Ateşli çocuğa ilk müdahale nasıl yapılmalı?

Ateşli çocuğa yapılacak müdahale çocuğun yaşına, genel durumuna,vücut ısısının yükseklik derecesine göre değişiyor. Ateşli bir bebek 90 günlükten küçükse derhal doktoruna veya acil polikliniğine başvurmak gerekiyor. Çünkü bu bebeklerde ciddi bakteriyel enfeksiyon olasılığı yüksek.

Daha büyük bebek ve çocuklarda düşük düzeyde ateş (rektal 39 derecenin altında) varlığında ölçüm 2 saat sonra tekrarlanması gerekiyor.

Ateşli bir bebek veya çocuk ile karşılaşan hekim hastaya yaklaşımında hastanın yaşını, öykü ve muayenede tanı koydurucu belirti ve bulguların varlığını ve hastanın genel durumunu göz önünde bulundurarak ciddi bakteriyel hastalık riskini belirlemeli, hastanın nasıl tetkik ve tedavi edileceğine buna göre karar vermelidir.

Üç aylıktan küçük ve rektal ateşi 38 derecenin üzerinde olan bebeklerin yüzde 10'unda doktora başvurduklarında ciddi bakteriyel enfeksiyon vardır. Bu hastaların büyük kısmında idrar yolu-böbrek enfeksiyonu, yüzde1'inde menenjit saptanır.

Bazı hastalar hastaneye yatırılarak, kan ,idrar ve beyin- omurilik sıvısı kültürü alınır, kültür sonuçları negatif çıkana kadar antibiyotik tedavisi verilir. Genel durumu iyi görünen 3 aylık-3 yaş arası, ateşi 39 derece ey daha yüksek olan çocukların yüzde 2' sinden daha azında ciddi bakteriyel enfeksiyon görülür. Bu yaş grubundaki bebek ve çocukların yüzde 5-10' unda gizli kan akımı enfeksiyonu, bunarlın yüzde 5-10' unda veya bin ateşli çocuğun 2-8' inde menenjit, kan akımı enfeksiyonu veya diğer ciddi bakteriyel enfeksiyonlardan biri görülür.

Çocuğun genel durumu iyiyse, doktor aileye çocuğun genel durumunda kötüleşme olursa hemen olmazsa ertesi gün kontrole gelmesini önererek eve gönderebilir. Genel durumu iyi olmayan hastalarda ise kan, idrar v gerekirse beyin- omurilik sıvısı kültürü alındıktan sonra, beyaz kan hücre sayısı u yüksek ise daha damardan antibiyotik tedavisi başlanarak hastanede takibe alınır.

Ateşi olan 3 yaş altındaki 500-1000 çocuğun tamamında kan kültürü alınır ve antibiyotiklerle tedavi edilirse, bu menenjit vakası önlenebilir. Ateşi olan, idrar tetkiki normal bulunan ve beyaz kan hücreleri mm3 de 20 binin üzerinde olan çocukların dörtte birinde, solunum yolu belirtileri olmasa bile zatürre saptanabilir Kaynağı belirlenemeyen ateşi olan bebeklerde doktor kan sayımı yapar,beyaz küre sayısı yüksekse kan kültürü alarak antibiyotik tedavisine başlayabilir.

Kaynağı belli olmayan ateşli çocuklarda sık görülen idrar yolu enfeksiyonları, idrar tetkiki ve kültürü ile teşhir edilir.

Yazan: Prof. Dr.Mustafa BAKIR

Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD)

Sağlığın Sesi Dergisi