Milletvekilinin Verdiği Kanun Teklifi Ne Anlam İfade Eder?
1982 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına göre yasama organı Türkiye Büyük Millet Meclisidir. Türkiye Büyük Millet Meclisinde kanunların görüşülüp kabul edilmesi ise belirli süreçlere tabidir. Bugünkü haber dosyamızda "tasarı" ve "teklif"in ne demek olduğu, meclis komisyonundaki görüşme ile genel kuruldaki görüşmelerin ne anlam ifade ettiğine dair teknik detaylar verilecektir. Dosyamız için başlığa tıklayınız.
TASARI/TEKLİF AYIRIMI
Meclisin bir kanun önerisini görüşebilmesi için kanun taslağının Meclise gelmesi gerekmektedir. Kanun taslakları Meclis gündemine iki şekilde girebilmektedir.
1- Tasarı: Kamu kurumlarınca hazırlanan, Başbakanlığa gönderilen ve Bakanlar Kurulu üyelerinin imzalayıp Meclise gönderdiği kanun taslaklarına "kanun tasarısı" denmektedir. Bir kanun taslağının Meclise sevk edilmiş olması oldukça önemli olup, taslağın arkasında hükümetin olduğunu gösterir ve kanun taslağının yasalaşma ihtimalinin yüksek olduğunu gösterir.
2- Teklif: Milletvekillerince Türkiye Büyük Millet Meclisine verilen kanun taslaklarıma "kanun teklifi" denmektedir. Bir kanun teklifinin hangi partiye mensup vekil tarafından verildiği, iktidar partisi olsa dahi teklifi veren iktidar partisi milletvekilinin partideki ve meclisteki konumu, kanun teklifinin yasalaşıp yasalaşmayacağı konusunda fikir verir. Buna göre örneğin bir muhalefette yer alan bir milletvekili tarafından verilen bir kanun teklifinin yasalaşma ihtimali iktidar partisi destek vermediği sürece çok zordur. Yine iktidar partisi miletvekili olmasına rağmen parti organlarının onayını içermeyen kanun teklifleri de genel olarak yasalaşmamaktadır. Ancak, iktidar partisine mensup meclisteki ihtisas komisyonları başkanlarının verdiği kanun teklifleri, iktidar partisinin onayını da içerdiği, yasalaşma ihtimali yüksektir.
KOMİSYON/ GENEL KURUL GÖRÜŞMESİ VE CUMHURBAŞKANININ ONAY
Meclise gerek tasarı olarak gerekse de teklif olarak gelecek bir taslağın görüşülme süreci ise ikili bir sürece tabidir. Kanun tasarı ve teklifleri öncelikle meclis ihtisas komisyonlarında görüşülmektedir. Bazen meclis ihtisas komisyonları da, tasarı veya teklifin görüşülmesi için, kendi içinden bir alt komisyon daha oluşturabilmektedir. Komisyonda görüşülen kanun tasarı ve teklifleri, komisyon raporu yazıldıktan sonra ve Genel Kurulda gündeme alınması Başkanlık Divanınca kararlaştırıldıktan sonra Meclis Genel Kurulunda görüşülür. Meclis Genel Kurulundaki görüşmeler sırasında hem iktidar hem de muhalefet partisi milletvekilleri önerge vererek kanun taslağı maddelerinin değişmesini talep edebilir.
Meclis Genel Kurulunda görüşmesi tamamlanan kanun taslakları ise onay için Cumhurbaşkanlığı makamına gönderilir. Cumhurbaşkanlığı makamınca onaylanan kanunlar o gün mükerrer veya bir sonraki günkü Resmi Gazetede yayımlanır ve yürürlük maddesine yürürlüğe girer, onaylanmayan kanunlar ise vetolu olarak adlandırılır ve Meclis'te bir kez daha görüşülür.
Yukarıda yer verilen çerçevede, aşağıdaki haberler hakkında bir değerlendirme yapabilirsiniz.
31 Oca 2007 Polise ek ödeme teklifi
07 Kas 2006 Hükümet'ten YÖK'e çalım kanun teklifi komisyonda kabul edildi
04 Kas 2006 İller bankasında memur çalışmayacak
05 Eki 2006 Mali tatil geliyor