Hastanelere Özerklik Geliyor...
Kamu Hastane Birlikleri Pilot Uygulaması Hakkında Kanun Tasarısıyla hastanelerin özerleştirilmesini, puantaja göre sınıflandırılmasını öngörüyor. Hastaneler 8 kişilik bir Yönetim Kurulu tarafından yönetilecek.Başhekim, Başhekim Yardımcısı, Genel Sekreter, Müdür gibi 11 unvanda sözleşmeli personel çalıştırılacak. Bu amaçla 6820 sözleşmeli personel pozisyonu ihdas edilmesi öngörülüyor. Ayrıntılar için tıklayınız
KAMU HASTANE BİRLİKLERİ PİLOT UYGULAMASI HAKKINDA KANUN
TASARISI
Amaç, kapsam ve tanımlar
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; Bakanlar Kurulunun pilot olarak belirleyeceği
illerde, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinin hakkaniyete, halkın
ihtiyaç ve beklentilerine uygun, kolay erişilebilir, verimli, kaliteli ve etkin
şekilde sunulmasını sağlamak amacıyla kamu hastane birlikleri kurulması ve
çalıştırılması ile ilgili esasları belirlemektir.
(2) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,
b) Hastane: Birlik kapsamına alınan Bakanlığa bağlı ikinci ve üçüncü basamak
sağlık kurumlarını,
c) Birlik: Bu Kanun kapsamında hastane veya hastane gruplarından oluşturulan
tüzel kişiliği,
ç) Birlik merkezi: Birden fazla ili kapsayan birliklerde Bakanlar Kurulu
kararıyla belirlenecek il merkezini,
d) İkinci basamak sağlık kurumu: Hastanın tanı ve tedavisinin, birinci basamak
sağlık kuruluşları tarafından sağlanamadığı durumlarda, tedavi hizmetinin
verildiği sağlık kurumunu,
e) Üçüncü basamak sağlık kurumu: İleri tetkik ve tedavi yöntemlerini gerektiren
ve tedavisi özellik arz eden hastaların sevk edildiği bir üst sağlık kurumunu,
f) Uzman personel: Ekli (I) sayılı cetvelde yer alan ?uzman? unvanlı sözleşmeli
personel pozisyonuna bağlı olarak, hastane yöneticiliği dışındaki genel
sekreterlik birimlerinde Bakanlıkça belirlenen alanlarda özel bir meslek
bilgisi, tecrübe veya ihtisasını gerektiren hizmetlerde istihdam edilen
personeli,
ifade eder.
Kuruluş ve organlar
MADDE 2? (1) Bakanlığa bağlı ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurumları, bu
maddenin ondördüncü fıkrası çerçevesinde yapılacak değerlendirme sonuçlarına
göre Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile kamu tüzel kişiliğini
haiz, Bakanlığın ilgili kuruluşu statüsünde birliğe dönüştürülür. Birlikler bu
Kanunda düzenlenen hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabidir. Sunulan
hizmetin büyüklüğü göz önünde bulundurulmak suretiyle aynı ilde birden fazla
birlik kurulabileceği gibi, birden fazla ili kapsayacak şekilde de birlik
kurulabilir.
(2) Bakanlık, sağlık hizmetleri ve yatırımlarının müştereken planlanması ve
işbirliğinin geliştirilmesi amacıyla, belirleyeceği birden fazla birliği bir
araya getirerek birlikler koordinatörlüğü oluşturabilir. Birlikler
koordinatörlüğünün kararları istişari mahiyette olup, çalışma usul ve esasları
Bakanlıkça belirlenir.
(3) Birliğin organları yönetim kurulu, genel sekreterlik ve hastane
yöneticiliklerinden oluşur. Yönetim kurulu birliğin en üst karar organıdır ve
aşağıdaki üyelerden oluşur;
a) İl genel meclisi tarafından belirlenen hukuk öğrenimi görmüş bir üye.
b) İl genel meclisi tarafından belirlenen yeminli mali müşavir veya serbest
muhasebeci mali müşavir bir üye.
c) Vali tarafından belirlenen işletme, iktisat veya maliye alanında en az dört
yıllık yüksek öğrenim görmüş bir üye.
ç) Bakanlıkça belirlenen tıp öğrenimi görmüş bir üye.
d) Bakanlıkça belirlenen sağlık sektöründe tecrübe sahibi ve alanında en az dört
yıllık yüksek öğrenim görmüş bir üye.
e) Ticaret ve sanayi odası veya bunların ayrı kurulmuş olması halinde ticaret
odası tarafından belirlenen, en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş bir üye.
f) İl sağlık müdürü veya aynı ilde birden fazla birlik bulunması halinde
Bakanlıkça belirlenecek il sağlık müdür yardımcılarından birisi.
(4)Yönetim Kurulu üyelerinin 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununun 48 inci maddesinde sayılan genel şartlara ilave olarak, kamu veya özel
sektörde alanında en az 8 yıl iş tecrübesine sahip olmaları gerekir.
(5) Yönetim kurulu üyeleri ile eşleri veya ikinci dereceye kadar kan ve sıhri
hısımlarının, birlikler ile Bakanlığa bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarıyla
ticari ilişkide bulunması yasaktır. Bu yasak, yönetim kurulu üyeleri için
görevleri sona erdikten sonra iki yıl süreyle devam eder.
(6) Yönetim kurulu üyeleri başka bir birlikte yönetim kurulu üyesi olamazlar.
Birden fazla ili kapsayan birliklerde üçüncü fıkra gereğince oluşturulacak
üyeliklerde birlik merkezinin bulunduğu il esas alınır.
(7) Yönetim kurulunun sekretarya hizmetleri genel sekreterlik tarafından
yürütülür.
(8) Yönetim kurulu ilk toplantısında kendi aralarından bir başkan ve bir
başkanvekili seçer. Geçerli bir mazereti olmaksızın arka arkaya üç toplantıya
veya bir yıl içinde toplam beş toplantıya katılmayanlar ile yönetim kurulu
üyeliğine seçilme şartını yitirenler ve seçildikten sonra bu şartları taşımadığı
anlaşılanların üyelikleri kendiliğinden sona erer. Üyelik süresi üç yıl olup
görev süresi tamamlanmadan herhangi bir şekilde üyeliğin sona ermesi halinde
kalan süre aynı şekilde belirlenen üye tarafından tamamlanır. Görev süresini
tamamlayan üye tekrar seçilebilir. Yönetim kurulu üyeliği, üyelerin asli
görevlerini sürdürmelerine engel teşkil etmez. Üyeler, görevlerinden ayrılmış
olsalar bile, bu görevleri nedeniyle öğrendikleri bilgileri kendilerinin veya
başkalarının menfaatine veya zararına kullanamazlar.
(9) Yönetim kurulu, ayda bir defadan az olmamak üzere önceden belirlenen
gündemle toplanır. Yönetim kurulu başkanı acil durumlarda üyeleri ayrıca
toplantıya çağırabilir. Yönetim kurulu en az beş kişiyle toplanır ve üye tam
sayısının salt çoğunluğuyla karar verir. Oyların eşitliği durumunda başkanın
bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Çekimser oy kullanılamaz. Yönetim kurulu
gündemi başkan tarafından hazırlanır. Üyeler, başkanın uygun görüşü ile gündem
maddesi teklif edebilir. Başkan tarafından havale edilmeyen konular görüşülemez.
Alınan kararlar başkan ve toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Karara
muhalif kalanlar gerekçelerini kararda belirtir.
(10) Toplantılara katılan yönetim kurulu üyelerine her yıl Yüksek Planlama
Kurulu kararıyla kamu iktisadi teşebbüslerinde yönetim kurulu başkan ve üyeleri
için tespit edilen tutarda aylık huzur ücreti ödenir. İl dışından
görevlendirilen üyelere ayrıca 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu
hükümlerine göre harcırah ödenir. Yönetim kurulu üyeliği görevi sosyal güvenlik
kurumlarıyla ilişkilendirilmeyi gerektirmez.
(11) Genel sekreterlik birliğin yürütme organıdır. Birliğin en üst yöneticisi ve
tüzel kişiliğin temsilcisi genel sekreterdir. Genel sekreterlik bünyesinde tıbbi
hizmetler, idari hizmetler ile mali hizmetler başkanlıkları kurulur.
(12) Birliğe bağlı hastaneler hastane yöneticisi tarafından yönetilir. Hastane
yöneticisine bağlı olarak başhekimlik, idari ve mali işler ile sağlık bakım
hizmetleri müdürlükleri kurulur. Hastane büyüklükleri göz önüne alınarak yönetim
kurulu onayı ile müdürlüklerin sayısı dörde kadar artırılabilir ve görev
dağılımları belirlenir.
(13) Bakanlıkça tespit edilen norm ve standardı aşmamak kaydıyla yönetim
kurulunca belirlenen sayıda başhekim yardımcılıkları ve müdür yardımcılıkları
oluşturulur.
(14) Hastaneler; hizmet altyapısı, organizasyonu, kalite, verimlilik ve hasta
memnuniyeti gibi konularda Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslara göre
değerlendirmeye tabi tutulur. Değerlendirme sonuçlarına göre hastanelere yüz
üzerinden puan verilir ve her yıl değerlendirme yenilenir. Hastanelerin
sınıflandırılmasında puanlar esas alınır. Puanlarına göre hastaneler (A), (B),
(C), (D) ve (E) olmak üzere beş sınıfa ayrılır. Bu şekilde sınıflara ayrılan
hastanelerin, kapasite ve kaynaklarını birleştirerek aralarında görev paylaşımı
yapılmasına, bu suretle daha rasyonel çalışmasına imkan vermek üzere hastane
grupları oluşturulur ve bu grubun ağırlıklı ortalaması (C) ve üzeri olanlar
birliğe dönüştürülebilir. Ağırlıklı ortalaması (D) sınıfına düşen birliklere
eksikliklerini gidermesi için bir yıldan fazla olmamak üzere uygun süre verilir.
Süre sonunda eksikliklerini gideremeyen (D) sınıfındaki birlikler ile (E)
sınıfına düşen birliklerde yönetim kurulu üyelerinin görevleri ve ekli (I)
sayılı cetvelde belirtilen pozisyonlarda istihdam edilecek personelin
sözleşmeleri sona erer. Bu görev ve yetkiler, birlik ağırlıklı ortalaması tekrar
(C) veya üzerine çıkıncaya kadar Bakanlıkça görevlendirilen personel tarafından
yürütülür.
Görev, yetki ve sorumluluklar
MADDE 3 - (1) Yönetim kurulunun görevleri şunlardır:
a) Bakanlıkça belirlenen hedef, politika, stratejik plan ve mevzuata göre yıllık
performans programı hazırlamak,
b) Birlik bölgesinde hizmetlerin etkin, kolay ulaşılabilir, verimli ve halkın
ihtiyaçlarına uygun şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla;
1) Mevcut kapasitelerin değerlendirilerek hastane ve ünitelerinin kurulması,
kapatılması, birleştirilmesi veya niteliğinin değiştirilmesi konusunda Bakanlığa
öneride bulunmak,
2) Acil sağlık hizmetleri, yoğun bakım, diyaliz üniteleri gibi hizmetleri bölge
düzeyinde planlamak,
3) Maliyeti yüksek ve ileri teknoloji ürünü olan tıbbi cihazları temin etmek,
kiralamak ve bunları verimli şekilde dağıtmak,
4) Hizmetin kesintisiz sunumuna yönelik tedbirleri geliştirmek,
5) Yeni yatırım ihtiyaçlarını belirlemek, onarım, tadilat ve bakım yaptırmak,
6) Personel planlamasını yapmak ve birlik bünyesinde personel hareketlerini
sağlamak,
7) Benzeri konularda kararlar almak.
c) Birlik bütçesi, bilançosu, yıllık mali tabloları ve faaliyet raporu ile
yatırım tekliflerini karara bağlamak,
ç) Genel hükümler çerçevesinde hak ve alacaklardan vazgeçmeye, ihtilafların
uzlaşma veya tahkim yoluyla çözümlenmesine, dava ve icra takiplerini sulhe,
kabule, feragate ve kanun yollarına başvurulmamasına karar vermek,
d) Birliğin her türlü araç, gereç, malzeme, taşınırları ile tapuda birlik adına
kayıtlı taşınmazları üzerindeki yapı ve tesisler ile birlikte satmak, kiralamak,
kiraya vermek, devir ve takas işlemlerini yürütmek; Hazineye ait ve birliğe
tahsisli taşınmazları üzerindeki yapı ve tesisler ile birlikte tahsis amacı
doğrultusunda kiraya vermek, işletmek, işlettirmek,
e) İhale mevzuatına göre görev ve yetki dağılımını belirlemek,
f) Kullanılabilir nakit kıymetlerin aktif büyüklüklerine göre ilk on bankada
değerlendirilmesine karar vermek,
g) Birliğin dava ve icra takipleri için avukatlık hizmetleri satın alınmasına
karar vermek,
ğ) İhtiyaç duyulması halinde tıbbi uzmanlık hizmeti satın alınmasına karar
vermek,
h) Yetkisi dahilinde personel istihdamı, görevlendirmesi ve hizmet içi eğitim
planlaması yapmak,
ı) Birliğin iç çalışma usulleri ile ilgili düzenlemeleri yapmak,
i) Hizmetlerin mevzuata, stratejik plan ve performans programına uygun
yürütülmesini sağlamak, halk ve çalışan memnuniyetini, verimlilik ve kalite
standartlarını geliştiren tedbirler almak,
j) Harcama limitlerini belirlemek.
(2) Genel sekreterliğin görevleri şunlardır:
a) Birliği mevzuata, Bakanlıkça belirlenen hedef, politika ve stratejilere,
yönetim kurulu kararları ve performans programına göre yönetmek,
b) Birliğin faaliyet ve işlemlerini denetlemek, yönetim sistemlerini
değerlendirmek, işleyiş ve yönetim süreçlerinin etkililiğini gözetmek,
yönetimin, kalitenin ve verimliliğin geliştirilmesini sağlamak,
c) Adli ve idari makamlara, gerçek ve tüzel kişilere karşı birliği temsil etmek,
kamuoyuna gerekli açıklama ve bilgilendirmelerde bulunmak,
ç) Hastaneler arası koordinasyon ve diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliğini
sağlamak,
d) Birlik bütçesi, yatırım teklifleri, ihale ve hizmet alımı gibi konuları
hazırlayarak yönetim kuruluna sunmak,
e) Birlik bölgesinde hizmetlerin madde ve insan gücünde en etkin ve verimli
şekilde sunulmasına yönelik çalışmalar yaparak yönetim kurulu onayına sunmak,
eğitim faaliyetleri ile bilimsel çalışmaların planlanması, işbirliği halinde
yürütülmesi ve denetlenmesini sağlamak,
f) Bilgi-işlem sisteminin kurulmasını, birlik ile ilgili istatistik bilgilerin
takibini sağlamak, birlik bünyesindeki hastanelerin mali tablolarını
birleştirmek ve alınabilecek önlemler hakkında yönetim kuruluna önerilerde
bulunmak,
g) Hasta hakları, hasta ve çalışan memnuniyeti ve hastaların sosyal
ihtiyaçlarına yönelik hizmetlerin geliştirilmesini, tıp ve kamu görevlileri etik
ilkelerinin uygulanmasını sağlamak,
ğ) Tıbbi hizmetler, sağlık bakım hizmetleri, sosyal hizmetler ile destek
hizmetlerinin planlanması ve denetlenmesini sağlamak,
h) Birliğin muhasebe hizmetlerini yürütmek ve ilgili mevzuat çerçevesinde birlik
gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacakları takip ve tahsil etmek,
ı) Birlik ile ilgili diğer görevleri yürütmek.
(3) Yönetim kurulu ve genel sekreter gerektiğinde sınırlarını yazılı olarak
açıkça belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını devredebilir. Ancak yetki
devri, devredenin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
(4) Hastane yöneticisi, bu Kanunda genel sekreterlik için belirtilen görev,
yetki ve sorumluluklara hastane bazında sahip olup, hastanede tüm hizmetlerin
verimli ve mevzuata uygun şekilde yürütülmesinden genel sekretere karşı
sorumludur.
(5) Birliklerin malî ve finansal kaynaklarının elde edilmesi, kullanılması ve
malî denetimin yapılmasında görevli ve yetkili olanlar; kaynakların etkili,
ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından,
muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli
önlemlerin alınmasından sorumludur.
(6) Bu Kanunun uygulanmasında oluşabilecek tereddütleri gidermeye ve gerekli
düzenlemeleri yapmaya Bakanlık yetkilidir.
Personelin niteliği, statüsü ve hakları
MADDE 4 ? (1) Ekli (I) sayılı cetvelde belirtilen pozisyonlarda istihdam
edilecek personelde 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde sayılan genel şartlar
aranır.
(2) Genel sekreter, başkanlar, hastane yöneticisi, müdür ve müdür
yardımcılarının;
a) En az dört yıllık eğitim veren yükseköğretim kurumlarının sağlık bilimleri,
sağlık yönetimi, hukuk, kamu yönetimi, iktisat, işletme, maliye veya muhasebe,
endüstri mühendisliği bölümlerinden ya da bunlara denkliği yetkili kurumca kabul
edilmiş yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olmaları veya en az
dört yıllık yükseköğrenim üzerine yukarıda sayılı alanlarda yüksek lisans veya
doktora öğrenimi yapmış olmaları; teknik müdür yardımcıları için inşaat, makine,
elektrik-elektronik, biyomedikal, bilgisayar mühendisliği bölümlerinden mezun
olmaları,
b) Kamu veya özel sektörde yukarıda sayılı alanlarda en az 5 yıl iş tecrübesine
sahip olmaları,
gerekir.
(3) Genel sekreterlikte uzman olarak istihdam edilecek personelin alanında en az
lisans düzeyinde öğrenim görmüş olması ve kamu veya özel sektörde en az 5 yıl iş
tecrübesine sahip olmaları gerekir.
(4) Ekli (I) sayılı cetvelde belirtilen pozisyonlarda sözleşmeli statüde
personel istihdam edilir. Yönetim kurulu; genel sekreterle doğrudan, başkanlar
ve hastane yöneticileriyle genel sekreterin teklifi üzerine sözleşme yapar.
Başhekim ve müdürlerle hastane yöneticisinin teklifi üzerine genel sekreter
tarafından sözleşme yapılır. Uzman personel ile büro görevlilerinin sözleşmeleri
genel sekreter tarafından yapılır. Yapılan sözleşmelerin süresi üç yılı aşamaz.
Üç yıl sonunda tekrar sözleşme yapılabilir. Başhekim yardımcılarıyla başhekimin,
müdür yardımcılarıyla ilgili müdürlerin teklifi üzerine hastane yöneticisi
tarafından sözleşme yapılır. Başhekim yardımcıları ile müdür yardımcılarının
sözleşmeleri başhekim ve ilgili müdürün sözleşmesi sona erdiğinde kendiliğinden
sona erer. Genel sekreterin sözleşmesi doğrudan, diğer personelin sözleşmeleri
ise genel sekreterin gerekçeli teklifi ile süresinden önce yönetim kurulu
kararıyla sona erdirilebilir. Yeni yönetim kurulu veya genel sekreterin göreve
başlamasından itibaren iki ay sonunda, önceki yönetim kurulu veya genel sekreter
tarafından yapılan sözleşmeler, süreleri tamamlanmamış olsa da sona erer. Ekli
(I) sayılı cetvelde belirtilen pozisyonlarda açıktan istihdam edilenlerin
herhangi bir suretle sözleşmeleri sona erdiğinde birlik ile ilişkileri kesilir.
(5) Kamu kurum ve kuruluşlarının memur kadrolarında çalışanlardan uygun
niteliklere sahip olanlar, kendilerinin isteği ve kurumlarının muvafakati ile
ekli (I) sayılı cetvelde belirtilen pozisyonlarda sözleşmeli statüde istihdam
edilebilir. Bu şekilde istihdam edilenler kurumlarından aylıksız izinli
sayılırlar. Söz konusu personel aylıksız izinli sayıldıkları kadro unvanları
dikkate alınmak suretiyle 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti
Emekli Sandığı Kanununa tabi olmaya devam ederler. Bu görevlerde geçen
hizmetleri kazanılmış hak aylık ve derecelerinde değerlendirilir. Sözleşmeleri
herhangi bir surette sona eren personel, aylıksız izinli sayıldığı görevine geri
döner.
(6) Sözleşmeli personel statüsünde istihdam edilenlerden bu maddenin beşinci
fıkrası kapsamına girmeyenler, sosyal güvenlik açısından 17/7/1964 tarihli ve
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile ilişkilendirilir.
(7) Ekli (I) sayılı cetvelde belirtilen personele, 657 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin (B) bendine göre belirlenen tavan ücretin; genel sekreter için iki
katını, başkanlar için bir buçuk katını, uzmanlar için bir katını, büro
görevlileri için yarısını, hastane yöneticisi için bir buçuk katını, başhekim ve
müdür için bir katını, başhekim yardımcısı ve müdür yardımcısı için yarısını
geçmemek kaydıyla yönetim kurulu tarafından tespit edilen aylık sözleşme ücreti
ödenir. Personelin katkısıyla elde edilen birlik gelirlerinden, bu kapsamdaki
personele ek ödeme yapılabilir. Bakanlıkça belirlenen hizmet sunum şartları ve
kriterleri de dikkate alınmak suretiyle, bu ödemenin oranı ile esas ve usulleri;
personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı,
performansı gibi unsurlar esas alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir. Personelin katkısıyla elde edilen birlik gelirlerinden personele bir
ayda yapılacak ek ödemenin tutarı, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B)
bendine göre belirlenen tavan ücretin; genel sekreter ve başkanlar için üç
katını, uzmanlar için iki buçuk katını, büro görevlileri için yarısını, hastane
yöneticisi için üç katını, başhekim için üç buçuk katını, başhekim yardımcısı
için üç katını, müdür ve müdür yardımcısı için bir katını geçmemek kaydıyla
Bakanlıkça yönetmelikle belirlenecek esaslara göre yönetim kurulu tarafından
belirlenir. Personele yapılacak aylık ek ödeme toplamı, personelin katkısıyla
elde edilen aylık birlik gayrisafi hasılatının yüzde 40'ını aşamaz.
(8) Sözleşmeli personele yapılacak ödemeler, çalışmayı takip eden ay sonunda
yapılır. Sözleşmeli personele yukarıda sayılanlar dışında herhangi bir ad
altında ödeme yapılamaz ve sözleşmelere bu hususta hüküm konulamaz.
(9) Hizmet sözleşmesinin gerektirdiği damga vergisi sözleşmeli personel
tarafından, diğer resim, harç ve benzeri giderler birlik tarafından karşılanır.
(10) Sözleşmeli personel; kazanç getirici başka bir iş yapamaz, resmi veya özel
herhangi bir müessesede maaşlı, ücretli veya sözleşmeli olarak görev alamaz,
serbest olarak sanat ve mesleklerini icra edemez, 657 sayılı Kanunda Devlet
memurları için yasaklanmış bulunan fiil ve eylemlerde bulunamaz ve siyasi
partilere üye olamazlar.
(11) Sözleşmeli personelin haftalık çalışma süresi emsali Devlet memurları ile
aynıdır. Belirli sürede bitirilmesi gereken işler söz konusu olduğunda,
sözleşmeli personel normal çalışma saatleri dışında veya hafta tatili ve resmi
tatillerde de çalışmak zorundadır. Bu çalışmaları karşılığında sözleşmeli
personele herhangi bir ek ücret ödenmez.
(12) Sözleşmeli personelin izinleri hususunda 657 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin (B) bendine göre istihdam edilen sözleşmeli personele ilişkin
hükümler uygulanır.
Bakanlık ve döner sermaye personelinin birliklerde istihdamı ve mali hakları
MADDE 5 - (1) Ekli (I) sayılı cetvelde belirtilenler dışında, hastanelerde
hizmetler birliğe dönüştürülen tarih itibarıyla tabi olduğu mevzuata göre
istihdam edilen personel tarafından yürütülür ve bu personelin birliğe
dönüştürüldükleri tarihteki statüleri devam eder.
(2) Birliğe dönüştürülmesine karar verilen sağlık kurumları bünyesinde bulunan
döner sermayeye ait dolu kadrolar, birliğe dönüştürmeye ilişkin Bakanlar Kurulu
kararının yürürlük tarihi itibarıyla, personeli ile birlikte birliğe tahsis
edilmek üzere Bakanlığa devredilmiş sayılır. Devredilen kadrolar, birliğe
dönüştürmeye ilişkin Bakanlar Kurulu kararında adet, sınıf, unvan ve dereceleri
itibarıyla gösterilir ve bunlar 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun
Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin ilgili bölümünden çıkarılmış,
anılan cetvelin Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatına ait bölümüne eklenmiş
sayılır.
(3) Ekli (I) sayılı cetvelde gösterilen pozisyonlar ile yukarıdaki fıkralarda
belirtilen diğer kadro ve pozisyonlar, birliğe dönüşümü düzenleyen Bakanlar
Kurulu kararı ekinde belirlenerek kurulan birliğe tahsis edilir.
(4) Ülke düzeyinde sağlık personelinin dengeli dağılımını sağlamak amacıyla
birliklerde istihdam edilecek azami personel sayısı, birlik yönetim kurulunun
görüşü alınarak, ilgili mevzuatı uyarınca Bakanlıkça her yıl tespit edilir. Yıl
içinde yeni durumların ortaya çıkması halinde bir kez daha tespit yapılabilir.
Bu kadro ve pozisyon sayısı dışında personel istihdam edilmesi halinde yapılan
harcamalardan atamaya veya sözleşme yapmaya yetkili amir şahsen sorumludur. Bir
birlikten başka bir birliğe veya Bakanlığın diğer birimlerine ya da Bakanlık
birimlerinden birliklere yapılacak atama ve yer değiştirme işlemleri ile birliğe
tahsis edilen kadro ve pozisyonların kullanımına ilişkin hususlar ilgili mevzuat
ve genel hükümlere tabidir.
(5) Bakanlık birimlerinde görevli personel, yönetim kurulunun talebi ve
kendilerinin isteğiyle birlik bünyesindeki hastanelerde Bakanlıkça
görevlendirilebilir. Bu şekilde görevlendirilenlerin mali ve sosyal hakları
birlikler tarafından karşılanır.
(6) Personelin katkısıyla elde edilen birlik gelirlerinden, bu madde uyarınca
birliğe devredilen hastanelerde görev yapan (işçiler ile ekli (I) sayılı
cetvelde belirtilenler hariç) personele ek ödeme yapılabilir. Bakanlıkça
belirlenen hizmet sunum şartları ve kriterleri de dikkate alınmak suretiyle, bu
ödemenin oranı ile esas ve usûlleri; personelin unvanı, görevi, çalışma şartları
ve süresi, hizmete katkısı, performansı, serbest çalışıp çalışmaması ile
muayene, ameliyat, anestezi, girişimsel işlemler ve özellik arz eden riskli
bölümlerde çalışma gibi unsurlar esas alınarak Bakanlıkça çıkarılacak
yönetmelikle belirlenir. Personelin katkısıyla elde edilen birlik gelirlerinden
personele bir ayda yapılacak ek ödemenin tutarı, ilgili personelin bir ayda
alacağı aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme ve her türlü tazminat (makam,
temsil ve görev tazminatı hariç) toplamının; pratisyen tabip ve diş
tabiplerinden serbest çalışanlara yüzde 250'sini, serbest çalışmayanlara yüzde
500'ünü, uzman tabip, Tıpta Uzmanlık Tüzüğünde belirtilen dallarda bu Tüzük
hükümlerine göre uzman olanlar ve uzman diş tabiplerinden serbest çalışanlara
yüzde 350'sini, serbest çalışmayanlara yüzde 700'ünü, serbest çalışmayan klinik
şef ve şef yardımcılarına yüzde 800'ünü, eczacılara yüzde 250'sini ve diğer
personele ise yüzde 150'sini geçemez. İşin ve hizmetin özelliği dikkate alınarak
yoğun bakım, doğumhane, yeni doğan, süt çocuğu, yanık, diyaliz, ameliyathane,
kemik iliği nakil ünitesi ve acil servis gibi özellikli hizmetlerde çalışan
personel için yüzde 150 oranı, yüzde 200 olarak uygulanır. Sözleşmeli olarak
istihdam edilen sağlık personeline yapılacak ek ödemenin tutarı ise, aynı
birimde aynı unvanlı kadroda çalışan ve hizmet yılı aynı olan emsali sağlık
personeli esas alınarak belirlenir ve bunlara yapılacak ek ödeme, hiçbir şekilde
emsaline yapılabilecek ek ödeme üst sınırını geçemez. Personele yapılacak aylık
ek ödeme toplamı, personelin katkısıyla elde edilen aylık birlik gayrisafi
hasılatının yüzde 40'ını aşamaz.
Birliğin sermayesi, gelirleri, giderleri, bütçesi, muhasebesi ve denetimi
MADDE 6? (1) Birlik sermayesi; devredilen sermaye, birlik kârları, bağış ve
yardımlar ile gerektiğinde Devletçe yapılacak yardımdan oluşur. Devredilen
sermaye, bu Kanun uyarınca birliğe dönüştürülen hastanelerin devir
bilançolarında görülen ödenmiş sermayeleridir. Birlik sermayelerinin artırılması
ile ilgili işlemler yönetim kurulunca yürütülür.
(2) Birliğin gelirleri şunlardır:
a) Her türlü muayene, teşhis, tedavi, laboratuvar, tetkik ve tahlil, ameliyat ve
benzeri sağlık hizmetleri karşılığında elde edilen gelirler,
b) Üretilip satışa sunulacak ilk madde, malzeme, mamul aşı, serum, protez ve
benzerleri karşılığında elde edilecek gelirler,
c) İlaç, insan kanı ve kan ürünleri imali ile istihsal veya imal edilen diğer
madde ve malzemeler karşılığında elde edilen gelirler,
ç) Tapuda birlik adına kayıtlı olan taşınmazların üzerindeki yapı ve tesisler
ile birlikte satışı, kiralanması, işletilmesi veya işlettirilmesinden elde
edilecek gelirler ile Hazineye ait ve birliğe tahsisli taşınmazların üzerindeki
yapı ve tesisler ile birlikte tahsis amacı doğrultusunda kiralanması,
işletilmesi veya işlettirilmesinden elde edilecek gelirler,
d) Sağlık alanında verilecek kurs, seminer, eğitim, araştırma, yayın ve
danışmanlık hizmetlerinden elde edilen gelirler,
e) Bağış ve yardımlar,
f) Gerektiğinde Devletçe yapılacak yardımlar,
g) Diğer gelirler.
(3 ) Birliğin giderleri şunlardır:
a) Yönetim kurulu üyeleri huzur ücretleri ile birliklere devredilen ve istihdam
edilecek personelin aylık, ücret ve mevzuatı uyarınca yapılacak her türlü
ödemeleri,
b) Her nevi tüketim maddeleri, tıbbî, cerrahî alet, malzeme, cihazlar, mefruşat
ve demirbaş eşya satın alınması,
c) Bakım, onarım, inşaat, tıbbî ve fennî tesisat ile çevre düzenlemesi
yaptırılması,
ç) Tıbbi uzmanlık hizmeti ile avukatlık ve danışmanlık hizmeti satın alınması,
d) Taşınır ve taşınmaz satın alınması, ihtiyaç duyulan taşınmazlar üzerinde
sınırlı ayni hak tesis edilmesi, kiralanması ve bunlara ilişkin her türlü
giderin yapılması,
e) Ambulans, cenaze arabası ve hizmet aracı satın alınması ile kiralanması veya
hizmet satın alınması yoluyla temini ile bunlara ilişkin sigorta ve diğer
giderlerin yapılması,
f) Fiyatlandırılan mamullerin serbest piyasaya veya sair müesseselere intikal
ettirilmesi ve buna ilişkin giderlerin yapılması,
g) Deneysel amaçlı ve hizmet gereği canlı hayvan beslenmesi ve bunların
ürünlerinden faydalanılması ile ziraî mahsullerden ihtiyaç görülenlerin
yetiştirilmesi, bakımı ve satışına ilişkin giderlerin yapılması,
ğ) Bakanlıkça talep edilen koruyucu hekimlik, afet, salgın hastalıklarla
mücadele gibi konularda yapılacak giderler,
h) Uzmanlık eğitimi yapmakta olan yabancı uyruklu asistanlara 15.000 gösterge
rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek
üzere yapılacak ödeme,
ı) Laboratuvar ve görüntüleme hizmet alımına ilişkin giderler,
i) Mevzuatı uyarınca yapılacak hizmet alımına ilişkin giderler,
j) Birlikte çalışan tabiplerin zorunlu mali sorumluluk sigortası primlerinin,
ilgili personel ek ödemesinden karşılanacak yüzde 50'si dışındaki kısmı ve
bununla ilgili diğer giderler,
k) Birlik faaliyetlerinin gerektirdiği diğer giderler.
(4) Bu Kanuna tabi birlikler, gerekli gördükleri hallerde sundukları hizmetleri,
ilgili mevzuatı uyarınca belirlenen fiyatları aşmamak üzere belirleyecekleri
fiyatlar üzerinden, birbirlerinden veya Bakanlığa bağlı kurumlardan temin
edebilirler.
(5) Birliklerin tıbbî cihaz ve sarf malzemesi, ilaç ve büro malzemeleri gibi
merkezî olarak satın alınmasında fayda görülen mal ve hizmet alımları, bedelleri
her birliğin kendi bütçesinden karşılanmak kaydıyla yönetim kurulu kararlarına
istinaden Bakanlıkça veya Bakanlık tarafından yetkilendirilen birlik tarafından
toplu olarak yapılabilir.
(6) Birlikler ve Bakanlığa bağlı sağlık kurumları kullanmadıkları veya ihtiyaç
fazlası olan mal ve demirbaşları bedelsiz veya tespit edilecek bedel üzerinden
birbirlerine devredebilirler. Aynı il sınırları içerisindeki birlikler ariyet
sözleşmesi ile birbirlerine mal verebilirler.
(7) Birlik bütçesi her hesap dönemi itibariyle genel sekreterlikçe hazırlanır,
yönetim kurulunca onaylandıktan sonra uygulanır. Birer örneği Bakanlığa ve
Maliye Bakanlığına gönderilir.
(8) Birliklerin muhasebesi 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre tutulur. Bilanço ve mali tabloları ile faaliyet raporları, ait
oldukları hesap dönemini izleyen dört ay içinde Bakanlığa, Maliye Bakanlığına ve
Sayıştaya gönderilir.
(9) Birliklerin idari ve teknik denetimi Bakanlıkça, mali denetimi Maliye
Bakanlığınca, dış denetimi ise Sayıştayca yapılır. İhtiyaç duyulması halinde
Bakanlıkça yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşlarından denetim hizmeti
satın alınabilir. Birliklerin görev ve hizmetlerini ciddi şekilde aksatması ve
bu durumun halkın sağlığını önemli ölçüde olumsuz etkilemesinin kamu denetim
elemanlarınca tespiti halinde Bakanlar Kurulunca yönetim kurulu üyeleri ile ekli
(I) sayılı cetvelde belirtilen pozisyonlarda istihdam edilen personelin
görevlerinin Bakanlıkça görevlendirilen personelce yürütülmesine veya bu
Kanundaki usullere göre birlik statüsü kaldırılarak hastanelerin yeniden
Bakanlığa bağlanmasına karar verilebilir.
(10) Birlikler hakkında 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu,
5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanunu, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı
Devlet İhale Kanunu ile 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu
hükümleri uygulanır.
(11) Birlik gelirlerinden; 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Kanunun 18 inci
maddesinin (k) bendi ile 17/9/2004 tarihli ve 5234 sayılı Kanunun geçici 1 inci
maddesine göre kesinti yapılmaz.
(12) Birliklerde çalışan personelin her türlü ödemesi birlik bütçesinden
karşılanır.
(13) Yeterli geliri olmayan birliklerin ihtiyaçlarının giderilmesi ve 4/1/1961
tarihli ve 209 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin altıncı fıkrasında belirtilen
amaçların gerçekleştirilmesi için birlikler, aylık gayrisafi hasılattan tahsil
edilen tutarın yüzde 5'ini Bakanlık Döner Sermaye Merkez Muhasebe Birimi
hesabına aktarır.
(14) Birliklerin mali durumu elverişli olanlarından, mali durumu yetersiz
olanlarına karşılıksız veya borç olarak kaynak aktarmaya ilgili birlik yönetim
kurulu yetkilidir.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 7- (1) 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun
5, 6, 7 ve 8 inci maddeleri, 9 uncu maddesinin (a) bendi ile geçici 1 inci ve
geçici 2 nci maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Birliğe dönüştürülmesine karar verilen sağlık kurumları
bünyesinde bulunan Baştabip, Baştabip Yardımcısı, Müdür, Müdür Yardımcısı ve
Başhemşire unvanlı kadrolar, birliğe dönüştürmeye ilişkin Bakanlar Kurulu
kararının yürürlük tarihi itibarıyla iptal edilerek, 190 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin ilgili bölümünden çıkarılmış sayılır.
(2) Bu Kanun uyarınca birliğe dönüştürülen sağlık kurumlarında Baştabip,
Baştabip Yardımcısı, Müdür, Müdür Yardımcısı ve Başhemşire kadrolarında
bulunanların bu görevleri sağlık kurumlarının birliğe dönüştürüldüğü tarihte
sona erer. Görevleri sona eren personel en geç üç ay içinde kazanılmış hak aylık
derecelerine uygun kadrolara atanır ve atama işlemi yapılıncaya kadar ihtiyaç
duyulan işlerde görevlendirilebilir. Bunlar, yeni bir kadro veya pozisyona
atanıncaya kadar, eski kadro veya pozisyonlarına bağlı olarak almakta oldukları
aylık, ek gösterge ve her türlü tazminatlar ile diğer mali haklarını (ikinci
görev, vekalet veya görevlendirmeden dolayı yapılan ödemeler ile döner sermaye
ek ödemesi hariç) almaya devam ederler. Söz konusu personelin atandıkları yeni
kadro veya pozisyonlarına ilişkin sözleşme ücreti, ikramiye, aylık, ek gösterge,
her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamı (5 inci maddenin
altıncı fıkrası uyarınca yapılan ödemeler hariç) net tutarının, eski kadro veya
pozisyonlarına bağlı olarak en son ayda aldıkları aylık, ek gösterge, her türlü
zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamı (nöbet ücreti, ikinci görev,
vekalet veya görevlendirmeden dolayı yapılan ödemeler ile döner sermaye ek
ödemesi hariç) net tutarından az olması halinde, aradaki fark, farklılık
giderilinceye kadar atandıkları kadro veya pozisyonlarda kaldıkları sürece
herhangi bir kesintiye tabi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir. Birliğe
dönüştürülen sağlık birimlerinde 6/1/2005 tarihli ve 5283 sayılı Kanun uyarınca
Sağlık Bakanlığına devredilen personel bulunması halinde, bunlara yapılacak fark
tazminatı ödemelerinde, anılan Kanunun 5 inci maddesi uyarınca tespit edilen
devir tarihindeki ücretleri esas alınır. Bu Kanun uyarınca birliğe dönüştürülen
sağlık kurumlarında Baştabip, Baştabip Yardımcısı, Müdür, Müdür Yardımcısı ve
Başhemşire görevlerini ikinci görev, vekalet veya görevlendirme suretiyle
yürüten personelin bu görevleri, sağlık kurumlarının birliğe dönüştürüldüğü
tarihte kendiliğinden sona erer.
(3) Birliğe dönüştürülen hastanelerde muhasebe hizmetlerini yürüten ve Maliye
Bakanlığı kadrolarında bulunan personelden ihtiyaç duyulanlar, yönetim kurulunun
talebi ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine, birliğe dönüşüm tarihinden
itibaren bir yılı geçmemek üzere görev yapmaya devam eder. Bu kapsamda görev
yapmaya devam eden personel 5 inci maddenin altıncı fıkrasındaki ödemeden aynı
esas ve usuller çerçevesinde yararlandırılır.
(4) Birliğe dönüştürülen hastanelere ait her türlü taşınırlar ile taşıtlar
birliğe devredilir. Hazineye ait ve birliğe dönüştürülen hastanelere tahsisli
olan taşınmazlar ise aynı amaçlarda kullanılmak üzere, üzerindeki yapı ve
tesisler ile birlikte birliğe tahsis edilmiş sayılır.
(5) Bu Kanun uyarınca birliğe dönüştürülen hastane döner sermaye birlikleri ile
Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesinin devir tarihi itibarıyla çıkarılan
bilançolarında görülen mevcut varlık, yükümlülük ve öz kaynaklar herhangi bir
işleme gerek kalmaksızın birliğe devredilmiş sayılır.
(6) Birliğe dönüşme tarihinde hastanelerle ilgili yapılmış sözleşmeler, davalar
ve icra takipleri birlik husumetiyle yürütülür. Hastanelere ilişkin bütün hak,
yetki, yükümlülük, alacak ve borçlar birliğe geçer.
(7) Bu Kanun uyarınca sağlık birliğine dönüştürülünceye kadar Türkiye Yüksek
İhtisas Hastanesi hakkında 3359 sayılı Kanunun mülga 5 inci madde hükümlerinin
uygulanmasına devam olunur.
(8) Döner sermaye gelirlerinden yılı yatırım programı ile ilişkilendirilerek
Bakanlıkça belirlenmiş olan miktarın; genel bütçe ödeneği ile devam etmekte olan
ve sağlık birliğine dönüştürülen hastanelerin bina projelerinin tamamlanmasına
yönelik inşaat işleri için harcanmak üzere birliklerce ilgili muhasebe birimine
aktarılmasına devam olunur.
Yürürlük
MADDE 8? (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 9? (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
I SAYILI CETVEL
SÖZLEŞMELİ PERSONEL POZİSYON UNVAN VE SAYILARI POZİSYON
UNVANI POZİSYON SAYISI
GENEL SEKRETER 40
TIBBİ HİZMETLER BAŞKANI 40
İDARİ HİZMETLER BAŞKANI 40
MALİ HİZMETLER BAŞKANI 40
UZMAN 800
HASTANE YÖNETİCİSİ 400
BAŞHEKİM 400
MÜDÜR 1200
BAŞHEKİM YARDIMCISI 1200
MÜDÜR YARDIMCISI 2500
BÜRO GÖREVLİSİ 160
TOPLAM 6820
GENEL GEREKÇE
Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçiş süreci ve küreselleşme olgusu ile
dünyada yaşanan hızlı değişim, yönetim anlayışında ve yapısında önemli
değişiklikleri gündeme getirmiştir. İletişim ve ulaşım imkanlarının gelişmesi
ile küçülen dünyamızda halkımızın artan ve çeşitlenen talepleri de, yönetim
anlayışı ve yapılanmasında yeni beklentiler doğmasına yol açmaktadır.
Merkezi idare ile taşra ve mahalli idareler arasında hizmet gereklerine uygun olmayan görev dağılımı, merkezi hükümete aşırı bağımlılık, bakanlıkların stratejik liderlik, verimlilik, politika belirleme gibi temel fonksiyonlara yeterince zaman ayıramayarak gereksiz ayrıntılara ve kırtasiyeciliğe boğulmaları, katılım yetersizliği, ülkemiz kamu yönetiminde temel sorunlar olarak tartışılmaktadır.
Dünya genelinde merkezi idarelerin sağlık hizmetleri sunumunda, özellikle de hastane hizmetleri sunumundaki rolleri de yeniden değerlendirilmektedir. Esasen bu konu ülkemizde de uzun yıllardır tartışılmış, kalkınma planları ve çeşitli kuruluşların hazırladığı raporlarla gündeme taşınmış ve bu alanda yeniden yapılanma ihtiyacı artık bir gereklilik haline dönüşmüştür. Hastanelerin idari ve mali açıdan özerk hale getirilmesi için 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu ile hastanelerin sağlık işletmesine dönüştürülmesinin yolu açılmış, ancak Anayasa Mahkemesinin 19/4/1988 tarihli ve E.1987/16, K. 1988/8 sayılı Kararı ile bazı hükümlerinin iptal edilmesi sonucu Kanunda önemli boşluklar meydana gelmiş ve sağlık işletmesi modeline geçilememiştir. Daha önceki Kalkınma Planlarında olduğu gibi, 2007-2013 yılları kalkınma hedeflerini belirleyen Dokuzuncu Kalkınma Planında da hastanelerin idari ve mali özerkliğe kavuşturulması gerektiğine işaret edilmektedir. TODAİE'nin KAYA Raporu, Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulunun 1996 tarihli Raporu, TÜBİTAK 2023 Vizyon Belgesi, Sayıştayın Hastaneler Performans Denetimi Raporu gibi birçok araştırmada da hastanelerin verimsizliğine gerekçe olarak yönetim anlayışındaki eksikliklere dikkat çekilmekte, bu haliyle çağdaş hastane yönetimleri seviyesine ulaşılamayacağı tespit edilmektedir.
Ülkemizde 20 nci Yüzyıl boyunca sağlık alanında merkezi idare ile taşra ve mahalli idareler arasında işbölümüne bakıldığında, sağlık hizmetlerinin önemli ölçüde merkezileştiği görülmektedir. 20 nci Yüzyılın ilk yarısında birçok hastane mahalli idareler tarafından işletilmekte iken, aynı Yüzyılın ikinci yarısında hizmet sunumunun merkezde toplandığı bilinmektedir. Aşırı büyüyen ve merkezileşen sağlık hizmetleri sunumu ile ilgili iş ve işlemler, Bakanlığın asli görevlerinde yoğunlaşmasının önünde bir engel oluşturmaktadır.
Sağlık Bakanlığı merkez teşkilatını esasında mahallince yürütülmesi gereken hizmetlerin yükünden kurtaracak alt yapı çalışmaları, Sağlıkta Dönüşüm Programı çerçevesinde büyük ölçüde tamamlanmıştır. Çeşitli kamu idareleri altında faaliyet gösteren hastaneler tek çatı altında toplanarak kamu kaynaklarının verimsiz kullanımı engellenmiş, madde ve insan gücünde sağlık alanında kamu kaynaklarının tek merkezden planlanabilmesi sağlanmış, vatandaşlarımız arasında sağlık hizmetlerine erişim konusunda yaşanan ayrımcılık sona erdirilmiştir. Sağlık personeli yetersizliği ve dengesiz dağılım sorununa müdahale edilerek, sözleşmeli sağlık personeli istihdamı, Devlet hizmeti yükümlülüğü, vekil ebe ve hemşire istihdamı, personelin objektif esaslara ve ihtiyaçlara göre atama ve nakil sistemine tabi tutulması gibi izlenen personel politikaları sonucu personel dağılımındaki dengesizlik makul ölçülere indirilmiş, yurdun en ücra köşelerinde dahi sağlık çalışanı istihdamı sağlanmıştır. Aile hekimliği ve Toplum Sağlığı Merkezleri uygulamasına başlanılması ile birinci basamak sağlık hizmetleri ve koruyucu hekimlik önemli ölçüde güçlendirilmiştir. Pilot uygulamanın tüm ülkeye yaygınlaştırılması ile vatandaşların eşit ve kolay erişilebilir birinci basamak sağlık hizmetlerine kavuşmaları sağlanacak, bu surette hastanelerin iş yükü kontrol altına alınabilecektir. Döner sermaye uygulamalarında önemli düzenlemeler yapılarak hastanelerin kendi gelirlerini edinme, bunları hizmet gereklerine göre en verimli şekilde kullanma kapasiteleri geliştirilmiştir. Bu kapsamda hastanelerin otomasyona geçişleri sağlanarak tüm işlemleri kayıt altına alınmış, sağlık çalışanlarına performanslarına göre ek ödeme yapılması sağlanarak tam gün hastanelerde çalışmaları teşvik edilmiş, motivasyon ve verimlilikleri artırılmış, hizmet alımları gibi birçok yeni uygulama ile hastane yönetimlerinin imkan ve kabiliyetleri geliştirilmiştir. Sosyal Güvenlik Kurumu oluşturularak, sağlık hizmetleri finansmanının tüm vatandaşları kapsayacak şekilde tek merkezden yönetilmesi yolu açılmıştır.
Sağlıkta Dönüşüm Programı çerçevesinde atılan bu ve benzeri adımlardan sonra, hastane hizmetleri sunumunda karar verme, gelir elde etme ve harcama yapma yetki ve sorumluluklarının idari ve mali açıdan özerk kamu hastanelerine aktarılmasının zamanının geldiğine inanılmaktadır. Kanun Tasarısı ile ülkemiz şartlarına uygun kamu hastane birlikleri oluşturulması öngörülmüştür. Bununla hastaneler özerkleşmekle beraber sosyal sorumlulukları devam edecektir. Kâr amaçlı değil, hakkaniyete, halkın ihtiyaç ve beklentilerine uygun, kolay erişilebilir, verimli, kaliteli ve etkin şekilde hastane hizmeti hedeflenmektedir. Bir taraftan kamu hastanelerinde yönetim otonomisi geliştirilmekte, diğer taraftan hastanelerin mahalli talep ve beklentilere duyarlılığı ve bunları süratle karşılayabilme yetenekleri artırılmaktadır. Hastanelerin madde ve insan gücü anlamında her türlü kaynağı sınırsızca merkezden talep etmeleri yerine kendi kaynaklarından sorumlu birlikler haline dönüştürülmeleri amaçlanmaktadır.
Özerkleşmenin gündeme gelmesi ile denetimin anlam ve önemi de
artmaktadır. Kanun Tasarısında mali konularda Sayıştay ve Maliye Bakanlığının,
idari ve sağlıkla ilgili konularda Sağlık Bakanlığının denetim yetkileri
özellikle vurgulanmıştır. Hastanelerin sınıflandırılmasına, Sağlık Bakanlığınca
belirlenen hedef, politika, stratejik plan ve mevzuata göre yıllık performans
programları hazırlanmak sureti ile yönetileceğine, yönetim süreçlerine,
verimlilik ve kaliteye değinilerek yönetim anlayışı ve buna göre denetim
kapsamındaki farklılıklara yer verilmiştir. Geçmiş değil gelecek, sorun çözme
değil hedef belirleme yönelimli, katılımcı, sonuç ve hedef odaklı, vatandaş
merkezli bir yönetim anlayışı benimsenmiştir. Buna uygun olarak geçmişe ve
şahıslara yönelik denetim anlayışından ziyade hedeflere ve performans
göstergelerine, sistemin işleyişine yönelik denetim anlayışı ön plana
çıkarılmaktadır.
Bu ve benzeri adımlarla yüklerinden arındırılan Sağlık Bakanlığı; stratejik
düşünme, geleceğe dair tasarım geliştirme, misyon ve vizyon belirleme, temel
amaç, politika ve öncelikleri şekillendirme, ölçülebilir başarı göstergeleri
oluşturma, insan kaynakları geliştirme gibi esas görevlerine daha yoğun mesai
ayırabilecektir.
Bu aşamadan sonra yönetim anlayışındaki dönüşüm yansıtılarak
Sağlık Bakanlığının yeniden yapılandırılması gündeme gelecektir.
Sonuç olarak, her bireyin mümkün olan en yüksek standartlarda sağlık hizmetinden
yararlanabilmesi temel insan haklarından ve sosyal devlet anlayışının asli
unsurlarından biri olarak kabul edilmekte, Sağlıkta Dönüşüm Programının bir
aşaması olarak hazırlanan bu Kanun Tasarısı ile kamu sağlık hizmetlerinin daha
katılımcı, etkili, verimli, süratli, kaliteli, halkın talep ve beklentilerine
daha duyarlı bir şekilde sunulması amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1 ? Madde ile, Kanunun amaç, kapsamı ve Kanunda geçen ibarelerin tanımları
düzenlenmektedir. Kanun, Sağlık Bakanlığına bağlı ikinci ve üçüncü basamak
sağlık kurumlarını kapsamaktadır. Amacın ise kâr değil, sağlık hizmetlerinin
hakkaniyete, halkın ihtiyaç ve beklentilerine uygun, kolay erişilebilir,
verimli, kaliteli ve etkin şekilde sunulmasını sağlayacak kamu hastane
birliklerinin kurulması ve çalıştırılması ile ilgili esaslar olduğu
belirtilmektedir.
MADDE 2 ? Birliklerin kuruluş ve organları düzenlenmektedir. Her ilde tüm
hastaneleri kapsayacak şekilde bir birlik kurulması düşünülmekle birlikte,
İstanbul, Ankara gibi illerde birden fazla birlik de kurulabilecektir. Birlik
kapsamına alınması planlanan tüm hastaneler Sağlık Bakanlığınca değerlendirmeye
tabi tutulacak ve ağırlıklı ortalaması belli bir düzeye ulaştığı takdirde
Bakanlar Kurulu kararı ile birliğe dönüştürülebilecektir. Birlikler kamu tüzel
kişiliğini haiz ve Sağlık Bakanlığının ilgili kuruluşu statüsünde faaliyet
göstereceklerdir. Birliklerin organları yönetim kurulu, genel sekreterlik ve
hastane yöneticiliklerinden oluşmaktadır.
Yönetim kurulu birliğin karar organı olup oluşumunda mahalli talep ve
beklentileri yansıtacak, bununla beraber eğitimi ve mesleği itibarıyla katkı
sağlayabilecek yerel temsilcilerinin yanısıra, Sağlık Bakanlığının bilgi,
politika ve tecrübelerini yansıtacak temsilcilerine de yer verilmiştir.
Yönetim kurulunun çalışma esas ve usulleri ile genel sekreterlik ve hastanelerin
yönetim kademeleri madde metninde düzenlenmiştir.
MADDE 3 ? Yönetim kurulu, genel sekreterlik ve hastane yöneticiliklerinin görev,
yetki ve sorumlulukları düzenlenmiştir.
Kanunun uygulanmasında oluşabilecek tereddütleri gidermeye ve yönetmelik,
genelge gibi gerekli düzenleyici işlemleri yapmaya Sağlık Bakanlığının yetkili
olduğu belirtilmektedir.
Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde idari, hukuki, mali ve teknik tüm iş ve
işlemler başhekimin sorumluluğunda yürütülmektedir. İl düzeyinde sağlık
hizmetlerinin planlanması ve koordinasyonu ise Bakanlık ve taşra teşkilatınca
yerine getirilmektedir. Bu hizmetlerin yönetim kurulu kararları doğrultusunda
genel sekreterlikçe yürütülmesi düzenlenmektedir. Böylece hastanelerin idari,
mali ve hukuki konularda iş yükü önemli ölçüde hafifleyecek ve tıbbi hizmetler
üzerinde yoğunlaşmaları sağlanacaktır.
Sağlık Bakanlığınca politika ve stratejik plan belirlenmesi,
birlik tarafından bunlara göre performans programı hazırlanması, halk ve çalışan
memnuniyeti, hasta hakları, etik kurallar, verimlilik ve kalite standartlarının
geliştirilmesi, yönetim süreçlerinin etkililiğinin gözetilmesi gibi yönetim
anlayışında değişimi yansıtan görevler maddede düzenlenmiştir.
MADDE 4 ? Genel sekreterlikte istihdam edilecek tüm personel ile hastane yönetim
kademesinde görev alan personelin belirli süreli sözleşmeli statüde ve ekip
halinde çalışması öngörülmüştür. Bu görevlerde sağlık hizmetleri alanında
ihtiyaç duyulan niteliklere ve iş tecrübesine sahip personelin kadrolarından
ücretsiz izinli sayılmak suretiyle veya açıktan istihdam edilebileceği
düzenlenmiş ve bu personelin özlük hakları belirlenmiştir.
MADDE 5 ? Madde ile birliğe dönüştürülen hastanelerde çalışan diğer personelin
mevcut statüleri ile görev yapmaya devam edecekleri ve çalıştıkları birim ile
haklarının korunması güvence altına alınmıştır. Sağlık Bakanlığı personelinin
almakta olduğu ek ödemeden aynı şekilde birliğe aktarılan personelin de
yararlanması sağlanmıştır.
Madde de yapılan düzenleme ile mali hakları döner sermayeden karşılanmak üzere memur olarak istihdam edilen personelin birlik kadrolarına atanarak haklarının korunması sağlanmıştır.
Gerek aşırı istihdamın önlenmesi gerekse bazı sağlık mesleklerinde yeterli sayıda iş gücü bulunmaması nedeniyle, ülke düzeyinde sağlık personelinin dengeli dağılımını sağlamak üzere düzenleme yapılmıştır. Buna göre Sağlık Bakanlığınca belirlenen azami personel sayısının üzerinde personel istihdam edilmesi halinde atamaya veya sözleşme yapmaya yetkili amir şahsen sorumlu olacaktır.
Birlikler, personel atama ve yer değiştirme işlemlerinde
personelin statüsü ile ilgili mevzuat ve Sağlık Bakanlığı Atama ve Nakil
Yönetmeliğine tabi olmaya devam edeceklerdir. Böylece personel kendi talepleri
halinde ve hizmet puanlarına göre yer değiştirme işlemine tabi
tutulabileceklerdir.
MADDE 6 ? Maddede birliklerle ilgili mali hükümler düzenlenmiştir. Birliğin
gelirleri ve giderleri sayılmış, tabi olacağı muhasebe sistemi belirtilmiştir.
Birliklere; birbirlerinden ve Bakanlık kurumlarından hizmet alabilme, borç
verme, mal ve demirbaş devri gibi esnek hareket edebilme imkanları sağlanmıştır.
Birliklerin idari ve sağlık ile ilgili teknik denetiminin Sağlık Bakanlığınca, mali denetiminin ise Maliye Bakanlığı ve Sayıştay tarafından yapılması düzenlenmiş ve kamu sağlığı açısından zorunlu hallerde hastanelerin yeniden Bakanlıkça yönetilmesi sağlanmıştır.
Birlikler Harcırah Kanunu, Taşıt Kanunu ve kamu alımları ile
ilgili mevzuata tabi olarak faaliyet göstereceklerdir.
Sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, sağlık kurum ve kuruluşlarının kendi
imkanlarıyla karşılayamadıkları ihtiyaçların giderilmesi gibi amaçlarla
birliklerin, döner sermayeli kuruluşlar gibi Bakanlık Döner Sermaye Merkez
Muhasebe Birimine pay aktarması düzenlenmiştir.
MADDE 7 ? 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun
uygulama alanı kalmayan hükümleri yürürlülükten kaldırılmaktadır.
GEÇİCİ MADDE 1 - Madde ile birliğe dönüşüm sonucu kadroları kaldırılan
personelin özlük haklarını koruyucu düzenleme yapılmış, Maliye Bakanlığı
kadrolarında saymanlık hizmetlerini yürüten personelin bir yıl süre ile
birliklerde görev yapabilmesine imkan sağlanmış, her türlü taşınır ve
taşınmazlar, sözleşmeler, davalar ile ilgili geçiş hükümleri düzenlenmiştir.
MADDE 8 ? Yürürlük maddesidir.
MADDE 9 ? Yürütme maddesidir.