Danıştay, doçentlerin mali haklarını tek tek açıkladı

Danıştay Sekizinci Dairesi, tüm yükseköğretim kurumlarında farklı farklı uygulamalara sebebiyet veren doçent olduktan sonra kadroya atanamayanların mali hakları ile ilgili kapsamlı bir karar verdi.

Söz konusu mahkeme kararına göre doçent unvanlı kişilerin doçentlik kadrosuna atanmadan alabilecekleri veya atanamadan alamayacağı mali haklar aşağıdaki tabloda detaylı olarak gösterilmiştir.

Yavuz Selim KAPLAN

T.C.

DANIŞTAY

SEKİZİNCİ DAİRE

ESAS:2012/5599

KARAR:2017/1511

TARİH :09.03.2017

İstemin Özeti : Gaziantep 1. İdare Mahkemesinin 06.03.2012 gün ve E:2011/871,

K:2012/220 sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, taraflarca 2577 s. Kanunun 49 uncu maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : .................................

Düşüncesi : İstemin kabulüyle Mahkeme kararının bozulması gerektiği

düşünülmektedir.

TÜRKMİLLETİADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeyerek işin gereği görüşüldü.

Dava; davacının, Erzurum Nene hatun Kadın Doğum Hastanesi'nde biyokimya uzmanı olarak görev yapmakta iken Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı için ilan edilen yardımcı doçentlik karosuna atanma talebinin reddi üzerine açtığı davanın lehine sonuçlandığı, 21.05.2007 tarihinden itibaren de doçentlik unvanını aldığından bahisle maaş, döner sermaye ödemeleri ve her türlü parasal haklarının anılan tarihten itibaren 1. Derece doçent unvanına göre ödenmesi talebinin zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ve yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

İdare Mahkemesince, davalı idarece ilan edilen yardımcı doçentlik kadrosuna atanma talebi reddedilmemiş olsaydı yardımcı doçentlik kadrosuna atanacağı anlaşılan davacının, bu kadroda olmakla birlikte 21.05.2007 tarihinde doçent unvanını almış olması nedeniyle, doçent unvanı için öngörülen ek gösterge üzerinden maaş ve buna bağlı mali haklardan yararlandırılması gerektiğinden, 21.05.2007 tarihinde doçent unvanını alan davacıya bu unvan için öngörülen ek gösterge üzerinden maaş ve buna bağlı mali hakların (döner sermaye ek ödemesi hariç) hesaplanarak (uyuşmazlık konusu dönemde Erzurum Nene Hatun Kadın Doğum Hastanesinde çalıştığı sırada aldığı parasal haklar -döner sermaye ek ödemesi hariç-mahsup edilerek) davacıya ödenmesi gerekirken, belirtilen parasal haklar yönünden aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, hesaplanacak olan zararların (parasal hakların) hak ediş tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesi gerektiği, idareye başvuru tarihinde henüz davalı idarede fiilen göreve başlamayan, dolayısıyla döner sermaye gelirinin oluşmasına katkısı bulunmayan

davacının davalı idare döner sermaye ek ödemesinden yararlandırılmamasında hukuka aykırı bir durum bulunmadığından, dava konusu işlemin döner sermaye ek ödemesine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığından bahisle, dava konusu işlemin; 21.05.2007 tarihinden itibaren 1. derece doçent unvanı esas alınarak maaş ve buna dayalı her türlü parasal hakların ödenmesi isteminin reddine ilişkin kısmının iptaline, doçentlik unvanınım alındığı 21.05.2007 tarihinden itibaren 1. derece doçent unvanı için belirlenen maaş ve buna bağlı her türlü parasal hakların hak ediş tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte (uyuşmazlığa konu parasal hakların ilişkin olduğu dönemde davacının Erzurum Nene hatun Kadın Doğum Hastanesinden aldığı parasal haklar -döner sermaye ek ödemesi hariç- mahsup

edilerek) davalı idarece davacıya ödenmesine, dava konusu işlemin ve tazminat isteminin döner sermaye ek ödemesine ilişkin kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.

2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu'nun 3 üncü maddesinin (A) fıkrasında; öğretim üyeleri sınıfının profesörler, doçentler ve yardımcı doçentlerden oluştuğu, aynı fıkranın (b) bendinde; "Doçentlerin, doçent kadrosuna atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren üçüncü derecenin", (c) bendinde; "Yardımcı doçentlerin, yardımcı doçent kadrosuna atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren beşinci derecenin" ilk kademe aylığını alacakları, (C) fıkrasında; araştırma görevlilerinin öğretim yardımcıları sınıfı içinde yer aldığı düzenlenmiştir.

Aynı Kanun'un 5 inci maddesinde; üniversite öğretim elemanlarının aylıklarının

hesaplanmasında, Devlet memurlarının aylıklarına esas olan gösterge tablosu ve katsayının dikkate alınacağı, 527 sayılı KHK ile değişik 2 nci fıkrasında da; aylıkların hesabında ayrıca bu Yasaya ekli ek gösterge cetvelinde unvan ve derecelere göre belirlenen ek gösterge rakamlarının dikkate alınacağı hükme bağlanmıştır.

Yine aynı Kanun'un 7 nci maddesinde ise; derece yükseltilmesinin koşulları düzenlenmiş ve anılan Yasaya ekli ek gösterge cetvelinde 527 sayılı KHK ile getirilen değişiklik uyarınca 1.1.1995 den itibaren ek gösterge rakamları; 1-3. derece doçentler için 4800, 1.derece öğretim görevlileri için 3600 olarak belirlenmiştir.

2914 s. Kanun'un yukarıda yer verilen hükümleri gereğince, doçent unvanını almış olmak ve 3. dereceyi kazanılmış hak olarak elde etmek şartıyla bu unvan için öngörülen ek göstergeden yararlanmak için yeterli sayıldığından, emekliliğe esas derecesi en az 3. Derecede bulunan öğretim elemanının doçent unvanının karşılığı olan ek gösterge rakamından yararlanacağı açıktır.

2914 s. Kanun'un 5 inci maddesinde ifadesini bulan "aylık"; diğer bir ifadeyle "maaş" bu madde uyarınca standart olarak alınmakta olan ve makam tazminatı, görev tazminatı, döner sermaye, ek ders ücreti gibi herkes için geçerli olmayan ödentilerin dışında kalan devlet memurlarının aylıklarına esas olan gösterge tablosu ve katsayının, ayrıca bu Yasaya ekli ek gösterge cetvelinde yer alan unvan ve derecelere göre belirlenen ek gösterge rakamlarının dikkate alındığı mali haklar bütünüdür.

Doçentler için öngörülen mali haklar arasında; 2547 s. Kanun'un 58 inci maddesi uyarınca döner sermaye katkı payı, 2914 s. Kanun'un 11 inci maddesinde ek ders ücreti, 12 nci maddesinde üniversite ödeneği, 14 üncü maddesinde geliştirme ödeneği, yine aynı Yasanın Ek 1 inci maddesinde eğitim öğretim ödeneği, Ek 2 nci maddesinde de makam tazminatı ve 11.06.2008 tarih ve 26903 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Görev Tazminatı Ödenmesi Hakkında Karar" başlıklı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca "görev tazminatı" gibi ödentiler yer almaktadır.

Bu nedenle, doçent unvanını almakla birlikte doçent kadrosuna atanmayanların doçentlik kadrosu için öngörülen maaşı alabilmeleri için, yukarıda belirtilen hususların ayrı ayrı irdelenmesi gerekmektedir.

2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu'nun 11 inci maddesinde; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 36 ncı maddesine göre haftalık okutulması mecburi ders yükü saati dışında, kısmi statüde bulunanlar dahil öğretim elemanlarının görev unvanlarına göre Maliye Bakanlığının görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen mecburi ve isteğe bağlı dersler ve diğer faaliyetler için bu ders ve faaliyetlerin haftalık ders programında yer alması ve fiilen yapılması şartıyla en çok yirmi saate kadar, ikinci öğretimde ise en çok on saate kadar ek ders ücreti ödeneceği düzenlemesine yer verilmiştir.

Bu madde uyarınca; öğretim elemanının doçent unvanı almış olması ve fiilen ders vermiş olması doçentlere ödenen ek ders ücretinden yararlanması için yeterli olup; doçent kadrosuna atanma ve emekliliğe esas derecesinin en az 3. derece olması şartı da bulunmamaktadır.

2914 s. Kanun'un 12 nci maddesinde düzenlenen üniversite ödeneği ise; kadro şartına bağlı olup; kişinin bu mali haktan yararlanabilmesi için doçent unvanını almış olmasının yanında doçent kadrosuna atanmış olması da gerekmektedir.

Yine aynı Kanun'un 14 üncü maddesinde; diğer yükseköğretim kurumlarına göre sosyoekonomik açıdan daha az gelişmiş yerlerde öğretim yapan ve/veya yeterli sayıda öğretim elemanı sağlanamayan yükseköğretim kurumlarıyla bunların bölümlerinde görevli öğretim elemanlarına; almakta oldukları aylık gösterge ve ek gösterge toplamının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca belirlenen aylık katsayıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarın beş katına kadar geliştirme ödeneği ödenebileceği düzenlenmiş olup; bu ödeneğin ek göstergeye göre verildiği anlaşıldığından, kişinin bu ödenekten yararlanabilmesi için doçent unvanını almış olması ve bu kadroya atanmamış ise emekliliğe esas derecesinin en azından 3.derecede bulunması gerektiği açıktır.

2914 sayılı Kanun'un Ek-1 inci maddesinde düzenlenen eğitim öğretim ödeneği de geliştirme ödeneği gibi ek göstergeye bağlı olarak ödendiği için; kişinin doçent unvanı almış fakat bu kadroya atanmamış olması halinde bu ödenekten yararlanabilmesi için emekliliğe esas derecesinin en az 3. derecede bulunması gerekmektedir.

Yine 2914 sayılı Kanun'un Ek 2 nci maddesinde düzenlenen makam tazminatı ise; anılan Kanun'a ekli makam tazminatı cetvelinde yazılı kadro ve görev unvanlarına atananlara ödeneceği için kişinin bu tazminattan yararlanabilmesi için doçentlik kadrosuna atanması gerekmektedir.

Görev tazminatı yönünden ise, 11.06.2008 tarih ve 26903 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Görev Tazminatı Ödenmesi Hakkında Karar" başlıklı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca; makam tazminatı öngörülmüş olan kadrolara atanmış olanlara "görev tazminatı" ödenebileceğinden, bu tazminattan yararlanabilmesi için ilgilinin doçentlik kadrosuna atanması gerekmektedir.

Döner sermaye katkı payı, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 58 inci maddesinde düzenlenmiş olup; bu düzenleme uyarınca kişinin doçentler için öngörülen döner sermaye katkı payından yararlanması için doçent unvanı almış olması yeterli olup, emekliliğe esas derecesinin en az 3. derecede bulunulması ya da doçentlik kadrosuna atanması gerekmemektedir.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 58 inci maddesinin (a) bendinin 4. paragrafında, her eğitim öğretim araştırma veya uygulama birimi veya bölümüyle ilgili öğretim elemanlarının katkısıyla toplanan döner sermaye gayrisafi hasılatının en az %35 inin o kuruluş veya birimin araç, gereç, araştırma ve diğer ihtiyaçlarına ayrılacağı, kalan kısmın ise üniversite yönetim kurulunun belirleyeceği oranlar çerçevesinde bağlı bulunduğu üniversitenin bilimsel araştırma projeleriyle döner sermaye gelirlerinin elde edildiği fakülte, enstitü, yüksekokul, konservatuvarla uygulama ve araştırma merkezlerinde görevli öğretim elemanları ve aynı birimlerde görevli 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabii personel arasında katkıları da dikkate alınmak suretiyle paylaştırılacağı kurala bağlanmıştır.

Gerçekten de döner sermaye katkı paylarının ödenmesinde fiilen yapılan katkının esas alınması gerekmekte ise de, olayda, davacının fiilen katkısını engelleyen idari işlemin hukuka aykırı olduğunun yargı kararıyla ortaya konulmuş olması karşısında bu hukuka aykırı işlem nedeniyle görevde bulunmadığı döneme isabet edecek döner sermaye katkı payının tazminat olarak ödenmesi gerekmektedir.

Bu nedenle, dava konusu işlemin davacının döner sermaye isteminin reddine ilişkin kısmında hukuka uyarlık ve bu kısım yönünden de Mahkemece davanın reddedilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.

Bu itibarla, İdare Mahkemesince davacının emekliliğe esas derecesinin (kazanılmış hak aylığı derecesinin) ve buna bağlı olarak da yukarıda belirtilen açıklamalar da göz önünde bulundurularak, yalnız doçent kadrosuna atanmış olmaya bağlı ödentilerle emekliliğe esas derecenin en az 3. derece kadroda bulunmaya bağlı ödentilerin ve doçent unvanını almanın yeterli olduğu ödentiler ayrı ayrı değerlendirilmek suretiyle karar verilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle; Gaziantep 1. İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 09.03.2017 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY

2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 5 inci maddesinin 2 nci fıkrasında, "Aylıkların hesabında ayrıca, bu kanuna ekli ek gösterge cetvelinde unvan ve derecelere göre belirlenen ek gösterge rakamları dikkate alınır." hükmü uyarınca doçent unvanına almış olmak, bu unvan için öngörülen bütün haklardan yararlanmak için yeterli olduğundan, aksi yönde oluşan çoğunluk karara katılmıyorum.