Tezsiz yüksek lisans mezunlarına, akademi yolu kapatıldı

Bu yazımızda, bazı mevzuat değişiklikleri sonrasında, ülkemizde Tezsiz Yüksek Lisans eğitiminin son durumu ve mezunlarının akademik kariyer yolunun kapatıldığına yönelik açıklamalarda bulunacağınız.

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS NEDİR ?

20 Nisan 2016 tarihli ve 29690 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren, "Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği"nin 11 inci maddesinin 1 inci fıkrası gereği, tezsiz yüksek lisans programı, öğrenciye mesleki konularda bilgi kazandırarak mevcut bilginin uygulamada nasıl kullanılacağını gösteren lisansüstü eğitim yöntemidir.

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS MEZUNLARININ 2013 YILINDA DOKTORAYA GİRİŞLER ENGELLENDİ

06 Şubat 2013 tarihli ve 28551 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"te getirilen düzenleme ile doktora programlarına başvuracak adaylarda Tezli Yüksek Lisans diplomasına sahip olma şartı getirilmiştir.

Böylelikle, bu düzenlemeden sonra ülkemizde yüksek lisansa dayalı doktora eğitimine girebilmek için mutlaka tezli yüksek lisans programlarından mezun olmak şart olmuştur. Tezsiz yüksek lisans mezunlarına doktora yolu o yıldan itibaren kapatılmıştır.

Ayrıca, aynı yönetmelikle eklenen geçici 3 üncü maddeyle; 06/02/2013 tarihinden önce tezsiz yüksek lisans programlarına kayıtlı olan öğrenciler bu şarttan istisna tutulmuştur.

2016 YILINDA ÖĞRETİM ELEMANI KADROLARINA ATANMALAR ZORLAŞTIRILDI

Bilindiği üzere, Yükseköğretim Kurulunun 2009 yılında almış olduğu bir karar çerçevesinde, Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Naklen veya Açıktan Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi

Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca iki yıl tecrübe aranan kadrolara atamalarda, tezli veya tezsiz yüksek lisans belgesine sahip olanlar bu tecrübe şartından muaf tutuluyordu. (Söz konusu kararı görmek için TIKLAYINIZ.)

Ancak, tezsiz yüksek lisans diplomasına sahip olanların iki yıl deneyimden muaf tutulmasına ilişkin bu karar, 14/03/2016 tarihli ve 29636 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Naklen veya Açıktan Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"le değiştirilmiştir.

"Öğretim Görevlisi (Önlisans düzeyinde eğitim veren birimler), Uzman ve Çevirici" kadrolarında aranan asgari iki yıl deneyim yerine sayılan Yüksek Lisans yapma şartı söz konusu yönetmelikte değiştirilerek, bu kadrolara başvuracak adaylarda mutlaka "Tezli Yüksek Lisans" yapma şartı aranmıştır.

Yükseköğretim Yürütme Kurulu yönetmelik değişikliği sonrası 30 Mart 2016 tarihli toplantısında, "Tezsiz Yüksek Lisans mezunları ile yüksek lisansa denk sayılan lisans programlarından mezun olanların lisans sonrası tecrübeli olarak kabul edilmemesine" karar vermiştir. (Söz konusu kararı görmek için TIKLAYINIZ.)

TEZSİZ YÜKSEK LİSANSIN AKADEMİK CAMİADA SAYGINLIĞI YOK !

Yukarıda detaylı olarak anlattığımız gibi, 2013 yılından sonra doktoraya girişler, 2016 yılında da akademisyenlik yolu tezsiz yüksek lisans mezunlarına kapatılmıştır. Bu düzenlemelerle, tezsiz yüksek lisans ülkemizde akademik kariyer açısından dikkate alınmamış ve akademik camiada pek olmayan saygınlığını tamamen yitirmiştir.

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS ÜNİVERSİTELER İÇİN GELİR KAPISI OLDU

Ülkemizde son yıllarda hem devlet hem de vakıf üniversiteleri için tezsiz yüksek lisans eğitimi iyi bir gelir kaynağı haline geldi desek herhalde abartmayız. Genellikle uzaktan eğitim veya ikinci öğretim şeklinde eğitim verildiğinden, üniversitelere dönemlik ciddi miktarlar üzerinden kayıt yaptırılmaktadır.

Ayrıca, Yükseköğretim Kanununun ek 27 nci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında, tezsiz yüksek lisans programlarında ders veren öğretim üyelerine normal aldıkları ek ders ücretinin 10 katına kadar ödeme yapılmaktadır. Bu açıdan da, öğretim üyeleri için cazibesi olduğunu söylemek yalan olmaz !

PEKİ TEZSİZ YÜKSEK LİSANS NE İŞE YARAR ?

Tezsiz yüksek lisans eğitiminin kamu personeli ve özel sektörde çalışanlar için bazı olumlu yanları bulunmaktadır. Bunlar :

- Devlet memurları olarak görev yapanlar için tezsiz yüksek lisans bitirenlere 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi kapsamında ilave bir kademe ilerlemesi verilmektedir.

- Öğretmen olarak görev yapanlardan tezsiz yüksek lisans mezunu olanlara ek ders ücreti %5 artırımlı ödenmektedir. Yani, aylık 500 TL ek ders ücreti alan bir öğretmen tezsiz yüksek lisansı bitirdiğinde 525 TL ücret almaktadır.

- Özel sektörde çalışanlardan tezsiz yüksek lisans mezunu olanlara, çalıştıkları kurumlarda yükselme imkanı doğabilmektedir. Örneğin, özel bir bankada çalışan kişinin alanında gördüğü bir tezsiz yüksek lisans eğitimi, görevinde yükselmesinde bir etken olabilir.

Sonuç olarak, lisans mezunu olduktan sonra ileriki dönemde akademik kariyer planı olmayanların tezsiz yüksek lisans eğitimini maddi imkanları ölçüsünde yapmalarını, ancak hedefine akademisyenliği koyanların mutlaka ama mutlaka tezli yüksek lisans yapmaları gerektiğini vurgulayalım...

Yavuz Selim KAPLAN