESKİ YÖNETMELİK |
YENİ YÖNETMELİK |
|
Tasarım : Bir sanat eserinin, yapının veya teknik ürünün ilk taslağı, çizim ve dizayn halini |
Tasarım : Öğretim elemanının akademik faaliyet alanında bir yapının, teknik veya endüstriyel ürünün ilk taslağı, çizim ve dizayn halini |
7- Yönetmelikte "ULUSAL YAYINEVİ" tanımında yer alan yıl şartı ile ilgili düzenlemeye gidilmiş olup, akademik teşvike esas faaliyetlere değerlendirebilmek için bir ulusal yayınevinin en az 5 yıl faaliyette olması ve 20 kitap yayımlama şartı getirilmiştir.
|
ESKİ YÖNETMELİK |
YENİ YÖNETMELİK |
|
Ulusal yayınevi: En az üç yıl ulusal düzeyde düzenli faaliyet yürüten, yayınları Türkiye'deki yükseköğretim kuramlarının kütüphanelerinde kataloglanan ve daha önce aynı alanda farklı yazarlara ait en az beş kitap yayımlamış yayınevini ifade eder. |
Ulusal yayınevi: En az beş yıl ulusal düzeyde düzenli faaliyet yürüten ve daha önce aynı alanda farklı yazarlara ait en az yirmi kitap yayımlamış yayınevini ifade eder. |
8- Yükseköğretim kurumlarında Akademik Teşvik Ödeneği işlemlerini yürütmekle görevli komisyonun adı ve yapısı yeni yönetmelikte değiştirilmiştir. Yeni adı "Akademik Teşvik Düzenleme, Denetleme ve İtiraz Komisyonu" olarak belirlenmiştir. Senato tarafından seçilen üyelerin görev süresi 3 yıldan 2 yıla düşürülmüştür. Ayrıca, komisyon başkanlığı görevi daha önce üyelerin kendi arasında yapacağı seçimle belirlenirken, yeni düzenleme sonrasında Rektör tarafından görevlendirilen Rektör Yardımcısı Komisyon Başkanı olacaktır.
|
ESKİ YÖNETMELİK |
YENİ YÖNETMELİK |
|
Akademik Teşvik Komisyonu MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte belirtilen görevleri yerine getirmek üzere yükseköğretim kurumlan bünyesinde en az üç üyeden oluşan akademik teşvik komisyonu kurulur. Komisyon, en yüksek akademik teşvik puanına sahip olan öğretim üyelerinden ilgili yükseköğretim kurumundaki her bir doçentlik temel alanından en az bir kişi olmak üzere rektörün her bir üyelik için önereceği üç aday arasından senato tarafından seçilen üyelerden oluşur. Komisyon ilk toplantısında kendi üyeleri arasından bir başkan seçer. (2) Komisyon üyeleri üç yıl için seçilir. Süresi biten üye yeniden seçilebilir. Üyeliğin herhangi bir sebeple boşalması halinde kalan süreyi tamamlamak üzere birinci fıkrada yer alan usulle yeni üye seçilir. (3) Komisyon, başkan dahil üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşit olması halinde komisyon başkanının oyu yönünde karar alınmış sayılır. Üyeler çekimser oy kullanamaz. (4) Komisyon, akademik teşvik, başvuru takviminin hazırlanmasından ve yürütülmesinden sorumludur. (5) Komisyon, faaliyetlerin belgelendirilmesinde ve faaliyet türleri içerisinde sınıflandırılmasında oluşan tereddütleri gidermeye yetkilidir. |
Akademik Teşvik Düzenleme, Denetleme ve İtiraz Komisyonu MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere yükseköğretim kurumlan bünyesinde yüksek akademik teşvik puanına sahip öğretim üyelerinden her bir doçentlik temel alanından en az bir kişi olmak üzere rektörün her bir üyelik için önereceği üç aday arasından senato tarafından seçilen üyelerden oluşan Akademik Teşvik Düzenleme, Denetleme ve İtiraz Komisyonu kurulur. Akademik Teşvik Düzenleme, Denetleme ve İtiraz Komisyonunun başkanlığını rektör tarafından görevlendirilen rektör yardımcısı yürütür. Bu komisyon başkan hariç en az dört üyeden oluşmak koşuluyla iki yıl süreyle seçilir. Süresi biten üye yeniden seçilebilir. Üyeliğin herhangi bir sebeple boşalması halinde kalan süreyi tamamlamak üzere aynı usulle yeni üye seçilir. (2) Akademik Teşvik Düzenleme, Denetleme ve İtiraz Komisyonu, başvurular başlamadan önce uygulama usul ve ilkelerinin belirlenerek duyurulmasından, akademik teşvik başvuru takviminin hazırlanmasından, yürütülmesinden ve ödeme yapılacak yılın 15 Şubat tarihine kadar sürecin tamamlanmasından sorumludur. (3) Akademik Teşvik Düzenleme, Denetleme ve İtiraz Komisyonu, faaliyetlerin belgelendirilmesinde ve faaliyet türleri içerisinde sınıflandırılmasında oluşan tereddütlerin giderilmesinde nihai karar merciidir. |
9- Üniversitelerin akademik birimlerine yapılacak akademik teşvik başvurularını incelemek ve üst komisyona göndermek amacıyla eski yönetmeliğe göre "Ön İnceleme Heyetleri" kuruluyordu. Yeni yönetmeliğe göre bu görevi yapmak üzere her bölüm/anabilim dalı veya anasanat dalı başkanlıkları bünyesinde en az üçer üyeden oluşan "Birim Akademik Teşvik Başvuru ve İnceleme Komisyonu" kurulacaktır. Komisyon üyeleri üç yıl için ilgili birimin Yönetim Kurulu tarafından seçilecektir.
|
ESKİ YÖNETMELİK |
YENİ YÖNETMELİK |
|
Akademik teşvik başvurusu ve ön inceleme heyeti MADDE 5- (4) Öğretim elemanlarınca yapılan başvurular her bölüm, anabilimdalı veya anasanatdalı başkanlıkları bünyesinde kurulan ön inceleme heyeti tarafından incelenir. Ön inceleme heyeti; a) Rektörlüğe bağlı bölümlerde bölüm başkanının başkanlığında olmak üzere en yüksek akademik teşvik puanına sahip olan öğretim elemanları arasından bölüm başkanı tarafından seçilen, b) Fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında bölüm başkanının başkanlığında olmak üzere en yüksek akademik teşvik puanına sahip olan öğretim elemanları arasından fakültelerde dekanın, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında müdürün önerisi üzerine fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokulu kurulu tarafından seçilen, e) Enstitülerde anabilimdalı veya anasanatdalı başkanının başkanlığında olmak üzere en yüksek akademik teşvik puanına sahip olan öğretim elemanları arasından enstitü müdürünün önerisi üzerine enstitü kurulu tarafından seçilen, en az iki veya en çok dört üyeden oluşur. Bölüm, anabilimdalı veya anasanatdalı başkanlıkları bünyesinde yeterli öğretim elemanı bulunmaması halinde üyeler yakın alanlardaki öğretim elemanlarından tamamlanır. (5) Ön inceleme heyeti üyeleri üç yıl için seçilir. Süresi biten üye yeniden seçilebilir. Üyeliğin herhangi bir sebeple boşalması halinde kalan süreyi tamamlamak üzere dördüncü fıkrada yer alan usulle yeni üye seçilir. (6) Ön inceleme heyeti, başkan dahil üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşit olması halinde ön inceleme heyeti başkanının oyu yönünde karar alınmış sayılır. Üyeler çekimser oy kullanamaz. |
Birim Akademik Teşvik Başvuru ve İnceleme Komisyonu MADDE 5- (1) Bu Yönetmelikte kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere yükseköğretim kurumlarının her bölüm, anabilim dalı veya anasanat dalı başkanlıkları bünyesinde en az üçer üyeden oluşan Birim Akademik Teşvik Başvuru ve İnceleme Komisyonu kurulur. Komisyon başkanlığı ilgili bölüm/anabilim dalı/anasanat dalı başkanı tarafından yürütülür. Komisyon üyeleri ise ilgili birimin Yönetim Kurulu tarafından, yüksek akademik teşvik puanına sahip olan öğretim elemanları arasından seçilerek oluşturulur. Bölüm, anabilim dalı veya anasanat dalı başkanlıkları bünyesinde yeterli öğretim elemanı bulunmaması halinde, üyeler yakın alanlardaki öğretim elemanları ile tamamlanır. Komisyon üyeleri iki yıl için seçilir. Süresi biten üye yeniden seçilebilir. Üyeliğin herhangi bir sebeple boşalması halinde kalan süreyi tamamlamak üzere aynı usulle yeni üye seçilir. (2) Komisyon, başkan dahil üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşit olması halinde komisyon başkanının oyu yönünde karar alınmış sayılır. Üyeler çekimser oy kullanamaz. (3) Komisyon, faaliyetlerin belgelendirilmesinde ve faaliyet türleri içerisinde sınıflandırılmasında oluşan tereddütleri gidermeye yetkilidir. |
10- Eski yönetmelik hükümlerine göre akademik teşvik işlemlerinde itiraz mercii ilgili üniversitenin Senatosu olarak belirlenmişti. Yeni düzenlemeye göre, akademik teşvik ödeneği başvurusunda hata olduğunu iddia eden öğretim elemanı itirazını "Akademik Teşvik Düzenleme, Denetleme ve İtiraz Komisyonu"na yapacaktır.
|
ESKİ YÖNETMELİK |
YENİ YÖNETMELİK |
|
MADDE 5 - (11) Komisyon kararlarına karşı ilan tarihinden itibaren beş işgünü içinde senatoya itiraz edilebilir. |
MADDE 6- (6) Akademik Teşvik Düzenleme, Denetleme ve İtiraz Komisyonu kararlarına karşı duyuru tarihinden itibaren beş işgünü içinde yazılı olarak anılan komisyona itiraz edilebilir. Komisyon, yapılan itirazları, itiraz süresinin bittiği tarihten itibaren en geç beş işgünü içerisinde karara bağlar. Akademik Teşvik Düzenleme, Denetleme ve İtiraz Komisyonunun vereceği kararlar kesindir. |
11- Eski yönetmelik hükümleri uyarınca, içeriğinde önemli değişiklikler yapılmamış kitap veya kitap bölümlerinin tekrar baskıları veya ISBN numaraları değişse dahi akademik teşvik puanına etki etmiyordu. Ayrıca tekrar eden sergiler, gösteriler de dikkate alınmıyordu. Ancak, yeni yönetmelikte bu konu ile ilgili düzenlemeye gidilmiştir. Bundan böyle, tekrar eden bilimsel faaliyetler hakkında alt faaliyet oranının %50'si dikkate alınacak.
|
ESKİ YÖNETMELİK |
YENİ YÖNETMELİK |
|
MADDE 6 - (9) İçeriğinde önemli değişiklikler yapılmamış kitap ve kitap bölümlerinin tekrar baskıları, başlığı veya ISBN numaraları değişmiş olsa dahi yeniden puanlamada esas alınmaz. Tekrar eden sergiler, gösteriler tekrar puanlanamaz. İçeriğinde önemli değişiklikler yapılmamış olan bir tebliğin makale, kitap veya kitap bölümü haline dönüştürülmesi durumunda puanlama yapılmaz. |
MADDE 7- (8) Tekrar baskısı yapılmış kitap veya kitap bölümleri, aynı yıl içerisinde tekrar eden sergi, konser ve gösterilerin puanlanmasında, mevcut değerlendirme yılındaki faaliyet puanının %50'si uygulanır |
12- Akademik teşvik puanı hesaplanırken, birden fazla öğretim elemanıyla gerçekleştirilen yayın ve tebliğ faaliyetlerinde puan teşvik oranlarında belirlenmesinde dikkate alınan yüzdelerde artışa gidilmiştir.
|
ESKİ YÖNETMELİK |
YENİ YÖNETMELİK |
|
MADDE 7 - (4) Birden fazla öğretim elemanıyla yayın yapılması veya ödül alınması halinde faaliyet türü puan teşvik oranlarının belirlenmesinde: a) Birinci isim için %100'ü, b) İkinci isim için %75'i, c) Üçüncü isim için %50'si, ç) Dördüncü ve sonrası (senior ve correspondence author hariç) isim için "oran/kişi sayısı" oram, d) Senior isim (makaledeki son isim) için %90'ı (yayının yapıldığı alanda daha önce en az on adet uluslararası yayın yapmış olmak şartıyla), dikkate alınır. |
MADDE 8 - (4) Birden fazla öğretim elemanıyla gerçekleştirilen yayın ve tebliğ faaliyetlerinde puan teşvik oranlarının belirlenmesinde: a) Birinci isim için %100'ü, b)Yayındaki sorumlu yazar (corresponding author) ve senyör yazar (yayının yapıldığı alanda daha önce en az on adet uluslararası yayın yapmış makaledeki son isim) ile tebliği sunan isim için yazar sırasına bakılmaksızın %100'ü, c) İkinci isim için %90'ı, ç) Üçüncü isim için %80'i, d) Dördüncü isim için %70'i, e) Beşinci ve daha sonraki isimler için %50'si dikkate alınır. |
13- Akademik teşvik puanı hesaplanırken, birden fazla öğretim elemanıyla gerçekleştirilen projelerde faaliyet oranlarının belirlenmesinde dikkate alınan yüzdelerde değişikliğe gidilmiştir.
|
ESKİ YÖNETMELİK |
YENİ YÖNETMELİK |
|
MADDE 7 - (5) Birden fazla öğretim elemanının görev aldıkları proje faaliyet türü puan teşvik oranlarının belirlenmesinde: a) Yürütücü için %100'ü, b) Araştırmacı öğretim üyesi için %75'i, c)Araştırmacı; araştırma görevlisi, öğretim görevlisi, okutman ve uzman için %100'ü, ç)
dikkate alınır. |
MADDE 8 - (5) Birden fazla öğretim elemanının görev aldığı proje faaliyet türünde teşvik puanı oranının belirlenmesinde: a) Yürütücü için %100'ü, b) Araştırmacı veya danışman öğretim üyesi için %80'i, c) Araştırmacı veya danışman; öğretim görevlisi, araştırma görevlisi, okutman ve uzman için %70'i, dikkate alınır. |
14- Geçen yıl en çok sorun yaşanan ATIF'ların hesaplanması ile ilgili önemli bir düzenleme yeni yönetmelikte yer almıştır. Yeni hükme göre; Atıf faaliyet türünün puanlanmasında kişi sayısı dikkate alınmayacak, her bir araştırmacı için ayrı puanlama yapılacaktır. Aynı esere bir kitabın veya makalenin farklı bölümlerinde/kısımlarında yapılan atıflar yalnızca bir atıf olarak değerlendirilecektir. Ancak, bölüm yazarları farklı olan kitaplarda farklı bölümlerde yapılan her bir atıf için ayrı puan değerlendirmesi yapılır.
15- Faaliyet puanı hesaplanırken kullanılan katsayılarla ilgili herhangi bir değişikliğe gidilmemiştir. Profesör ve doçentler için 1; yardımcı doçentler için 1,5; araştırma görevlisi, öğretim görevlisi ve okutman kadrolarında bulunanlar için 2; uzman, çevirici ve eğitim-öğretim planlamacısı kadrolarında bulunanlar için 1 olarak uygulanması devam edecektir.
16- Yeni yönetmelikte yapılan önemli düzenlemelerden biri de puan hesaplaması ile ilgilidir. Bundan böyle, puanların ve ödemelerin hesaplanmasında öğretim elemanının "teşvik başvurusu yaptığı tarihteki" kadro unvanı esas alınacaktır. Eski yönetmelikte ise, "faaliyetin gerçekleştiği tarihteki" kadro unvanı esas alınmaktaydı.
|
ESKİ YÖNETMELİK |
YENİ YÖNETMELİK |
|
MADDE7-(8) Puanların hesaplanmasında, öğretim elemanının faaliyetin gerçekleştiği tarihteki kadro unvanı esas alınır. |
MADDE 8 - (9) Puanların ve ödemelerin hesaplanmasında öğretim elemanının teşvik başvurusu yaptığı tarihteki kadro unvanı esas alınır |
Yukarıda yaptığımız açıklamalar yönetmeliğin madde metninde gördüğümüz değişikliklerle ilgilidir. Ayrıca, yönetmeliğinde ekinde yer alan "FAALİYET VE PUAN TABLOSU"nda düzenleme yapılmıştır.
Yeni yönetmeliği incelediğimizde; 7 alt bilimsel faaliyetin kaldırıldığını, 7 yeni alt bilimsel faaliyetin eklendiğini, 9 alt bilimsel faaliyetin oranın yükseltildiğini ve 17 alt bilimsel faaliyetin ise oranlarının düşürüldüğünü görüyoruz.
Bilimsel faaliyetlerin oranlarında yapılan değişiklikleri görmek için TIKLAYINIZ.
Yavuz Selim KAPLAN