Cumhurbaşkanı Nasıl Seçilir?
10. Cumhurbaşkanımız olan Ahmet Necdet Sezer, 16 Mayıs 2000 tarihinde göreve başlamıştır. Anayasamızın 102. maddesine göre Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından otuz gün önce seçim işlemlerine başlanır ve seçime başlama tarihinden itibaren otuz gün içinde sonuçlandırılır. Bu sürenin ilk on günü içinde adayların Meclis Başkanlık Divanına bildirilmesi ve kalan yirmi gün içinde de seçimin tamamlanması gerekir. Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin diğer bilgiler için başlığa tıklayınız.
Cumhurbaşkanı seçim süreci 1982 tarihli Anayasamızın 101 ve 102. maddelerinde düzenlenmiştir. Aşağıda bu iki madde temel alınarak hazırlanmış 6 soru ve 6 cevap yer almaktadır. Seçim süreci bu açıklamalara göre yürütülecektir.
Kimler Cumhurbaşkanı seçilebilir?
Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisince kırk yaşını doldurmuş ve yükseköğrenim yapmış kendi üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından yedi yıllık bir süre için seçilir. (Madde 101/1)
Meclis dışından aday gösterilme şartları nelerdir?
Cumhurbaşkanlığına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri dışından aday gösterilebilmesi, Meclis üye tamsayısının en az beşte birinin yazılı önerisiyle mümkündür. (Madde 101/2)
Bir kimse iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir mi?
Bir kimse, iki defa Cumhurbaşkanı seçilemez. (Madde 101/3)
Cumhurbaşkanı nasıl seçilir?
Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile ve gizli oyla seçilir. Türkiye Büyük Millet Meclisi toplantı halinde değilse hemen toplantıya çağrılır. (Madde 102/1)
Seçim işlemlerine ne zaman başlanır?
Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından otuz gün önce ... Cumhurbaşkanlığı seçimine başlanır ve seçime başlama tarihinden itibaren otuz gün içinde sonuçlandırılır. Bu sürenin ilk on günü içinde adayların Meclis Başkanlık Divanına bildirilmesi ve kalan yirmi gün içinde de seçimin tamamlanması gerekir. (Madde 102/2)
Seçim işlemleri nasıl yürütülür?
En az üçer gün ara ile yapılacak oylamaların ilk ikisinde üye tamsayısının üçte iki çoğunluk oyu sağlanamazsa üçüncü oylamaya geçilir, üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğunu sağlayan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. Bu oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde üçüncü oylamada en çok oy almış bulunan iki aday arasında dördüncü oylama yapılır, bu oylamada da üye tamsayısının salt çoğunluğu ile Cumhurbaşkanı seçilemediği takdirde derhal Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimleri yenilenir. (Madde 102/3)