Akademik teşvikte tam metin- özet metin problemi

Araştırmacıların kendi alanlarıyla ilgili özgün fikirleri/buluşları, yenilikleri, araştırma sonuçlarını ortaya koymak amacıyla sempozyum, konferans, kongre vb. bilimsel toplantılarda yaptıkları sözlü ya da poster (yazılı) sunumlara bildiri ya da tebliğ adı verilir.

Bildirilerin yayımlanması ise iki şekilde gerçekleşir. Sözlü olarak sunulan çalışmanın kısa bir özetinin basılması durumunda araştırmanın sadece özeti yayımlanmış olur. Bu özetler, genellikle araştırma devam ederken yazılan 200-300 kelimelik metinlerdir. Bilimsel toplantı sırasında yapılan tartışma, görüş ve öneriler doğrultusunda bildiriler şekillenir, çoğunlukla yeni bir boyut kazanır. Bilimsel toplantı sonrasında ise bu çalışmalar tüm detayları ile tıpkı bir makale üslubunda hazırlanarak tam metin bildiri olarak yayımlanır.

Tam metin bildirilerin yazılış formatı makaleler ile birebir aynıdır. Yani aslında aralarında biçimsel olarak bir fark yoktur. Fakat içerik açısından ve basıldığı yer açısından bir farklılık vardır. Bunun yanında tam metin bildiride araştırmanın tüm detayları da yer aldığı için sonraki yapılacak çalışmalara kaynaklık teşkil edebilir, atıf alma ihtimali vardır. Özet metin olarak yayımlanan bildiri de ise neredeyse araştırmanın tüm detayları 200 kelimeye sıkıştırılmıştır.

Yukarıda da bahsedildiği gibi bilimsel bir toplantıda sunulan bildirinin özet metni ile tam metni arasında hem emek hem de bilimsel katkı anlamında önemli bir fark vardır.

31 Aralık 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Akademik Teşvik Yönetmeliği'ne kadar da sözlü olarak sunulan bildirinin özet metin ile tam metin arasındaki bu fark her zaman dikkate alınmış ve gerek akademik teşvikte, gerekse akademik yükselmelerde puanlamaları buna göre yapılmıştır.

Özet metni yayımlanan sözlü bildirinin puanı bir iken tam metni yayımlanmışsa bu puan değeri en az iki katı olmuştur. Ancak 31 Aralık 2016 tarihinde yayımlanan Akademik Teşvik Yönetmeliği'nde sözlü olarak sunulan bildirinin hem özet metni hem de tam metni aynı puan değerine sahiptir. Bu sehven mi yapılmıştır ? Yoksa artık sözlü bildirilerin tam metninin bir kıymeti mi yoktur? Sözlü olarak sunulan bildirinin hem özet metni hem tam metni aynı puan değerine sahipse neden Bilimsel Faaliyet Puan Tablosu'nda ayrı ayrı gösterilmiştir? Aynı çalışmanın hem özet metni hem tam metni yayımlanmışsa durum ne olacaktır ? Belki de en önemli sorulardan birisi son olanıdır. Aynı çalışmanın farklı iki şekilde puanlanmasının, bilimsel etik problemlerini de beraberinde getireceği unutulmamalıdır.

Tüm bu açıklamalar doğrultusunda, tam metin ile özet metin arasında puan olarak farklılık getirilmesi veya tam metin ve özet metnin ayrı ayrı iki bilimsel faaliyet olarak yer alması yerine tek başlık altında birleştirilmesinin uygun olacağını düşünüyoruz.

Yavuz Selim KAPLAN